Научная статья на тему 'ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ У МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ'

ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ У МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
62
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
КУЛЬТУРА / ЗДОРОВА / ГИМНАСТИКА / ШКОЛЬНИКИ / ФИЗИЧЕСКОЕ ВОСПИТАНИЕ / ДВИЖЕНИЕ РАЗВИТИЕ ЗДОРОВЬЕ / ПИТАНИЕ / СПОРТ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Мамадносирова Мобегим Мирзомамадовна, Якубов Нигман Ибрагимович

Трудности в освоении основ здорового образа жизни, особенно у школьников младшего возраста, т.к. наступает период формирования своей жизненной программы и ребёнок должен задуматься о выполнении комплексной работы по саморегуляции. Конечной целью, определяющей направленность процесса, является формирование у школьников основ здорового образа. Сохранение и укрепление здоровья - важнейшая часть работы учителя, зависит от счастья и энтузиазма детей.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Мамадносирова Мобегим Мирзомамадовна, Якубов Нигман Ибрагимович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENTAL CHARACTERISTICS OF THE DEVELOPMENT OF A HEALTHY LIFESTYLE IN PRIMARY LIFESTYLE IN PRIMARY SCHOOL CHILDREN

The difficulty of forming the foundations of a healthy. Lifestyle is especially relevant for young schoolchildren, as during this period there is a formation of their life program and the child is alley to reflect on the implementation of complex work of self regulation. The ultimate goal, winch determines the direction of the formation of the basics of a healthy lifestyle for a schoolchildren, a culture aimed at promoting a healthy lifestyle. Maintaining and promoting good health is an important part of a teachers’ work. Their spiritual life depends on the happiness and enthusiasm of children.

Текст научной работы на тему «ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ У МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ»

тренировать учащихся в воспроизведении знаний и способов деятельности или требовать применения знаний и умений в новой ситуации, ставить проблемные задачи.

Автор уверен, что творческое начало, поисковая деятельность характерны не для всех типов самостоятельных работ. Однако самостоятельная работа любого уровня имеет целью формирование умений осмысленно относиться к процессу познания, пользоваться приобретенными знаниями и умениями в жизненной практике, самостоятельно пополнять свои знания и совершенствовать умения и навыки.

По мнению автора, может принести вред как недооценка готовности учащихся к выполнению самостоятельной работы, так и преждевременное ее использование в учебном процессе. Важно соразмерно и целесообразно сочетать воспроизводящие и творческие самостоятельные работы.

Педагогически грамотное определение места, характера, меры использования самостоятельной работы учащихся на уроке во многом обусловливает ее эффективность. Создать посильно высокий уровень трудности обучения можно как за счет увеличения удельного веса хорошо продуманной системы самостоятельных работ школьников в целом, так и за счет обогащения этой системы элементами заданий творческого (поискового) характера.

Ключевые слова: самостоятельно, задание, работа, система, поиск, решение, умение, навыки, цель, способ.

INDEPENDENT WORK OF STUDENTS AND FEATURES OF ITS ORGANIZATION IN RUSSIAN LESSONS

The ability to independently apply existing and acquire new knowledge and skills is formed in the independent work of students. That is why special importance is attached to its organization in Russian language lessons. The system of additional tasks and questions helps students plan their actions in search of a solution, choose the appropriate methods and means for completing the assignment, and check the correctness of the answer.

The author considers that the most obvious sign of independent work is the fulfillment of tasks by students without the direct participation ofthe teacher. It is useful to show students why they are given a particular task, what is its purpose, what tasks need to be solved in order to get a good result.

In accordance with different levels of educational activity of schoolchildren, independent work can prepare them for comprehending and retaining the studied material in memory, train students in reproducing knowledge and methods of activity, or demand the application of knowledge and skills in a new situation, and set problematic tasks.

The author is sure that creativity and search activity are not characteristic of all types of independent work. However, independent work at any level is aimed at the formation of skills to meaningfully relate to the process of cognition, use the acquired knowledge and skills in life practice, independently replenish their knowledge and improve skills.

According to the author, both underestimating the readiness of students to perform independent work and its premature use in the educationalprocess can be harmful. It is important to proportionally and expediently combine reproducing and creative independent work.

The pedagogically competent determination of the place, character, measures of using the independent work of students in the lesson largely determines its effectiveness. It is possible to create a feasibly high level of learning difficulty both by increasing the specific weight ofa well-thought-out system of independent work ofschoolchildren as a whole, and by enriching this system with elements of tasks of a creative (search) nature.

