Научная статья на тему 'ТАШАККУЛИ ФАРҲАНГИ КАСБИИ ОМӮЗГОРИ ОЯНДА'

ТАШАККУЛИ ФАРҲАНГИ КАСБИИ ОМӮЗГОРИ ОЯНДА Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
164
40
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МАОРИФ / ОМӯЗГОР / МУОШИРАТ / ФАРҲАНГ / ИНКИШОФ / ШАХСИЯТ / ИТТИЛООТ / НАВОВАРӢ / РАВОНШИНОСӢ / ОМОДАГӢ / ИХТИСОСМАНД Ӣ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Усмонов Давронҷон Абдусаматович

Мақола ба омӯзиш ва таҳлили адабиёти иҷтимоӣ, педагогӣ, равоншиносӣ, нуқтаи назари олимон, муаммоҳои ташаккули фарҳангии омӯзгори оянда, бахшида шудааст. Масъалаи ташаккули фарҳанги касбии омӯзгори оянда, асосҳои педагогию психологии он аз нигоҳи олимон асоснок карда шуда, мафҳумҳои фарҳанги омӯзгор, роҳу усулҳо, муаммоҳои ташаккули фарҳанг, вазифаҳои муносибат ва муошират таҳлил карда шудаанд. Ҳамчунин аз тарафи муаллиф нақши омӯзгор дар ҷомеаи башарӣ аз ҷиҳати илмӣ асоснок карда шуда, доир ба омилҳои таъсиррасони беруна ва дохилӣ дар робита бо таҳлили муносибатҳои байни одамон, дарки одамон аз ҷониби ҳамдигар, сохтор ва динамикаи гурӯҳҳои хурд, механизмҳои танзими иҷтимоии рафтори инсон, равандҳои муоширати омма баррасӣ шудааст.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FORMATION OF PROFESSIONAL CULTURE OF FUTURE TEACHER

The article dwells on the study and analysis dealing with socio-pedagogical and psychological literature, the views of scientists, the problems of cultural development of the future teacher. The article substantiates the question of the formation of a professional culture of a future teacher, its pedagogical and psychological foundations from the point of view of scientists, analyzes the concept of a teacher's culture, ways and methods, problems of culture formation, communicative and communicative tasks. The author also scientifically substantiates the role of a teacher in human society, the factors of external and internal influence in the analysis of interpersonal relations, people's perception of each other, the structure and dynamics of small groups, the mechanisms of social regulation of human behavior, and discusses the processes of public communication.

Текст научной работы на тему «ТАШАККУЛИ ФАРҲАНГИ КАСБИИ ОМӮЗГОРИ ОЯНДА»

ТКБ 371

Усмонов Давронцон Абдусаматович, н.и.п., дотсенти кафедраи педагогика ва психологияи томактабии МДТ "ДДХ ба номи акад. Б.Гафуров" (Тоцикистон, Хуцанд) Усмонов Давронжон Абдусаматович, к.п.н., доцент кафедры педагогики и дошкольной психологии ГОУ "ХГУ" имени акад. Б.Гафурова (Таджикистан, Худжанд) Usmonov Davronjon Abdusamatovich, candidate of pedagogical sciences, Associate Professor of the department of pedagogy and preschool psychology under the SEI "KhSU" named after acad. B.Gafurov" (Tajikistan, Khujand) E-mail: davron.usmonov. 82@mail.ru Вожа^ои калиди: маориф, омузгор, муошират, фаруанг, инкишоф, шахсият, иттилоот, навовари, равоншиноси, педагогика, омодаги, ихтисосманди

Мацола ба омузиш ва таулили адабиёти ицтимои, педагоги, равоншиноси, нуцтаи назари олимон, муаммоуои ташаккули фаруангии омузгори оянда, бахшида шудааст. Масъалаи ташаккули фаруанги касбии омузгори оянда, асосуои педагогию психологии он аз нигоуи олимон асоснок карда шуда, мафуумуои фаруанги омузгор, роуу усулуо, муаммоуои ташаккули фаруанг, вазифауои муносибат ва муошират таулил карда шудаанд. Хамчунин аз тарафи муаллиф нацши омузгор дар цомеаи башари аз циуати илми асоснок карда шуда, доир ба омилуои таъсиррасони беруна ва дохили дар робита бо таулили муносибатуои байни одамон, дарки одамон аз цониби уамдигар, сохтор ва динамикаи гуруууои хурд, механизмуои танзими ицтимоии рафтори инсон, равандуои муоширати омма барраси шудааст.

