Научная статья на тему 'УЙ-ЖОЙ КОММУНАЛ ХИЗМАТЛАРИ СОҲАСИ ФАОЛИЯТИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ'

УЙ-ЖОЙ КОММУНАЛ ХИЗМАТЛАРИ СОҲАСИ ФАОЛИЯТИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
158
21
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Уй-жой коммунал хўжалиги / уй-жой коммунал хизматлари соҳаси / бошқарув / “Ташкилий самарадорлик” / инновациялар / давлат ҳусусий шериклик механизми / бошқарув моделлари / Housing and communal services / management / "Organizational efficiency" / innovation / public-private partnership mechanism / management models.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Juraeva, Nodirahon Kurbanovna

Мақолада уй-жой коммунал соҳаси фаолиятини бошқариш механизмлари назарий маълумотлар асосида ўрганилган. Уй-жой коммунал хизматлари соҳасида бозор муносабатларини шакллантириш вазифаларини амалга ошириш модели соҳани бошқариш механизми, уй-жой коммунал хизматлари соҳасида Квин-Рорбахнинг “Рақобат қадриятлари ва ташкилий самарадорлик” моделининг қўлланилиши ва уй-жой коммунал хизматлари соҳасида давлат-хусусий шерикчилик механизми ишлаб чиқилган ҳамда амалиётда фойдаланиш йўллари асосланган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVEMENT OF MANAGEMENT MANAGEMENTS IN THE FIELD OF HOUSING AND UTILITY SERVICES

The article examines the mechanisms of housing and communal services management based on theoretical data. The model of implementation of market relations in the field of housing and communal services, the mechanism of management of the industry, the application of the Quinn-Rohrbach model "Competitive values and organizational efficiency" in the field of housing and communal services and the mechanism of public-private partnership in housing and communal services, based on the ways of its use in practice.

Текст научной работы на тему «УЙ-ЖОЙ КОММУНАЛ ХИЗМАТЛАРИ СОҲАСИ ФАОЛИЯТИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ»



International journal of theoretical and practical research

Scientific Journal

Volume: 2 30.04.2022

Year: 2022 Issue: 4 Published: http://alferganus.uz

Citation:

Juraeva, N.K. (2022). Improvement of management managements in the field of housing and utility services. SJ

International journal of theoretical and practical research, 2 (4), 35-49.

^ypaeB, H.K. (2022). yñ-®OH kommyh&I xroMaraapu co^acu ^ao^HHTHHH ôomrçapum MexaHH3M^apHHH TaKOMH^amTHpHm. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2 (4), 35-49.

Doi:

https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.6656681

DOI 10.5281/zenodo .66 56681

SJIF 2022:5.962 QR-Article

Nodirahon Kurbanovna, Juraeva

Phd, dotsent, Fergana Polytechnic Institute

UDK 338.24:64

IMPROVEMENT OF MANAGEMENT MANAGEMENTS IN THE FIELD OF

HOUSING AND UTILITY SERVICES

Abstract: The article examines the mechanisms of housing and communal services management based on theoretical data. The model of implementation of market relations in the field of housing and communal services, the mechanism of management of the industry, the application of the Quinn-Rohrbach model "Competitive values and organizational efficiency" in the field of housing and communal services and the mechanism of public-private partnership in housing and communal services, based on the ways of its use in practice.

Keywords: Housing and communal services, management, "Organizational efficiency", innovation, public-private partnership mechanism, management models.

^ypaeBa HognpaxoH ^yp60H0BHa

"H^mucoôuëm " Ka$eôpacu ôo^nmu, 0apsona nornmexnuKa uncmumymu

YH-^OH KOMMYHA.ÏÏ XH3MAT.ÏÏAPH COX^ACH ^AO^HHTHHH BOm^APHm MEXAHH3M^APHHH TAKOMRMAmTHPHm

Aннoтацнн: Maqoxaôa yü-^oü KOMMyucrn coyacu ^aonunmunu ôoM^apurn Mexanu3Mnapu na3apuü Ma^nyMomnap acocuôa ypsanuman. Yü-woü KOMMynan xu3Mammpu coyacuôa 6o3op Mynoca6ammpuHU MaKnmnmupuM ea3u$anapunu aMama ornupurn Moôem coyauu 6oM^apurn Mexanu3MU, yü-woü KOMMynan xu3Mammpu coyacuôa KeuH-Pop6axnum "Pa^o6am qaôpuxmmpu ea marnrnmü caMapaôopmK" Moôenunum ^ymanrnuMU ea yü-^oü KOMMynan

@ ©

35

хизматлари соуасида давлат-хусусий шерикчилик механизми ишлаб чицилган уамда амалиётда фойдаланиш йуллари асосланган.

Калит сузлар: Уй-жой коммунал хужалиги, уй-жой коммунал хизматлари соуаси, бошцарув, "Ташкилий самарадорлик", инновациялар, давлат уусусий шериклик механизми, бошцарув моделлари.

Джураева Нодирахон Курбановна

доцент кафедры «Экономика» Ферганский политехнический институт

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ УПРАВЛЕНЧЕСКОГО УПРАВЛЕНИЯ В ОБЛАСТИ ЖИЛИЩНО-КОММУНАЛЬНОГО ХОЗЯЙСТВА

Аннотация: В статье исследуются механизмы управления жилищно-коммунальным хозяйством на основе теоретических данных. Модель реализации рыночных отношений в сфере жилищно-коммунального хозяйства, механизм управления отраслью, применение модели Куинна-Рорбаха «Конкурентные ценности и организационная эффективность» в сфере жилищно-коммунального хозяйства и механизм государственно-частного партнерства в жилищно-коммунальном хозяйстве, основанный на способах его использования на практике. Ключевые слова: ЖКХ, ЖКХ, менеджмент, «Организационная эффективность», инновации, механизм государственно-частного партнерства, модели управления.

