Научная статья на тему 'ЁШЛАРНИНГ ҲАЁТИЙ МАҚСАДЛАРИ ШАКЛЛАНИШИДА ҚАДРИЯТЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ'

ЁШЛАРНИНГ ҲАЁТИЙ МАҚСАДЛАРИ ШАКЛЛАНИШИДА ҚАДРИЯТЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
102
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Қадрият / шахсий қадрият / мақсад / ҳаётий мақсад / эҳтиёж / манфаат / детерминант / ижтимоийлашув. / Value / personal value / purpose / vital purpose / need / interest / determinant / socialization.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Каримов, Санжар Синдорқулович

Мазкур мақолада қадрият ва шахсий қадрият тушунчаларининг мазмун-моҳияти, қадриятларнинг ёшларда ҳаётий мақсадлар шаклланишидаги аҳамияти ижтимоий-фалсафий жиҳатдан таҳлил қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPORTANCE OF VALUES IN THE FORMATION OF LIFE GOALS OF YOUTH

This article analyzes the essence of the concepts of value and personal value, the role of values in the formation of life goals in young people from a socio-philosophical point of view.

Текст научной работы на тему «ЁШЛАРНИНГ ҲАЁТИЙ МАҚСАДЛАРИ ШАКЛЛАНИШИДА ҚАДРИЯТЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ»

ЁШЛАРНИНГ ХДЁТИЙ МАЦСАДЛАРИ ШАКЛЛАНИШИДА КАДРИЯТЛАРНИНГ АХДМИЯТИ

d https://doi.org/10.24412/2181-1784-2022-23-820-829

Каримов Санжар Синдоркулович

Жиззах давлат педагогика институти ижтимоий-гуманитар фанларда масофавий таълим кафедраси катта укитувчиси Тел: +99890-229-18-15 e-mail: haqiqiysanj ar@mail .ru

АННОТАЦИЯ

Мазкур мацолада цадрият ва шахсий цадрият тушунчаларининг мазмун-моуияти, цадриятларнинг ёшларда уаётий мацсадлар шаклланишидаги ауамияти ижтимоий-фалсафий жщатдан таулил цилинган.

Калит сузлар: Цадрият, шахсий цадрият, мацсад, уаётий мацсад, эутиёж, манфаат, детерминант, ижтимоийлашув.

ЗНАЧЕНИЕ ЦЕННОСТЕЙ В ФОРМИРОВАНИИ ЖИЗНЕННЫХ ЦЕЛЕЙ

МОЛОДЕЖИ

АННОТАЦИЯ

В статье анализируется сущность содержания понятий ценности и личностной ценности, роль ценностей в формировании жизненных целей у молодежи с социально-философской точки зрения.

Ключевые слова: Ценность, личная ценность, цель, жизненная цель, потребность, интерес, детерминант, социализация.

THE IMPORTANCE OF VALUES IN THE FORMATION OF LIFE GOALS

OF YOUTH

ABSTRACT

This article analyzes the essence of the concepts of value and personal value, the role of values in the formation of life goals in young people from a socio-philosophical point of view.

Keywords: Value, personal value, purpose, vital purpose, need, interest, determinant, socialization.

КИРИШ

Инсонда максадларнинг шаклланиш жараёни факатгина унинг рухдй

оламида содир буладиган психик жараёнлар билан боглик булиб колмасдан, хдр

820

кандай максад, аввало, шахснинг ижтимоийлашув жараёни ва жамиятдаги ижтимоий мухит, шунингдек, жамиятдаги кадриятлар тизимининг таъсирида шаклланади. Яъни, алохида индивидларнинг субъектив истак, майллар ва эхтиёжларини жамиятнинг бошка аъзоларининг манфаатлари хамда жамиятда хукмрон булган ижтимоий нормалар тизимига мувофиклаштирувчи муайян омиллар хам мавжуд. Бу омиллар ичида айникса кадриятлар алохида урин тутади. Бошкача айтганда кадриятларларни шахсийлик ва ижтимоийлик уртасидаги муайян куприк вазифасини бажаради деб хисоблаш мумкин. Шу уринда кадриятшунос олима Л. М. Баеванинг: " Кадрият тушунчаси шахснинг индивидуал хусусиятларини тахлил килишда хам, ижтимоий жараёнлар ва узгаришларни урганишда хам алохида ахамиятга эга. Индивид мавжудлиги нуктаи назаридан, кадриятлар субъективлик ва объективлик, ички ва ташки, индивидула ва универсал уратсидаги алока доирасдир"[1,10] деган фикрларини келтириш уринлидир.