Ключевые слова: образование, педагог, общение, культура, развитие, личность, информация, инновация, психология, педагогика, подготовка, специализация

Статья посвящена изучению и анализу общественно-педагогической и психологической литературы, взглядов ученых по данной тематике, проблем культурного становления будущего учителя. Обосновываются вопросы формирования профессиональной культуры будущего учителя, её педагогических и психологических основ с точки зрения ученых, анализируются понятие "культура учителя", пути и методы её развития, проблемы формирования культуры, процессы коммуникации в обществе.Рассматриваются такие вопросы, как роль педагога в человеческом обществе, факторы внешнего и внутреннего влияния при анализе межличностных отношений, процесс восприятия людьми друг друга, структура и динамика малых групп, механизмы социальной регуляции поведения человека, процессы публичного общения.

Key words: education, teacher, communication, culture, development, personality, social, informational, innovative, psychology, pedagogy, training, specialization.

The article dwells on the study and analysis dealing with socio-pedagogical and psychological literature, the views of scientists, the problems of cultural development of the future teacher.The article substantiates the question of the formation of a professional culture of a future teacher, its pedagogical and psychological foundations from the point of view of scientists, analyzes the concept of a teacher's culture, ways and methods, problems of culture formation, communicative and communicative tasks.The author also scientifically substantiates the role of a teacher in human society, the factors of external and internal influence in the analysis of interpersonal relations, people's perception of each other, the structure and dynamics of small groups, the mechanisms of social regulation of human behavior, and discusses the processes of public communication.

Мархилаи хозираи рушди тахсилоти олии Ч,умхурии Тоцикистон бо тагйироти назаррас дар мундаричаи таълим ва тарбияи омузгорони оянда тавсиф карда мешавад. Раванди таълиму тарбия барои инсони чомеаи имруза талаботи нав мегузорад, то ки шахсияти муста;ил, масъулиятшинос, ;одир ба халли масъалахои педагогй ва ичтимой бошад ва тавонад дар зиндагй то хадди имкон худро ошкор созад, эчодкорй намояд ва фардияташро ташаккул дихад. Чунин бархурд ба дарки шахсияти омузгори муосир ба фарханги касбии у ало;аманд аст, ки

DOI:10.51844-2077-4990-2022-3-143-148

ТАШАККУЛИ

фархАНГИ КАСБИИ

ОМУЗГОРИ ОЯНДА ФОРМИРОВАНИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ КУЛЬТУРЫ БУДУЩЕГО УЧИТЕЛЯ FORMATION OF PROFESSIONAL CULTURE OF FUTURE TEACHER

муносибати субъективии мухимро нисбат ба касби омузгорй ва махорати фаъолияти касбй дар сатхи эчодии инфиродй муттахид мекунад.

Дар баробари ин, тахлили рушди касбй ва шахсияти омузгори муосир дар амал нишон медихад, ки сатхи фарханги касбии аксари омузгорон хануз ба талаботи чомеаи муосир ва раванди таълиму тарбия, ки ба талаба нигаронида шудааст, чавобгу нест. Аз ин ру, аз худ намудани фарханги касбии омузгори оянда шарти зарурии самаранокии фаъолияти касбии у мебошад, ки дар салохиятхои Стандарти давлатии тахсилоти олии касбй ифода ёфта, ба мо омузгорон имкон медихад, ки хамчун хадафи раванди таълим дар мактаби олй ва хамчун самти во;еии тад;и;оти илмй ташаккули фарханги касбии ояндаро ба назар гирем.

Масъалаи ташаккули фарханги касбй, хамчун мухимтарин самти тад;и;оти илмии муосир ди;;ати олимони сохахои гуногунро ба худ чалб намудааст.

Назарияи умумии фарханг дар асархои олимон А.И.Арнолдов, Н.С.Злобин, И.Кант, Л.Фейербах ва дигарон тасвир шудааст [4, с.12.-14].