Кириш

Жахондаги ривожланган мамлакатлар тажрибаси уй-жой коммунал хизматлар сохаси ва сохада фаолият курсатаётган корхоналар фаолият самарадорлигини таъминлаш хамда асосий истеъмолчилар хисобланган ахолининг соха корхоналари томонидан такдим этилаётган хизматлар хажми ва сифатидан коникиши учун, биринчи навбатда, сохада табиий монополия даражасини кискартириш хамда бозор муносабатларини чукурлаштириш лозим."Уй-жой коммунал хужалиги" тушунчаси атама сифатида ягона ва аник конуният билан белгиланган тасд^ига эга эмас. Шу сабабли турли манбалар, меъёрий хужжатлар ва тадкикотларда мазкур тушунчага турлича ёндашувлар мавжуд.

Муаммонинг урганилганлик даражаси

Россиялик иктисодчи А.Р.Абдуллина карашларида "уй-жой коммунал хужалиги" - иктисодиётнинг зарурий мухандислик инфратузилмаси хисобланиб, ахолини хаётий мухим хизматлар билан таъминловчи таянч тармоклардан бири сифатида талкин этади. Шу асосида тадкикотчи уй-жой коммунал хужалигига куйидагича таъриф беради: "Уй-жой коммунал хужалиги бу - фукароларга кенг камровли уй-жой коммунал хизматларини такдим этиш оркали яшаш кулайликларини таъминлаб берувчи турли ахоли пунктларидаги мухандислик инфратузилмасининг фаолиятини таъминлаб берувчи сохалар й^индисидир"[1].

© ®

36

ISSN 2181-2357

T. 2. №4. 2022

RESEARCH _

SJIF 2022:5.962

Е.М.Черняеванинг назарий тадкикотларида ушбу атамага куйидагича таъриф берилган: "Уй-жой коммунал хужалиги - давлат бошкаруви ва махаллий уз-узини бошкариш органлари томонидан уй-жой коммунал корхоналарининг совук ва иссик сув таъминоти, окова сувларни олиб чикиш ва тозалаш, электр таъминоти, табиий газ таъминоти ва иситиш, маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш, турар жой бинолари ва уларнинг атрофини саклаб туриш ва таъмирлаш, кучалар, йуллар ва майдонларни тозалаш, йуллар, тротуарлар, куприкларни куриш ва таъмирлаш, кучаларни ёритиш, шу билан бирга худудларни кукаламзорлаштириш йуналишидаги фукаролар учун турар жой биноларида кулай яшаш шароитини таъминловчи ишончли ва баркарор фаолиятини амалга оширувчи хужалик фаолияти сохасидир"[2].

Айрим тадкикот ишларда уй-жой коммунал хизматлар сохаси булинмаслик ва танланмаслик, хамкорликда истеъмол килиш, техник ва иктисодий жихатдан истеъмолдан чикариб ташланмаслик, тиFизлик хамда узок муддат давомида генерацияланиш самарасига эгалик хусусиятлари билан юкори ижтимоий ахамиятга эга булган аралаш ижтимоий неъмат сифатида талкин этилади[3].

Натижа ва та^лиллар

Узбекистонда уй-жой коммунал хизматлар сохасидаги холат тахлили сохада бозор муносабатларини чукурлаштириш хамда унинг таркибидаги корхоналарни ягона фаолият тизимига жамлаш жараёни, яъни ягона уй-жой коммунал хизматлари тизимининг шаклланиш жараёни хали нихоясига етмаганлигини хамда тизимнинг мавжуд субъектларининг моддий-техник, иктисодий хамда хукукий салохият даражаси бозор конуниятлари талабларига тулик жавоб бермаслигини курсатмокда.

Ушбу тахлиллар хамда таккослаш натижалари асосида сохани ривожлантиришнинг биринчи кадами сифатида уй-жой коммунал хизматлари сохасида бозор муносабатларини чукурлаштириш лозим. Бунинг учун биз томонимиздан сохада бозор муносабатларини шакллантириш вазифаларини амалга ошириш модели ишлаб чикилди хамда ушбу моделни тезлик билан амалиётга жорий этиш тавсия этилади (1-расм).

Модел сохада бозор муносабатларининг шаклланиши ва ривожланиши, амалга оширилаётган таркибий узгаришларнинг самарадорлигини ошириш муаммоларини хал этишда мухим хисобланган уй-жой коммунал хизматлари тизимининг узгариш жараёни ва сохадаги бошкарув тизимини такомиллаштиришни назарда тутувчи дастурий тадбирлар мажмуасини уз ичига олган.Моделда келтирилган хар бир маркетинг концепцияси учун тадбирлар мажмуидан иборат механизмлар оркали бажарилиши кузда тутилган аник вазифалар белгиланган ва танланган механизмлар воситасида ушбу вазифаларнинг тулик амалга оширилиши сохада бозор муносабатларининг чукурлашишига хамда бозор механизмларининг тулаконли амал килишига олиб келади.