Дархакикат, кадриятлар жамият тараккиётининг махсули сифатида инсон камолоти учун хам катта ахамиятга эга ижтимоий ходисадир. Кадриятлар утмишда ижобий ахамият касб этгани учунгина эмас, балки келажак истикболи учун янги имкониятлар яратиб беришга кодир булганлиги сабабли хам кадрият хисобланади. Чунки кадриятлар оламни билиш ва уни амалий узгартиришга хизмат килади. Х,ар бир кадриятнинг негизида, мохияти ва ахамиятида табиат, жамият ва рухий олам ходисаларини билиш, илмий умумлаштириш, ижтимоий ва маънавий тараккиётга таъсир этиш имкониятлари ётади.

Бундан ташкари, кадриятлар инсон маънавий камолотига таъсир этувчи мухим омил хамдир. Х,ар бир миллат ривожланишдаги тарихий вокеалар, унга ижобий хисса кушган шахсларнинг тажрибалари хам миллий кадриятлар жумласига киради. Колаверса, хар кандай жамиятнинг ижтимоий одиллиги унда умуминсонийлик мезонларига амал килиниши, пировард натижада инсон кадрининг кай даражада эканлиги, шахснинг индивидуал кадриятларни намоён килиши учун имкониятлар яратилганлиги билан боглик. хар кандай киши уз кадриятлари, уларнинг турли шаклда намоён булиши натижасида бошкалар ва жамият учун кадрлидир.

МЕТОДЛАР

Хрзирги даврда кадриятларни урганишга оид фалсафа, социология, маданиятшунослик, сиёсатшунослик, психология, антропология, педагогика фанларида турли изланишлар олиб борилмокда. Бу ижобий хол, албатта. Лекин шу билан бирга, кадриятларни классификациялаш масаласи чалкашиб, хатто

821

уларни хеч кандай асоссиз бошка ижтимоий вокеа ва ходисалар билан айнанлаштириб юбориш хам юзага келмокда.

Тадкикот жараёнида йигилган манбалар ва аксиологик карашларни урганиш бизга кадриятларни куйидагича классификациялаш имконини беради. Кадриятлар:

- объектив ва субъективлигига кура: моддий ва маънавий;

- маконда таркалишига кура: миллий, минтакавий, умуминсоний; -ижтимоий хаёт сохаларида намоён булишига кура: сиёсий, ижтимоий,

маданий, иктисодий;

стратификацияга кура: синфий, партиявий, гурухий; -этномаданий ва антропологик хусусиятига кура: миллий, умуминсоний; -фаолиятининг белгиси сифатида намоён булишига кура мавжуд нормаларни узлаштириш, янги нормаларни шакллантириш;

-функционал максадларига кура: бошкариш, координациялаш, тадрижий ривожланишни ташкил этиш каби йуналишларга классификация килиниши мумкин. Албатта, кадриятларни ахлокий, ижтимоий-сиёсий, ташкилий-педагогик хусусиятларига, шахс, жамият манфаатларига мос келишига караб хам классификациялаш мумкин[2,369].

Шуни алохида таъкидлаш зарурки, ушбу тадкикотда бизнинг максадимиз кадриятларнинг узини эмас, балки уларнинг шахс, жумладан, ёшлар хаётий максадларининг шаклланишига таъсири нуктаи назаридан тадкик этамиз мухимдир. Шу уринда кадрият тушунчасининг мазмун-мохиятини ва кадриятларнинг ёшларда хаётий максадларнинг шалланишидаги ахамиятини урганиш эхтиёжи вужудга келади.

Фалсафий адабиётларда кадриятлар турлича талкин килинади. Куйида уларнинг баъзиларини куриб чикишимиз мумкин. Жумладан, Фалсафа комусий лугатида "кадрият - вокеъликдаги муайян ходисаларнинг умумбашарий, умуминсоний, ижтимоий-ахлокий, маданий-маънавий ауамиятини курсатиш учун кулланадиган фалсафий-социологик ва аксиологик тушунча. Жамият, инсон ва инсоният учун ахамиятли булган барча нарса, ходиса ва вокеалар: эркинлик, эзгулик, тенглик, тинчлик, хакикат, маърифат, маданият, моддий ва маънавий бойликлар, обида-ёдгорликлар, гузаллик, ахлокий хислат ва фазилатлар, анъана, урф-одат, удум ва бошкалар кадрият хисобланади" [3,858], -деб таъриф берилади.

