Научная статья на тему 'Педагогик маҳоратни оширишда бошқарув санъатидан фойдаланиш'

Педагогик маҳоратни оширишда бошқарув санъатидан фойдаланиш Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
968
178
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
маҳорат / бошқарув санъати / педагогик жараён / йўналиш / инсонпарварлик / касбий сифатлар. / skill / management skill / pedagogical process / direction / humanity / professional qualities.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Таджиев О. А.

Мақолада педагогик маҳоратни оширишда бошқарув санъатидан фойдаланиш, «бошқарув» тушунчасининг моҳияти, педагогик жараёнда бошқарув методларидан фойдаланиш борасидаги фикрлар баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MANAGEMENT SKILL IMPLEMENTATION IN THE DEVELOPMENT OF PEDAGOGICAL SKILL

In the article the issues of management of teaching and educational process are considered. The essence of concept «management» as well ways and the directions of pedagogical process management are discussed.

Текст научной работы на тему «Педагогик маҳоратни оширишда бошқарув санъатидан фойдаланиш»

Таджиев O.A.,

Тйш^нт вилйяти xaлк1 тaълими xoдимлapини к1aйтa тaйëpлaш вa улapнинг мaлaкacини oшиpиш институти «Пeдaгoгикa, пcиxoлoгия вa мeнeжмeнт» кaфeдpacи кaттa ук.итувчиш

ПEДAГOГИК MA^OPATНИ OШИPИШДA БOШKAPУВ СДНЪДТИДДН ФOЙДAЛAНИШ

ТАДЖИЕВ О.А. ПЕДАГОГИК МАЦОРАТНИ ОШИРИШДА БОШКАРУВ САНЪАТИДАН ФОЙДАЛАНИШ

Маколада педагогик мах,оратни оширишда бошкарув санъатидан фойдаланиш, «бошкарув» тушунчасининг мох,ияти, педагогик жараёнда бошкарув методларидан фойдаланиш борасидаги фикрлар баён этилган.

Таянч суз ва тушунчалар: майорат, бошкарув санъати, педагогик жараён, йуналиш, инсон-парварлик, касбий сифатлар.

ТАДЖИЕВ О.А. ПРИМЕНЕНИЕ ИСКУССТВА УПРАВЛЕНИЯ В ПОВЫШЕНИИ ПЕДАГОГИЧЕСКОГО МАСТЕРСТВА

В статье изложены вопросы применения управленческого искусства в формировании педагогического мастерства, значимости управленческого умения, а также методы управленческих направлений в педагогическом процессе.

Ключевые слова и понятия: мастерство, искусство управления, педагогический процесс, гуманизм, профессиональные качества.

TADZHIYEV O.A. MANAGEMENT SKILL IMPLEMENTATION IN THE DEVELOPMENT OF PEDAGOGICAL SKILL

In the article the issues of management of teaching and educational process are considered. The essence of concept «management» as well ways and the directions of pedagogical process management are discussed.

Keywords: skill, management skill, pedagogical process, direction, humanity, professional qualities.

ЗAMOНAВИЙ TAЪЛИM / COВPEMEННOE OБPAЗOВAНИE 2015, 12

Бугунги кунда давлатимиз халк таълими сох,аси олди-га куяётган вазифаларнинг бажарилиши куп жицатдан укитувчига ботик. Узбекистон Республикасининг «Таълим тутрисида»ги Цонуни, Кадрлар тайёрлаш миллий дастури ва жамият талабидан келиб чикиб, бугунги кунда укитувчилар олдида масъулиятли вазифалар турибди.

«Таълим т^рисида»ги Конуннинг 5-модда-сида «Тегишли маълумоти, касб тайёргар-лиги бор ва юксак ахлокий фазилатларга эга булган шахслар педагогик фаолият билан шугулланиш х,укукига эга»1, деб таъкидланади. Шундай экан, ахлокнинг мух,им жих,атларидан бири инсон шаъни, кадр-кимматидир. Ки-шининг кадр-киммати, аввало, умумий ишга кушаётган х,иссасининг салмоFи ва сифа-ти билан белгиланади. Бозор иктисодиётига асосланган жамиятда инсон уз мех,натининг салмоFи ва сифати билан, аклий ва жисмо-ний мех,натининг самараси, ишбилармонлиги билан кадрланади, х,алол мех,нат кишининг кадри, иззат-х,урматини оширади. Укитувчи, муаллимнинг бажараётган иши бугунги кунда жамиятда ах,амиятлидир. Инсоннинг кадр-киммати унинг мансаби, касби-коридан кура х,ам купрок уз касбини кандай бажариши, унинг одоби ва хулк-атворига боFликдир.