© ®

37

Буюртмачи ва

пудратчи функцияларини алоххидалашти-риш, танловлар

утказиш, ХУЖМШ лар фаолиятини кенгайтириш, шартнома тизимини такомиллаш-тириш

Хизматлар учун тулов тизими, уй-жой ижараси

тизими фаолиятини такомиллаш-тириш, тариф

сиёсатни мувофиклаш-тириш, ресурс тежамкорлигини таъминлаш, уй-жой сифатини яхшилаш

Бозор моделлари

Маркетинг вазифаларини амалга ошириш тадбирлари мажмуаси

Уй-жой коммунал хизматларини бошкариш тизимини такомиллаш-тириш

Молиялаш-тириш механизмини такомиллаш-тириш

Маркетинг вазифалари

Уй-жой коммунал хизматлари сохасида бозор муносабатларини шакллантириш вазифаларини амалга ошириш

Маркетингни бошкариш концепцияси

Максадли уй-жой

субсидиялари тизимини жорий этиш, уй-жой субсидиялари хизмати тизимини яратиш, имтиёзлар тизимини такомиллаш-тириш

Уй-жой фонди эксплуатацияси тизими устидан назоратни кучайтириш, хизматларни лицензиялаш, соха корхоналари фаолиятини сертификатлаш

Уй-жой коммунал хизматлар сохасини ислох килиш меъёрий-хукукий базасини

кайта куриб чикиш, ахборот

таъминотини амалга ошириш

Монопол ракобат

Монопсон ракобат

Соф ракобат

1-расм. Уй-жой коммунал хизматлари сохасида бозор муносабатларини шакллантириш вазифаларини амалга ошириш модели5

Таклиф этилаётган модел таркибидаги бошкарув механизмлари хар бир йуналишда ишлаб чикилган ташкилий-иктисодий механизмлардан ташкил топган

5 Муаллиф тадкикотлари асосида ишлаб чикилган. © ©

38

SJIF 2022:5.962

öy.uö, öomKapyBHHHr TamKH.HH-HKTHcogHH MexaHH3M.apHHHHr acocHH Ba3H$acu -öomKapyB oöteKTHra Tatcup этнm opKa.H ^apaeH caMapagop.HrHHH TatMUH^amgaH HöopaTgup.

yh-^oh KOMMyHan xH3MaT.apu KopxoHanapuga öomKapyB MexaHH3MHHHHr caMapagop.HrH Kyn ^Hx,aTgaH Max,a..HH y3-y3HHH öomKapum opraH.apu po.H x,aMga Kapop Kaöy. KH^Hm ^apaeHHra HCTe"bMo.HH.apHHHr KeHr ^a.ö Ku^HHumura öof.hk.

YMyMHH xo.arga KopxoHa $ao.HATHHH öomKapum MexaHH3MHHH TapKHöuH ^H^aTgaH TamKH.HH Ba hkthcoahh MexaHH3M.ap HHFHHgucH cu^aTuga Kapam .o3hm.

EomKapyBHHHr TamKH.HH MexaHH3MH y3 unura öomKapyB $yH^HA.apH, öomKapyBHHHr TamKH.HH Ty3H.Hmu, xogHM.ap, öomKapyB TexHHKacH Ba TexHo.oruacH, öomKapyB Kapop.apu, MexHaTHH h.mhh acocga TamKH. этнm, öomKapyBHHHr xyKyKHH acoc.apu Ba öomKa.apHH öup.amTHpagH. EomKapyBHHHr TamKH.HH э.eмeнraapнra öomKapyB MaKcag.apH, TaMoÖH.nnapH, ^yH^Hanapu, ycy..apH, TexHHKacH, TexHo.oruacH x,aMga xogHM.ap, öomKapyB TapKHöH Ba axöopoTH KHpHTH.agH[4].EomKapyBHHHr hkthcoahh MexaHH3M.apu HKTHcogHH KoHyHH^raap, TaMoHH..ap, öomKapyB ycy..apH x,aMga xy^a.HK $ao.HOTHHHHr MaKcagu, ^ofiga, My.KHH.HK MyHocaöaT.apu Ba öomKa ^Hx,araapra TaaHagu. EomKapyBHHHr hkthcoahh MexaHH3MH $ao.HOT ^apaeHuga ro3ara Ke.yBHH aHHK H^THMoHH-HKTHcogHH, TexHo.orHK, H^THMoHH-ncHxo.orHK MyaMMo.apHH enumra HyHa.THpH.agH[5].Yfi-^oH KoMMyHa. xH3MaT.apu coxacHHH öomKapum th3hmh öomKapyB э.eмeнтн ToMoHHgaH öomKa э.eмeнт.ap $yH^HA.apH öu.aH y3apo öoF.aHraH ^yH^uanapHH öa>KapyBHH aroHa MexaHH3MgaH TamKH. TonraH (2-pacM).

yö-^oö KOMMyHan xH3MaTiapH coxacuHHHr Somuapum

Yö-^oö KOMMyHaa XH3MaTiapHHHHr y3Hra xoc ^H^aTiapu

Bomuapye cySteKTiapu

TP iF ü_£t

MaH^aaTiap

Bomuapye oöteKT^apu

Yö-^oö KOMMyHaa XH3MaTaapHHH Somuapum

YH-^OH KoMMyHai xy^aiurHHH SoniKapiiiii ycyiiapu Yö-rooö KoMMyHai xyroaiHrHHHHr Somuapye $yHKUMmapM

Yö-^oö KoMMyHaa xy^aiuruHH Somuapum ea3M^a.iapu

2-pacM. Yö-^oö KoMMyHai xH3MaTiapH co^acuHH öomuapiim MexaHH3MH6

6Mya..H^ ToMoHHjaH um.aö HHKH.raH. © ©

39

бошкариш 1 -жадвалда

SJIF 2022:5.962

2-расм маълумотларидан куриниб турибдики, соханинг бошкариш тамойиллари, хизматларнинг узига хос хусусиятлари хамда хусусиятларидан келиб чикиб бошкарув усуллари танланади ва келтирилган асосий вазифалар амалга оширилади.