Маънавият асосий тушунчалар изохли лугатида эса Файласуф олим К Назаровнинг куйидаги таърифи келтириб утилади: "кадрият - инсон ва жамият

маънавиятининг таркибий кисми, оламдаги вокеалар, ходисалар, жараёнлар, холатлар, сифатлар, талаб ва тартибларнинг кадрини ифодалаш учун ишлатиладиган тушунча"[4,707].

Файласуф олима Б.Очилова эса "кадрият бу табиий ва ижтимоий хаётда намоён буладиган, кишилар кадрлайдиган ва улар учун манфаатли, фойдали, ижобий ахамиятли булган омиллар йигиндиси"[5,23] эканлигини таъкидлаб утади.

Демак, юкоридаги таърифларда олимлар асосан кадриятларни ижтимоий-тарихий ва маданий категория сифатида караб, уларга «инсон ва инсоният учун ахамиятли булган барча нарсалар» эканлигига алохида эътибор каратадилар. Бирок бу таъриф хам уз урнида маълум бир саволлар уйготади. Инсон ва инсоният учун ахамиятли, керакли булмаган нарса борми узи?

Оламда мавжуд жамики нарса, мавжудот инсон ва инсоният учун ахамиятли, кераклидир балки.

Умуман олганда файласуфлар кадриятларнинг жамият хаёти ва тараккиётида тутган урни масаласига онтологик, гносеологик, эвристик ва дунёкарашлик нуктаи назаридан ёндашиб, уларнинг ижтимоий-сиёсий, маданий-маърифий ва тарбиявий ахамиятини алохида ёритишга харакат киладилар.

Шу уринда кадриятлар масаласида бир катор хориж олимларининг хам ёндашувларини келтириб утиш уринлидир. Зеро, кадриятлар муаммоси факатгина миллий масала хисобланмай хорижда хам бу масала психология, социология, маданиятшунослик, фалсафа каби фанларда кизгин урганиладиган масалалардан бири хисобланади. Хусусан, "Энг янги фалсафа лугати"да кадриятга "Абсолютга, шартга, максадга йуналтирилган объект ва ходисаларнинг инсоний, ижтимоий ва маданий мохиятини акс эттирувчи атама"[6,798] деб талкин берилади.

Яна бир ёндашувда эса, "у инсоннинг социомаданий фаоллиги доирасини белгилаб келади, маданий фаолият натижаси сифатида эса шахсдан, айрим холларда эса тарихий ходисалардан айрича идрок этилади. Шунинг учун кадриятлар утмиш, хозир ва келажакни уйгунлаштириш, фаолият натижаларини семиотик ифодалаш, нарса ва ходисаларни бахолашда уларнинг максадга мувофикларини устувор хисоблаш, дунёни идрок этишда турли даражадаги кадрлаш тизимларини яратиш ва фикрларни асослаш тарзида келади. Кадриятлар энг аввало нормалар оркали амалга оширилади [6,798].

823

Таъриф муаллифи (В.Л.Абушенко) кадриятларнинг кадрланиш жараёнида максадга мувофиклик принципини эътироф этганлиги диккатга сазовордир.

Кадриятларга ахлокий ходисалар сифатида ёндашиш у ёки бу даражада барча адабиётларда мавжуд. Бирок айрим муаллифлар кадриятлардаги ушбу белгиларни мутлаклаштиришга мойилдирлар. Масалан, А.И.Кравченко кадриятларга куйидагича таъриф беради: "Кадриятлар, - деб ёзади у, - купчилик кишилар томонидан ижтимоий куллаб-кувватланадиган эзгулик, адолат, ватанпарварлик, романтик севги, дустлик каби ходисалар хакидаги тасаввурлардир"[7,168] деб таъриф берилса, яна бир ёндашувда "Кадриятлар шубха остига олинмайди, улар барча кишилар учун эталон, идеал булиб хизмат кдлади"[7Д68] деб таъкидланади.

