Научная статья на тему 'Evaluation of the quality of the “dry test tube” method by PCR method'

Evaluation of the quality of the “dry test tube” method by PCR method Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
116
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПОЛИМЕРАЗНАЯ ЦЕПНАЯ РЕАКЦИЯ / СУХАЯ ПРОБИРКА / СИНДРОМ ПРИОБРЕТЕННОГО ИММУНОДЕФИЦИТА / ГЕПАТИТ С / POLEMERASE CHAIN REACTION / DRY TEST TUBE / ACQUIRED IMMUNE DEFICIENCY SYNDROME / HEPATITIS C / ПОЛИМЕРА ЗАНЖИР РЕАКЦИЯСИ / қУРУқ ПРОБИРКА / ОРТТИРИЛГАН ИММУН ТАНКИСЛИГИ СИНДРОМИ ВА ГЕПАТИТ С

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Орынбаева Зухра Наурызбаевна, Курбанова Санобар Юлдашевна, Тошпўлатова Лобархон Ўткир Қизи

Охирги йилларда ОИВ-инфекцияси ва Гепатит С Ўзбекистонда турли ёш гурухлари орасида кўп учрамоқда. Шунга асосланиб, бу касалликларга лаборатория шароитида аниқ ташхис қўйиш, яьни энг замонавий усулларни қўллаш талаб қилинмоқда. Ушбу мақолада “Қуруқ пробирка” усулида текширилган 39 нафар ОИВ-инфекцияси ва 11 нафар Гепатит С билан касалланган беморларнинг (плазма) 1 мл қонда вирус юкламаси 1000 дан кўп бўлган қон намунасида бу усулнинг сезувчанлик даражаси 74,8% ни ташкил қилганлиги тўғрисида маълумотлар берилган.В последные годы диагнозы ВИЧ-инфекции и гепатит С очень часто встречаются в Узбекистане среди разных групп людей. В связи с этим стои задача своевременной диагностики этих заболеванийв лабораторных условиях. Делается заключение, что степень чувствительности метода «сухая пробирка» при ВИЧ и гепатите С составляет 74,8%.In recent years is often found among different groups of youth in Uzbekistan HIV infection and Hepatitis C. On the basis of this, modern methods are required to establish the exact diagnosis of these diseases in the laboratory. In this article, 39 HIV-infected patients and 11 sick-diseased plasma with Hepatitis C method of “dry test tube” viral load in 1 ml of blood were more than 1000 in a blood sample given information on the degree of sensitivity of this method of 74,8.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — Орынбаева Зухра Наурызбаевна, Курбанова Санобар Юлдашевна, Тошпўлатова Лобархон Ўткир Қизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Evaluation of the quality of the “dry test tube” method by PCR method»

УДК: 615.471-078.33

ПЗР УСУЛИДА «КУРУК ПРОБИРКА» УСУЛИНИНГ СИФАТИНИ

БАХОЛАШ

ОРЫНБАЕВА ЗУХРА НАУРЫЗБАЕВНА

Тошкент тиббиёт академиясида "Бактериология ва вирусология" кафедрасида 2-курс магистр талабаси.

Тошкент. Узбекистон Республикаси. КУРБАНОВА САНОБАР ЮЛДАШЕВНА Тиббиёт фанлар номзоди. Тошкент Тиббиёт Академияси.

Тошкент. Узбекистон Республикаси.

ТОШПУЛАТОВА ЛОБАРХОН УТКИР ЦИЗИ Тошкент Тиббиёт Академияси талабаси.

Тошкент. Узбекистон Республикаси.

АННОТАЦИЯ

Охирги йилларда ОИВ-инфекцияси ва Гепатит С Узбекистонда турли ёш гурухлари орасида куп учрамоцда. Шунга асосланиб, бу касалликларга лаборатория шароитида аниц ташхис цуйиш, яьни энг замонавий усулларни цуллаш талаб цилинмоцда. Ушбу мацолада "%уруц пробирка" усулида текширилган 39 нафар ОИВ-инфекцияси ва 11 нафар Гепатит С билан касалланган беморларнинг (плазма) 1 мл цонда вирус юкламаси 1000 дан куп булган цон намунасида бу усулнинг сезувчанлик даражаси 74,8% ни ташкил цилганлиги тугрисида маълумотлар берилган.