1-жадвал

Уй-жой коммунал хизматлар сохаси корхоналари фаолиятини бошкариш

доирасидаги асосий вазифалар7

Тайёргарлик, харид ва ишлаб чикариш йуналишида Ташиш, таксимот ва истеъмолчига етказиб бериш йуналишида Истеъмолчиларни хисобга олиш йуналишида Истеъмолчилар билан хисоб-китоблар, хизмат курсатиш ва сотиш йуналишида

Истеъмолчилардан буюртмаларни кабул килиш, истеъмол ва унинг мавсумий ва кунлик тебранишини режалаштириш Энергия ресурслари окимини макбуллаштириш максадида диспетчерлик жараёнини бошкариш Истеъмолчилар билан шартномалар тузиш ва тарифларни белгилаш жараёнларини бошкариш Мижозларни хизмат курсатиш жараёнига кушиш ва чикариб ташлаш

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Энергия ресурслари буйича талаб ва харид хажмини режалаштириш Ахоли ва саноат корхоналарига тулов хисобларини такдим этиш хамда туловларни умумий тахлил килиш

Курилиш ва мукаммал таъмирлаш лойихаларини бошкариш Тармок жихозларини ишлатиш жараёнини бошкариш ^исоблагичлардан энергия ресурсларининг хакикий истеъмоли курсаткичларини олиб бориш Пул тушумларини хисобга олиш

Х^исобга олиш курилмалари ва эскирган жихозларни янгилашни режалаштириш Энергия ресурсларини узатиш тармоклари ва бошка тармок объектларига даврий ва режадан ташкари техник хизмат курсатиш Мижозларга уларнинг шахсий хисоблари буйича маълумотлар такдим этиш

Хизматлар буюртмалари ва бажарилган хизматлар хажми хисобини бошкариш Энергия ресурсларини ахоли ва саноат корхоналари томонидан истеъмол килинишини хисобга олиш Мижозлар билан алокалар тарихини юритиш

Етказиб берувчилар ва пудратчи ташкилотлар билан шартнома тузиш жараёнларини бошкариш Эскирган тармок кисмлари ва объектларини фойдаланишдан чикариш Турли тариф схемалари буйича курсатилган хизматларни хисобга олиш Истеъмолчиларга курсатилган хизматлар сифатини назорат килиш

Сохада фаолият олиб бораётган тизим иштирокчилари манфаатларининг кондирилиш даражаси ташкилий механизмлар самарадорлигини ифодаловчи асосий курсаткич хисобланади.

"Ташкилий самарадорлик" тушунчаси бошкарув фанларига Р.Холлу томонидан киритилган булиб, ушбу тушунча умумий максадни амалга оширишга

7Муаллиф томонидан ишлаб чикилган. © ©

40

ISSN 2181-2357

Т. 2. №4. 2022

RESEARCH _

SJIF 2022:5.962

йуналтирилган корхона ичидаги тузилма хусусиятлари ва жараёнлар хамда ташки мухит билан алокаларни уз ичига олувчи тизим фаолияти модели сифатида талкин килинган[6].

Тизим ёки корхонадаги ташкилий самарадорлик холатини куриб чикиш учун Квин-Рорбахнинг "Ракобат кадриятлари ва ташкилий самарадорлик" моделини куллаш тавсия этилади. Ушбу модел корхонанинг ташкилий жараёнлари сифатини алохида ва гурухланган ёки умумлашган курсаткичлари тахлилига асосланади (3-расм).

МОСЛАШУВЧАНЛИК

Он

<

н

А

U2

А С О

И К Ч И

§

а а1

N

й I

1.

Ички муносабатларнинг урнатилганлиги

Иштирокчилар

уртасидаги муносабатлар

4. Корхонанинг бир бутунлиги

Бошцарув, ишлаб чицариш ва назорат ваколатларининг амалга оширилиши

2.

Ташки мух,итга мослашувчанлик

Инновацион царорларнинг жорий этилиши

3. Максадларга

эришиш

Ицтисодий, ижтимоий ва экологик самарадорлик

й ж

а

р

о

50 й

й Ж

Рч

<

4

Он

5

и <

Н

5

6

Э

<

н

НАЗОРАТ

3-расм. Уй-жой коммунал хизматлари со^асида Квин-Рорбахнинг "Ракобат кадриятлари ва ташкилий самарадорлик" моделининг кулланилиши8

Р.Квин ва Ж.Рорбах томонидан ишлаб чикилган "Ракобат кадриятлари ва ташкилий самарадорлик" модели ташкилий самарадорликка турт ёндашувдан ташкил топган туртта квадрантдан иборат.

1-квадрант ички муносабатларнинг йулга куйилганлиги булиб, у тизим иштирокчиларининг узаро муносабатларини аниклайди. Умумий холатда уй-жой коммунал хизматлари сохаси куп микдор ва йуналишдаги иштирокчилардан ташкил топганлиги бу иштирокчиларнинг хар бирининг манфаатлари кондирилиши буйича уларнинг узаро келишувлари ва муносабатларини аниклаштириш талаб этилади.

2-квадрант ташки мухитга мослашувчанлик ёндашуви булиб, у тармок хусусиятларини хисобга олган холда бутун тизимдаги ракобат шароитларини аниклайди. Уй-жой коммунал хизматлар сохасининг бугунги кундаги паст инвестицион жозибадорлиги хамда модернизация ва ривожланиш учун катта

8Муаллиф томонидан ишлаб чикилган. © ©

41

ISSN 2181-2357

Т. 2. №4. 2022

RESEARCH _

SJIF 2022:5.962

xa^Mgaru HHBecT^HOTap ^agS этнm go3HMguru xucoSra oguHca, MogegHHHr ymSy KHCMHHHHr MyxuMguruHH aHHKpoK TacaBByp этнm MyMKHH[7].

