История и археология список научных статей
-
XIX АСРНИНГ ИККИНЧИ ЯРМИДА БУХОРО-РОССИЯ САВДО МУНОСАБАТЛАРИ
XIX асрнинг охири–XX аср бошларига келиб амирликда савдо-сотиқ ишлари ривожланиши натижасида савдо расталарида бир хил турдаги маҳсулотларни сотиш ўз аҳамиятини йўқотиб борди. Эндиликда раста ва дўконларда турли ҳил савдо молларини сотиш имкони туғилди. XIX асрнинг охирига келиб, амирликда 500 дан...
2024 / Ҳайдаров Зуҳриддин Боратали Ўғли -
XIX–XХ АСР БОШЛАРИДА ШАҲРИСАБЗ БЕКЛИГИ ҲУНАРМАНДЧИЛИГИГА ОИД МУЛОҲАЗАЛАР
Бутун ўрта асрларда бўлганидек, XIX–XХ аср бошларида ҳам ҳунармандчиликнинг етакчи тармоғи тўқимачиликдан иборат эди. Тўқимачиликнинг ип-калава йигириш, матолар тўқиш ва тайёр кийимлар ишлаб чиқариш сингари турлари анъанага айланган. Ҳунармандчиликнинг мазкур тармоқлари учун зарур хом ашё: жун,...
2024 / Холикулов А.Б. -
XIX АSR IKKINCHI YАRMI–XX АSR BОSHLАRIDА BUXОRО VА АFG‘ОNISTОN SАVDО MUNОSАBАTLАRI
Har bir davlatning tаshqi sаvdо аlоqаlаri uning iqtisоdiy jihаtdаn yuksаlishiga аsоsiy omillardаn biri hisоblаnаdi. Buxoro amirligining tashqi savdo munosabatlarini rivojlanishining yana bir omili uning O‘rta Osiyo bo‘yicha qulay geografik hudduda joylashganligi ham muhim o‘rin tutgan. XIX asrning...
2024 / Raxmonova Kamola Mustofo Qizi -
XIX АSRNING IKKINCHI YARMI–XX АSR BOSHLАRIDА ZАRАFSHON VOHАSIDА TА’LIM TАRАQQIYOTI
Manbalarda keltirilishicha 1880-yilga kelib vohasida 81 ta madrasa bo‘lib, shulardan 31 tasi Samarqand shahrida faoliyat yuritgan [В.Соколов: 57]. Madarasalarning asosiy vazifasi imom, qozi, mirzo va mudarrislarni tayyorlashdan iborat boʻlgan. Ushbu madrasalarda taʼlim oluvchi talabalar asosan vaqf ...
2024 / Tilavova Sh.M. -
МАЖБУРИЙ КЎЧИРИЛГАН ХАЛҚЛАРНИНГ ЎЗБЕКИСТОНДАГИ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ ҲАЁТИ (1945-1953 ЙИЛЛАР)
ХХ асрнинг 30-40 йилларида Совет ҳокимияти томонидан инсоният тарихидаги энг вахший қатағонлардан бири ҳисобланган халқларни мажбурий кўчириш сиёсати амалга оширилди. “Ижтимоий-сиёсий жиҳатдан хавфли” деб топилган корейслар, немислар, қалмиқлар, қорачойлар, чеченлар, ингушлар, турк месхетилар,...
2024 / Рахманова Мавлуда Эркин Қизи -
ИСТОРИОГРАФИЧЕСКИЙ ОБЗОР ИЗУЧЕНИЯ СУЩНОСТИ СОВЕТСКОЙ НАЦИОНАЛЬНОЙ ПОЛИТИКИ УЗБЕКИСТАНА: НА ПРИМЕРЕ СОВЕТСКИХ УЧЕНЫХ
Одним из самых ценных достояний, с которым Узбекистан вступил в XXI век, является многонациональность его населения, имеющая глубокие исторические корни и межнациональное согласие, в котором мы живём. Ныне в Республике, наряду с титульной нацией–узбеками, проживают лица более ста национальностей,...
2024 / Саипова К.Д. -
ОРОЛ ЭКОЛОГИК ҲАЛОКАТИ: –ХХI АСР ФОЖЕАСИ
Мустабит тузумнинг мустамлакачилик сиёсати туфайли Орол денгизи ҳавзасига етказилган умумий иқтисодий зарар, Оролни тиклаш ва мазкур минтақада экологик мувозанатни мувоқлаштириш учун талаб қилинадиган маблағлар ҳажмига тендир. Оролбўйи ҳалқларига етказилган маънавий зарарни эса умуман тўлдириб...
