Научная статья на тему 'ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ ИММУНИТЕТНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ОМИЛЛАРИ'

ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ ИММУНИТЕТНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ОМИЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

898
187
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мафкура / иммунитет / мафкуравий иммунитет / ѐшлар / маънавият / таълим / оила / қадрият / миллий қадрият / ideology / immunity / ideological immunity / youth / spirituality / education / family / value / national value

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Гулчеҳра Ғаффарова, Мастура Юлдашева

Бугун биз тез суръатлар билан ўзгариб бораѐтган, инсоният ҳозирга қадар бошидан кечирган даврлардан тубдан фарқ қиладиган ўта шиддатли ва мураккаб бир замонда яшамоқдамиз. Ушбу мақолада мафкуравий иммунитет тушунчасининг моҳияти ҳамда ѐшларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш омиллари ѐритиб берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FACTORS OF FORMATION OF IDEOLOGICAL IMMUNITY IN YOUTH

Today we live in a very intense and complex time that is changing rapidly, radically different from the times that humanity has ever experienced. This article describes the essence of the concept of ideological immunity and the factors of formation of ideological immunity in young people

Текст научной работы на тему «ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ ИММУНИТЕТНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ОМИЛЛАРИ»

ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ ИММУНИТЕТНИ ШАКЛЛАНТИРИШ

ОМИЛЛАРИ

Гулче^ра Гаффарова

Чирчик давлат педагогика институти профессор в.б. gafforovagulchehra3 @gmail .com

Мастура Юлдашева

Чирчик давлат педагогика институти магистранти

АННОТАЦИЯ

Бугун биз тез суръатлар билан узгариб бораётган, инсоният хозирга кадар бошидан кечирган даврлардан тубдан фарк киладиган ута шиддатли ва мураккаб бир замонда яшамокдамиз. Ушбу маколада мафкуравий иммунитет тушунчасининг мохияти хамда ёшларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш омиллари ёритиб берилган.

Калит сузлар: мафкура, иммунитет, мафкуравий иммунитет, ёшлар, маънавият, таълим, оила, кадрият, миллий кадрият.

FACTORS OF FORMATION OF IDEOLOGICAL IMMUNITY IN YOUTH

ABSTRACT

Today we live in a very intense and complex time that is changing rapidly, radically different from the times that humanity has ever experienced. This article describes the essence of the concept of ideological immunity and the factors of formation of ideological immunity in young people.

Keywords: ideology, immunity, ideological immunity, youth, spirituality, education, family, value, national value.

КИРИШ

Маълумки, мамлакатимизда миллий-маънавий тикланиш, ёшларимиз онги хамда дунёкарашини миллий кадриятлар асосида бойитиб бориш, миллий маънавиятимизни турли тахдидлардан асраш, ёшларни дунёкараши кенг, креатив фикрлайдиган, ташаббускор, халол ва жонкуяр хамда муаммоли вазиятларда тугри карор кабул киладиган килиб тарбиялаш масалаларига алохида эътибор каратилмокда. Айникса, ёшларнинг пухта билим олиши, касб-

хунар эгаллаши, миллий анъана ва кадриятларимизга хурмат рухида камол топиши йулида эътибор ва гамхурлик курсатиш давлатимиз сиёсатининг устувор йуналишларидан бири хисобланади. Дархакикат, бугунги глобаллашув ва тез суръатлар билан узгариб бораётган мураккаб ва шиддатли даврда мамлакатимиз ёшлари маънавиятини юксалтириш хамда турли тахдидлардан асраш, уларнинг халкаро майдонда содир булаётган жараёнларнинг туб мохиятини англаб етиши, ушбу вокеликлар юзасидан холис ва мустакил фикрга эга булиши, ёшларга эътиборни кучайтириш, уларни маданият, санъат жисмоний тарбия ва спортга кенг жалб этиш, уларга ахборот технологияларидан фойдаланиш куникмаларини сингдириш, ёшлар уртасида китобхонликни таргиб килиш, хотин-кизлар бандлигини ошириш каби масалалар долзарб ахамият касб этмокда. Жумладан, 2019 йил 27 декабрда Узбекистон Президент Шавкат Мирзиёев Мухаммад ал-Хоразмий номидаги мактабда ёшлар билан утказилган учрашувда янги институт - «Ватан ифтихорлари» институтини ташкил этиш хамда 2019 йил 19 март куни Президентнинг 5 та мухим ташаббуснинг кабул килиниши.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Ёшлар маънавияти масаласи нафакат бугунги кунда балки олдинги даврларда хам мухим ва ахамиятли муаммолар тарзида эътибор берилган. Айникса, ёшлар маънавиятини шакллантириш муаммоси турли даражадаги жамият ва фалсафа, психология, социология каби фанларнинг ихтисослашуви билан боглик булган гуманитар билимларнинг бирлашмасидан иборат.