3-KBagpaHT MaKcaggapra эpнmнm eHgamyBH SyguS, y SegrugaHraH MaKcaggapra acocaH эpнmнm MyMKHH SygraH энг roKopu HaTH^agapHH aHHKgam hmkohhhh Sepagu. yh-^oh KOMMyHag xH3MaTgapu coxacuga xu3MaTgapHH ^param Ba TaKguM этнm ^apaeHHga Kyn MHKgopgaru Ba HyHagumgarH cySteKTgapHHHr umTupoK 3THmH xaMga ygapHHHr HKTHcoguft, TexHogoruK, h^thmohh, экоgогнк Macagagapgaru MyHOcaSaTgapHHH Ma^Syg eHHMra KegTupum ynyH Mogeg MagaKagu Ba caMapagu Kapopgap umgaS HH^amHu TatMHHgaftgH.

4-KBagpaHT KopxoHaHHHr Sup SyryHguru eHgamyBH SyguS, y KyHugraH MaKcaggapra эpнmнm SocKHHgapuga SomKapyB th3hmh aroHagurHHH aKc эттнpagн.

YpraHugaeTraH coxaga TamKuguft Kapopgap caMapagopguruHH aHHKgamga aHHK KypcaTKungap TH3HMugaH ^oftgagaHraH xogga KBHH-PopSax MogeguHHHr KyggaHugumu KopxoHa Ba, yMyMaH, th3hm gapa^acuga TamKuguft caMapagopguK gapa^acu opTumuHH TatMHHgaftgH.

yh-^oh KOMMyHag xH3MaTgapu coxacugaru SomKapyB ^aogu^TH caMapagopguru acocaH KyHugaru 3 KypcaTKHH acocuga SaxogaHagu:

1. HcTetMognugap Ba umgaS HHKapumHH 3apypufi BocuTagap SugaH y3gyKcu3 TatMHHgaHum gapa^acu.

2. Coxa KopxoHagapugaru Te^aMKopguK gapa^acu.

3. Coxaga ннновaцнflgapнннг KyggaHugumu Harn^acuga maKggaHraH 3axupagapgaH ^oftgagaHum gapa^acu.

ffly SugaH Supra yfi-^ofi KOMMyHag xH3MaTgapuHH SomKapumra ^apaeH cu^aTuga eHgamugca, yHHHr caMapagopguru hkkh acocufi KypcaTKHH SugaH TaBcu^gaHagu: ucre'bMogHHgapHHHr Sapna Typgaru xH3MaTgap SugaH TatMHHgaHum gapa^acu Ba xapa^aTgap gapa^acu. HcTetMogHHgapHHHr Sapna Typgaru xH3MaTgap SugaH TatMHHgaHum gapa^acu xu3MaTgapHH eTKa3uS SepyBHH KopxoHaHHHr acocufi SomKapyB ^yH^uacuHH aKc эттнpca, hkkhhhh KypcaTKHH - xapa^aTgap gapa^acu SomKapyB ^apaeHHHHHr Te^aMKopguru, xapa^aTgapHHHr acocgaHraHguru Ba Metepuft MHKgopgapra MocguruHH aKc эттнpagн.

EegrugaHraH gaBp (/)garu (Z)accopTHMeHTgarH (^)KOMngeKTgaru xH3MaTgapra SygraH TagaS Syfiuna ucTetMogHHgapHHHr xH3MaTgap SugaH y3gyKcu3 TatMHHgaHum gapa^acu (k^KyftugarH Mogeg (SoFgaHum) acocuga aHHKgaHumu MyMKHH:

Kt =

(1)

Zi=i ni jkl

Бу ерда:

Пщ - i - истеъмолчининг /-даврдаги ^-комплектдаги j-ассортимент тури буйича реад эхтиёжи;

f■ ■

* ijkl _ j _ истеъмодчининг /-даврдаги £-компдектдаги /-ассортимент тури буйича реал эхтиёжидан четланиш.

Уй-жой коммунал хизматлари корхонаси бош^арув тежамкорлиги курсаткичи жами харажатларни ифодаловчи (2)-формула ёрдамида ани^ланиши мумкин:

@ ©

42

K —

£i=tzi

(2)

14=1 ni j k k£ l\fijkl\ Ey epga: Zj - j-Typgaru xH3MaTnap SyHHHa KopxoHaHHHr xapa^aTnapu. Eom^apum caMapagopnuru oMHnuHHHr aKyHHH Hara^anapra aBTOHOM TatcupuHH ynHam Ma^caguga Som^apyB 3axupanapugaH ^ofiganaHum Ba yHHHr cu^aT gapa^acHHH aKC эттнpyвнн KypcaTKHH (KY) KupuTHnagu.

Ky =

(Bo-B^yOZo

ByKZm

— KYP • Kym

(3)

KYV — (B0 - B-x) • C/B.