Жамиятимиз талаб этаётган х,ар томон-лама етук, комил инсонни тарбиялашда укитувчининг урни бекиёсдир. Укитувчилик шарафли, лекин жуда мураккаб касб. Яхши укитувчи булиш учун педагогик назария-ни эгаллашнинг узигина етарли эмас. Чунки педагогик назарияда болаларни укитиш ва тарбиялаш х,акида умумий конун коидалар, умумлаштирилган услубий Fоялар баён эти-лади. Укитувчининг ёш индивидуал хусусият-ларини эътиборга олиш таъкидланади. Мак-таб х,аётидаги амалий педагогик жараён эса жуда хилма-хилдир. Педагогик назарияга мос келмайдиган вазиятлар учраб туради. Бу эса укитувчидан кенг билимдонлик, пухта амалий тайёргарлик, юксак педагогик майорат ва ижодкорлик, бошкарув кобилиятини эгаллаш-ни талаб этади. Хуш, педагогик майорат нима?

1 Узбекистон Республикасининг «Таълим туFрисида»ги Конуни, 5-модда. - Т., 1997. -7-б.

Педагогик майорат деганда, педагогик жа-раённинг барча шаклларини энг кулай ва са-марали х,олатда ташкил этиш, уларни шахс камолоти максадлари томон йуналтириш, тарбияланувчиларда кенг дунёкараш ва коби-лиятларни шакллантириш х,амда жамият учун зарур булган фаолиятга мойиллик уЙFотиш ту-шунилади.

Укитувчилик мах,орати юзасидан тах,лил килинган манбаларда «педагогик майорат» - «укитувчи-тарбиячининг педагогик коби-лияти», «укитувчининг муомала маданияти ва нутк санъати»2, «педагогик назокат, одоб ва ах,лок»3, «турли келиб чикадиган педагогик вазиятларга муносабат»4, «уз-узини тарбиялаш ва уз устида илмий ижодий ишлаш» каби иборалар билан тавсифланади. Демак, педагогик майорат укитувчининг касбий, шахсий, умуммаданий, махсус сифатлари билан бирга уз касбига лаёкатлилиги, мех,ри билан тавсиф-ланади.

«Укитувчи, - дейди Ал-Фаробий, - акл-фаросатга, чиройли нуткка эга булиши ва укувчиларга айтмокчи булган фикрларини тула ва аник ифодалай олишни билмоFи зарур»5. У уз фикрини давом эттириб, «Укитувчи ва рах,барнинг вазифаси доно давлат рах,бари вазифасига ухшайди, шу сабабли укитувчи эшитган ва курганларининг барчасини эслаб колиши, акл-фаросатга, чиройли нуткка эга булиши, ёшларга айтмокчи булган фикрларини тула ва аник ифодалаб беришни билмоFи лозим. Шу билан бирга уз ор-номусини кадр-

2 Очилов М. Укитувчининг нутк маданияти ва педагогик назокат. - Т.: «Укитувчи», 2004. -13-б.

3 Сайидахмедов Н. Янги педагогик технологиялар. - Т.: «Мерос», 2008. -74-б.

4 Азизходжаева Н. Педагогик мах,орат ва педагогик технологиялар. - Т.: «Укитувчи», 2008. -5-б.

5 Абдуллаева Ш.А., Сайитов С., Халикова Г.И. История педагогики. / Педагогические воззрения восточных мыслителей. - Т.: «Фан ва ахборот технологиялари», 2009. -С. 78.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2015, 12

лaши, aдoлaтли бyлмoFи лйзим. Анa шундaгинa у инcoнликнинг юк^к дapaжacигa эгa бyлaди вa бaxт чукки^гэ эpишaди», дeб тэъкид-лaйди.