Солхои охир фарханги касбй дар низоми илмхои равоншиносй ва педагогй: аз тарафи олимон Е.В.Бондаревская, И.Ф.Исаев, Н.В.Кузмина, В.В.Сериков, В.А.Сластенин ва дигарон бошиддат омухта ва мавриди пажухиш ;арор гирифтаанд [9,с.19;16,с.20].

Масъалаи муносибати муназзам ба тахлили фаъолияти касбию педагогй дар асархои олимон С.И.Архангелский, В.И.Андреев, В.П.Беспалко, В.В.Краевский, Н.К.Сергеев ва дигарон баррасй шудааст. Фаъолияти касбии омузгорро олимон хамчун мачмуи мачмуъхо, сохтори динамикй, бисёрзинагй мешуморанд [3;8;15;19].

Дар фанхои фалсафа, ичтимоиёт, педагогика, равоншиносй оид ба чанбахои муайяни фарханги касбии омузгори оянда як ;атор тад;и;оте гузаронида шудаанд: методй - И.Ф.Исаев, В.В.Краевский, В.А.Сластенин ва дигарон; таърихй ва педагогй - А.К.Колесова ва дигарон; ахло;й ва эстетикй - А.А.Вербитский, Е.А.Гришин ва дигарон; муошират - А.В.Мудрик, Т.Н.Левашова, инчунин дар тад;и;оти олимони ватанй Ф.Шарифзода, Ш.А.Шаропов, НД. Амонов мавриди баррасй ;арор гирифтааст. Тачрибахои фаъолияти педагогй нишон медихад, ки барои омузгор танхо донистани асосхои илм ва услуби корхои таълимй-тарбиявй кофй нест, хамаи донишхо ва махорати амалии вай танхо ба воситаи муоширати зинда мегузарад [17;2;22;23], маънавй - Е.Н. Шиянов ва дигарон.

Доир ба кор карда баромадани муаммохои ба миёнгузошташуда тад;и;отхое мавчуданд, ки ба тайёр кардани муаллимони оянда, ба фаъолияти эчодии касбй бахшида шудаанд, ба монанди В.И. Андреев, В.И.Загвязинский, В.А.Кан-Калик, А.А.Пашаев, Н.К.Сергеев ва дигарон.

Бояд ;айд кард, ки ахамияти назариявй ва амалии тад;и;оти муаллифони дар боло зикршуда хеле назаррас аст. Бо вучуди ин, то хол маводи ба ;адри кофй мукаммале, ки барои халли масъалаи ташаккули фарханги касбии омузгорони оянда зарур аст, чамъ оварда нашудааст.

Дар асоси гуфтахои зикргардида, ахамияти ма;олаи мазкурро як ;атор омил муайян мекунанд, аз чумла - талаботи ичтимоии чомеа ба шахсияти омузгори ояндаи фарханги баланди касбй дошта ва роху усулхои ташаккули он. Зарурати тахия, санчиш ва барои татби; омода намудани низоми педагогии ташаккули фарханги касбии донишчуёни донишгохи омузгорй асоснок аст, зеро он ноил шуданро ба ма;сади гузошташуда таъмин менамояд.

Хдмин тари;, метавон гуфт, ки дар шароити муосир мухолифат байни талаботи объективии чомеа ба омузгорони ояндаи дорои фарханги баланди касбй ва шароити ба ;адри кофй омухта нашудаи ташаккул додани он дар донишгохи омузгорй бештар ба назар мерасад. Яъне, тиб;и вазъи ичтимоию фархангии имруза, зарурати фарохам овардани шароити педагогй барои ташаккули фарханги касбии омузгорони оянда дар донишгоххои омузгорй ба миён омадааст.

Хднгоми тахияи мав;еъхои ибтидоии назариявии тад;и;от, дар муайян кардани мохияти фарханги касбй, бояд ба он нукта такя кард, ки фарханги касбй хамчун як чузъи фарханги умумибашарй, ки тачрибаи чахонии педагогй дорад баррасй карда мешавад. Он тагйирёбии даврахои фархангй, тамаддунхои педагогии мувофи;и таърихй, илмй ва маорифи педагогиро дар бар мегирад. Фарханги касбиро хамчун тагйирот дар навгонихои таълимй хисобидан мумкин аст. Мо асархои олимон О.А.Абдуллина, С.И.Архангелский, Е.В. Бондаревская, В.А.Кан-калик, Н.В.Кузмина, В.А.Сластенин ва дигаронро тахлил кардем, бо вучуди ин, дар онхо таърифи ягона ва аз тарафи умум эътирофшудаи фарханги касбии муаллими оянда мавчуд нест [1;13;16; 21].