Zn

KYm —

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Ey epga:

^o - MHKgopHH KypcaTKHHjiapga H(j)oganaHraH MaKcag c|)y HKUHACHHHHr KaTTanuru SunaH ynHaHyBHH MyTaxaccucnapHHHr SepunraH ManaKa gapa^acu yHyH KopxoHaHH onTHMan Som^apum BapuaHTH (coTunraH xH3MaTnap xa^MH, yMyMHH xapaacaTjiap MHKgopn);

ID v> v> c

x - TerninjiH yxLuauj KypcaTKHHjiap OHJiaH ynwaHyBMH KopxoHaHH >kophh öoniKapHin BapnaHTH; Z Z

x - onTHMan Ba >kophh BapHanraapgarH yh->koh KOMMyHan xH3MaTjiapn KopxoHacHHHHr öouJKapyB xapaacaTjiapn;

c - yh->koh KOMMyHan xH3MaTjiapn KopxoHacHHHHr ÖouJKapyB BapnaHTH KypcaTKHHnapuHH H^THcogHH Saxocu;

kyp - yh->koh KOMMyHan xH3MaTjiapn KopxoHacHHHHr ÖouJKapyB 3axnpanapHHH Teacarn K03(j)(|)HiiHeHTH;

Kym _ y h->koh KOMMyHan xH3MaTjiapn KopxoHacHHHHr ÖouJKapyB xapa^aTnapHHH nacaHTupum кoэ$$нцнeнтн.

AManueTga ^ofiganaHumra Ta^guM этнnaeтгaн ymöy Mogen epgaMHga yö-^oö KOMMyHan xH3MaTnapH KopxoHanapH Ba yMyMaH TH3HMga öom^apyB caMapagopnHrH gapa^acHHH KypcaTHÖ yTHnraH KypcaTKHHnap op^anu aHH^nam Ba Öaxonam MyMKHH Synagu.

^axoHHHHr KynHHnHK MaMnaKaTnapHga SyryHru KyHga yö-^oö KOMMyHan xH3MaTnapH coxacHga öo3op MyHocaßaraapuHH Hy^ypnamTHpum xaMga ymöy TypgarH xH3MaTnap 6o3opHga pa^oöaT MyxHTHHH puBo^naHTupumga ^aonuaraH TamKHn этнmнннг gaBnaT-xycycHH mepHKHHnHK MexaHH3MHgaH ^OHganaHHnMO^ga. MaMnaKaTHMH3ga coxagarH TapKHÖHH y3rapumnap ^apaeHHga ^aonu^THH TamKHn этнmga gaBnaT-xycycHH mepHKHHnHK MexaHH3MHHH KeHr ^ynnam TaBcua этнnagн.

Eo3op H^THcogHeTH mapoHTHga gaBnaT-xycycHH mepHKHHnHK MexaHH3MH TH3HMgarH HHBeci^Hanap ^an6 этнnнm gapa^acu, MoggHH-TexHHKa, xogHMnap xaMga MonuaBHH canoxuaTHH paFÖaTnaHTHpyBHH MHnnHH нннoвaцнoн TH3HMHHHHr caMapagopnHrHHH omHpyBHH BocHTa cu^aTuga SaxonaHMo^ga.

gaBnaT-xycycHH mepHKHHnHK TH3HMH gaBnaT xokhmhath opraHnapHHHHr gHK^aTHHH ynapHHHr acocHH ^yH^Hanapura ^aparam xaMga ^aonuaTga ro3ara

@ ©

43

KenaeTraH pucKnapHH gaBnaT Ba xycycuH mepuKnap ypTacuga TaxcuMnam hmkohhhh 6epagu (4-pacM). _

^yaya 6y0HHa Ma^a^^HH aaB.naT-xycycHH meDHKHHAHK .noÖHxacH

noHHxaHHHr MetepHH-xyxyxuH TatMHHOTH

TaHnoBnap 3'MOH ^HAHm

Ha3opar Ba

MOHHTOpHHr

HoKHxaHH MonuanamTHpum

H

H

a

u

p

o

T

a

03

a

«

H

H

X

a

5

flaBnaT-xycyoHH mepuKHunuK noHHxacHHH Ty3um Tama66ycH

YK-^OK KoMMyHan xH3MaTnap нннoвaцнoн noHHxacHHH TaHnam

HoHuxa pucKnapuHH 6axonam

Xu3MaT^ap HcretMO^HH^apH

4-pacM. Maxa^HH xygyg goHpacHga gaB^aT-xycycuH mepHKHH^HK ^OHH^acHHUHr aMa^ra omapH^Hm wapaeHii Ba yHga acocHH $yH^HHmpHHHr

" 9

mepHK^ap ypTacHga Ta^cHM^aHHmH9

TagxuxoTnap acocuga 6yryHru KyHga HHBecTopnapHHHr roxopu canoxuaTnu yH-^oh KoMMyHan xH3Maraapu coxacu 6o3opura Kupu6 Kenumura xyHugaru acocuH oMunnap TycKHHnuK xunMoxga:

1. Coxaga KypcaTunaguraH xu3MaTnap Ba eTKa3u6 6epunaguraH KoMMyHan pecypcnap Tapu^napuHH umna6 Huxum ynyH aHux Ba acocnaHraH ycny6ueTHHHr MaB^yg 3Macnuru xaMga KupuTunraH pecypcnapHH HyxoTum eKH ynapHHHr xonnam MyggaTnapuHHHr Hy3Hnum pucKHHHHr roxopu gapa^aganuru.

2. ^aBnaT eKH MaxannuH xokhmhat opraHnapu ToMoHugaH xycycuH mepuKnap ongugaru 6rog^eT Ma^6ypuaTnapuHH Tynux 6a^apum Ka^onaTHHHHr MaB^yg 3Macnuru.

3. yh-^oh KoMMyHan xu3MaTnapu KopxoHanapuHHHr ge6uTop Ba KpegHTop xap3gopnHKnapuHHHr roxopu gapa^a TynnaHu6 xonraHnuru Ba 6yHHHr HaTH^acuga ynap MonuaBHH xonaTHHHHr Ho6apxapop xonaTH.

