Научная статья на тему 'Evaluation of HIV resistance by method of molecular-genetic "dry drop of blood”'

Evaluation of HIV resistance by method of molecular-genetic "dry drop of blood” Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
206
80
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ВИЧ / ПЦР / АРВТ / СУХАЯ КАПЛЯ КРОВИ / РЕЗИСТЕНТНОСТЬ ВИЧ / HIV / PCR / ARVT / DRY BLOOD DROP / HIV RESISTANCE / ОИВ / ПЗР / ҚУРУқ қОН ТОМЧИСИ / ОИВ РЕЗИСТЕНТЛИГИ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Жумамуродов Собиржон Турсунбой Ўғли, Алиев Шавка Т Рўзима Тович, Муротов Нуршод Фарходович, Халилов Зайнитдин

Ҳозирги вақтда Ўзбекистонда ҳар йили 4000 гача ОИВ ҳолати қайд қилинади. Республикамизда бугунги кунда 30000 нафар ОИВ-инфекцияси билан зарарланганлар яшаб келмоқда. Агар улар АРВТ олмасалар, ОИТС сабабли тез ҳалок бўлишлари мумкин. Ушбу мақолада ОИВ резистентлигини молекуляр-генетик текшириш мақсадида “қуруқ қон томчи” усулини диагностик самарадорлиги баҳоланди. Ананавий ва “қуруқ қон томчи” усулда йиғилган қон намуналари ПЗР усулида текширилганда янги усулнинг сезувчанлиги -75% ни, инструкция бўйича сезувчанлиги-91% ташкил қилди.В настоящее время в Узбекистане ежегодно регистрируется до 4 000 новых случаев ВИЧ На сегодняшний день в республике проживает 30 000 ВИЧ инфицированных. Если они не получали АРВТ, то это может быт причиной смерти от СПИДа. В данной статья оценивалась эффективность диагностического метода «сухая капля крови» с целью молекулярно-генетического исследования. Собранные пробы крови по методу “сухая капля крови” и традиционым способом исследовались по методу ПЦР, чувствительность нового метода-75%.Currently, up to 4,000 new HIV cases are registered annually in Uzbekistan. Today, there are 30,000 HIV-infected people in the country. If they did not receive ARVT, this could be the cause of AIDS death. In this article, the efficiency of the diagnostic method "dry drop of blood" was evaluated for the purpose of molecular genetic research. The collected blood samples by the method of "dry drop of blood" and the traditional method were investigated by the PCR method, the sensitivity of the new method is 75%.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Жумамуродов Собиржон Турсунбой Ўғли, Алиев Шавка Т Рўзима Тович, Муротов Нуршод Фарходович, Халилов Зайнитдин

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Evaluation of HIV resistance by method of molecular-genetic "dry drop of blood”»

УДК: 616.98:578.828.6;615.15-07;577.21

МОЛЕКУЛЯР - ГЕНЕТИК «КУРУК КОН ТОМЧИ» УСУЛИДА ОИВ РЕЗИСТЕНТЛИГИНИ БА^ОЛАШ ЖУМА МУРОДОВ СОБИРЖОН ТУРСУНБОЙ УГЛИ

Тошкент Тиббиёт Академиясида "Бактериология ва вирусология" мутахассислиги магистр талабаси.

Тошкент шахри. Узбекистон Республикаси.

АЛИЕВ ШАВКА Т РУЗИМА ТОВИЧ тиббиёт фанлар номзоди, Тошкент Тиббиёт Академиясида Микробиология, вирусология ва иммунология кафедраси доценти.

Тошкент шахри. Узбекистон Республикаси.

МУРОТОВ НУРШОД ФАРХОДОВИЧ Бухоро давлат тиббиёт институти клиник лаборатор диагностика йуналиши ординатори. Бухоро шахри.

Узбекистон Республикаси.

ХАЛИЛОВ ЗАЙНИТДИН Тошкент Тиббиёт Академияси талабаси. Тошкент шахри.

Узбекистон Республикаси.