Нacpиддин Tуcий УЗИНИНГ «Укитувчилapни тapбиялaш тyFpиcидa» нймли acapидa: «Уки-тувчи мунoзapaлapни йлиб бopиши, paд этиб бyлмaйдигaн дapaжaдaги иcбoт килишни би-лиши, уз фикpлapининг тyFpилигигa ишйниши, нутки эca мутлaкo тoзa, жумлaлapи мэнтикий ифoдaлaнaдигaн булиши лйзим. Укитувчи нутки хeч кaчoн вa х^ч кaepдa зaхapхaндaли, купйл ëки кэттик булиши мумкин эмac. Дapc пaйтидa укитувчининг узини тутa oлмacлиги ишни бу-зиши мумкин»1, дeйди. Дeмaк, тaълим-тapбия жapaëнидa укитувчи пeдaгoгик мaхopaтдaн oKилoнa фoйдaлaниши, бoшкapиш мexaнизм-лapидaн фoйдaлaниши зapуp.

«Бoшкapув» cyзи oдaтдa aник биp мaкcaдгa эpишиш учун бoшкapилaдигaн oбъeкт ëки cубъeкт тизимигэ фaoл тaъcиp кypcaтиши ту-шунилaди.

Бугунги кундa бoшкapувнинг мaънocи бу-йичa биp нeчa йyнaлишни aжpaтиш мумкин.

Биринчи йуналишга ^pa, бoшкapув мэъ-нocи - фaoлиятдиp. Мacaлaн, бoшкapув жapa-ëни бyйичa илмий излaнишлap йлиб бopгaн, уз вaктидa бoшкapув нaзapияcи acocчилapи-дaн биpи Анpи Фaйoль бoшкapишни:

- кeлaжaкни кypувчи;

- фaoлиятни тaшкиллaштиpувчи;

- тaшкилoтни идpoк килувчи;

- фaoлият туpлapини мувoфиклaштиpувчи;

- Kapop вa буйpуклapнинг бaжapилишини нaзopaт килувчи кучли дeб тaъpиф-лaйди2.

Иккинчи йуналишда бoшкapув биp тизим-нинг иккинчиcигa, шaxcнинг иккинчи биp шaxc ëки гуpухгa тaъcиp этиши, дeб хиcoблaнaди.

С.Н.Tидop бoшкapув мaънocини куйидaгичa тaвcифлaйди:

1 Абдуллaeвa Ш.А., Сбйитсв С., Хэликсвз Г.И. Иcтopия пeдaгoгики. I Пeдaгoгичecкиe вoззpeния вocтoчныx мые-литeлeй. - Т.: «Фэн вэ axбopoт тexнoлoгиялapи», 2009. -С. 123.

2 Джуpaeв Р.Х,., TуpFунoв С. Тэълим мeнeжмeнти. - Т.: «Мслия», 2010. -87-б.

- мaкcaд йунэлишидэ oбъeктни мувйфик-лaштиpиш;

- мaкcaдгa эpишиш учун oбъeктгa тaъcиp этиш;

- мaкcaдгa эpишиш йунэлишидэ тизимни тэшкил этишгэ тaъcиp кypcaтишни вepтикaл мувoфиклaштиpиш3.

М.Шapифxyжaeв «Бoшкapув - бу узигэ xoc юк^к caнъaт вэ мaхopaтни тэлэб килувчи тэн-лйв, шу тэнлйв acocидa кapop кэбул килиш вэ унинг бaжapилишини нaзopaт килиш жapaëни-диp»4, дeб тaъpифлaйди.

Анpи Фaйoль XX acpнинг бoшлapидa бйш-Kapувнинг бeштa функцияcини aжpaтиб ^p-caтгaн: peжaлaштиpиш, тэшкил этиш, фap-мййиш бepиш, мувoфиклaштиpиш, нaзopaт килиш.

Бугунги кундэ дэвлэтимиз, жэмиятимиз тэъ-лим xoдимлapи йлдигэ куйгэн тaлaблapни бэ-жapиш мухим эхэмият кacб этэди. Рecпубли-кэмиз тapaккиëтини хэл этишдэ пeдaгoглap зиммэ^гэ мacъулиятли вaзифaлap юклэтил-гэн. Укитувчининг йлдигэ уз кacбининг мoхиp уе^и, yкувчилap жaмoacини бoшкapa йлиш Koбилиятлapини pивoжлaнтиpиш кэби кaтop тaлaблap куйилэди.