Ушбу ёндашувлардаги мазмун кадриятларнинг субъектив хусусиятларига ургу берилиш натижасидир. Таъкидлаш лозимки, кадриятларнинг субъектив хусусиятлари ичида максадга муофиклик алохида ахамиятга эгадир.

Демак, кадриятлар тасаввурларгина эмас, улар инсон ва тарихий субъектларнинг оламни идрок этиши, узлаштириши ва узгартириши жараёнида ижтимоий норма сифатида яратган моддий хамда маънавий бойликларининг ижтимоий мухит тан олган мажмуасидир.

Шу уринда, гарб илм-фанидаги кадрият муаммосига ёндашувлар ичида кадриятларни максадлар сифатида талкин этишга харакат килувчи олимларнинг карашлари хам алохида ахамиятга эгадир. Куйида бу карашларнинг базиларини келтирамиз. Хусусан,

Кадриятлар кенг, вазиятга оид максадлардир[8];

Кадриятлар мотиватцион максадларнинг когнитив ифодасидир[9];

Барча кадриятлар максадларни англатади, аммо хамма максадлар хам кадрият эмас. Кадриятлар турли хил вазиятларда мухим булган умумий максадлардир[8];

"Шахснинг кадриятлари бу одамларнинг харакатларини рагбатлантирадиган ва хаётларида рахбарлик килувчи принцип булиб хизмат киладиган умумий максадлардир"[10];

Кадриятлар максадга мувофикдир. Кадриятлар орзу килинган максадларни англатади; улар одамлар мухим ва муносиб деб билган нарсаларни акс эттиради[11];

"Улар миллатлар, бизнес ташкилотлари ва диний гурухлар каби индивидуал ва ижтимоий жамоаларга тааълукли булиши мумкин. Ижтимоий жамоаларнинг кадриятлари (купинча маданий кадриятлар деб аталади)

ижтимоий жамоа аъзоларининг рагбатлантирадиган максадларини англатади ва улар коллектив аъзолари ва рахбарлари томонидан ушбу максадларга эришиш учун килинадиган харакатларни окдаш учун хизмат килади[9]".

НАТИЖАЛАР

Куриниб турибдики, ушбу ёндашувларда кадриятлар инсоннинг хатти-харакатлари ва фаолияти учун асос булувчи мотивацион функцияси мутлакдаштирилмокда. Аммо ахамиятли жихати шундаки, кадриятлар айнан шу функцияси туфайли хаётий максадлар учун асос вазифасини бажаради. Жамиятшунос олим Прижогин максадни - "...режалаштирилган натижа, мулжал ва воситалар бирлиги, шунингдек, эхтиёжларни кондиришнинг окилона ва кадрияларга мос усули[12,408]", эканлигини таъкидлайди. Шу уринда инсоннинг максади уни шахс сифатида шакллантирган шарт-шароитлар ва омиллар таъсирида шаклланса-да, ижтимоий кадриятлардан эмас, максад эгасининг шахсий кадриятларига мувофик шаклланишини алохида кайд этиш лозим. Юкоридаги ёндашувларнинг яна бир жихати шундаки, уларда кадриятларнинг барчаси эмас, балки айнан шахсий кадриятлар эътибор марказида булмокда.

Кадриятларга нисбатан гарб олимларининг ёндашувларини урганар эканмиз бу уринда уларнинг кизикишлари асосан алохида индивид ва унинг кадриятлари муаммоси эканлиги гарбона карашларга хос булган индивидуализм рухи устунлик килади.

Шу жихатдан бу карашларнинг камрови чекланган булса-да, айнан шахсий кадриятлар муайян вазиятларда одамларнинг истаклари ва хатти-харакатларига таъсир этишини тан олишимизга тугри келади.

Хуш, шахсий кадриятлар дейилганда кандай кадриятлар назарда тутилади, уларнинг узига хослиги нимада?

