Научная статья на тему 'Алкоголдан за²арланиш сабабли токсик гепатит билан асоратланган беморларга замонавий гепатопротекцияли комплекс даво'

Алкоголдан за²арланиш сабабли токсик гепатит билан асоратланган беморларга замонавий гепатопротекцияли комплекс даво Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
893
45
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ўткир за³арланиш / алкоголь / алкоголли гепатит / алкоголли абстинент синдром / комплекс даво / гипоксия / ºа³рабо кислота / адеметионин / глюкодиамин / глюкометамин / никотинамид / когнитив функциялар / вегетатив функциялар / acute poisoning / alcohol / alcoholic hepatitis alcohol abstinence syndrome / complex therapy / hypoxia / succinic acid / ademetionine / betaine glucuronate / glucuronic acid / cognitive functions / vegetative functions

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Р. Н. Акалаев, А. А. Стопницкий, Х. Ш. Хожиев

Маºсад. Алкоголдан ўткир за³арланиб токсик гепатит билан асоратланиш эрта даврларида гепатопротекторли метаболик дори воситаларини ºўллаш самарадорлигини ўрганиш ва таººослаш. Материал ва услублар. 2015-2017 йилларда РШТЁИМнинг токсикология бўлимида алкоголдан ўткир за³арланиш оºибатида юзага келган токсик гепатитли 80 нафар бемор тадºиºотга киритилиб 3 гуру³га бўлинди: I гуру³ – 30 нафар бемор «Ремаксол» комплекс гепатопротекторини олган беморлар, II гуру³ – таркибида «Жетепар» дори воситасини ºабул ºилган 20 нафар беморлар, III гуру³ – анъанавий даво олган 30 нафар беморлардан ташкил топган. Жигар ферментлари, билирубин, эркин аммиак, ºондаги лактат миºдори ўрганилди. Вегетатив асаб ³олати Кердо вегетатив индекси, кардиоинтервалография (Мо, АМо, ±Х, ЗИ) усулида текширилди. Интеллект издан чиºишлари ММSE шкаласи, FAB шкаласи ва Рейтан тестлари ёрдамида ўрганилди. Натижалар. «Ремаксол»инфузияси фонида 48 соатдан кейин унинг миºдори 1,8 ± 0,2 ммоль/л, деярли нормага яºинлашди, «Жетепар»ни ºўллаш натижасида эса 48 соат ўтгач эса 2,6 ± 0,9 ммоль/л кўрсаткичларгача камайди. Анъанавий терапия шароитида 24 соатдан кейин лактат миºдори 3,5 ± 0,7, 48 соат ичида 2,7 ± 0,9 ммоль/л ни ташкил этди, бу эса солиштирилаётган гуру³га нисбатан тегишлича 1,3, 1,4 ва 1,1, 0,7 марта кўпроºни ташкил этди. ММSE шкаласи бўйича I ва II гуру³даги беморларда 5суткада когнитив камчиликлар деярли бартараф этилди, таººослаш гуру³идаги беморларда эса барча параметрлари ўрганилиб асосий гуру³лар билан солиштирилганда 1,4, 1,5 ва 1,3, 1,4 марта тегишли кўринишда камроº натижа берди. Хулоса.«Ремаксол» дори воситаси «Жетепар» дори воситасига нисбатан кўпроº антигипоксант ва камроº даражада гепатопротектор хусусиятга эга, шунинг учун токсик гепатит белгилари устунлик ºилганда «Жетепар» дори воситасини, тўºима гипоксияси белгилари устунлик ºилганда « Ремаксол» дори воситасини ºўллаш маºсадга мувофиº.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MODERN HEPATOPROTECTION IN COMPLEX THERAPY OF PATIENTS WITH ALCOHOL POISONING COMPLICATED BY TOXIC HEPATITIS