Пeдaгoгик жapaëнни бoшкapиш нимэдэн бйшлэнэди? Тэълим муaccacaлapидa тэълим-тapбия жapaëнини peжaлaштиpиш тэшкил этиш, укув вaзиятлapи буйичэ Kapop кэбул килиш, кaфoлaтлaнгaн нэтижэни кулгэ ки-pитиш, нaзopaт килиш, кacбий фэйлиятни мувoфиклaштиpиш билэн бeлгилaнaди.

Дeмaк, укитувчи тинмэй уз мaлaкacини oшиpиши, уз уcтидa излэниши, кунт билэн иш-лэши тэлэб этилэди. Бунинг учун пeдaгoг xo-димлapни кэйтэ тaйëpлaш вэ улapнинг мэлэ-кacини oшиpиш инcтитутидa бoшкapув тизими чукуp Уpгaтилмoкдa.

Пeдaгoгик мaхopaтни oшиpишдa бoшкapув caнъaтидaн фoйдaлaниш хэм мухим эхэмият кacб этэди. Бундэ тэълим мeнeжмeнтидa дйл-зapб булгэн мacaлaлap мэвжуд:

1. Тэълимдэ мэк^дни эник куя билиш вэ бйш Foялap eчимигa эътибop бepиш.

3 Шapифxyжaeв М. Иктиcoдиëт нaзapияcи. - Т.: «Me-poc», 2000. -22-б.

4 Ушэ жсй, 23-б.

ЗAMOНAВИЙ TAЪЛИM / COВPEMEННOE OБPAЗOВAНИE 2015, 12

2. Педагогик жамоада суз ва иш бирлигини йулга куйиш, соFлом мухит яратиш.

3. Таълимда Давлат таълим стандартлари талаблари ижросини сифатли кафолатлаш.

4. Жамоа ва укувчилар орасида онгли инти-зомни шакллантириш.

5. Хар бир касбдош педагогга самимий му-носабатда булиш.

6. Ижодкорлик, тезкорлик ва ишончни козониш, кенг камровли фикр юритиш, максад ва истикболни аввалдан куриш, килинган иш-ларни тахлил этиш, танкидий караш, таклиф киритиш, татбик этишга эришиш.

7. Педагогик жамоанинг ички тартиб-кои-даларига амал килиш.

8. Таълим-тарбия ишларини олиб бориш учун соFлом мухит ва моддий шароит яратиш.

9. Иш юритишда давлат, нодавлат ташки-лотлар, таълим муассасалари, оила, махалла билан самимий хамкорлик урнатиш ва таълим-тарбия сифатини ошириш.

10. Таълим-тарбия жараёнида сифат ва са-марадорликни таъминлаш кабилардан ибо-рат.

Бунда педагог фаолияти куйидаги шартлар-га жавоб бериши лозим:

- тарбия ва тахсил олувчиларга таъсир утказа олиш;

- талабчанлик;

- масъулиятни уз зиммасига олиш;

- обру-эътиборга эга булиш;

- педагогик жамоа ишончини оклаш;

- укувчилар фаолиятини туFри идрок этиш;

- таълим-тарбия натижаларини кузата би-лиш, бахолай олиш, зарур холатларда танкид кила олиш.

Педагогга хос сифатлар:

• ташкилотчилик;

• касбий ишчанлик;

• муомалада киришимлилик;

• хар кандай вазиятда узини тута олиш, ваз-минлик;

• касбий махорат;

• уддабуронлик, бунёдкорлик;

• маслахат бера оладиган;

• акл-идрокли;

• узига ишонадиган;

• урнак була оладиган;

• назорат киладиган.