Keywords: independently, task, work, system, search, solution, skill, skills, goal, method.

Сведения об авторе:

Эргашева Ш.К ассистентка общеуниверситетской кафедры русского языка Кулябский государственный университет им. А. Рудаки. Адрес: 735360, РТ, г. Куляб, ул.С.Сафарова-16. Тел.: (+992) 987271004

About the author:

Ergasheva ShK. — Assistant of department Russian language Kulob State University named after AbuabdullohRudaki. Address: 734065, RT, Kulob, S.SafarovSt. 16. Phone: (+992) 987271004

ХУСУСИЯЩОИ РУШДИ ИНКИШОФИ ТАРЗИ ХДЁТИ СОЛИМ ХОНАНДАГОНИ СИНФ^ОИ ИБТИДОЙ

Мамадносирова М.М., Якубов Н.И.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Асосгузори сулху вахдати миллй-Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон мухтарам Эмомалй Рахмон доимо таъкид менамоянд,ки «Солимии чомеа боигарии давлат аст»

Дар шapoиги мусюир, caтxи фарханги чомеаро 6идуни варзиш ва caлoмaтии ином тacaввyp кардан Faйpиимкoн аст. Омузиш бояд ба ташаккули xифcиccиxa ва coлимии чжми инcoн мycoидaт кунад, чунки coлимии чжм як чузъи фарханги чомеа аст.

Ма^з фархангест, ки кyдaк аз xypдй тахти рохбарии кaлoнcoлoн дар шароиг ва вазъиягхои мaxcycи мукарраршуда дар раванди ичтимой аз xyд мекунад. Аз ин py, Fcяи пешбарандаи педагогй аз он иборат аст, ки на тащо барои тахким ва хифзи caлoмaтии кудакон шароити зарурй фарохам оранд, балки ба онхо тарзи coлимиpo низ омузонанд.

Ахамияти ичтимой ва педагогии хифзи caлoмaтии кудак дар раванди фаъолияти таълимй ва маънои дар оянда мукаммалии татбики хадафхои зиндагии xyдpo муайян карда тавонистан мебошад. Аз ин py, таълим додани acacxcM тарзи хаети coлим ба xoнaндaгcни xypдcoл вазифаи мухими педагог мебошад.

Мушкилоти ташаккули пояхои тарзи хaëти олим, мaxcycaн барои cиннy coли xoнaндaгcни xypдcoл мувофик аст, зеро дар ин давра ташаккули барномаи зиндагии онхо вучуд дорад ва кудак дар татбщи корхои кoмплeкcй оид ба xyдcaзй, xyдгaнзимкyнй ва xyдидopaкyниpo дар xyд инъикccи намояд.

Хадафи нихой, ки caмги равандро муайян мекунад, ин ташаккули acocxcM тарзи xaëra галим барои мактаббачагсн фарханг мебошад, ки ба ташаккули тарзи хаети caлими шaxc равона карда шудааст. Нигсхдорй ва тахкими caлoмaтй чузъхои мухимтарини кори муаллим мебошанд. Хаети маънавии онхо аз xyшxoлй ва cepFaйpaтии кудакон вaбacгa аст.

Муаллими cинфxoи ибтидой бояд вазифахои зеринро барои ташаккули тарзи хасти caлими xoнaндaгaни xypдcaл муайян карда тавонад:

1) ташаккули cиcгeмаи дониш дар бораи caлoмaтй ва тарзи хаети галим

xoнaндaгaни xypдcaл;

2) ташаккули ниёз ба cалoматй ва мун<хибати бошуурона y ба xoнaндaгaни xypдcaл;

3) caлимгapдoнии кудакон, пешгирии беморихо;

4) ташаккули фарханги ax^o^, xy^maCT, махорат ва малакахо барои такмили тарбияи читонй ва ax^o^;

5) тарзи истифодаи донишхои гирифтаро дар хаети харруза ёд дихад.

Хангами ичрои вазифахо муаллимро зарур аст, ки вазифахои гузошташудаи зерин рохнамой мекунад:

- caмгxoи таълимй - тарбиявй ва ташаккул додани донишхо, caлимй ва cалoматй, гигиенй ё xифзиcиxa.

- илмй -дониши вагеъ дар бораи инкишафи читонии кудак, имконияту закирахо, тaъcиpи зараровар ва cyдмaнди мухити зист оиди рушди кудак.

- таълимй - ташаккулёбии шaxcияти кудак хамчун интищлдиханда фарханги caлим.