2024 / Болтаев Абдурасул -
O‘ZBEK-OLMON BAQTRIYA ARXEOLOGIYA EKSPEDITSIYASI (UOBAE)NING JARQO‘TON YODGORLIGIDA OLIB BORGAN ARXEOLOGIK ILMIY TADQIQOT ISHLARI
Mustaqilligimiz davrida barcha sohalar kabi tarix fani xususan arxeologiya ilmida ham muhim o‘zgarishlar amalga oshdi. Boy o‘tmish moddiy madaniyatimizni avaylab asrab o‘rganish va uni kelajak avlodlarga yetkazishdek murakkab vazifa davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Keyingi yillarda o‘zbek...
2024 / Fayzullayeva Sojida Xikmatulla Qizi, Shonazarov Shuxrat Bo‘Riyevich -
ВКЛАД Р.Х.СУЛЕЙМАНОВА В ИЗУЧЕНИИ ПАМЯТНИКОВ КАМЕННОГО ВЕКА В ДОЛИНЕ КАШКАДАРЬИ
В годы независимости нашей республики перед историками и археологами были поставлены вопросы изучения и истории государственности, урбанизации. В связи, с чем ведутся стационарные археологические работы, во многих древних городах Узбекистана и на сегодняшний день. Независимость дала возможность...
2024 / Ражабова Нилуфар Насриллаевна -
СУҒДИЙ ЁЗУВ ҚАЧОН ПАЙДО БЎЛГАН? (АРХЕО-ГРАФЕМОЛОГИК ТАҲЛИЛ)
Бугунги кунга қадар суғдий ёзув тарихи ва унинг шаклланиш даври билан шуғалланган тарихчи-лингвист олимлар ушбу ёзув оромий ёзув асосида шаклланган ва уларнинг асоси финикия ёзувига бориб тақалади, мазмунида фикр келтиришади. Соҳага доир қарийб барча тадқиқотларда суғдий ёзув орамий ва ўз навбатида ...
2024 / Исҳоқов Мирсодиқ, Ғойибов Бобир -
СУҒДИЙЛАР ВА ТУРКИЙЛАР МАЪНАВИЯТИДА МОНИЙ ТАЪЛИМОТИ
Ўрта Шарқ ва Марказий Осиё тарихида ўзига хос ўрин тутган Моний (216–276/277) таълимоти ўша даврда минтақада ҳукмрон зардуштийлик, буддавийлик ва айрим жамоаларига эга насронийлик (христианликнинг шарқий оқими) каби динларнинг синтезлашуви натижаси эди [Э.Ахунжанов: 57]. Моний таълимотининг...
2024 / Отахўжаев Азимхўжа Музаффарович -
ЖАНУБИЙ СЎҒДНИНГ ИЛК ТЕМИР ДАВРИ АРХЕОЛОГИК ЁДГОРЛИКЛАРИНИНГ ЎРГАНИЛИШ ДАРАЖАСИ
Жанубий Сўғднинг илк темир даврига оид дастлабки ёдгорликлар ХХ асрнинг ўрталарига келиб очила бошлаган. ХХ асрнинг 50-йилларида археолог С.К.Кабанов Яккабоғдарё этакларида олиб борган қидирув ишлари жараёнида илк темир даврига оид дастлабки манзилгоҳлар Янгитепа, Номсизтепа ва Жартепа I...
2024 / Қудратов Давлатбек Турдибекович -
ARXEOLOGIK TADQIQOTLARDA QADIMGI FARG‘ONA-EYLATON SHAHAR XAROBASI
Farg‘ona vodiysi xududlarida shaharlarning paydo bo‘lishi, shakllanishi jarayonining asosiy omillari va rivojlanish bosqichlari yetarli darajada o‘rganilmagan. Bu jarayonning asosiy sabablari shundaki, sovet davri qadimshunoslik asarlarining ko‘pchiligida (asosan “markaz”lik olimlar va o‘zimizdagi...
2024 / Xakimov Abdumuxtor Abduxalimovich -
БУХОРО ВОҲАСИНИНГ АРХЕОЛОГИК ЎРГАНИЛИШИ
Ўрта Осиёнинг йирик деҳқончилик маконларидан бири Бухоро воҳаси ўз географик жойлашувига кўра қадимдан шарқ билан ғарб мамлакатларини боғловчи савдо-иқтисодий ва маданий кўприк вазифасини бажариб келган. Бир томондан дунёга кўплаб йирик кашфиётлар туҳфа этган Хитой, иккинчи томондан юксак...