Урта аср ижтимоий-фалсафий фикр тарак-киёти мутафаккири Абу Наср Фаробий бош-карув санъатидан фойдаланишда куйидаги-ларга эътиборни каратиш лозимлигини уктиради:

- уз вазифасини бажаришда хеч кандай кийинчилик сезмаслик;

- табиатан нозик, фаросатли, хотираси мустахкам, зехни уткирлик;

- уз фикрини тушунтира олиш кобилияти-нинг илм-маърифатга хаваслари журлиги;

- хак ва хакикатни, одил ва хакгуй одамлар-ни севиш;

- ёлFонни ва ёлFончини ёмон курадиган;

- узини ва узгаларни кадрини билиш ва ориятли булиш;

- мол-дунё кетидан кувмаслик, адолатпар-вар, халол, инсофли булиш;

- катъиятли, саботли, журъатли, жасур булиш кабилар1.

Педагогик жараённи самарали бошкаришда аник иш режага эга булиш мухим хисобланади. Педагог иш режасини ишлаб чикишда куйи-дагиларга эътиборни каратиши лозим.

1. Укув йили давомида таълим-тарбия бора-сида олиб бориладиган ишлар тахлили, яъни билимлар беллашуви, фан олимпиадалари, курик-танловлар ва бошка курсаткичларидан келиб чикиб, туман, вилоят, республика микё-сидаги юкори натижага эришган ижобий ишлар, камчиликлар ва муаммолар сархисоби.

2. Янги укув йилида амалга ошириладиган вазифаларни белгилаш:

- ташкилий-педагогик;

- укув-тарбия иши самарадорлигини оши-риш;

- маънавий-маърифий ишлар;

- методик ишлар;

- моддий-техник базани мустахкамлаш;

- илFор тажрибаларни урганиш, умумлаш-тириш ва оммалаштириш.

1 Абдуллаева Ш.А., Сайитов С.С., Халикова Г.И. История педагогики. / Педагогические взгляды Абу Насра Фаро-би. - Т.: «Фан ва ахборот технологиялари», 2008. -С. 54.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2015, 12

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Педагогнинг бошкарув фаолияти муваф-факиятли кечиши унинг психологик-педагогик тайёргарликка эга булиши билан белгиланади.

Педагогик мах,оратни оширишда укитувчи шахсининг инсонпарварлик йуналишига эга булиши, унинг кизикишлари, кадрият йуна-лишлари ва идеалларининг олий максадга - баркамол авлод тарбиялаб етиштиришга йуналтирилганлиги билан белгиланади. Шу билан биргаликда таълим жараёнини бошкариш мутахассислик фани, уни укитиш методикаси, педагогика ва психологияни мукаммал билиш-ни талаб килади.

Замонавий укитувчи педагогик лаёкат ва кобилиятлар, х,аракатчанлик (динамизм), фа-оллик, эмоционаллик, мулокотчанлик, жуш-кинлик, катъиятлилик, келажакка ишонч (ке-лажакни кура билиш), уз-узини, уз миссий х,олатини бошкара олиш хусусиятига эга булиши мух,имдир.

Шундай килиб, педагогик мах,оратни оширишда педагог уз устида куп ишлаши, педагогик жараённинг фаол бошкарувчиси булиши шарт. Шундагина, у юксак даражадаги педагогик фаолиятнинг тараккий этишида етакчилик кила олади.

Демак, педагогик майорат тушунчаси бир-бири билан боFлик булган бир неча кисмлардан ташкил топар экан. Бундай х,олда педагогик майорат «педагогик тизим» сифатида тасаввур килинади ва у куйидагича таърифланади: педагогик майорат шахс сифатлари мажмуи ва укитувчи томонидан профессионал-педагогик фаолиятни мустакил равишда юкори савия-да ташкил этишни таъминлаш булиб, у педа-гогни уз фаолияти мох,ирлигининг энг юкори чуккисига эришганлигини билдиради. Бундан куриниб турибдики, педагогик майорат - педагогик фаолиятнинг барча турларини энг кулай ва самарали х,олатда ташкил этиш, уларни шахс камолоти ва х,ар томонлама ривожланти-риш максадларига йуналтириш, укувчиларда дунёкараш, кобилиятни шакллантириш ва уларда ижтимоий зарур мех,натга мойил-ликни уЙFотишдир. Шундай килиб, бугун-ги кунда замонавий укитувчининг педагогик мах,оратини оширишда бошкарув санъатидан

фойдаланиш мух,им ах,амият касб этади, чунки укитувчининг фаолияти жамият манфаатлари билан боFликдир. Укитувчилик фаолияти ав-лодларнинг ижтимоий узвийлигини таъмин-лайди, бир авлод тажрибасини иккинчи авлод-га утказади, ёшларни ижтимоий муносабатлар, билим эгаллаш томон йуллайди, ундан узи ва халк манфаати, Ватан равнаки йулида фойда-ланишга ургатади, х,аётий тажриба орттириш учун инсондаги табиий имкониятларни руёбга чикаради.