Инак, дар на;шаи ичтимоию педагогй - фарханги касбй ва педагогй, ки падидаи мураккаби ичтимоии хаёт ва фаъолияти бисёрчонибаи инсонро инъикос ва тавсиф мекунад, хамчун чузъи

фаъолияти маънавии чомеа баррасй шудааст, А.В.Барабаншиков, Е.В. Бондаревская, И. Ф. Исаев ва дигарон.

Дар на;шаи инфиродй-шахсй он хамчун унсури камолоти ичтимоии шахсият маънидод карда мешав ад , ки б а сохтори фарханги касбй дохил кардани чунин чузъхо, аз ;абили маънавй-интеллектуалй, меъёрй-ху;у;й, арзишй-эмотсионалй, эчодиро дар назар дорад.Т.В. Иванова, В.А.Сластенин ва дигарон [21].

Тахлили асархои илмй ба мо имкон дод, ки самти тах;и;оти педагогии мафхуми "фарханги касбй"-и омузгори ояндаро мураттаб карда, мохият ва таркиби онро муайян намоем, шароитхои педагогии ташаккули онро, ки хамчун навсозй дар раванди таълими муосир махсуб меёбад, чустучу кунем.

Тиб;и афкори олимони зикргардида, мо фарханги касбии муаллими ояндаро хамчун системаи мураккаби аз чихати ирсй ва ичтимой муайян шуда, чун таркиби фарханги умумибашарй, унсури тарбияи шахсии интегративии мутахассиси сохибихтисос мефахмем, ки он тари;и мавчудияти захираи кофии педагогй, методй, донишу малакахои махсус дар якчоягй, бо сифатхои баланди шахсй ва ахло;й, тачрибаи фаъолияти эчодй тавсиф карда мешаванд.

Дар асоси ин таъриф сифатхои мухими касбй, ки ба фарханги касбии омузгори оянда хосанд, нишон дода шудаанд. Ин сифатхо бояд дар ягонагии мураккаби сохторй амал кунанд, ки асоси онхоро муносибатхои умумии педагогй, шахсию ахло;й, эчодй ва фаннй ташкил медиханд ва чузъхои касбии зеринро дар бар мегиранд.

Ч,узъи умумии педагогй, асоси тамоми омодагии касбию педагогй буда, хамаи вазифахои фаъолияти педагогиро дар бар мегирад, аз чумла донистани гояхои бунёдй, мафхумхо, ;онунхо ва ;онуниятхои инкишофи падидахои педагогй, донистани назарияхои пешбари педагогй, категорияхо ва мафхумхои асосй, донистани далелхои бунёдии педагогй, доштани донишхои фалсафй, сотсиологй, психологй ва физиологй, дониши технологияхои пеш;адами педагогй ва инноватсияхо, донистани равандхои ташаккул ва инкишофи фаъолияти равонии хонанда, донишчу, ;обилиятхои у, донишхои амалии методикаи умумии таълиму тарбияи мактаббачагон ва гайра.

Ч,узъи шахсй ва ахло;ии фарханги касбии омузгори ояндаро, ки ташаккули фарханги ахло;иро дар назар дорад, бидуни аз худ намудани асосхои он хамчун «мутахассиси баландихтисос», тасаввур кардан душвор аст. Фарханги ахло;й дар ин холат, яке аз чузъхои бунёдии фарханги касбй мегардад. Мутахассиси оянда бояд меъёрхои ахло;ии чомеаро риоя кунад, ба одамон ва зиндагй таваччух зохир намояд, хислатхои маънавй, ахло;й, тахаммулпазирй, худдорй, оромй, мехрубонй, матонат, хушмуомилагй, мехнатдустй, ;обилияти баланди корй, масъулиятнокй, ;обилияти гузоштани хадаф, интихоби роххои ноил шудан ба он, истодагарй ва монанди инхоро доро бошад.