2024 / Очилов Алишер Тўлис Ўғли -
ИЛК ЎРТА АСРЛАРДА ХОРАЗМ ТАРИХИНИНГ ЁЗМА МАНБАЛАРДА АКС ЭТИШИ
Илк ўрта асрлар, аниқроғи, милодий V–VIII асрларда Хоразм воҳаси тарихини ёритиш учун, айрим истисноларни айтмаганда бу даврга тегишли етарлича ёзма манбалар ва археологик топилмалар бор. Ёзма манбалар асосан юнон, хитой, араб ва форс тилларида, қисман эса қадимги хоразмий ва сўғдий тилларга мансуб ...
2024 / Неъматов Рустам Абдуваид Ўғли -
ЎРТА ОСИЁНИНГ ИЛК ЎРТА АСРЛАРДАГИ ХАЛҚАРО АЛОҚАЛАРИНИНГ АРАБ МУАРРИХЛАРИ МАНБАЛАРДА ЁРИТИЛИШИ
Ўрта Осиёнинг илк ўрта асрлар даври тарихи бугунги жаҳон тарихшунослигида долзарб масалалардан бири саналади. Чунки Ўрта Осиёнинг илк ўрта асрлар даври унинг қадимги даврига нисбатан бирмунча камроқ ўрганилган. Шундай экан, ҳали ўрганилиши керак бўлган муаммолар анчагина, хатто, ўз ечимини топган...
2024 / Гуллиев Нурбек Бойназарович -
ЖАНУБИЙ ОРОЛ БУЙИДАГИ СЎНГИ ОРТА АСРЛАРДА ЮЗ БЕРГАН ЭТНОСИЁСИЙ ВА ЭТНОМАДАНИЙ ЖАРАЁНЛАР ХОРИЖИЙ ТАДҚИҚОТЧИЛАР ИЗЛАНИШЛАРИДА
Жанубий Орол буйи, умуман олганда, Хоразм воҳасининг шимолий қисми ва Жанубий Оролбўйида сўнгги ўрта асрларда юз берган сиёсий ва этномаданий жараёнлар тарихи етарлича ўрганилмаган бўлиб, Марказий Осиё халқлари тарихи бўйича амалга оширилган айрим тадқиқотларда бу масалага ҳам қисқача тўхталиб...
2024 / Шерниязов Р.Х. -
КУЛЬТУРНАЯ ПОЛИТИКА В УЗБЕКИСТАНЕ В ПЕРВЫЕ ДЕСЯТИЛЕТИЯ ГОСПОДСТВА СОВЕТСКОЙ ВЛАСТИ
В реализации масштабной программы духовно-нравственного обновления и культурного развития Узбекистана значимую роль играет объективное изучение отечественной истории, в частности особенностей духовной и культурной жизни народа на разных этапах его истории. Ибо, культура народа динамически...
2024 / Эргашева Юлдуз Алимовна -
ХИВА ХОНЛИГИ–РОССИЯ МУНОСАБАТЛАРИДА ДЎСТБЕК БАҲОДИР ЭЛЧИЛИГИ (1700-1703 йй)НИНГ ЎРГАНИЛИШИ
Хива хонлиги ва Россия ўртасидаги дипломатик алоқалар тарихи XVI асрдан бошланган бўлиб, савдо-иқтисодий характерга эга бўлган. Ҳар икки давлат сиёсий ҳаётида рўй берган ўзгаришлар улар ўртасидаги алоқаларга таъсири ўтказмай қолмаган. Ўзаро муносабатларни амалга оширишда эса элчилар...
2024 / Холмонова Нодира Шухрат Қизи -
OʻZBEKISTON SSRNING MADANIYAT SOHASIDAGI XALQARO MUNOSABATLARI TARIXSHUNOSLIK TAHLILI
Xalqaro madaniy munosabatlar mamlakatlar oʻrtasidagi hamkorlikda muhim oʻrin egallaydi. Bugungi kunda jahon hamjamiyatidagi muammolarning kuchayishi mamlakatlar oʻrtasidagi xalqaro munosabatlar shakli va ahamiyatiga bevosita taʼsir qilmoqda. Xalqaro mojarolarining dahshatli oqibatlari va ommaviy...
2024 / Qodirov Humoyun Abduraxmon Oʻgʻli