АННОТАЦИЯ

%озирги вацтда Узбекистонда цар йили 4000 гача ОИВ полати цайд цилинади. Республикамизда бугунги кунда 30000 нафар ОИВ-инфекцияси билан зарарланганлар яшаб келмоцда. Агар улар АРВТ олмасалар, ОИТС сабабли тез цалок булишлари мумкин. Ушбу мацолада ОИВ резистентлигини молекуляр-генетик текшириш мацсадида "цуруц цон томчи" усулини диагностик самарадорлиги бацоланди. Ананавий ва "цуруц цон томчи" усулда йигилган цон намуналари ПЗР усулида текширилганда янги усулнинг сезув-чанлиги -75% ни, инструкция буйича сезувчанлиги-91% ташкил цилди.

Калит сузлар: ОИВ, ПЗР, АРВТ, Куруъ о томчиси, ОИВ резистентлиги.

ОЦЕНКА РЕЗИСТЕНТНОСТИ ВИЧ ПО МОЛЕКУЛЯРНО-ГЕНЕТИЧЕСКОМУ МЕТОДУ "СУХАЯ КАПЛЯ КРОВИ"

ЖУМА МУРОДОВ СОБИРЖОН ТУРСУНБОЙ УГЛИ

магистр по специальности "Бактериология и вирусология" Ташкентской Медицинской Академии. Город Ташкент.

Республика Узбекистан.

АЛИЕВ ШАВКА Т РУЗИМА ТОВИЧ кандидат медицинских наук, доцент кафедры микробиологии, вирусологии и иммунологии Ташкентской Медицинской Академии.

Город Ташкент. Республика Узбекистан.

МУРОТОВ НУРШОД ФАРХОДОВИЧ Ординатор клиническо-лабораторной диагностики Бухарского государственного медицинского института.

Город Бухара. Республика Узбекистан.

ХАЛИЛОВ ЗАЙНИТДИН студент Ташкентской Медицинской Академии.

Город Ташкент. Республика Узбекистан.

АННОТАЦИЯ

В настоящее время в Узбекистане ежегодно регистрируется до 4 000 новых случаев ВИЧ На сегодняшний день в республике проживает 30 000 ВИЧ инфицированных. Если они не получали АРВТ, то это может быт причиной смерти от СПИДа. В данной статья оценивалась эффективность диагностического метода «сухая капля крови» с целью молекулярно-генетического исследования. Собранные пробы крови по методу "сухая капля крови" и традиционым способом исследовались по методу ПЦР, чувствительность нового метода-75%.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №10 (ноябрь)

Ключевые слова: ВИЧ, ПЦР, АРВТ, сухая капля крови, резистентность ВИЧ.

EVALUATION OF HIV RESISTANCE BY METHOD OF MOLECULAR-GENETIC "DRY DROP OF BLOOD"

ZHUMAMURODOV SOBIRZHON TURSUNBOY OGLI

master in "Bacteriology and virology" the Tashkent Medical Academy. City of Tashkent. Republic of Uzbekistan.

ALIYEV SHA VKA T RUZIMA TOVICH candidate of medical sciences, the associate professor of microbiology, virology and immunology of the Tashkent Medical Academy. City of Tashkent. Republic of Uzbekistan.

MUROTOV NURSHOD FARKHODOVICH intern of clinical and laboratory diagnostics of the Bukhara State Medical Institute. City of Bukhara. Republic of Uzbekistan.

KHALILOV ZA YNITDIN student of the Tashkent Medical Academy. City of Tashkent.

Republic of Uzbekistan.

ABSTRACT

Currently, up to 4,000 new HIV cases are registered annually in Uzbekistan. Today, there are 30,000 HIV-infected people in the country. If they did not receive ARVT, this could be the cause of AIDS death. In this article, the efficiency of the diagnostic method "dry drop of blood" was evaluated for the purpose of molecular genetic research. The collected blood samples by the method of "dry drop of blood" and the traditional method were investigated by the PCR method, the sensitivity of the new method is 75%.

Keywords: HIV, PCR, ARVT, dry blood drop, HIV resistance.

Хрзирги даврда бутун дунёда ва шу жумладан Узбекистонда х,ам энг долзарб тиббий-ижтимоий муаммолардан бири ОИВ-инфекцияси х,исобланади. О^ирги йилларда олинган маълумотлар шуни курсатмокдаки, Узбекистонда хар хил гурухлар орасида ОИВ-инфекцияси учрамокда. Шунингдек, ОИВ билан зарарланган оналардан тушлаётган болалар, аёллар усиши кузатилмокда - [9, 11, 12]. Организмда руй бераётган х,ар кандай жараёнлар иммун система билан узвий бо^ик, айникса бу богликлик иммун система уртасида яккол наъмоён булади. ОИВ-инфекцияси билан зарарланган беморлар вакт утиши билан иммунитети тушиб кетиши натижасида хар хил касалликларга чалинувчан булиб колади. Шунинг учун ОИВ инфекцияси билан зарарланган беморларни ретровирусга карши АРВТ утказилади - [1, 2, 5, 6 , 8].