Ч,узъи эчодй яке аз чузъхои мухими сохтори фарханги касбии омузгори оянда буда, дар ;обилияти ба хадди аксар муташаккил, аз чихати педагогй о;илона истифода бурдани шаклу усулхои гуногуни таълиму тарбия, дониши касбй ва сифатхои шахсии у зохир мегардад.

Кисмати эчодии фарханги касбй инчунин дар эчоди гояхои нави педагогй, дар махорати халли масъалахои гайриму;аррари педагогй ифода меёбад. Баландтарин махорати эчодкорй, фаъолияти доимии муста;илонаи тад;и;отии омузгори оянда мебошад, ки бе он такмил ва худтарбиякунии у гайриимкон аст.

Ч,узъи фаннй-касбии фарханги касбии омузгори оянда дар сохтори шахсияти мутахассиси оянда зарур ва хатмист, ки зав;и эстетикй, тобиши эмотсионалй, аз чумла, офаридани асархои бадеиро инъикос мекунад, ки ин дар сохтори шахсияти муаллим мавчудияти ягонагии ;обилиятхои умумии махсусро дар назар дорад.

Ташаккули фарханги касбии омузгори оянда - раванди махсус, муташаккил, мунтазам, ма;саднок мебошад ва мархилахои инкишофи фаъолияти педагогиро дар заминаи ташаккули фарханги касбй, хамчунин мувофи;ати стандартхои расмии педагогй, хусусиятхои тахассусй ва андешахои донишчуёнро дар бораи идеали касбии педагогй дар назар дорад.

Асоси назариявй ва методии раванди баррасишаванда имкон дод, ки шароитхои педагогй, ки ба ташаккули самараноки фарханги касбии омузгори оянда мусоидат мекунанд, ба чузъхои асосии раванди таълим дар робитаи чудонашаванда ва вобастагии онхо мувофи;анд, чудо карда шаванд.

Аз шартхои педагогй мо шароитхои во^еии махсус, яъне ба вучуд омадани фаъолияти касбии донишчуёнро мефахмем, ки ба ташаккули фарханги сатхи баланди касбй хамчун мухимтарин сифати шахсии мутахассиси сохибихтисос мусоидат мекунад. Ахамияти ичтимой ва педагогии чунин мачмуи шартхо дар он аст, ки мавчудияти онхо дар раванди таълими донишгохи омузгорй ба самаранокии ташаккули касбии педагогй бо арзишхои максималии номиналии дар хар як донишчу мавчуд буда, таъсир мерасонад.

Низоми шароитхои ташаккули фарханги касбии омузгорони оянда хамчун асосхои педагогии ташкили самараноки раванди таълим дар донишгох (шароитхои беруна) аз он бармеояд, ки раванди ташаккул бояд ба як низом ворид карда шавад, аз чумла шакли идоранамой ва ташаккули равандй педагогй.

Барои ноил шудан ба хадафхои ташаккули фарханги касбии омузгорони оянда дар мухити донишгох, чунин раванди таълимро ташкил кардан лозим аст, ки бояд табдили фаъолияти таълимй ва маърифатй ба фаъолияти касбй бо тaFЙири мувофщи талабот, ангезахо, мак;садхо, амалхо, воситахо ва натичахо мувофщат намояд (шароити дохилй).

Мо чунин мешуморем, ки яке аз шартхои асосии педагогии берунии ташаккули фарханги касбии омузгорони оянда ба раванди таълими донишгох ворид намудани амсилахои назариявии мувофще мебошад, ки системаи гузариш аз фаъолияти таълимй ба касбиро му^аррар мекунанд (назарияхои илмй, имитатсионй), моделхои омузиши ичтимой А.А. Вербитский [10].

Мохияти шартхои педагогии дар боло зикргардида дар он аст, ки мазмуни таълим хамчун субъекти фаъолияти таълимй ва касбй тартиб дода мешавад, ки сараввал худи донишчуро ба мав^еи фаъол мегузорад. Мазмуни куллии фаъолияти касбй дар системаи муаммохои таълимй, вазифахо ва моделхои ба масъалахои касбй наздикшуда ифода меёбад. Мак;сад аз таъмини фарогирии шахсии омузгори оянда ба рушди фаъолияти касбй хамчун чузъи фарханги инсонй, Faнй гардонидани тачрибаи ичтимой тавассути рушди эчодии шахсияти мутахассиси оянда, аз чумла сохаи хавасмандии y мебошад.