Ёшлар маънавиятини шакллантириш, миллий маънавиятга тахдидлар, глобаллашувнинг миллий маънавиятга таъсири, миллатлараро муносабатлар ва уларнинг ривожланиш жараёнлари, миллий-маънавий мерос тикланишини мустахкамлаш, миллий маънавиятга тахдидлар ва уларни бартараф этиш омиллари, маънавий кадриятлар ва маънавий янгиланишнинг хусусиятлари мустакилликнинг дастлабки йилларида Т.Махмудов, Ж.Туленов, С.Шермухамедов, А.Жалалов, Э.Юсупов каби атокли олимлар томонидан урганилган булса, хозирги маънавий янгиланишнинг турли жихатлари Б.Алиев, С.Отамуродов, С.Бердикулов, Д.Норкулов, А.Умаров, Ш.Мадаева, С.Мамашокиров, Ж.С.Раматов, М.^аххарова, Г.Туленова, С.Рахимов ва бошкалар томонидан тадкик этилмокда.

Маколани тайёрлашда тарихийлик, танкидийлик, тизимли методлардан фойдаланилди.

НАТИЖАЛАР

Узбекистан биринчи Президенти И.Каримовнинг "Юксак маънавият -енгилмас куч" асарида маънавият, ёшлар тарбияси, миллий узликни англаш, миллий маънавият масалаларига эътибор берилган булса, хозирги президентимиз Ш.Мирзиёевнинг "Миллий тикланишдан - миллий юксалиш сари" асарида ёшларни маънавий етук инсон этиб тарбиялаш, чинакам маърифат ва юксак маданият эгаси булиш узлуксиз хаётий эхтиёжга айланиши, ёшлар билими, савиясини ошириш учун илм-маърифат, юксак маънавият кераклиги илгари сурилган [3].

Республикамиздаёшларнинг интеллектуал маданиятини ривожлантириш, ёшларни турли хил тахдидлардан химоя килиш ва уларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш учун ташкилиш-хукукий ва ижтимоий-маънавий шарт-шароитлар яратилмокда. Хусусан, "Ёшлар - келажагимиз" жамгармаси, "Ёшлар клуби", "Ёш тадбиркорлар", "Темурбеклар мактаби", "Президент мактаблари", "Ижод мактаблари", "Ёшлар кутубхонаси" кабиларнинг ташкил этилиши хам ёшларнинг илм-фанга булган интилишларини руёбга чикариш оркали уларда мафкуравий иммунитетни шакллантиришга йуналтирилмокда.

МДуронов, АДодиров, Ш.Акрамовалар томонидан "Ёшларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш" монографиясида ёшларни тарбиялаш, уларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш ва ёт гоялар таъсирига тушиб колишининг олдини олиш каби масалалар тахлил этилган [5].

МУХ,ОКАМА

Маълумки, мамлакатимизда маънавий-маърифий ишларни тизимли ташкил этиш, бу борада амалга оширилаётган чора-тадбирларнинг самарадорлигини ошириш, ахоли, айникса ёшларнинг интеллектуал салохияти, онгу тафаккури ва дунёкарашини юксалтириш, мафкуравий иммунитетини мустахкамлаш, ватанпарварлик, халкка мухаббат ва садокат туйгуси билан яшайдиган баркамол авлодни тарбиялашга алохида эътибор каратилмокда. Шу билан бирга, жахонда гоявий-мафкуравий курашлар кескин давом этаётган, маънавий тахдидлар кучайиб бораётган хозирги даврда ёшлар уртасида миллий кадриятларга беписандлик, зарарли ёт гоялар таъсирига берилиш, жиноятчилик ва экстремизм харакатларига адашиб кушилиб колиш холатлари хамон учрамокда.