9Myannufo TQMQHHgaH umna6 HH^unraH. © ©

44

flaBgar TOMOHHgaH MonHanam

ConHKnap

\

flaBj aT ■i

Oonga

^aB^aT-xycycHH mepHKHH^HK

X,aMKopgnKgara MognaBHH-xyxagnK ^aognaTH Hara^acH

HHBeCT^uanap

T

EaHKnap

XycycuH

Ta gfiupKopnap

Oonga

5-pacM. Yh-^oh KOMMyHag xH3MaT.napH co^acHga gaR^aT-xycycHH mepHKHH^HK

MexaHH3MH10

TaKgu^ этнgaeтгaн gaBgaT-xycycuft mepuKHHgHK MexaHH3MHHHHr aMan Kugum ^apaeHHga xap hkkh mepHK - gaBgaT Ba xycycuft TagSupKopgHK cySteKTgapu ynyH 6-pacMga KypcaTHgraH ycTyHgHKgap Ba KaMHHgHKgap ro3ara Kegumu KyTHgagu.

10MyaggHfo TOMOHHgaH umgaS HHKugraH. © ©

45

YH-^OH KOMMyHa. xH3MaT.apH coxacHga gaB.aT-xycycHH mepHKHH^HK MexaHH3MHHH Ky^^amHHHr ycTyH.HK.apH Ba KaMHH.HK.apH

YcryH.HKiap

- y30K MyggaTgu Ba KuMMaT TypyBnu gonuxagapHu aMagra omupumga mo^hhbhh kr Ba pucKgapHuHr MyB03aHaT^H TaKcuMgaHumu;

- KypcamgraH xroMaraap Ba 6a®apugraH umgapHuHr HCTeiMOMH^ap эxтнe®нгa MyBO^HK^Hrn;

- gaBgaT 6omKapyB TH3HMHra 6omKapyB krh gapa^acHHHHr KaMaHHmn;

- enuK TapMo^napra Kupum HMKOHHOTHra эra 6ygum;

- Karra xaxMgaru MoguaBun oKuMgap Ba aHUK 6amoparaam MyMKUH 6ygraH coram ^a^Mnra эгa 6ygraH Ta6nnn MOHononna xapaKTepngarn |aoguaTga umTupoK этпm HMKoHnaTu;

- Ky^an Tapn^napHH ypTaHum xapaeHnga umrapoK этпm HMKoHnaTu;

- KoMMyHan xroMaTgap coxacuga gapoMag MaH6au cularaga xapaxaTnapHn ce3nnapnn KaManTnpnm Ba caMapagopnnKHH omnpnmHHHr

I

KaMMii.iiiK.iap

I

- 6rog®eT Ma6gargapugaH xycycnn Tag6npKopgapHHHr 6egrugaHraH MaKaggaH nuKKaH xogga loHgagaHugumu.

- coxagaru MyHoca6araapHH TapTH6ra cogyBHH KoHyHHHgHKHHHr TaKoMHggamMaraHgHrH (MygK xyKyKH, gaBgaT ToMoHHgaH mapTHoMa Ma®6ypHaraapHHHHr 6a®apngHmH);

- xH3MaTgap TapulgapuHu Tapra6ra cogumgaru cnecaTHHHr HoaHHKgHrn;

- HCTe"bMoMHgapHHHT nacT gapa^agaru mapraoMaBun Ba TygoB MagaHHaTH;

6-pacM. Yh-^oh KOMMyHa. xH3MaT.apH coxacHga gaB.aT-xycycHH mepHKHH.HK MexaHH3MHHH Ky..amHHHr ycTyH.HK.apH Ba KaMHH.HK.apH11

Xy.oca

YMyMaH ograHga, KKopugaru $uKpgap Ba TagKuKoT Hara^agapugaH Kegu6 nuKKaH xogga yfi-^ofi KoMMyHag xroMaTgapu cox,acu Ba 6y тнзнмga laoguaT KypcaTaeTraH KopxoHagapga öomxapyB тнзнмннн TaKoMuggamTupum Ba 6y 6ugaH KopxoHagap laoguaT caMapagopguruHu x,aMga TaKguM этнgaeтгaн xroMaTgap cu^araHu axmugamga 3aMoHaBuH öomxapyB Mogeggapu Ba мехaннзмgapннн Kyggam caMapagu yзгapнmgapгa ogu6 Kegagu.

11 Myaggml) TOMoHugaH umga6 nuKugraH. © ©

46

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Абдуллина А.Р. Жилищно-коммунальное хозяйство в России / А.Р.Абдуллина, И.А.Владимиров // Челябинск: "Два комсомольца", 2011. - 37 с.

2. Черняева Е.М. Понятие жилищно-коммунального хозяйства: вопросы правового регулирования.// Сибирский юридический вестник /Вопросы конституционного права. - 2011. - №4(55). - С.50.

3. Жильцов Е.Н., Казаков В.Н. Экономика социальных отраслей сферы услуг. -М.: МГУ; ТЕИС, 2007. - С. 53.

4. Цыпленкова, И. В. Моисеенко, Н. В. Гуремина, Ю. А. Бондарь.Основы менеджмента [Текст] : учеб. пособие /. - М. : Изд. дом Акад. естествознания, 2013. - С.1-2

5. Кузнецов, И. А. Механизмы и методы принятияи реализации управленческих решений в современных рыночных условиях / И. А. Кузнецов // Социально-экономические явления ипроцессы. 2010. № 6. С. 103-106.

6. Холл Р.Х. Организации: структуры, процессы, результаты. - Санкт-Петербург : Питер, 2001 - С. 58-59

7. Эпштейн А.Д. Классификация инноваций в ЖКХ. Особенности инноваций в коммунальном и в жилищном хозяйстве //Экономические науки, 2007. - №2(27). -С. 87.