2015-йилда Узбекистонда 8000 нафар беморга ретровирусга карши терапия утказилди. Замонавий ретровирусга карши терапия ОИВ-инфекцияси билан зарарланган одамларнинг умрини узайти-ради ва ОИВ-инфекциясининг юкиш х,авфини камайтиради - [3, 4].

Максад. ОИВ резистентлигини молекуляр-генетик текшириш максадида "курук кон томчи" усулини диагностик самарадорлигини ба^олаш.

Тадкикот материали ва усули. Тадкикот олиб бориш учун Узбекистон Республикаси ССВ Вирусология ИТИ нинг ОИВ булимидаги ОИВ мусбат булган 52 нафар даволанаётган беморлардан кон олинди. Булардан 52 нафари "курук кон томчи" усулда ва 52 нафари билак венасидан кон олиб ананавий усулда текширилди.

Дориларга нисбатан резистентликни чакирувчи ОИВ генетик мутациясини аниклаш максадида утказилган молекуляр-генетик анализ учун клиник ашёни йишш, саклаш, транспортировка килиш

учун биринчи маротаба альтернатив усул "курук кон томчи" (фильтр котаз, Whatman № 3, расм 1) фойдаланилди.

И.Ф.О_

Тушлган йили ой сана

Лаборатория №

Расм 1. Курук кон томчи намуналарини йигиш учун махсус

фильтр когоз

Янги ускуналар билан таьминланган катта илмий марказда жойлашган ПЗР (молекуляр-генетик) текширишда резистентликни бах,олаш имкони ошади; бу вактда 2 соатдан ошмаган холда секвенирлашдан утказиш учун кон намуналари олиб келиш зарур.

Беморлардан альтернатив ва ананавий усулда йишлган кон намуналари Узбекистан Республикаси ССВ Вирусология ИТИ нинг Референс лобароториясида текширилди. Шунингдек ПЗРда плазма-ни текшириш учун РНК ни ажратишда NucliSENS easyMAG тест системасидан, амплификация учун ПЗР-комплект вариант FRT тест системасидан ва Rotor-Gene 1.8.17.5 сериали анализатордан фойдаланилди. "Курук кон томчи"ни текшириш учун плазмада вируслар юкламаси 1 мл конда 1000 вирус нусхасидан куп булган ОИВ инфекцияси билан зарарланган беморлар кони олинди (Приказ Росздравнадзора 12.10.12 №1897 пр112, Россия). РНК ни ажратиш учун "РИБО-преп" тест системасидан амплификация учун ПЗР-

комплект вариант FRT тест системасидан ва Rotor-Gene 1.8.17.5 сериали анализатордан фойдаланилди.

Натижалар. Беморларнинг асосий кисмини урта ёшдагилар ва болалар ташкил этди. Умумий гурухдаги 0-5 ёшдаги беморлар 15.4/±5, 6-10 ёшдаги беморлар 53.8/±6.9, 11-15 ёшдаги беморлар 17.3/±5.2 , 25-35 ёшдаги беморлар 13.5/±4.7 ни ташкил этди. Беморларнинг 24 нафарини (46.2%) эркаклар ташкил этса, 28 нафарини (53.8%) аёллар ташкил этди. АРВТ утказишдан олдин бемор конида вируслар юкламасини текширилди.

Беморларнинг 52 нафарининг билак венасидан 5мл кон олиб ананавий усулда текширилди. Бу усулда бемор конини центрифуга килиниб, плазмаси ажратиб олиниб, вирус юкламасини аниклаш учун ПЗРда текширилди. Альтернатив "курук кон томчи" усулда эса, беморнинг кони IV бармокдан фильтр когозга икки томчидан олинди ва хона хароратида куритилди. Олинган намуна бир сутка давомида биксда колдирилди. ПЗР усулида теширилганда куйидаги курсат-кичлар аникланди (жадвал 1).