Objective. Study and comp are the effectiveness of the use of metabolic hepatoprotectors in early stage of acute alcohol poisoning complicated by toxic hepatitis. Material and methods. The subject of the study was 80 patients with acute alcohol poisoning complicated by the development of toxic hepatitis, who were on treatment at the RRCEM toxicology department in 2015-2017. The study was carried out in three groups of patients: Group I 30 patients who received the complex hepatoprotector «Remaxol», Group II 20 patients who received the drug «Jetepar», III group (comparison group) 30 patients who received traditional therapy. All patients underwent a study of the level of liver enzymes, bilirubin, free ammonia, vegetative nervous status, MABP, DBP, heart rate, Kerdo index and CIG indices (Mo, AMo, ΔX and IN), blood lactate. Intellectual disorders were studied using the MMSE scale, the FAB scale and the Reitan test. Results. Against the backdrop of «Remaxol» after 48 hours, the lactate content almost decreased to the norm, and as a result of the use of «Jetepar» lactate in 48 hours decreased to 2.6 ± 0.9. Against the background of traditional therapy, the lactate level was 2.7 ± 0.9 mmol / L after 48 hours, which exceeds the lactate indices in the test groups by 1.3, 1.4 times and 1.1, 0.7 times, respectively. MMSE scale in patients of I and II group the cognitive deficit was practically stopped on the 5th day, as for the patients of the comparison group, the MMSE scores for all the positions on the 5th day were 1.3, 1.4 times lower, than in the main groups. Conclusions. «Remaxol»santihypoxic properties are greater than Jetepar, but to a lesser hepatoprotective properties, suggesting that in case of prevalence of toxic hepatitis applying infusion of Jetepar, if signs of tissue hypoxia prevail, it is preferable to Remaxol infusion.

Текст научной работы на тему «Алкоголдан за²арланиш сабабли токсик гепатит билан асоратланган беморларга замонавий гепатопротекцияли комплекс даво»

УДК: 616.36-002.14:615.9-285

АЛКОГОЛДАН ЗА^АРЛАНИШ САБАБЛИ ТОКСИК ГЕПАТИТ БИЛАН АСОРАТЛАНГАН БЕМОРЛАРГА ЗАМОНАВИИ ГЕПАТОПРОТЕКЦИЯЛИ КОМПЛЕКС ДАВО

Р.Н. АКАЛАЕВ, А.А. СТОПНИЦКИЙ, Х.Ш. ХОЖИЕВ

Республика шошилинч тиббий ёрдам илмиймаркази

Ма°сад. Алкоголдан уткир захарланиб токсик гепатит билан асоратланиш эрта даврларида гепатопро-текторли метаболик дори воситаларини °уллаш самарадорлигини урганиш ва так,к,ослаш. Материал ва услублар. 2015-2017 йилларда РШТЁИМнинг токсикология булимида алкоголдан уткир захарланиш о°ибатида юзага келган токсик гепатитли 80 нафар бемор тадк,ик,отга киритилиб 3 гурухга булинди: I гурух - 30 нафар бемор «Ремаксол» комплекс гепатопротекторини олган беморлар, II гурух - таркибида «Жетепар» дори воситасини °абул °илган 20 нафар беморлар, III гурух - анъанавий даво олган 30 нафар беморлардан ташкил топган. Жигар ферментлари, билирубин, эркин аммиак, °ондаги лактат микдори урганилди. Вегетатив асаб холати Кердо вегетатив индекси, кардиоинтервалография (Мо, АМо, ±Х, ЗИ) усулида текширилди. Интеллект издан чи°ишлари MMSE шкаласи, FAB шкаласи ва Рейтан тестлари ёрдамида урганилди.

Натижалар. «Ремаксол»инфузияси фонида 48 соатдан кейин унинг микдори 1,8 ± 0,2 ммоль/л, де-ярли нормага я°инлашди, «Жетепар»ни °уллаш натижасида эса 48 соат утгач эса 2,6 ± 0,9 ммоль/л курсаткичларгача камайди. Анъанавий терапия шароитида 24 соатдан кейин лактат микдори 3,5 ± 0,7, 48 соат ичида 2,7 ± 0,9 ммоль/л ни ташкил этди, бу эса солиштирилаётган гурухга нисбатан тегишлича 1,3, 1,4 ва 1,1, 0,7 марта купро°ни ташкил этди. MMSE шкаласи буйича I ва II гурухдаги беморларда 5-суткада когнитив камчиликлар деярли бартараф этилди, так,к,ослаш гурухидаги беморларда эса барча параметрлари урганилиб асосий гурухлар билан солиштирилганда 1,4, 1,5 ва 1,3, 1,4 марта тегишли куринишда камрок, натижа берди.