Шахсий кадриятлар дейилганда инсоннинг факат узи учун ахамиятли булган, кишиларнинг факат узларигина кадрлайдиган [12,23] кадриятлар назарда тутилади. Файласуф олим К.Назаров шахсий кадриятлар хакида фикр билдирар экан, "Х,ар бир инсон - бир олам, бошкаларга ухшамайдиган узга бир дунёдир. Инсоннинг ана шу мажозий маънодаги маънавий олами, узгаларга ухшамайдиган киёфаси ва бетакрор дунёси кадриятнинг шахсий даражада намоён булиш хусусиятлари билан узвий богланган. Инсоннинг узи учун кадрли булган нарсалар каторига жуда куп нарсаларни киритиш мумкин. Масалан: оила, соглик, шахсий хаёт, ота-она, ота-онани хурмат килиш, хонадон, севги, дустлик, билим, хавфсизлик, бойлик, касб-кор, мавкеъ, обру, ишхона,

825

шахсий эркинлик, омад, муваффакият, мустакил булиш, спорт, медаллар, адолат, тозалик, баркарорлик, мехнат килиш, халоллик, тарбия, масъулият, хаёт, хашамат, маданиятлилик, олгирлик, тадбиркор булиш, конунийлик, уддабуронлик, ватанпарварлик, шахсий бизнес, дустлар, орзу-хавас, ижодкорлик, куч-кудрат, мухаббат, фаровонлик, интелект, иймон ва хоказолар. Бу руйхатни узок давом эттириш мумкин ва бу кадриятлар хар бир инсонда унинг дунёкараши ва эътикодидан келиб чикиб турлича булиши мумкин.

Хар бир инсон кадрият устуворликларининг шахсий иерархиясига эга яъни, инсон учун баъзи кадриятлар жуда мухим, бошкалари уртача даражада, бошкалари эса унчалик ахамиятсиз булиши хам мумкин.

Бирок ушбу кадриятлар одамларга нисбатан ахамиятлилиги жихатидан тубдан фарк килади. Кадриятларнинг иерархик ташкил этилиши уларни узига хос тушунчаси билан боглик булган бошка конструкциялардан ажратиб турадиган узига хос хусусиятдир. У кадриятларнинг мотивацион хусусиятини акс эттиради: иерархиядаги кадрият канчалик юкори булса, шахс хаётга йуналтирувчи принцип сифатида ушбу кадриятга таянишга ундайди[11].

МУ^ОКАМА

Демак, кадрияларнинг айримлари бир киши учун кадрият хисобланса, яна бошка бир киши учун улар мутлако ахамиятсиз, хаттоки кулгили булиши хам мумкин ва бу холат шахсий кадриятларни урганишда муайян кийинчиликларни келтириб чикаради. Шу сабабдан инсоннинг шахсий кадриятлари хакидаги фикрларни конкретлаштириш нуктаи назаридан уларни тизимлаштириш эхтиёжи тугилади.

К.Назаров шахсий кадриятларни куйидагича тизимга солиб урганишни таклиф килади:

1) одамзотнинг табиий-тарихий кадриятлари;

2) маънавий-ахлокий киёфаси, нафосати ва гузаллиги билан боглик кадриятлар;

3) мехнати ва иктисоди билан боглик кадриятлар;

4) индивидуал камолоти ва ижтимоий мавкеи (ёки «карьера»си) билан боглик кадриятлар;

5) хузур-халовати билан боглик «гедонистик» кадриятлар;

6) кобилияти ва истеъдоди билан боглик интеллекутал кадриятлар;

7) хис-хаяжон, туйгулари билан боглик «эмоционал» кадриятлар[14,48].

Шахсий кадриятларни тизимлашририлган холда урганишнинг хорижда тан олинган тавсифи эса кадриятшунос олим Шварц томонидан таклиф этилган. Эътиборли жихати шундаки, ушбу тавсиф биз юкорида келтирган тавсифга анча якин ва баъзи жихатлардан уни чукуррок тушуниш имконини беради. Шварц кадриятларни улар билдирган мотивацион максадларга мувофик ташкил этиш мумкинлигини таклиф килди. Шварц шахсларнинг эхтиёжларини ва ижтимоий хаётга булган талабларни тахлил килиб, унта мотивацион фарк киладиган кадриятлар гурухларини ажратиб курсатади:

1) Уз-узини бошкариш;

2) Рагбатлантириш;

3) Гедонизм;

4) Муваффакиятга эришиш;

5) Куч-кувват;

6) Хавфсизлик;

7) Мувофиклик;

8) Анъана;

9) Хайрихохлик;

10) Универсализм; [9].