Жадвал 1

"Курук кон томчи" ва ананавий усулда теширилган кон намуналарининг вируслар юкламаси буйича таксимланиши

Юкламалар даражаси абс(плазма) % ±m абс (ккт) + % абс(ккт) - %

103 13 25 ±6,02 7 17,9 5 38,4

104 24 46,2 ±6,9 19 48,7 6 46,1

105 13 25 ±6,02 11 28,2 2 15,3

106 2 3,8 ±2,6 2 5,1 0 0

52 100 39 100 13 100

Юкоридага жадвалдан куриниб турибдики (жадвал 1), альтернатив ва ананавий усулда йишлган кон намуналари уртасида ва вируслар юкламасида, унинг бир биридан фаркли жихатлар

борлиги аникланди. Ананавий усулда йишлган кон намуналари (плазма) ПЗР усулида текширилганда плазмада 103 вируслар юкламаси топилган беморлар сони 13 нафар (25%)ни ташкил килди (52 та беморга нисбатан). 104 вируслар юкламаси топилган беморлар сони 24 нафар 46.2% фоизни ташкил килди. 105 та вируслар юкламаси топилган беморлар сони 13нафар булиб, 25 % фоизни ташкил килди. 106 та вируслар юкламаси топилган беморлар сони 2 нафар 3.8% фоизни ташкил килди. Натижаларнинг фоиз даги куриниши куйидаги диаграмма 1.да келтирилган.

Ананавий усулда вируслар юкламаси буйнча таксимланншн

■ 103 шю4 «Ю5 «КЗ6

Диаграмма 1. Ананавий усулда теширилган кон намуналарининг вируслар юкламаси буйича таксимланиши(%).

Олинган кон намуналарини "Курук кон томчи" усулда ПЗР да текширилганда, 52 нафар бемордан 39 нафарида (75%) вируслар юкламаси юкори чикди. 13 нафар (25%) беморда вируслар юкламаси кам чикди. 103 даражасидаги вируслар юкламасида 13 нафар бемордан 7 тасида вируслар сони юкори чикди. 104 даражасидаги вируслар юкламасида 24 нафар бемордан 19 тасида вируслар сони юкори чикди. 105 даражасидаги вируслар юкламасида 13 нафар бемордан 11 тасида вируслар сони юкори чикди. 106 даражасидаги вируслар юкламасида 2 нафар бемордан 2 тасида кондаги вируслар сони юкори чикди. Юкоридаги жадвал ва диаграммани тахлил килгани-мизда вируслар юкламаси купайганда альтернатив усулда хам

кондаги вируслар юкламаси ошмокда. Бундан куриниб турибдики, плазмада вируслар юкламаси куп булса "курук кон томчи" усулида хам шунчалик вируслар юкламаси куп булиши тадкикотда тасдикланди.

Жадвал 2.

"Курук кон томчи" усулда йигилган кон намуналаридаги вируслар юкламасининг ёш буйича таксимланиши

Ёши абс(ккт) + % Абс(ккт)- % Жами:

0-5 8 20,5 0 - 8

6-10 18 46,1 10 76,9 28

11-15 9 23 2 15,4 11

25-35 4 10,2 1 7,7 5

Жами: 39 100 13 100 52

Юкоридаги жадвал 2. дан куриниб турибдики, "курук кон томчи" усулида текширганимизда 13 нафар беморда вируслар юкламаси 1 мл конда 1000 вирус нусхасидан кам чикди. Буни чукур тахлил килганимизда, 0-5 ёшли беморлар уртасида аникланмади. Аксинча 8 нафар беморда вируслар юкламаси юкори чикди. 6-10 ёшли беморларда 10 нафар беморда вируслар юкламаси нисбатан кам чикди. 18 нафар беморда юкори вирус юкламаси аникланди. Урта мактаб ёшидаги беморларда вируслар юкламасининг кам чикиши кайт килинди. 11-15 ёшли беморларда 2 нафар беморда вируслар юкламаси кам чикди. 9 нафар беморда вируслар юкламаси юкори чикган. 25-35 ёшли беморлада 1 нафар беморда вируслар юкламаси кам чикди. 4 нафар беморда вируслар юкламаси юкори чикган.