Мо инчунин таъсири фарханги касбии педагогиро ба хамаи сохахои шахсияти (хавасмандгардонии эхтиёчот, зехнй, эмотсионалй-ихтиёрй, фардй-рафторй) мутахассиси оянда, ки яке аз шартхои берунии педагогии ташаккули фарханги касбии донишчу ба хисоб меравад баррасй намудаем. Мохияти он дар ташкили раванди таълимии аз чихати илмй асоснокшуда дар шароити донишгох, мебошад, ки муносибати комплексиро ба ташаккули фарханги касбии донишчуён ва ба фаъолияти амалии онхо дохил намудани намудхои фаъолияти гуногуни касбии дар пеш истодаро дар назар дорад. Мак;сад аз он, такмили самараноки ташаккули фарханги касбй хамчун ^исмати калидии тарбияи интегративй, яксонй, умумии шахсияти омузгори оянда аст.

Шарти навбатии берунии педагогй, ин принсипи муттахидшавй дар сохтмони мазмуни таълим мебошад. Мохияти он дар ягонагии донишхои умумии илмй, касбй ва махсус тавассути татбщи мачмуи принсипхои муайяни педагогй, усулхои методй мебошад. Муайян кардани мухимтарин далелхо, падидахо, к;онуниятхо аз доираи илмхои фундаменталй барои рушди бошууронаи фанхои даврахои махсус ва умумии касбй, яъне муайян намудани минимуми оптималии дониш, малака ва махорат барои бомуваффа^ият аз худ намудани ихтисоси лозима.

Мухимтарин шарти дохилии ташаккули фарханги касбии омузгорони оянда, ташаккули хавасмандии мувофщ мебошад. Мохият дар он аст, ки натичаи чунин фаъолияти муайяни шахсй ба даст оварда шавад, ки ма^садхои аз берун мукдрраршудаи фаъолияти уро ба эхтиёчоти дохилии вай табдил дихад. Хддаф, баланд бардоштани тамоюли касбии шахсияти донишчу дар донишгох, фарохам овардани шароити психологию педагогие, ки дар он донишчу метавонад мав^еи фаъоли шахсиро ишFOл намуда, худро хамчун субъекти фаъолияти таълимй ва ояндаи педагогй пурра зохир намояд.

Шарти навбатии дохилии педагогй, ки ба ташаккули самарабахши фарханги касбии мутахассисони оянда мусоидат мекунад, амалисозии муносибати таврщавй-инфиродии таълими донишчуён мебошад. Мохияти ин шарт аз он иборат аст, ки хар як донишчу ба раванди ташаккули фарханги касбй хар чй бештар чалб карда шавад. Ин шарт дар татбщи воситахои инфиродии таълим, шаклу усулхои кор дар дарсхои доираи инфиродй, инчунин дар истифодаи курсхои махсуси инноватсионй дар раванди таълим барои ташаккули услуби фардии касбию педагогй ифода меёбад. Хддаф аз он таъмини рушди оптималии сифатхои мухими

касбии мутахассисони оянда тавассути баррасии о;илонаи маълумоти мушаххас оид ба х усусиятхои фардии хар як донишчу аст.

Дар доираи шартхои дохилии педагогии ташаккули фарханги касбии донишчуён мо инчунин истиф одаи вазифахои тарбиявию педагогии дорои характери эвристикй, тад;и;отй, эчодиро дар раванди таълим ба назар гирифтаем. Мохияти гуфтахои боло дар дарк кардани мазмуни фаъолияти таълимй-тарбиявии донишчуён бо чустучуи халли аслии эчодй, вазифахои умумии педагогй ва мушаххас (мувофи;и ихтисоси интихобшуда) иборат аст. Хддаф аз он ташаккули ибтидои эчодй дар байни мутахассисони оянда хамчун чузъи мухими фарханги касбист.