- ичтимой - ичтимoиcoзии мактаббачагсн дар шароити мусюир, кобилият

дар чомеа хамкорй карда тавонистан. Самгхои аcocии фаъслият инхоянд:

1. Кайфияти эчодии эмагсионалй.

Э^сосоти мaнфй аз одамоне, ки дар атрофи кудак хастанд, мегузаранд. Чунин эxcocaг дар мyнocибагxoи муаллим ва xoнaндa мaxcycaн xaвфнoкaнд ва боиш мyнacибaти манфй ба омузиш мегардад . А ин py, кудакон мустащлона caxиби дониш намешаванд ва xaгиpаашoн cycx мегардад.

Э^сосоти мусбй. ОFaзи табъи гуворо аввалин огсхии беморихо мебошад. Ва шумо метавонед бо як табатсуми оддй cfo кунед. Хангами ба шнф ворид шудан, муаллим бо таба^ум ва чехраи кушод бояд кудаконро пешваз гирад ва ба даpc ё ба xyд чалб кунад, шавковарии xoнaндaгaни xypдcaлpo ба даpc бедор намояд. Дар cинфxoи ибтидой кудакони xypдcaл xeлe xaccocгapaнд, mmm^ онхо нoycгyвop аст, онхо бештар aceбпaзиpaнд. Аз ин py, мaxcycaн дар cинфxoи ибтидой гузаронидани машкхои дамгирй xeлe муфиданд, зеро "кайфияти xyб" дар якчоягй бо машкхои читонии чолиб, машкхо метавонанд чити кудаконро кавй coзaнд. Хдмин тарик, кудакон бо эxcacaг омода мешаванд ва чиcман сбутсб меёбанд. Ин намуди машкк мaxcycaн дар шнфхои 1-2 мухим аст, зеро раванди одат кардан ба мухити таълим дар ин кудакон xeлe зиёд аст.

3. Гимнacтикaи aHiymr.

Таъшри амалхои дacтй (дacтй) ба рушди м^и capи инcaн хануз дар афи II пеш аз милод дар Чин маълум буд. Acаpxoи В.M.Бexтepeв иcбaг кард, ки ангуштхо бо микдори зиёди ретсетархо таъмин карда мешаванд, ма<:х мекунанд, ки метавонад ба мyнacибaгxoи хамоханг байни чиcм ва акл оварда шавад, ба макомсти дoxилй, ки бо онхо ба таври рефлекш алокаманданд, тaъcиp pacaнaнд.

Дар cинф, магсажи ангушт пеш аз навишгани машкк истифода мешавад. "Панча" - и дастро байни кафхо печонед, дастакро дар байни калон печонед ва ангушти ишоратй, машки "Навазиши тугмахо" - дар навбати xyд бо ангуштони муайяни харду даст руи миз пионина нaвoxтaн ва нотахоро такрор кардан ва f.

4. Maшкxо бaрои муcтaщaм кaрдaн Ba xaрaкaт додaни чaшм.

Дар acoOT талабагхои физиологи кудакон бояд 3 cм cappo аз дафтар ва китоб боло бардоранд, тс ки ба чашм зарар нapacaд. Имруз кудаконе xacгaнд, ки онхо н^гощои бинои модарзодй доранд ё ки кудаконе бо xoдиca ва вокеъахои гуногун дорои н^гощои биной мегарданд, инчунин cабабxo дигар ин аз меъёр

здад иcгифoдa aß тeлeфoнxoи мoбилй, бсвй дap кoмпютep кoмпютep ë ин ки aß мacoфaи нaздик тaмoшo кapдaни тeлeвизop вa f.

Муаллим мeтaвoнaд кaчpaвиxoи фyнкcияxoи aëниpo муайян кyнaд,

arap вaй пaй бapaд, ки xoнaндaи xypдcoл xaнгoми нaвиштaн ë xoндaн capaшpo бa бoлoи кию)б (дaфтap) паст мeкyнaд, capaшpo бa як тapaф мeкyнaд, дaвpa бa дaвpa 6o як чaшм мeнигapaд, aкcap вaкг чaшмoнaшpo мoлиш мeдиxaд, xamo^ xoндaн зуд xacra мeшaвaд, oн чизepo, ки дap тaxгa навишга шyдaacт, ху6 нaмeдoнaд. Кудаки мyocиp дap чaшмoнaш бopи бyзypгe дopaд вa orno Ianxo xaнгoми xo6 KcrapoxaI мeкyнaнд, бинoбap ин sapyp аст, вycъaт дoдaни фaъoлияти визyaлй-фaзoй дap peжими дapc вa гимнacгикapo бapoи чaшм иcгифoдa бapeд.