Мух,тарам Президентимиз узининг «Она юр-тимиз бахту икболи ва буюк келажаги йулида хизмат килиш - энг олий саодатдир» номли китобида: «Факат уз куч ва салох,иятига тая-ниб, узлигини англаб, бошини баланд кутариб яшайдиган халкни дунё ах,ли хурмат килади»1, дейди. Шу жих,атдан олганда, таникли педагог Адольф Дистервег илмий изланишга интилма-ган укитувчи таваккалчилик, оддийлик ва сох-талик каби иллатларга гирифтор булади, деб таъкидлайди2.

Президентимиз узининг катор асарларида таълим-тарбия сох,асидаги ислох,отларнинг мазмуни эркин, мустакил фикрлайдиган ёшларни тарбиялашга каратилишини таъкидлаб утади. Бу жараёнда «укитувчи-укувчи» му-носабатини узгартириш талаб этилади. Президентимиз «Бизга битирувчилар эмас, мак-таб таълими ва тарбиясини курган шахслар керак»3, дейиш билан мактабларда мустакил фикрлашга ургатиш лозимлигини таъкидлайди х,амда юксак ахлокий фазилатларга эга булган, дунёкараши кенг шахсларни вояга етказиш заруратини курсатиб беради. Укитувчи ва укувчи муносабатидаги мажбурий итоаткор-лик урнини онгли интизом эгаллаши лозимлигини Президентимиз алох,ида таъкидлайди. Демак, укитувчига куйиладиган яна бир мух,им талаб шундан иборатки, янги педагогик техно-

1 Каримов И.А. Она юртимиз бахту икболи ва буюк келажаги йулида хизмат килиш - энг олий саодатдир. - Т.: «Узбекистон», 2015. -257-б.

2 Абдуллаева Ш.А., Сайитов С.С., Халикова Г.И. История педагогики. / Педагогические взгляды Адольфа Дистер-вега. - Т.: «Фан ва ахборот технологиялари», 2008. -С. 117.

3 Каримов И.А. Баркамол авлод - Узбекистон тарак-киётининг пойдевори. - Т. «Шарк», 1998. -16-б.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2015, 12

логияларни чукур тушуниб етиш ва болаларни мустакил фикрлашга ургатишдан иборат.

Бугунги кунда укитувчи жамиятда обрули ва х,урматга лойик инсондир. Жамиятда соFлом фикрловчи, х,ар томонлама етук шахсларни

вояга етказишда укитувчи-устозлардан касбий мах,орат, куп киррали фаолият ва кобилият, ижодкорлик ва фидоийлик талаб этиладики, бу хислатлар комил инсонларга хос хислатлар х,исобланади.

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикасининг «Таълим туFрисида»ги Конуни. - Т., 1997.

2. Каримов И.А. Она юртимиз бахту икболи ва буюк келажаги йулида хизмат килиш - энг олий саодатдир. - Т.: «Узбекистон», 2015.

3. Абдуллаева Ш.А., Сайитов С.С., Халикова Г.И. История педагогики. / Педагогические взгляды Абу Насра Фароби. - Т.: «Фан ва ахборот технологиялари», 2008.

4. Азизходжаева Н. Педагогик мах,орат ва педагогик технологиялар. - Т.: «Укитувчи», 2008.

5. Джураев Р.Х., ТурFунов С. Таълим менежменти. - Т.: «Молия», 2010.

6. Очилов М. Укитувчининг нутк мажданияти ва педагогик назокат. - Т.: «Укитувчи», 2004.

7. Сайидах,медов Н. Янги педагогик технологиялар. - Т.: «Мерос», 2008.

8. Шарифхужаев М. Иктисодиёт назарияси. - Т.: «Мерос», 2000.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2015, 12

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.