Хдмин тари;, натичахои тахлиле, ки дар доираи ма;олаи мазкур гузаронида шудааст, асос мебахшад, ки ташаккули бомуваффа;ияти фарханги касбии омузгори ояндаро тавассути татби;и шартхои зерини педагогй ба даст овардан мумкин аст:

1. берунй - дохил намудани моделхои назариявии мувофи; дар раванди таълим: -таъсири касбй ва педагогй ба тамоми сохахои шахсият;

-принсипи интегратсия дар сохтмони мазмуни таълим; -таъсироти омилхои гуногуни ичтимой, психологй;

2. дохилй - рушди хавасмандии мувофи;;

-татби;и муносибати тафри;авй, инфиродй-шахсй дар таълими донишчуён;

- татби;и вазифахои таълимй ва педагогии дорои хусусияти эвристикй, тад;и;отй, эчодй дошта дар раванди таълим;

-ба хисоб гирифтани хусусиятхои психологй; -бедор намудани шав;у хавас, вачхиёт ва f.

Илова бар ин, сифатхои инсонии омузгори оянда нихоят заруранд, ки барои ба вучуд овардани муносибатхои мусоид дар раванди таълим, шарти мухими касбй мегарданд.

Низоми шароитхои педагогии ба хам ало;аманди ташаккули фарханги касбии донишчуёни донишгохи омузгорй, ки мо онро дар асоси тад;и;оти васеи назариявии олимони хоричиву ватанй ва аз амалияи оммавии таълимии муассисахои таълимй чудо кардаем, тамоми шароитхоро фаро намегирад. Гуногунии чунин шароитхо танхо аз руи баходихии якчояи муаллимон ва донишчуён самараноктаранд.

ПАЙНАВИШТ:

1. Абдуллина, О.А. Общепедагогическая подготовка учителя в системе высшего педагогического образования/О.А. Абдуллина. - М.: Просвещение, 1984. - 208 с.

2. Амонов, Н.К. Психологические основы педагогического общения (на тадж.яз). /Н.К. Амонов. - Душанбе: Сино, 2003. - 65 с.

3. Андреев, В.И. Педагогика: учебный курс для творческого саморазвития/ В.И. Андреев.-Казань. 2002. - 264 с.

4. Арнольдов, А.И. Введение в культурологию. Учебное пособие / А.И. Арнольдов - М.-1993. -349 с.

5. Барабанщиков, А.В. Педагогическая культура офицера/А.В.Барабанщиков.-М.1985. - 159 с.

6. Бахтин, М.М. Эстетика словесного творчества /М.М.Бахтин.- М.:- 1979. - 445 с.

7. Бердяев, Н.Н. Самопознание. / Н.Н. Бердяев.- М. - 1991. - 446 с.

8. Беспалько, В.П. Слагаемые педагогической технологии/В.П. Беспалько.-М.: 1989.- 191 с.

9. Бондаревская, Е.В. Педагогика: личность в гуманистических теориях и системах воспитания / Е.В. Бондаревская - Ростов н/Д., 1999.-560 с.

10. Вербицкий, А.А. Проектно-контекстная подготовка специалиста /А.А. Вербицкий// Высшее образование сегодня.-2015.-№4.- с. 2-8

11.Гришин, Э.А. Теория и практика профессионально-этической подготовки учителя в системе высшего педагогического образования: автореф. дисс.... докт. пед. наук: 13.00.01./Э.А. Гришин - М.-1981. - 45 с.

12.Злобина, Е.Г. Общение как фактор развития личности /Е.Г. Злобина. - Киев: Наукова думка, 1981.- 115 с.

13.Кан - Калик, В.А. Учителю о педагогическом общении: Книга для учителя/В.А. Кан - Калик. - М.: Просвещение, 1987. - 190 с.

14.Кант, И. Трактаты и письма/И.Кант.- М.:- 1980.-711 с.

15.Краевский, В.В. Общие основы педагогики/В.В. Краевский.- М.- 2003. - 255 с.

16.Кузьмина, Н.В. Методы исследования педагогической деятельности/Н.В. Кузьмина.-М.-1970. - 114 с.

17.Мудрик, А.В. Общение школьников как фактор воспитания. Монография/А.В. Мудрик.-М.: Педагогика, 1984. - 108 с.

18. Педагогика: учеб.пособие/ В.А. Сластенин, И.Ф. Исаев, А.И. Мищенко, Е.Н. Шиянов. М., 2002. - 512 с.