Олимнинг фикрига кура, одамлар одатда узларининг шахсий хусусиятларига ижобий карашади ва ижобий узини узи кадрлашга мойил. Бирок, одамлар узларининг шахсий кадриятларини бошка шахсий истакларига караганда купрок исталган деб билишади: улар уз кадриятларини шахсий хусусиятларидан кура идеал узларига якинрок куришади ва уз кадриятларини озрок узгартиришни хохлашади[15]. Бошкача айтганда, инсон уз максадини шакллантирар экан, турли хил имкониятлардан бирини танлайди, уни амалга ошириш усуллари тугрисида карор кабул килади, унга эришиш йулидаги тусикларни узича аникласа-да, ушбу танлов "индивидуал максадни ижтимоий кадриятлар ва жамоат максадлари тизими билан мувофиклаштириш ва уларни кабул килинишини таъминлайди"[16].

Тугри, шахсий кадриятлар хар бир инсоннинг хаётий максадлари шаклланишида асос вазифасини бажаради. Аммо шахсий кадриятлар миллий ва умуминсоний кадриятлардан айро холатда хеч качон мукаммаллик касб эта олмайди.

ХУЛОСА

Хулоса сифатида айтиш мумкинки, кадриятлар одамлар шахсиятининг асосий жихатларидан бири булиб, уларнинг борликка муносабати ва хатти-

827

харакатларига, хусусан, хаётий максадларининг шаклланишига хам бекиёс даражада таъсир килади.

Кадриятлар буйича тадкикотлар нафакат инсон хулк-атвори ва фаолиятини тахлил килишга ёрдам беради, балки хатти-харакатлар асосини, шахс ва ижтимоий ходисалар уртасидаги мураккаб узаро богликликни тушунишга ёрдам беради. Яъни кадриятларни урганиш, одамларнинг эришишни истаган баркарор максадларини тушунишга имкон беради.

REFERENCES

1. Баева Л.В. Ценностные основания индивидуального бытия: Опыт экзистенциальной аксиологии: Монография. М.: Прометей. МИГУ, 2003. 240 С-10

2. Назаров К. Основы философии. - Т.:Узбекистан, 1998. - С.369-370

3. Фалсафа комусий лугат. Т.: Файласуфлар миллий жамияти нашриёти. 2004.Б. 858

4. Маънавият асосий тушунчалар изохли лугати.: Гафур Гулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи.2010. Б-707

5. Очилова Б. Миллий маънавий юксалишда меърос, кадриятлар ва ворисийлик.Т. Истоклол.2009й. Б-23

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

6. Ценность. // Новейший философский словарь. - Мн.:Изд.В.М.Скакун, 1998.-С-798.

7. Кравченко А.И. Социология. - М.: «Логос» Екатеринбург, Деловая книга,1999. С-168.

8. Personal values in human life.Lilach Sagiv, Sonia Roccas, Jan Cieciuch and Shalom H. Schwartz. August 2017/ Nature Human Behaviour 1(9)/ DOI:10.1038/s41562-017-0185-3.

https: //www.researchgate.net/publication/319269391_Personal_values_in_human_lif e

9. Schwartz, S. H. Universals in the content and structure of values: theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Adv. Exp. Soc. Psychol. 25, 1-65 (1992).

10. Kluckhohn, C. in Toward a General Theory of Action (eds Parsons, T. & Shils, E.) 388-433 (Harvard Univ. Press, Cambridge, MA, 1951).

11. Rokeach, M. The Nature of Human Values (Free Press, New York, 1973)

12. Социологический энциклопедический словарь: Ред.- координатор Г. В. Осипов; Ин-т соц.-полит. исслед. Рос. акад. наук., Ин-т социологии Рос. акад. наук. - М.: НОРМА-ИНФРА, 2000. - 488 С-408

828

13. Очилова. Б. Миллий маънавий юксалишда мерос, кадриятлар ва ворисийлик. Т. Истиклол.2009. Б. 23

14. Назаров К Кадриятлар фалсафаси. Т.:Файласуфлар миллий жамияти нашриёти. 2004.Б.48

15. Roccas, S., Sagiv, L., Oppenheim, S., Elster, A. & Gal, A. Integrating content and structure aspects of the self: traits, values, and selfimprovement. J. Pers. 82, 144-157 (2014).

16. Митрюшин С. А. Жизненные цели студенческой молодежи как регулятор социального поведения.Диссертация на соискание ученой степени кандидата социологических наук Москва - 2008. С-20

17. Adashova, M. M. (2022). ABU MANSUR MOTURIDIY FALSAFIY MEROSIDA SHAXS MA'NAVIYATINI YUKSALTIRISH MASALALARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(1), 991-997.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.