Калит сузлар: Полимера занжир реакцияси, цуруц пробирка, орттирилган иммун танкислиги синдроми ва Гепатит С.

ОЦЕНКА КАЧЕСТВА МЕТОДА «СУХАЯ ПРОБИРКА» ПО

МЕТОДУ ПЦР

ОРЫНБАЕВА ЗУХРА НАУРЫЗБАЕВНА

Магистрант 2 курса Ташкентской Медицинской Академии.

Ташкент. Республика Узбекистан.

КУРБАНОВА САНОБАР ЮЛДАШЕВНА Кандидат медицинских наук. Ташкентской Медицинской Академии. Ташкент. Республика Узбекистан.

ТОШПУЛАТОВА ЛОБАРХОН УТКИР КИЗИ студент Ташкентской Медицинской Академии. Ташкент.

Республика Узбекистан.

АННОТАЦИЯ

В последные годы диагнозы ВИЧ-инфекции и гепатит С очень часто встречаются в Узбекистане среди разных групп людей. В связи с этим стои задача своевременной диагностики этих заболеванийв лабораторных условиях. Делается заключение, что степень чувствительности метода «сухая пробирка» при ВИЧ и гепатите С составляет 74,8%.

Ключевые слова: Полимеразная цепная реакция, сухая пробирка, Синдром приобретенного иммунодефицита, гепатит С.

EVALUATION OF THE QUALITY OF THE "DRY TEST TUBE" METHOD BY PCR METHOD

ORYNBAYEVA ZUKHRA NAURYZBAYEVNA

Undergraduate 2 courses of the Tashkent Medical Academy.

Tashkent. Republic of Uzbekistan. KURBANOVA SANOBAR YULDASHEVNA Сandidat of medical sciences. Tashkent Medical Academy.

Tashkent. Republic of Uzbekistan. TOSHPULATOVA LOBARKHON UTKIR KIZI

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №10 (ноябрь)

student of the Tashkent Medical Academy. Tashkent.

Republic of Uzbekistan.

ABSTRACT

In recent years is often found among different groups of youth in Uzbekistan HIV infection and Hepatitis C. On the basis of this, modern methods are required to establish the exact diagnosis of these diseases in the laboratory. In this article, 39 HIV-infected patients and 11 sick-diseased plasma with Hepatitis C method of "dry test tube" viral load in 1 ml of blood were more than 1000 in a blood sample given information on the degree of sensitivity of this method of 74,8.

Keywords: polemerase chain reaction, dry test tube, acquired immune deficiency syndrome, Hepatitis C.

Мавзунинг долзарблиги

ОИВ-инфекциясининг лаборатор ташхисининг тарихи ХХ асрнинг 80-йилларидан бошланади. Хрзирги даврда, авваламбор, иммунологик, молекуляр-биологик ва гематологик усуллари кулланилади.

ГС нинг ташхиси замонавий молекуляр биологик усуллар ёрдамида олиб борилиб, ГС вируснинг концентрацияси жуда паст булиб унинг антигенларини замонавий индикация усулларида аникланиши кийин булганлиги учун антителани аниклашга хамма диккат каратилган. Антиген сифатида Рекомбинант технология ёрдамида олинган РНК-ВГС структур ва ноструктур кодланган-оксил ишлатилади, ГС Лаборатор ташхиси серологик маркерларни ВГС аниклашга асосланган: ГС вирусига карши антитела (анти-ВГС, анти-ВГС синф IgM, IgG) ИФА усули ва ПЦР усулида ВГС - РНК аниклаш. Х,озирги вактда ИФА нинг анти-ВГС аниклашнинг 4 авлод тест-системалари ишлаб чикилган, усулнинг биринчи авлоди паст сезгирлиги учун кулланилмайди. ВГС - РНК си ВГС реплика-

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №10 (ноябрь)

циясининг актив курсаткичи ва инфекциянинг эрта маркери булиб, полимераза занжирли реакция усулида зардоб трансаминазалар микдорининг купайишидан сал олдинрок касаллангандан 1-2 хафтадан сунг аниклаш мумкин. Анти-ВГС касалликнинг 5-6 хафтасидан бошлаб80% холатларда ва 12 хафтасидан 90% беморларда ИФА усулида аникланади.