Хулоса.« Ремаксол» дори воситаси «Жетепар» дори воситасига нисбатан купрок, антигипоксант ва камрок, даражада гепатопротектор хусусиятга эга, шунинг учун токсик гепатит белгилари устунлик °илганда «Жетепар» дори воситасини, ту°има гипоксияси белгилари устунлик °илганда « Ремаксол» дори воситасини °уллаш ма°садга мувофик,.

Калит сузлар: уткир захарланиш, алкоголь, алкоголли гепатит, алкоголли абстинент синдром, комплекс даво, гипоксия, °ах,рабо кислота, адеметионин, глюкодиамин, глюкометамин, никотинамид, когнитив функциялар, вегетатив функциялар.

MODERN HEPATOPROTECTION IN COMPLEX THERAPY OF PATIENTS WITH ALCOHOL POISONING COMPLICATED BY TOXIC HEPATITIS

R.N. AKALAEV, A.A. STOPNITSKY, KH.SH. KHOJIEV

Republican Research Centre of Emergency Medicine

Objective. Study and compare the effectiveness of the use of metabolic hepatoprotectors in early stage of acute alcohol poisoning complicated by toxic hepatitis.

Material and methods. The subject of the study was 80 patients with acute alcohol poisoning complicated by the development of toxic hepatitis, who were on treatment at the RRCEM toxicology department in 2015-2017. The study was carried out in three groups of patients: Group I - 30 patients who received the complex hepatoprotector «Remaxol», Group II - 20 patients who received the drug «Jetepar», III group (comparison group) - 30 patients who received traditional therapy. All patients underwent a study of the level of liver enzymes, bilirubin, free ammonia, vegetative nervous status, MABP, DBP, heart rate, Kerdo index and CIG indices (Mo, AMo, AX and IN), blood lactate. Intellectual disorders were studied using the MMSE scale, the FAB scale and the Reitan test.

Results. Against the backdrop of «Remaxol» after 48 hours, the lactate content almost decreased to the norm, and as a result of the use of «Jetepar» lactate in 48 hours decreased to 2.6 ± 0.9. Against the background of traditional therapy, the lactate level was 2.7 ± 0.9 mmol / L after 48 hours, which exceeds the lactate indices in the test groups by 1.3, 1.4 times and 1.1, 0.7 times, respectively. MMSE scale in patients of I and II group the cognitive deficit was practically stopped on the 5th day, as for the patients of the comparison group, the MMSE scores for all the positions on the 5th day were 1.3, 1.4 times lower, than in the main groups.

Conclusions. «Remaxol»santihypoxic properties are greater than Jetepar, but to a lesser hepatoprotective properties, suggesting that in case of prevalence of toxic hepatitis applying infusion of Jetepar, if signs of tissue hypoxia prevail, it is preferable to Remaxol infusion.

Key words: acute poisoning, alcohol, alcoholic hepatitis alcohol abstinence syndrome, complex therapy, hypoxia, succinic acid, ademetionine, betaine glucuronate, glucuronic acid, cognitive functions, vegetative functions.