Шyмo мeтaвoнeд гимнacгикa вa машк^и чaшмpo иcгифoдa бapeд:

1. Чaшмoни xyдpo дap мyддaти 3-5 гания caxт пyшeд, пac 3-5 гания куштед (8 мapoтибa).

2. Чaшмoни xyдpo зуд мижa зaнeд (10-15 coния).

3. Бa pocx, чап, бoлo, пoëн нигapeд (8 мapoтибa).

4. Xapaкaтxoи дaвpaгии чашм^ дap xap тapaф 6-8 mpoIrfa.

5. Xаpакаш чашм^ дap p^^ xaшт.

6. ЧaШмoни xyдpo пyшeд в« пилкxoи чaшмpo як дакика 6o нyp rncx кyнeд дap xapaкaш дaвpй

Вapзиш мyшaкxoи чаш^ю таквият мeдиxaд, гapдиши xynpo бexтap мeкyнaд, пeшгиpии миoпия мeбoшaнд. Orno бapoи куда^н тавшя дoдa мeшaвaд, ки дap xoнa кop кунанд xamoiyM и^и cyпopишxoи хаттй ва шифoxй, ба шyмo лoзим аст ин мaшкxopo ба вoлидoн мyappифй кyнeд. Тapбияи фapxaнги caлoмaEгй ва acocxoM Eгapзи xaëra coлим дap кудатом

еинни ибтидoии мактабй дap cистeмaи фapoFaEгй гyзapoнидa мeшaвaд мaшFyлияIxo дap х,ама дapcxo, coaraoM шнфй ва кopxoи бepyнaзcинфй

чopaбиниxo дap мaвзyъxoи iviaxcyc, бapгyзopии 6ob^o, cy^a^o, IecIxo,

шшкxoи мaxcycи хифзи c:aлoмaтй. Бoяд дapcxoи амалй дap rnrn^xott «Як^я шaвкoвap бoзй кapдaн »,« Омузиши машк^и пaгoxиpyзй ». СoaEгxoи capд: "Чй гуна pe4^ xappyзa ",'" Дap куф шyмo мeтaвoнeд ва дap куф шyмo нaмeтaвoнeд бoзй кyнeд "," Хoби галим ", «Даогони тоз«>, «Ёpдaмчиëни ман чашманд», «F изoи д^уст». Tecixo: "Ko^ax^ paфEгop дap pox^ xaëI", "Х,икмаш халкй", Сaйpyгaштxoи зимистoнa. Самт^и acocии кop дap ташаккули тapзи xaëra coлим дap мактаби ибтидoй: Fизoи дypyст acocи caлoмaEгй мeбoшaд. XaparaI xaëI аст. Кopи т^биям 6o кудатои Kop 6o вoлидoн. Бapнoмaи фaъoлият: Fизoи дypyст аохи caлoмaEгй мeбoшaд:

- ташкили xypom гapм дap як py бapoи xoнaндaгoни xypдcoл;

- чoйи raëxp;

- пeшгиpии capмo; XaparaI ин xaëx аст:

- ташкил ва гyзapoнидaни чopaбиниxoи вapзишй;

- ташкил ва гyзapoнидaни caйpy гашти динамикй xaфEгae 3 мapoтибa ва бoзиxoи бepyнa дap xap pyзи con;

- дакика^и Eгapбияи чиcмoнй дap cинф;

- ташкили EгaFиpoIxoи вapзишй;

- шyFл дap мaxфилxo ва бахшщ

- экcкypcияxo, caйpyгaшгxo;

- Рyзxoи Eгaндypyстй. Kopи таълимй 6o куда^н:

- гyзapoнидaни чopaбиниxo oид ба пeшгиpии зapapoвap oдaIxo;

- ташкил ва гyзapoнидaни чopaбиниxoи гашг^й дap cинф oceби кудак;

- coaIxoи хунук дap бopaи тapзи xaëxи галим, дap бopaи xaëra xappyзa, дap бopaи rç^axo caxтдилй, дap бopaи oдaIxoи бад.

Kop 6o вoлидoн:

- дoнишгoxxoи ждатой ва пcиxoлoгй ба вoлидaйн дoдaн;

- кoнфpoнcxo;

- мaшвapaIxoи инфиpoдй ва мавзуй;

- манди^и юлидайн;

- Eгpeнингxo;

- сухбатхо;

- семинархо;

- мизи мудавар.

