Научная статья на тему 'INGLIZ VA RUS BAYNALMINAL SO`ZLARNING TARJIMA MUAMMOLARI'

INGLIZ VA RUS BAYNALMINAL SO`ZLARNING TARJIMA MUAMMOLARI Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

1
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
So'z boyligi / termin elementi / o’zlashmalar / etimologiya / leksik material / lotin tili.

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Gozal Ulugbek Qizi Maxamatxojaeva

Ushbu maqolada ingliz, rus va o`zbek tillarida hayotimizda ishlatiladigan baynalminal so'zlarining etimologiyasi va rus va ingliz tillarida baynalminal so`zlarning strukturasi, mohiyati, muammolarini o`rganish. keltirilgan. Tillar tuzilishi, so'z boyligi jihatidan farq qiladi, ammo barcha tillarda ba'zi umumiy qonunlar mavjud. Biz o'zimizda va boshqa tillarda tez-tez eshitadigan va ishlatadigan ba'zi chet el so'zlari chet tilidan kelib chiqqan va boshqa tillardan olingan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «INGLIZ VA RUS BAYNALMINAL SO`ZLARNING TARJIMA MUAMMOLARI»

Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics

Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik

Chirchiq davlat pedagogika universiteti Zamonaviy filologiya va lingvodidaktikaning dolzarb masalalari

INGLIZ VA RUS BAYNALMINAL SO ZLARNING TARJIMA MUAMMOLARI

Go'zal Ulugbek qizi Maxamatxo'jaeva

Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti Fakultetlararo chet tillar kafedrasi o'qituvchisi

ANNOTATSIYA

Ushbu maqolada ingliz, rus va o zbek tillarida hayotimizda ishlatiladigan baynalminal so'zlarining etimologiyasi va rus va ingliz tillarida baynalminal so zlarning strukturasi, mohiyati, muammolarini o'rganish. keltirilgan. Tillar tuzilishi, so'z boyligi jihatidan farq qiladi, ammo barcha tillarda ba'zi umumiy qonunlar mavjud. Biz o'zimizda va boshqa tillarda tez-tez eshitadigan va ishlatadigan ba'zi chet el so'zlari chet tilidan kelib chiqqan va boshqa tillardan olingan.

Kalit so'zlar: So'z boyligi, termin elementi, o'zlashmalar, etimologiya, leksik material, lotin tili.

TRANSLATION PROBLEMS OF ENGLISH AND RUSSIAN INTERNATIONAL

WORDS

ABSTRACT

This article presents the etymology of international words used in our life in English, Russian and Uzbek languages. Languages differ in structure, vocabulary, but all languages have some common laws. Some foreign words that we often hear and use in our own and other languages are of foreign origin and borrowed from other languages.

Keywords: Vocabulary, term element, acquisitions, etymology, lexical material, Latin language.

ПРОБЛЕМЫ ПЕРЕВОДА АНГЛИЙСКИХ И РУССКИХ МЕЖДУНАРОДНЫХ

СЛОВ

АННОТАЦИЯ

В данной статье представлена этимология интернациональных слов, используемых в нашей жизни в английском, русском и узбекском языках. Языки различаются по строению, словарному запасу, но все языки имеют некоторые общие законы. Некоторые иностранные слова, которые мы часто слышим и используем в своем и других языках, имеют иностранное происхождение и заимствованы из других языков.

Ключевые слова: словарный запас, термино-элемент, усвоения, этимология, лексический материал, латинский язык.

757

April 23-24, 2024

Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics

Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik

^hjrchiqdavlat^edagGgika^niversiteti^^^^^^^Za

Har kuni gazeta o'qiyotganda yoki elektron jumal sahifalarini varaqlayotganda, odam o'zlashtirilgan so'zlarga, asosan anglikizmlarga duch keladi. Zamonaviy ommaviy axborot vositalarining muammosi shundaki, baynalminal so'zlardan foyalanilgan maqolalar hamma uchun tushunarli emas, shuning uchun ma'lum bir maqolada aks ettirilgan ba'zi ma'lumotlar o'quvchi tomonidan umuman tushunilmasligi yoki noto'g'ri tushunilishi mumkin. Bunday holda, maqolalarning matnlarida chet eldan kelgan so'zlarni izohlash zarurligi haqida gapirish mumkin.

Erkin jurnallar statistikasiga ko'ra, 2020-yil pandemiya davrida markaziy va mintaqaviy ommaviy axborot vositalarida COVID-19 so'zi 43 281 marta, ковид -650, коронавирус - 16 316 marta paydo bo'lgan. Shunday qilib, matbuot va elektron ommaviy axborot vositalarida Lotin COVID-19 tomonidan yuborilgan baynalminal olish yetakchi o'rinni egallaydi.

Kuzatishlarimiz shuni ko'rsatadiki, "ковид" va "коронавирус" so'z birikmalaridan iborat bo'lgan so'zlar orasida ruscha va o'zlashtirilgan affiksli qo'shimchalar juda ko'p: ковидно, нековидно, анти-ковидно, ковидозно, ковидоопасно, ковидоподобно, по-ковидному, по-ковидски, по-антиковидному, прековидно, доковидно, постковидно, после-ковидно; ковидиотно, по-ковидиотски; коронавирусно, некоронавирусно, антикоронавирусно. Zamonaviy bosma va elektron ommaviy axborot vositalarida ulardan foydalanishga misollar: Новый Год по ковидному: особенности празднования (elektron yangiliklar nashri pravda.ru. 01.12.2020); Тихвинская икона Божьей Матери «антикоронавирусно» объехала Карачев (bryansk. news. 10.04.2020).