Этанолдан за*арланишларнинг энг хавфли асорат-ларидан бири токсико-гипоксик энцефалопатия (ТГЭ) булиб, бош мия зарарланишининг узига хос *амда узига хос булмаган механизмлари ривожланиши натижасида юзага келади [1, 2, 3]. Сунгги пайтларда ТГЭни икки асосий сабаблари фар°ланади. Биринчиси - этил спир-ти метаболизми ма*сулотлари тупланиши о°ибатида ту°има гипоксияси ва метаболик ацидозни ривожланиши [2, 3, 4], иккинчиси - алкоголли ичимликларни узо° ва°т давомида суиистеъмол °илиш фонида жигарнинг детоксикацион функциясини издан чи°иши ва эркин аммиак ми°дорининг тезда ошиб кетиши тушунилади. Бун-дай лолларда эркин аммиакнинг ю°ори концентрация-си алкоголли энцефалопатияни (АЭ) юзага чи°ишида асосий урин эгаллайди [5,6]. Шунинг учун уни самарали комплекс интенсив даволаш жараёнига *ам антигипок-сант, *ам гепатопротектор хусусиятга эга метаболик дори воситаларини °уллаш зарур [2, 3].

Ма°сад. Алкоголдан уткир за*арланиб токсик гепатит билан асоратланиш эрта даврларида гепатопротек-тор метаболик дори воситаларини °уллаш самарадор-лигини урганиш ва та°°ослаш.

МАТЕРИАЛ ВА УСУЛЛАР

2015-2017 йилларда РШТЁИМнинг токсикология булимида алкоголдан уткир за*арланиш о°ибатида юзага келган токсик гепатитли 35 ёшдан 55 ёшгача булган 80 нафар бемор тад°и°отга киритилди ва 3 гуру*га булинди:

I гуру* - 2016 йилда даволанган 30 нафар беморда анъанавий даво билан бирга °а*рабо кислота ва адеме-тионинни уз ичига олган «Ремаксол» (НТФФ Полисан, Россия) комплекс гепатопротекторини вена °он томи-ри ичига кунига бир марта касалхонага келган кунидан бошлаб 5 кун давомида олган беморлардан таркиб топ-ган.

II гуру* - 2017 йилда «Жетепар» (Populär Chemical Works (Pvt.) Ltd, Pakistan (Rotta Reasearch Laboratorium, Милан, Италия лицензиялари асосида) таркибида ю°ори самарага эга глюкодиамин, глюкометамин ге-патопротекторлар ва фаол метаболик никотинамид са°лагандори воситасини °абул °илган 20 нафар бе-морлардан иборат. Дори воситаси базис даво фонида вена °он томири ичига кунига икки ма*ал 10 мл эрит-мани 0,9%-200 мл натрий хлорид эритмасига эритган *олда 5 кун давомида юборилди.

III гуру* (та°°ослаш гуру*и) - 2015-2016 йилларда кристаллоид эритмалари, витаминотерапия, седатация сингари анъанавий даво олган 30 нафар беморлар на-зарда тутилди.

Барча беморларга инструментал ва лаборатор усул-лардан фойдаланиб комплекс текширув утказилди. Жи-гар ферментлари (АлТ, АсТ), билирубин, эркин аммиак-ни ми°дори бемор келганда ва динамиканинг 5-кунида урганилди. Асосий ва назорат гуру*ларида гипоксия белгиси сифатида °ондаги лактат бемор келганда ва динамикада 24 ва 48 соат утгач урганилди.

Вегетатив асаб *олати гемодинамикани урганиш ор°али ба*оланди. Юрак °ис°аришлар сони (ЮКС), систолик артериал босим (САБ) ва диастолик арте-риал босим (ДАБ), Кердо вегетатив индекси (ВИ) ВИ= (1 - ДАБ/P) формуласи (бунда Р - бир да°и°адаги пульс сони) ёрдамида ани°ланди. Юрак ритми та*лили Р.М.Баевскийнинг кардиоинтервалография (КИГ) усу-ли буйича урганилди. Мо (мода) и АМо (амплитуда

модаси), шунингдек АХ (узгарувчанлик оралиги) ва ЗИ (зурик;иш индекси) курсаткичлари та*лил °илинди. Текширув бемор касалхонага келганда, динамикада ва 5-суткасида утказилди.