Хрзирги даврда жахонда ва Узбекистонда хам энг долзарб тиббий-ижтимоий муаммолардан бири булиб колаётган ОИВ-инфекцияси ва парентерал йул билан юкувчи Гепатит С касаллиги инсониятнинг хавфсизлигига тахдид килаётган энг катта муаммо булиб келмокда ва бу вирусологик касалликларга ташхис куйишда энг замонавий усул бу ПЗР хисобланади.

Максад. ПЗР усули ёрдамида «Курук пробирка» усулининг диагностик самарадорлигини бахолаш.

Тадкикот материали ва усули. Тадкикот учун Узбекистан Республикаси ССВ Вирусология ИТИ нинг 2- ва 5- булимларда даволанаётган 39 нафар ОИВ-инфекцияси ва 11 нафар Гепатит С касаллиги билан огриган беморлар танлаб олинди. Улардан олинган жами 50 та кон намуналари альтернатив усулда яьни "курук пробирка" усулида йишлиб (билак вена кон томиридан 1 мл кон намуналари махсус пробиркага олиниб камида 4 хафта давомида хона шароитида куритилди) ПЦР усулида ва анъанавий усулда (янги кон намуналари) ПЦР усулида текширилди. Барча беморлар кони аввал ИФА усулида текширилган ва мусбат натижалари буйича ажратиб олинган.

Биз ПЗРда плазмани текшириш учун РНК ни ажратишда NucliSENSeasy MAG тест системасидан, амплификация учун ПЗР-комплект вариант FRT тест системасидан ва Rotor-Gene 1.8.17.5 сериали анализатордан фойдаландик. "Курук пробирка" усули буйича текшириш учунплазмада вируслар юкламаси 1 мл конда 1000 вирус

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №10 (ноябрь)

нусхасидан куп булган ОИВ инфекцияси ва Гепатит С билан зарарланган беморлар кони олинди. РНК ни ажратиш учун "РИБО-преп" тест системасидан амплификация учун ПЗР-комплект вариант FRT тест системасидан ва Rotor-Gene 1.8.17.5 сериали анализатордан фойдаландик.

Натижалар. ПЗР-(полимераза занжир реакция) энг замонавий юкори сезгирликка ва махсусликка эга булган молекуляр-генетик текшириш усулидир. Лекин шунга карамастан бу усулнинг авзаллик томонларидан ташкари камчиликлари хам мавжуд.

Лаборатория текширувларининг ташки контрол сифати стандартлаштирилган панеллар оркали амалга оширилади, чунки улар анализни амалга ошириш учун маьлум бир материаллар микдорини уз ичига олади. Стандартлаштирилган панелларнинг асосий талаби - лабораторияларда утказилган кетма-кет тест синовларида бир хил натижа олиш хисобланади. Бу узок муддат давомида (1 йил ва ундан куп) стабиллаштириш йули билан (намуналарни саклаш) амалга оширилади.

Генетик материалнинг 6 ва 24 соат сакланиш муддатини, Узбекистан худудининг катталиги ва марказлар орасидаги масофаларнинг узоклигини хисобга олган холда биз янги алтернатив метод яьни "Курук пробирка" усулни самарадорлигини ургандик.

Беморларнинг асосий кисмини урта ёшдагилар ва болалар ташкил этди. Умумий гурухдаги 0-5 ёшдаги беморлар 6 нафар (12%), 6-20 ёшдаги беморлар 27 нафар (54%), 21-35 ёшдаги беморлар 3 нафари (12%) ни ва 36-53 ёшдаги беморлар 11 нафар (22%) ни ташкил этди. Беморларнинг 21 нафарини (42%) эркаклар ташкил этса, 29 нафарини (58%) аёллар ташкил этди.