8. Абдуллаев, А.М. (2022). Институциональные реформы как ключевой фактор предпринимательской деятельности в Узбекистане. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2 (2), 7-14. Doi: https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.6466245

9. Axunova, M.X. (2022). Pandemiyaning dunyodagi innovatsiyalar rivojlanishiga ta'siri. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2 (2), 15-22. Doi: https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.6466266

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

10. Ilyosov, A.A. (2022). Sanoat eksporti klasterlarini rivojlantirish istiqbollari. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2 (2), 23-30. Doi: https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.6466280

11. Ahunova, M. K. (2021). Improvement of innovative mechanisms in economic development. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(10), 1572-1576

12. Ashurov, M.S. (2022). Zamonaviy sharoitda O'zbekistonda innovatsion faoliyatning holati va va uni rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlari. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2 (1), 15-30. Doi: https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.6089821

13. Axunova, M.X. (2022). Innovatsion iqtisodiyotda ayollar tadbirkorligi: muammo va yechimlar. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2 (1), 7-14.

14. Davlyatova, G. M. (2020). Issues of effective use of employees of industrial enterprises. EPRA International Journal of Multidisciplinary Research (IJMR), 6(4), 86

15. Davlyatova, G. M., & Abdullaeva, S. H. (2020). Economic perspectives of using the model" UNIVERSITY 3.0" in the education system of Uzbekistan. Экономика и бизнес: теория и практика, (2-1).

16. Juraeva, n. K. (2021). Theoretical and methodological foundations of housing and communal services management. Theoretical & applied science Учредители: Теоретическая и прикладная наука, (9), 10-16.

сс

®

47

T. 2. №4. 2022

RESEARCH __

SJIF 2022:5.962

17. Khakimovna, A. M. (2022). Pandemiyaning dunyodagi innovatsiyalar rivojlanishiga ta'siri. Nazariy va amaliy tadqiqotlar xalqaro jurnali, 2(2), 15-22.

18. Khudoyberganova, D. (2020). То the problems of innovation into the educational process. Scientific Bulletin of Namangan State University, 2(10), 396-399.

19. Khudoyberganova, d. a. (2021). Current trends in trade and intermediary activities on world markets. Theoretical & applied science Учредители: Теоретическая и прикладная наука, (9), 271-278.

20. Musaevna, U. Z., & Anvarjonqizi, X. D. (2021). To the Issues of Improving Personnel Motivation in Industrial Enterprises. Academic Journal of Digital Economics and Stability, 1, 70-80.

21. Nabiyeva, N. (2020). The role of investments in the development of the economy of Uzbekistan. Архив научных исследований, 35.

22. Nabiyeva, N. M. (2020). Marketing methoods supporting advances in the higher education sector. EPRA International Journal of Research and Development, 5(5), 142149.

23. Tsoy, Diana, end ets. 2022. "Impact of Social Media, Extended Parallel Process Model (EPPM) on the Intention to Stay at Home during the COVID-19 Pandemic" Sustainability 14, no. 12: 7192.Doi: https://doi.org/10.3390/su14127192

24. Tukhtasinova, D. (2020). To resolving problems to attract foreign investments in the industry. Scientific Bulletin of Namangan State University, 2(4), 189-193.

25. Tukhtasinova, D. R. (2021). Theoretical issues of enterprises innovation and its management in increasing the competitiveness of products of industrial enterprises. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(10), 14581462.

26. Tuychieva, O. N. (2021). Determining the Cost-Effectiveness of Investments Specific Features. Central Asian journal of innovations on tourism management and finance, 2(12), 40-46.

27. Usmanova, Z. M., & Khudoyberganova, D. A. (2021). To improvement of existing personnel management mechanisms in light industry enterprises. Frontline Marketing, Management and Economics Journal, 1(08), 41-46.

28. Xamdamova, U., & Khudoyberganova, D. (2020). Impact of the pandemic on the introduction of elements of the digital economy. Экономика и социум, (7), 70-75.

29. Жураева, Н. К. (2020). Актуальные направления управления системой жилищно-коммунального хозяйства в Узбекистане. Наука сегодня: задачи и пути их решения [Текст], 64.

30. Жураева, Н. К. (2020). Показатели оценки эффективности оказания услуг в жилищно-коммунальном хозяйстве. Наука сегодня: факты, тенденции, прогнозы [Текст]: материал, 29.

31. Жураева, Н. К. (2021). Бюллетень науки и практики. Бюллетень науки и практики Учредители: Овечкина Елена Сергеевна, 7(12), 246-255.

32. Жураева, Н. К. (2021). К проблемам совершенствования экономических моделей управления предприятием. Наука сегодня: теория и практика [Текст]: материалы между, 12.

@ ©

48

T. 2. №4. 2022

RESEARCH __

SJIF 2022:5.962

33. Набиева, Н. (2021). Научно-теоретические основы разработки маркетинговых стратегий развития предприятий сферы услуг в условиях цифровой экономики. Общество и инновации, 2(4), 12-19.

34. Худойберганова, Д. А. (2020). ФарFона вилояти саноат тармокларига инвестицияларни жалб килишнинг долзарб масалалари/Д. Худойберганова.

35. Худойберганова, Д., & Кодиров, С. (2020). Некоторые вопросы эффективной конкурентоспособности субъектов предпринимательства. Экономика и социум, (7), 475-481.

36. Худойберганова, Д., & Шарафуддинова, Н. (2020). Влияние цифровой экономики на рынок труда: мировой опыт предотвращения безработицы. Экономика и социум, (7), 468-474.

© ©

49

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.