19. Сергеев, Н.К. Непрерывное педагогическое образование: концепция и технологии учебно-научно-педагогических комплексов (Вопросы теории) / Н.К. Сергеев.- СПб.-1997.- 6 с.

20.Сериков В.В. Личностно-ориентированное образование /В.В. Сериков// Педагогика. №5. 1994. - С. 16-21.

21.Сластенин, В.А. Методы воспитания: учеб.пособие/В.А. Сластенин.-М., 1998.- 460 с.

22.Шарифзода, Ф.Общая и профессиональная педагогика/Ф. Шарифзода, А.М. Миралиев. -Душанбе: Ирфон.2012. - 562с.

23.Шарофов, Ш.А. Общение, его влияние на личность и соблюдение правил межличностного общения (на тадж яз.)/Ш.А. Шарофов. - Худжанд, 2009. - 240 с.

REFERENCES:

1. Abdullina, O.A. General pedagogical training of a teacher in the system of higher pedagogical education / O.A. Abdullina. - M.: Enlightenment, 1984. - 208 p.

2. Amonov, N.K. Psychological foundations of pedagogical communication /N.K. Amonov. -Dushanbe: Sino, 2003. - 65 p.

3. Andreev, V.I. Pedagogy: a training course for creative self-development. / IN AND. Andreev -Kazan. 2002. - 264 p.

4. Arnoldov, A.I. Introduction to cultural studies. Study guide. / A.I. Arnoldov - M.: -1993. -349 p.

5. Drummers, A.V. Pedagogical culture of an officer. M.: / A.V. Drummers 1985. - 159 p.

6. Bakhtin, M.M. Aesthetics of verbal creativity / M.M. Bakhtin M.: - 1979. - 445 p.

7. Berdyaev, N.N. Self-knowledge. / N.N. Berdyaev M.: - 1991. - 446 p.

8. Bespalko, V.P. Components of pedagogical technology. / V.P. Bespalko M.: 1989.- 191 p.

9. Bondarevskaya E.V. Pedagogy: personality in humanistic theories and systems of education / E.V. Bondarevskaya - Rostov n / D., 1999.-560 p.

10. Verbitsky, A.A. project - contextual training of a specialist //A.A. Verbitsky Higher education today. 2015.№4. - P. 2-8

11. Grishin E.A. Theory and practice of professional and ethical training of a teacher in the system of higher pedagogical education: author. diss.... doc. ped. Sciences: 13.00.01. /E.A. Grishin - M.,1981. -45 p.

12. Zlobina E.G. Communication as a factor in the development of personality/ E.G. Zlobina. - Kyiv: Naukova Dumka, 1981. - 115 p.

13. Kan - Kalik, V.A. To the teacher about pedagogical communication: A book for the teacher/V.A. Kan-Kalik. - M.: Enlightenment, 1987. - 190 p.

14. Kant, I. Treatises and letters / I. Kant M. - 1980.-711 p.

15. Kraevsky, V.V. General foundations of pedagogy/ V.V. Kraevsky M.: - 2003. - 255 p.

16. Kuzmina, N.V. Methods of research of pedagogical activity/ N.V. Kuzmina M.: - 1970. - 114 p.

17. Mudrik, A.V. Communication of schoolchildren as a factor of education. Monograph. /A.V. Mudrik. - M.: Pedagogy, 1984. - 108 p.

18. Pedagogy: textbook/ V.A. Slastenin, I.F. Isaev, A.I. Mishchenko, E.N. Shiyanov. M., 2002. - 512 p.

19. Sergeev, N.K. Continuing Pedagogical Education: The Concept and Technologies of Educational-Scientific-Pedagogical Complexes/ N.K. Sergeev (Questions of theory). SPb., 1997.- 6 p.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

20. Serikov V.V. Person-oriented education // V.V. Serikov Pedagogy. No. 5. 1994. - P. 16-21.

21. Slastenin, V.A. Methods of education: study guide. /V.A. Slastenin M., 1998. -460 p.

22. Sharifzoda, F., General and professional pedagogy. /F. Sharifzoda, A.M. Miraliev. - Dushanbe: Irfon. 2012. - 562s.

23. Sharofov, Sh.A. Communication, its influence on the personality and compliance with the rules of interpersonal communication / Sh.A. Sharofov. - Khujand, 2009. - 240 p

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.