Илмий изланишнинг биринчи боскичида ОИВ-инфекцияси билан огриган беморларнинг кон плазмасини аньанавий ва "курук пробирка" усулида ПЦР да текширилди (жадвал 1.).

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №10 (ноябрь)

Жадвал 1.

ОИВ-инфекцияси билан огриган беморларнинг кон плазмасини анъанавий ва "курук пробирка" усулида ПЦР да аникланганвируслар юкламаси буйича таксимланиши

Юклама даражаси абс(плазма) % ± т абс (сп) + % ± т

1 0 з 8 20,5 ±6 , 5 2 6 66,6 ±7 , 6

1 0 4 1 8 46,1 ±8 , 0 1 2 30,7 ±7 , 4

1 0 5 1 0 25,6 ±3 , 8 1 2,5 ±2 , 5

1 0 6 3 7 , 7 ±4 , 3 - - -

3 9 1 00 3 9 100

Жадвал 1. дан куриниб турибдики, биз ОИВ-инфекцияси билан огриган 39 нафар беморнинг кон плазмасини аньанавий ва "курук пробирка" усулларида текширганимизда, улардан олинган натижаларни вируслар юкламаси буйича таксимлаганимизда, аньанавий усулда 103 даражасида 8 нафар (20,5%,±6,5), 104 даражасида 18 нафар (46,1%, ±8,0), 105 даражасида 10 нафар (25,6%, ±3,8), 106 даражасидаЗ нафар(7,7%, ±4,3) беморда аникланди. "Курук пробирка" усулда эса, 103 даражасида 26 нафар (66,6%, ±7,6), 104 даражасида 12 нафар (30,7%, ±7,4), 105 даражасида 1 нафар (2,5%, ±2,5) беморда аникланди. 106 даражаси беморларнинг хеч бирида аникланмади. Олинган натижаларни куйидаги диаграммадан хам куришимиз мумкин (Диаграмма 1).

10л3 10л4 10л5 10л6

Диаграмма 1. ОИВ-инфекцияси билан касалланган беморларнинг кон плазмасини анъанавий ва "курук пробирка" усулида ПЦР да аникланган вируслар юкламаси буйича

курсаткичлари

Илмий изланишнинг иккинчи боскичида Гепатит С билан огриган беморларнинг кон плазмасини аньанавий ва "курук пробирка" усулида ПЦР да текширилди (жадвал 2.).

Жадвал 2.

Гепатит С билан огриган беморларнинг кон плазмасини

анъанавий ва "курук пробирка" усулида ПЦР да аникланганвируслар юкламаси буйича таксимланиши

Юклама даражаси абс(плазма) % ± т абс (сп) + % ± т

1 0 3 1 9 , 1 ±9 , 0 5 45,4 ±15,7

1 0 4 4 36,3 ±15,2 5 45,4 ±15,7

1 0 5 3 27,2 ±14,0 1 9,1 ±9 , 0

1 0 6 3 27,2 ±14,0 - - ±

1 1 1 00 1 1 100

Жадвал 2.дан куриниб турибдики, биз Гепатит С билан касалланган 11 нафар беморнинг кон плазмасини анъанавий ва

"курук пробирка" усулларида текширганимизда, улардан олинган натижаларни вируслар юкламаси буйича таксимлаганимизда анъанавий усулта 103 даражасида 1 нафар (9,1%,±9,0), 104 даражасида 4 нафар (36,3%,±15,2), 105 даражасида 3 нафар (27,2%, ±14,0), 106 даражасида 3 нафар (27,2% ±14,0) беморда аникланди. "Курук пробирка" усулида эса 103 даражасида 5 нафар (45,4%, ±15,7), 104 даражасида 5 нафар (45,4%,±15,7), 105 даражасида 1 нафар (9,1%,±9,0) беморда аникланди. 106 даражаси беморларнинг хеч бирида аникланмади. Олинган натижаларни куйидаги диаграммадан хам куришимиз мумкин (Диаграмма 2).