Дархакикат, мамлакатимизнинг бугунги сиёсатида ёш авлодни ахлокий ва маънавий тарбиялаш устувор вазифалардан бири хисобланади, чунки янги

дунёкарашга эга булган маънавий етук ёшлар жамият ривожига сезиларли таъсир курсатмокда. Шу сабабли ёшлар маънавиятини юксалтириш ва уларни буш вактини мазмунли ташкил этиш буйича беш мухим ташаббусда илгари сурилган "улгайиб келаётган ёш авлоднинг илм эгаллашга булган иштиёки ва интеллектуал салохиятини ошириш" [1] хамда "ёшларимизга муносиб таълим бериш, уларнинг илм-фанга булган интилишларини руёбга чикариш" [2] оркали ёшларнинг мафкуравий иммунитетини ошириш, уларнинг фаоллиги, маънавияти ва унинг мухим таркибий кисми булган ахлокий фазилатлар улкан бунёдкорлик ишларини амалга оширишда интеграл омил булиб хизмат килади, келажакка булган ишончларини мустахкамлайди хамда уларни тараккиётга йуналтиради. Бу эса хар томонлама билимдон, маънавий жихатдан бой, баркамол авлодни тарбиялаш давлатимиз сиёсатининг энг мухим йуналишларидан бири хисобланади.

Хуш мафкуравий иммунитет нима? Ёшларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш омиллари нимадан иборат?

Дастлаб, мафкуравий иммунитетни мохиятини ёритишдан олдин иммунитет тушунчасига тухталиб утсак.

Умуман иммунитет нима?

Иммунитет (лот. immunita - озод булиш, кутилиш) тиббий тушунча булиб, организмнинг доимий ички муайянлигини саклаши, узини турли таъсирлардан, ташки инфекциялар кириб келишидан химоя килишга кодир булган реакциялар мажмуи тушунилади. Содда килиб айтганда, иммунитет -киши организмининг турли касалликлардан химоя кила олиш кобилиятидир. Яъни, иммунитет инсон вужудининг турли инфекцион касалликларга буш келмаслик холатини ифодалайди.

Дархакикат, биз иммунитет деганда хар кандай ташки огохлантиришларга карши туриш сифатида тушунишга одатланганмиз. Ушбу тушунчани фалсафий жихатдан тахлил киладиган булсак, иммунитет деганда ташкаридан бошкариладиган гояга ёки айтиладиган вокеа-ходисага карши химоя, ниманидир олдини олиш, унга карши курашиш куникмасининг хосил булишини тушуниш мумкин.

Мафкуравий иммунитет инсоннинг диний карамликда миллий мустакиллик устунлик килади деган ишончига асосланади. Ташки стимул хусусиятини берувчи омилларни (ёки хатто касалликларни) маълум даражада диний экстремизм каби бузгунчи гоялар деб аташ мумкин. Улар заифлашган одамларнинг онгига кириб боради, уларнинг иммунитети келадиган

"инфекция" билан курашишга кодир эмас. Шу сабабли турли бузгунчи гояларга карши мафкуравий иммунитет ёшларни тугри тарбиялаш, ижодий гояларни, ватанпарварлик ва келажакка булган ишончни уларнинг нозик ва ташки таъсирида булган онгига сингдириш оркали шаклланади. Ушбу жараёнда таълим жуда мухим рол уйнайди, чунки жохиллик бузгунчи гояларнинг асосий сабаби хисобланади.

Шуни таъкидлаш керакки, иммунитет тугма булади, мафкуравий иммунитет эса - шаклланади.