"Известия" gazetasi 2022-yil 07-06-da Skillbox ta'lim platformasi va ResearchMe tahliliy agentligi tahlilchilari tomonidan rossiyaliklar orasida eng mashhur baynalminallarni aniqlash maqsadida o'tkazilgan so'rov ma'lumotlarini e'lon qildi. Ushbu ijtimoiy so'rov natijalariga ko'ra, 2021-yilda eng ko'p so'zlar "хайп" va "фейк" bo'lgan.

Keling, ushbu so'zlarning ma'nosini o'rganaylik: Хайп (inglizcha hype so'zidan olingan - shovqin, etiborni jalb qiluvchi topolon) jargonda esa "шумиха, ажиотаж yaratish orqali ma'lum bir maqsadli auditoriya e'tiborini har qanday voqea yoki shaxsga muvaffaqiyatli jalb qilish" [Leontieva, Shchetinina 2021: 382]. фейк - ishonchsiz ma'lumotlar (ko'pincha soxtalashtirilgan), adresatni chalg'itish uchun adolatsiz tarqatiladi. Ko'rinib turibdiki, bu so'zlarning mashhurligi ularning ma'nolarining tarqoqligi ularni ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy va ma daniy hodisalarning keng doirasini ifodalash uchun ishlatishga imkon berishi bilan izohlanadi. Loyqa semantikaga ega bo'lgan tokenlar qabul qiluvchiga fikrlarni ifodalash uchun eng to'g'ri va mos shaklni tanlash haqida o'ylamaslik va intellektual sa'y-harakatlarni

April 23-24, 2024

758

Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics

Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik

tejash imkonini beradi. Shuning uchun фейк va хайп so'zlari zamonaviy jurnalistlar tomonidan keng qo'llaniladi: Теория о том, что штамм коронавируса «омикрон» мог быть искусственно создан, — фейк (parlamentariya gazetasi. 15.12.2021); Королевский фейк. Британцев возмутило видео с фальшивой Елизаветой Второй («Вести» dasturi. 26.12.2020) va h.k.. Фейк komponentlari - va хайп-komponentlari so'z ishlab chiqarishda faol ishtirok etadi: фейковый, фейкмейкеры, фейкньюс, фейк-аккаунт, хайповый, хайпожор, хайпер, хайпить, хайпануть. Трамп отметил, что в «фейкньюс», конечно, не расскажут о том, что ситуация с вирусом тяжелая не только в США (lenta.ru. 11.2020); «Уважаемые СМИ, прежде чем цитировать чью-то речь, проверяйте, пожалуйста, подлинность аккаунта, а не строчите высказывания с фейк-аккаунтов», — говорится в сообщении (Известия. 09.2020); PR-специалист и фейкмейкер Антон Вуйма прокомментировал Царьграду закон о блокировке фейковых новостей в интернете, принятый сегодня Госдумой в третьем и последнем чтении (smi2.ru. 07.03.2019); Новый флагман конгломерата Kering и главный хайповый бренд, каким стала Bottega Veneta при Дэниеле Ли, делает все, чтобы это свое положение закрепить (Коммерсант. 03.2020); Ко-стромской хайпожор сиганул в Волгу с моста в Костроме (Московский комсомолец. 30.06.2021); Шнуров выступил в свойственной ему манере, одновременно пойдя против тренда, когда принято «хайпить» на смертях звезд, и одновременно сам вызвал резонанс в информационном поле (Московский комсомолец. 17.07.2021). Ko'rib turganingizdek, 2022 yilda eng keng tarqalgan so'zlar mavhum ma'noga ega so'zlardir. 2009 yilda B.Yu.Ushakov tomonidan V.V.Kolesov rahbarligida olib borilgan dissertatsiya tadqiqoti natijalari shuni ko'rsatadiki, ommaviy axborot vositalarida o'zlashtirilgan lug'atlar orasida mavhum ma'noli so'zlar ustunlik qiladi. Bu "aniq mazmunga ega, ammo tushuncha doirasi noaniq bo'lgan so'zlar tilga kirib borishi bilan izohlanadi, bu esa ushbu so'zlarning semantikasini kengaytirib, ularni gipernimlarga aylantirish imkonini beradi" [Ushakov, 2009, s. 21].

Monitoringimizga ko'ra, zamonaviy ommaviy axborot vositalarida xorijiy tillar lug'ati orasida 13 yil avval bo'lgani kabi juda ko'p mavhum lug'at qo'llaniladi: (Интернет, онлайн — shu jumladan, so'zning o'zi ham, hosilalari ham. вайб, инсайт, лайк, майнинг, тренд, хейт, краудфандинг, кринж, фриланс va h.k.)

REFERENCES

1. Капитула Л. С. "Латинский язык и основы медицинской терминологии" Минск, БГМУ, 2013

2. Г.А. Крылов Этимологический словарь русского языка - СПб.: ООО

April 23-24, 2024

759

Chirchik State Pedagogical University Current Issues of Modern Philology and Linguodidactics

Staatliche Pädagogische Universität Chirchik Aktuelle Fragen der modernen Philologie und Linguodidaktik

^hjrchiq^avlat^edagOgjkaHllliilliiil^^^^^^^ZlälllÄ

«Полиграфуслуги», 2015

3. Ерова С. Н. История заимствований слов в русском языке Ученые записки Худжандского госу- дарственного университета им. академика Б. Гафурова. Гуманитарные науки. - 2017. - № 2 (51). - С. 155. Там же. - С. 155-156.

4. 4.Лесников С. В. «Основные латинские терминоэлементы и термины метаязыка лингвистики» Сыктывкарский государственный

университет «Научные ведомости» Серия Гуманитарные науки. 2011. №12 (107). Выпуск10

5. Ожегов С.И., Н. Ю. Шведовой « Толковый словарь русского языка» -М.,2010г

760

April 23-24, 2024

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.