Диаграмма 2. Гепатит С билан касалланган беморларнинг кон плазмасини анъанавий ва "курук пробирка" усулида ПЗР да аникланган вируслар юкламаси буйича курсаткичлари

Юкоридаги жадвал ва диаграммани тахлил килганимизда вируслар юкламаси ошган сари "курук пробирка" усулда хам вируслар сони ошмокда. Бундан куриниб турибдики, плазмада канчалик вируслар сони куп булса курук пробиркада хам шунчалик вируслар сони куп булиши илмий изланишимизда тасдикланди.

Хулоса.

1. "КУРУК пробирка" усулида 50 та ОИВ-инфекцияси ва Гепатит С билан касалланган беморлардан (плазма) вируслар юкламаси 1 мл конда 1000 вирус нусхасидан куп булган 50 та бемор кон намунасини ажратиб текширганимизда олинган натижаларга кура бу усулнинг сезувчанлик даражаси 74,8% ни ташкил килди. (инструкция буйича 90% ни ташкил килади).

2. Анъанавий усулда й^илган кон намунаси (плазма) сезувчанлиги -99.1% чикди, инструкция буйича сезувчанлиги - 100% ташкил килади.

Адабиётлар руйхати:

1. Кан Н.Г., Казакова Е.И., Латыпов Р.Р. Оценка и адаптация коммерчески доступных наборов для определения ДНК вич в материале «сухая капля крови» в Узбекистане// В сборнике: Актуальные вопросы ВИЧ-инфекции материалы Международной научно-практической конференции. 2014. С. 52-53

2. Лободанов С.А. Тесты для выявления лекарственной устойчивости ВИЧ: настоящее и будущее. // ВИЧ-инфекция и иммуносупрессии. 2015. Т. 7. № 2. С. 55-60.

3. Молекулярно-эпидемиологическая характеристика распространения ВИЧ-инфекции на юге России. Гашникова Н.М., Тотменин А.В., Саухат С.Р., и др./ /ВИЧ-инфекция и иммуносупрессии. 2013. Т. 5. № 4. С. 73-81.

4. Непрямая иммунофлуоресценция в комплексной диагностике ВИЧ-инфекции. /Бочкова М.С., Ольшанский А.Я., Стаханова В.М., и др.// Русский журнал СПИД, рак и общественное здоровье. 2008. Т. 12. № 1. С. 102-103.

5. Никульшина Л.Л., Фоменкова Д.Д. Современные достижения в диагностике ВИЧ-инфекции. //Вестник Совета молодых учёных и специалистов Челябинской области. 2016. Т. 2. № 3 (14). С. 49-51.

6.Определение инвариантных элементов структуры третьего вариабельного домена белка GP120 ВИЧ-1 методами молекулярного моделирования / Корноушенко Ю.В., Анищенко И.В., Тузиков

А.В., и др.//Математическая биология и биоинформатика. 2011. Т. 6. № 2. С. 298-311.

7.Nelson P.K., Mathers B.M., Cowie B., Hagan H., Des Jaríais D., Horyniak D., Degenhardt L. Global epidemiology of hepatitis B and hepatitis C in people who inject drugs: results of systematic reviews.(aH^.) //Lancet (London, England). — 2011. — Vol. 378

8. HIV-1 infection using dried blood spots can be confirmed by BioRad Geenius™ HIV 1/2 confirmatory assay. /Fernández McPhee C(1), Álvarez P(1), Prieto L(2), Obiang J(3), et al.// J ClinVirol. 2015 Feb;63: 66-9.

9.Chaillet P., Zachariah R., Harries K., Rusangawa E., Harries A.D. Dried blood spots are a useful tool for quality assurance of rapid testing in Kigali, Rwanda. Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg. 103, 2009., 634-637.

10.Zaltron S., Spinetti A., Biasi L., Baiguera C., Castelli F. Chronic HCV infection: epidemiological and clinical relevance.// BMC infectious diseases. — 2012.

11.Wilkins T., Malcolm J.K., Raina D., Schade R.R. Hepatitis C: diagnosis and treatment.// American family physician. — 2010. — Vol. 81,no. 11. — P. 1351—1357

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.