"Мафкуравий иммунитет" тушунчасини биринчи булиб Узбекистон Республикасининг Биринчи Президенти И.А.Каримов ишлатган ва унинг мазмуни куйидагича изохланган: "маълумки, хар кандай касалликнинг олдини олиш учун, аввало, инсон танасида ушбу касалликка карши иммунитетни яратиш зарур. Шунингдек, фарзандларимиз калбида уларнинг гоявий иммунитетини мустахкамлаш учун Ватанга, бой тарихимизга, аждодларимизнинг мукаддас динига булган соглом муносабатни сингдиришимиз керак» [4, 481]. Демак, мафкуравий иммунитет - шахс, ижтимоий гурух, миллат, жамиятни турли зарарли гоявий таъсирлардан химоя килишга хизмат киладиган гоявий-назарий карашлар ва кадриятлар тизимидир.

Дархакикат, мафкуравий иммунитет - бу шахсни, ижтимоий гурухни, миллатни, жамиятни турли ёт гоявий таъсирлардан химоя килишга хизмат киладиган мураккаб тизим дейиш мумкин. Шу сабабли, мафкуравий иммунитет тизими «билим, кадриятлар тизими ва ижтимоий-иктисодий, сиёсий, маданий-маърифий сохалардаги аник мулжал ва максадлар тизими билан боглик».

МДуронов фикрича, мафкуравий иммунитетни шакллантириш жараёнида куйидагиларга алохида эътибор бериш керак, яъни «усмирнинг физиологик ёш хусусиятларига; усмирнинг аклий имконияти, хис-туйгуларининг ривожланганлигига; эгаллаган билим ва малакаси даражасига; гоявий шаклланиши учун мавжуд шарт-шароит, унинг турмуш тарзига» [5, 31].

Ш.Шакиров маколасида харбий хизматчиларнинг мафкуравий иммунитетининг назарий жихатлари, унинг харбий хизматчиларнинг касбий фазилатларини шакилланишига таъсири, харбий хизматчиларга хос булган мафкуравий иммунитетнинг таркибий кисмлари ва устувор йуналишлари хамда уларнинг хатти-харакатларида, юклатилган вазифаларни самарали бажаришда намоён булиши тахлил килади [6]. Шунингдек, харбий хизматчининг гоявий иммунитетининг мазмуни ва тузилиши куйидаги таркибий кисмларни уз ичига олади: когнитив, хиссий, интеллектуал-иродали ва конатив. Ушбу тузилишга

асосланиб, харбий хизматчининг гоявий иммунитетининг хар бир номланган таркибий кисмининг мазмунини аниклаш мумкин [6].

Хуш, мафкуравий иммунитетнинг мохияти нимада?

Мафкуравий иммунитетнинг асосий ва биринчи элементи бу билимдир. «Билим - объектив реалликнинг субъект онгида тизимли акс этишидир. Эпистемологик нуктаи назардан эса, билим - объектив маънога эга булган ва хакикатнинг мохиятини очиб беришга ёрдам берадиган ходиса. Бунда билим тугри танланса, эзгу максад ва фаолиятга йуналтирилсагина объектив маъно-мазмун касб этади» [9, 15]. Дархакикат, инсоннинг ижтимоий турмуш тараккиёти асосида билим ётади, яъни билим ижтимоий тажрибани харакатлантиради. Шу сабабли жамиятда тупланган илмий билимлар уз далиллари билан биргаликда одамларнинг хилма-хил амалий харакатларига асос булган умумий бойликни ташкил этади. Бунда биринчидан, мафкуравий иммунитет тизимини билиш объектив булиши, хакикатни тугри ва тулик акс эттириши, инсоннинг маънавий дунёсини бойитиши ва ижтимоий тараккиётга хизмат килиши керак.

Иккинчидан, бу билимлар мохиятан Ватан ва халк манфаатлари, умуминсоний кадриятларнинг устуворлиги билан боглик булиши керак. Дархакикат, ёшлар дунёкарашининг умумий тизимида соглом эътикод, ишонч ва миллий кадриятлар тизимининг устуворлиги ёт мафкураларга карши иммунитетни тарбиялашда мухим омил булиб хизмат килади.

Мафкуравий иммунитет тизимининг иккинчи асосий кисми билимлар асосида шаклланган кадриятлар тизимидир. Дархакикат, билим канчалик объектив ва чукуррок булса, уларнинг асосида шаклланган кадриятлар шунчалик ишончли булади. Хулоса килиб айтганда, шахс, миллат ёки давлатнинг кадриятлар тизими мафкуравий иммунитет имкониятларини белгилайди ва мафкуравий тахдидларга карши ишончли калкон булиб хизмат килади.