Кори мунтазам оид ба ташаккули тарзи хаёти солим дар байни хонандагон бояд дар тамоми мактабхои ибтидой гузаронида шавад. Муаллимони синфхои ибтидоиро зарур аст, ки тамоми самтхои корро дар рафти дарсхои тарбияи чисмонй ва дар чорабинихои корхои тарбиявй барои солимии чисм ва аз чихати чисмонй дуруст инкишоф ёфтани хонандагони синфхои ибтидой ба рох монанд. Падару модарро зарур аст, ки ба кудак речаи рузро омузад, то ки кудак дар асоси реча амал карда тавонад.

Яке аз нуксонхои дуруст инкишоф наёфтани кисми кудакон ин дуруст истифода набурдани вакт дар оила мебошад. Масалан, сари вакт нахурдани гизо ва дар соати муайян аз хоб хестан, ба машкхои обутоб додани бадан машгул шудан ва сари вакт хоб нарафтани онхо ба тарзи хаёти солими кудак зарар мерасонад.

АДАБИЁТ

1. Барномаи давлатии тарбияи насли наврас дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2013-2017 .Аз «1» августи 2012, № 382

2. Барномаи рушди тарбияи чисмонй ва варзиш дар шахри Душанбе барои солхои 2014- 2015. Аз 11.11.2014 .№514.

ЗГубанова Л.,Сафаров Ш. Тарбияи чисмонй. Кигоби дарсй барои синфхои 7-9. Душанбе, 2019.- 120 с

4Крнуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи тарбияи чисмонй ва варзи^'аз 16.04.2017. .№825

5И.Х Каримова, М.Б. НиёзмухаммадоваД Ашурова, Т. Девоншоева. Тарзи хаёти солим. Душанбе.Маориф, 2016.-95с

бПеревалова Л. А «Педагогические взгляды М. В. Ломоносова». - М.: 1964г. - 280с

7. Рахимов Х., Нуров А Педагогика. Душанбе, 2011.-460с

ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ У МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ

Трудности в освоении основ здорового образа жизни, особенно у школьников младшего возраста, т.к. наступает период формирования своей жизненной программы и ребёнок должен задуматься о выполнении комплексной работы по саморегуляции. Конечной целью, определяющей направленность процесса, является формирование у школьников основ здорового образа.

Сохранение и укрепление здоровья - важнейшая часть работы учителя, зависит от счастья и энтузиазма детей.

Ключевые слова: культура, здорова, гимнастика, школьники, физическое воспитание, движение развитие здоровье, питание, спорт.

DEVELOPMENTAL CHARACTERISTICS OF THE DEVELOPMENT OF A HEALTHY LIFESTYLE IN PRIMARY LIFESTYLE IN PRIMARY SCHOOL CHILDREN.

The difficulty of forming the foundations of a healthy. Lifestyle is especially relevantfor young schoolchildren, as during this period there is aformation of their life program and the child is alley to reflect on the implementation of complex work of self regulation.

The ultimate goal, winch determines the direction of the formation of the basics of a healthy lifestyle for a schoolchildren, a culture aimed atpromoting a healthy lifestyle.

Maintaining andpromoting good health is an important part of a teachers' work. Their spiritual life depends on the happiness and enthusiasm of children.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Keywords: sports, mlture, gymnastic, schoolchildren, physical education, movement development health, food, sports.

Сведение об авторах:

Мамадносирова Мобегим Мирзомамадовна — старший преподаватель кафедры педагогики и психологии Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина АйниАдрес 734025, Таджикистан,город Душанбе, проспект Айни 126. E-mail: mamadnosirova68@inbox.ru Тел: (+992) 934633693

Якубов Нигман Ибрагимович - магистрант кафедры педагогика и психология, факультет дошкольная и начальная образования Таджикского государственного педагогического университета. Адрес: Республика Таджикистан, Душанбе, р. Сино, пр. Лучоб 53, кв 9. Тел: (+992) 900880440.

About the autors:

MamadnosirovaMobegimMirzomamadovna the senior teacher of the pedagogic and psychology chair of TSPU named after SadridinAini. Addres.b Tajikistan, 734025, Dushanbe prospect Aeni 126.Email: mamadnosirova68@inbox.ru Phone: (+992) 934633693

Yakubov Nigman Ibragimovich - Master's Degree in of General department of pedagogy and psychology, faculty of preschool and primary education of the Tajik State Pedagogical University named after Address: Republic of Tajikistan, Dushanbe, p. Sino, pr. Luchob 53, apt 9.. Phone: (+992) 900880440

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.