Шундай килиб, "курук кон томчи" усулда йигилган кон намуналарининг олинган натижаларини ёш буйича тахлил килганимизда шуни курсатдики, 6-10 ёшли беморларда вируслар

юкламасининг кам чикиши бошка ёшдагиларга нисбатан куп учраши тадкикотда аникланди.

Хулоса.

1. Вируслар юкламаси 1мл конда 1000 вирус нусхаси булган намуналар альтернатив (курук кон томчиси) усулда текширилганда сезувчанлиги -75% чикди.

2. Ананавий усулда йишлган кон намунаси(плазма) сезувчанлиги -99.1 %чикди, инструкция буйича сезувчанлиги-100% ташкил килган.

3. Ананавий ва альтернатив усулда йишлган кон намуналарининг махсуслиги 100% ташкил килди.

Адабиётлар руйхати:

1. Даминова Т.А. Учебно-методическое пособие для студентов и врачей общей практики //ВИЧ - инфекция. 2013.

2. Барсукова Т.А. Изучение возможности использования метода "Сухой капли крови" для исследования на АЧС методом ПЦР//В сборнике: В мире научных открытий материалы V Всероссийской студенческой научной конференции (с международным участием). Главный редактор В.А. Исайчев. 2016. С. 81-84.

3. Гавриш И.В. Принципы метода капиллярной сухой крови и его место в лаборатории ИФА СПИД центра.//МЕДИЦИНА, №2, 2012.С 84-85

4. Значение молекулярно-биологических методов в диагностике вторичных заболеваний у больных ВИЧ-инфек-цией./Шахгильдян В.И., Сафонова А.П., Ядрихинская М.С., и др.//В сборнике: Сборник научных трудов к 50-летию Центрального научно-исследовательского института эпидемиологии Роспотреб-надзора Москва, 2013. С. 320-329.

5. Значение молекулярно-биологических методов в диагностике вторичных заболеваний у больных ВИЧ-инфекцией. /Шахгильдян В.И., Шипулина О.Ю., Домонова Э.А., и др.//В книге: Молекулярная диагностика - 2014

6. Ибадуллаева Н.С., Казакова Е.И., Маматкулов А.Р. Мутации резистентности Вич к антиретровирусным препаратам В сборнике: Актуальные вопросы ВИЧ-инфекции материалы Международной научно-практической конференции. 2014. С. 46-47

7. Иванова О.Г., Кондря А.В., Борисова О.В. Особенности структуры клинических форм и характеристика возбудителя у больных с ВИЧ-ассоциированным туберкулёзом легких. // В сборнике: Актуальные вопросы ВИЧ-инфекции материалы Международной научно-практической конференции. 2016. С. 78-80

8. Использование современных тест- систем в диагностике ВИЧ-инфекции (Случай из практики) /Дмитриева Л.В., Гутникова М.Ю., Костюнина Л.М., и др.//В книге: Актуальные вопросы ВИЧ-инфекции материалы Международной научно-практической конференции. 2016. С. 245-247.

9. Кан Н.Г., Казакова Е.И., Латыпов Р.Р. Оценка и адаптация коммерчески доступных наборов для определения ДНК вич в материале «сухая капля крови» в Узбекистане// В сборнике: Актуальные вопросы ВИЧ-инфекции материалы Международной научно-практической конференции. 2014. С. 52-53

10. Казакова Е.И., Ибадуллаева Н.С., Маматкулов А.Р. Распрос-траненость первичной резистентности Вич в Узбекистане.// В сборнике: Актуальные вопросы ВИЧ-инфекции материалы Международной научно-практической конференции. 2014. С. 46-47

11. Опыт использования ADVIA CENTAUR CP (SIEMENS) в диагностике вирусных гепатитов и ВИЧ-инфекции./Воеводская Л.Ю., Золовкина А.Г., Григоричева Л.Г., и др.//Клиническая лабораторная диагностика. 2015. Т. 60. № 9. С. 84.

12. Analysis of transmitted drug resistance and HIV-1 subtypes using dried serumspots of recently HIV-infected individuals in 2013 in Germany./Andrea H(1), Alexandra H(2), Claudia SH(2), et al.// J Int AIDS Soc. 2014 Nov 2; 17

13. Conversation about Serostatus decreases risk of acquiring HIV: results from a case control study comparing MSM with recent HIV infection and HIV.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.