Аммо билим ва кадриятлар тизими хам мафкуравий иммунитетнинг мохиятини тулик акс эттира олмайди. Зеро, мафкуравий иммунитетнинг ушбу икки элементи унинг учинчи мухим элементи, яъни ижтимоий-иктисодий, сиёсий ва маданий-маърифий сохалардаги аник максадлар тизими билан богликдир. Ушбу максад онгли булиши керак ва унга эришиш учун катъийлик талаб этилади. Бундай аник тизимсиз на шахс, на миллат ёки жамият очик ёки яширин табиатнинг мафкуравий тахдидларига дош беролмайди.

Хуш, мафкуравий иммунитет кандай шаклланади? Бу жуда узок ва мураккаб жараёндир. Унда ёшларнинг тугри тарбияси мухим рол уйнайди, чунки мамлакат ва айникса, жамиятнинг келажаги ёш авлодга боглик. Шу сабабли таълим сохасига эътибор бериш жуда мухимдир, чунки бузгунчи гоялар укимаган одамни осонгина кулга айлантиради.

Юкоридагилардан шуни таъкидлаш керакки, мафкуравий иммунитет - бу маънавий, маърифий, иктисодий билимларни онгли равишда идрок этиш ва шу асосда замонавий ижтимоий вокеаларга уз муносабатини билдириш куникмаларини шакллантиришдир. Шу билан бирга мафкуравий иммунитет ташки ёки ички мафкуравий таъсир мавжудлигида намоён булади. Бунда янги, нотаниш гояни танлаш учун одам уни уз манфаатларини "куриш" оркали утказади. Агар гоя маълум бир даврда инсон манфаатларига мос келадиган булса, у холда бошка гояларнинг таклифларини маглубиятга учратиб, унинг харакатларига рахбарлик килади. Демак, ёшларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш омилларига куйидагиларни киритиш мумкин: билим, кадриятлар, ижтимоий-иктисодий, сиёсий, маданий-маърифий сохалардаги максадлар тизими билан боглик карашлар.

Таъкидлаш керакки, шахс сифатида иктисодий, шахслараро, оилавий ва шу каби муаммоларни мустакил тарзда хал эта олиш, уз-узини англаш ва назорат этишнинг ривожланганлиги, зурикишларга чидамлилик, узгарувчан шароитга тез мослаша олиш ва муаммоли вазиятларда тез ечим топа олиш кобилияти, ички низо ва зиддиятларга мойилликнинг сустлиги, мотивация ва эхтиёжлар тизимининг шаклланганлиги каби курсаткичлар инсон маънавий етуклиги шаклланишини таъминловчи психологик омиллардир.

Мафкуравий иммунитет инсоннинг диний карамликда миллий мустакиллик устунлик килади деган ишончига асосланади. Бунда ёт гояларга карши туриш, авваламбор, инсоннинг ишонч-эътикоди билан чамбарчас богланган. Шунинг учун уз гоясига ишонч туйгусини шакллантиришда ёшларнинг хаётга булган карашлари ва эътикодини мустахкамлаш етакчи уринга чикади. Инсоният айни миллий худуд доирасида уз анъана ва хулк меъёрларини саклайди, уларни ривожлантиради ва кейинги авлодга ургатади. Хулкнинг меъёрий жихатлари, анъана ва одатлар муайян гоя асосида бирлашади ва турли кадриятларда уз аксини топади.

Айтиш керакки, Шаркда тарбия жараёнида инсоннинг гурухга, жамоага йуналганлиги етакчи урин тутса, гарб жамиятида шахс индивидуаллиги устувордир. Ер куррасининг хар кайси нуктасидаги жамият вакиллари

умуминсоний кадриятларни эъзозлайди ва расмий мафкура оркали уларни ёклаб чикади. Лекин бу кадриятларни шакллантириш борасидаги таълим ва тарбия услублари узаро фаркланади. Хусусан, Шарк ва Гарбга хос тарбия услубларидаги турли-туманлик нафакат тарбия жараёнини амалга оширишда, балки унинг натижаларида хам уз аксини топади. Шахснинг шаклланиш мухити ва шароити шу худудга хос тарбия услубини ёклайди ва хатто маълум бир кадриятни бошкаларига нисбатан устувор килиб куяди.

Республикамиз мисолида тахлил киладиган булсак, миллатимизга хос купгина кадриятлар узок йиллик таъкибларга карамай, сакланиб келинган. Узбек миллатига хос анъанавий тарбия услублари, авваламбор, оилада, жамоада урнатилган узаро муносабатларда уз аксини топади. Бола хулкидаги турли куникма ва хусусиятлар айнан оилавий муносабатлар доирасида шаклланади хамда бу жараён давомида маълум ахлокий мезонлар узлаштирилади. Айнан тарбия жараёнида нафакат кадриятларни шакллантириш, балки уларга асос булувчи маълум гоявий жихатларга ургу бериш хам зарур хисобланади. Шунинг учун, ёшликдан тугри узлаштирилган макбул кадриятлар тизими шахснинг бутун умр давомида максадга мувофик ва равон харакатини таъминловчи омилдир. Ушбу максадда мавжуд кадриятларнинг узаро мувофиклиги таъминланиши, уларнинг маълум погонавий тизимга эга булиши ва шахс томонидан изчил англаниши жуда мухимдир. Бола узлаштираётган кадриятлар канчалик аник ва равон булса, кайси бири ахамиятли-ю, кайсиниси иккинчи даражали эканлигини англаш осон булса, бу жараён шунчалик самарали кечади.

Бола канчалик мустахкам кадриятлар тизимига эга булмасин ва нима яхши-ю, нима ёмонлиги хакидаги тасаввурлари шаклланмасин, у ушбу билимлар даражасида колиб кетиши мумкин. Айрим муаммоли вазиятларда бола кандай йул тутишни билса хам, лекин бунга оид харакатларни амалга ошириш куникмасига эга булмаслиги табиий. Шунинг учун оила ва тарбия муассасаларида болада макбул харакат услубларини шакллантиришга катта эътибор берилиши керак. Айникса, муаммоли вазиятлар моделларини урганиш буйича машгулотлар ташкил этиш болада чукур хиссий куникмани шакллантириш ва бирон тугри харакатни амалда куллаш имконини беради. Агар бола оилада тугри максадли кадриятларни узлаштирган булса-да, муаммоли вазият билан тукнаш келганда кандай усулга мурожаат этишни билмаслиги, яъни услубий кадриятлар танловини амалга оширолмаслиги

мумкин. Бундай холда аввал кандай харакат килиш макбул эканлигини болага ургатиш лозим.

Х,ар кандай гоявий иммунитетнинг кучи унинг англанганлигидадир. Агар инсон уз гоясининг асл мохиятини тушуниб етса, уни мантикан исботлай олса ва хар кандай карши саволга асосли жавоб топа билса, бундай шахс уз эътикодини химоя кила олади ва ёт гоялар таъсирига берилмайди.

ХУЛОСА

Шундай килиб, бугунги куннинг асосий вазифаси халкимизнинг маънавий дунёсини химоя килиш, халкаро майдонда содир булаётган жараёнларнинг асл мохиятини англаш, замонамизнинг долзарб масалалари буйича холис ва мустакил фикрни шакллантиришдир. Мафкуравий иммунитетнинг ижтимоий ахамияти билан боглик холда, шахс сифатида кабул килинадиган шахсий, индивидуал эхтиёжлар кадриятларга айланади ва инсон хатти-харакатларини тартибга солади. Ёшларнинг ахлокий мотивлари ижтимоий эхтиёжларни кондириш билан боглик: бурч, масъулият, фаолиятнинг ижтимоий ахамиятини англаш, муайян позицияни эгаллаш истаги. Шу билан бирга тор доирадаги мотивлар: моддий фаровонлик даражасининг ошиши, маданий даражанинг ошиши, бошка одам билан узаро муносабатларнинг турли усулларига йуналиш ва бошкалар.

Дархакикат, ёт гояларга карши кураш жараёни, авваламбор, уз имконият ва кобилиятларини тугри бахолаш, тахдидга карши тура олиш иммунитети хакида тугри маълумотга эга булишни такозо этади. Шу сабабли республикада маънавият сохасидаги ички ва ташки тахдид хамда хавф-хатарларга карши самарали курашиш, жамиятда мафкуравий иммунитетни мустахкамлаш, ахоли уртасида фаол фукаролик позициясини шакллантириш, жамиятда миллий ва умуминсоний кадриятларга асосланган демократик тамойилларни карор топтириш, оила, махалла, таълим муассасалари ва мехнат жамоаларида ижтимоий-маънавий мухитни урганиш ва согломлаштиришга каратилган фаолиятда иштирок этиш, ахолининг ижтимоий-маънавий хаётида бунёдкорлик гояларини кучайтириш, диний багрикенглик ва миллатлараро тотувлик мухитини янада мустахкамлаш зарур.

REFERENCES

1. Узбекистан Республикаси Президентининг 2019 йил 3 майдаги П^-4306-сон «Иктидорли ёшларни аниклаш ва юкори малакали кадрлар тайёрлашнинг узлуксиз

тизимини ташкил этиш чора-тадбирлари тугрисида»ги карори. http./www.lex.uz/docs/4320713

2. Узбекистан Республикаси Президентининг 2019 йил 3 майдаги П^-4307-сон «Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш буйича кушимча чора-тадбирлар тугрисида»ги карори. https://lex.uz/docs/4320700

3. Мирзиёев Ш. Нияти улуг халкнинг иши хам улуг, хаёти ёруг ва келажаги фаровон булади. 3-жилд. - Тошкент: «Узбекистан», 2019. -Б.10.

4. Мирзиёев Ш.М. Миллий тикланишдан - миллий юксалиш сари. 4 жилд. - Тошкент: «Узбекистан», 2020. - 453 б.

5. Каримов И.А. Озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон хаёт - пировард максадимиз / И.А.Каримов. Ж.8. - Тошкент: Узбекистан, 2000. - 525 б.

6. ^уронов М., ^одиров А., Акрамова Ш. Ёшларда мафкуравий иммунитетни шакллантириш. - Тошкент: «Маънавият», 2018. -112 б.

7. Шакиров Ш. Мафкуравий имунитет харбий хизматчиларнинг касбий фазилати сифатида Жамиятваинновациялар-Обществоиинновации-Society and innovationsSpecial issue -1, No01 (2020).

8. Г.Еаффарова, А.Абдуллаев. (2021). АХБОРОТЛАШГАН ЖАМИЯТДА МАЪНАВИЙ ХДЁТНИНГ УЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ. Academic research in educational sciences. Special Issue 2.

9. Gaffarova, G. (2019). Murakkab tizimlarda ahborot generacijasining falsafij-metodologik asoslari. Avtoreferat diss. dokt.filos.nauk. - 65 b.

10. Еаффарова, Гулчехра Еуламжановна. (2020). Когнитив жараёнда аутопоэзис назарияси. Узбекистонда илмий-амалий тадкикотлар: Республика микёсида 16-куп тармокли илмий масофавий онлайн конференция материаллари. 193-196.

11. G.G. Gaffarova, (2020). Strategy of activity and systematical approach. nternational Journal of Psyshosial Rehabilition. London, United Kingdom, 24, Issue-5, May. - 6645-6651.

12. Gaffarova G.G., Abdullayeva M.N. (2020). Tasavvufning kognitiv tizimi zamonaviy falsafa prizmasida. Academic research in educational sciences. №3. URL:https://cyberleninka.ru/article/n/tasavvufning-kognitiv-tizimi-zamonaviy-falsafaprizmasida (дата обращения: 15.01.2021).

13. Gaffarova, G.G. (2019), Problems self-organization: philosophical analysis //Scientific Bulletin of Namangan State University. -T.1. -№5, - C.185-190.

14. Гаффарова, Г., & Абдуллаева, М. (2020). Тасаввуфнинг когнитив тизими замонавий фалсафа призмасида. Academic Research in Educational Sciences, 1(3), 102-114.

15. Gaffarova, G. G., & Abdullaeva, M. N. (2021). Cognitive system of sufism. ISJ Theoretical & Applied Science, 02 (94), 38-42.15.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.