Интеллект издан чи°ишларининг огирлик даража-сини ба*олаш MMSE шкаласининг 10 та позицияси, FAB шкаласининг 6 та позицияси ва Рейтан тестларини бемор касалхонага ётгандан кейин 3- ва 5-кунларида °уллаш ор°али амалга оширилди.

Маълумотлар Microsoft Excel 2003 дастурининг электрон жадваллари ёрдамида °айта ишланди.

Натижалар.

Барча текширилган беморларнинг бошлангич курсаткичлари за*арланиш натижасида юзага келган гомеостаз тизимининг жиддий бузилишларидан дало-лат беради. Барча гуру*лардаги беморлар °онидаги алкоголь ми°дори - 2,1±0,9 г/л ни ташкил °илди. I гуру* жигар ферментларининг курсаткичлари: АлТ -184,2±41 u/l, АсТ - 165,7±52 u/l, билирубин - 28,3±4,2 мкмоль/л, эркин аммиак - 66,2±9,5 ммоль/л. II гуру*да: АлТ-304,2±71, u/l, АсТ - 285,7±34 u/l, билирубин -37,0±3,2 мкмоль/л, эркин аммиак - 69,4±16,5 ммоль/ лни курсатди. III гуру*да *ам деярли шунга ухшаш курсаткичлар кузга ташланди, яъни АлТ - 177,9±63,3 u/l, АсТ - 159,5±55 u/l, билирубин - 24,2±3,7 мкмоль/л, эркин аммиак - 61,7±11,2 ммоль/л (1-жадвал).

1-жадвал. Алкоголдан уткир захарланиш билан оариган беморларда жигар функциясининг динамикасига рационал гепатопротекциянинг таъсири (n = 80).

Курсаткич, (Меъёр) Гуру*лар Касалхона-га келган Д%1 5 - куни Д%2

АлТ, u/l, (0-42) I гуру* 184,2±41 438 87,5±9,3* -52,5

II гуру* 304,2±71* 723 58,2±16* -80,9

III гуру* 177,9±63,3 421 136,1±11,2 -23,5

АсТ, u/l (0-37) I гуру* 165,7±52 445 80,4±11,2 -51,5

II гуру* 285,7±34* 767 55,1±12* -80,7

III гуру* 159,5±55 429 137,5±6,5 -13,8

Умумий билирубин, мкмоль/л (8,55-20,5) I гуру* 28,3±4,2 38,7 20,2±0,8 -4,9

II гуру* 37,0±3,2 35,1 21,4±1,05 -42,2

III гуру* 24,2±3,7 18,7 22,1±1,1 - 8,7

Эркин аммиак мкмоль/л (18-33) I гуру* 66,2±9,5* 200 38,9±2,8* -41,2

II гуру* 69,4±16,5* 209 29,6±2,8* -57,3

III гуру* 61,7±11,2 186 56,1±3,1 - 9,1

Изох:

1 - Д% курсаткичнинг касалхонага келгандаги °ийма-тининг меъёрий °ийматга нисбатан хиссаси % ,

2 - Д % курсаткич °иймати 5-кунгача узгариш фар°и-нинг дастлабки °иймаДтга нисбатан хиссаси %,

* - дастлабки °иймат ва 5-кундаги °ийматлар статистик фар°и ишончлилиги р < 0, 05 булган хол.

I гуру*даги беморларга «Ремаксол» инфузияси-нинг фонида АлТ, АсТ, билирубин ва эркин аммиак ми°дорлари дастлабки маълумотларга нисбатан 2,2, 2,2, 1,4, 1,7 марта камайди. «Жетепар» инфузиясининг фонида эса бу курсаткичлар тегишли равишда 5,2, 5,1, 1,7, 2,3 мартага камайди, та°°ослаш гуру*и буйича шунга ухшаш курсаткичлар 1,3, 1,2, 1,1, 1,1 мартага пасайи-ши кузатилди (1-жадвал).

I гуру* беморларнинг касалхонага келганда САБ-165,5*21,9гача, ДАБ - 102,1*9,1 гача, ЮК£ -128,2*11,2гача, Кердо индекси - 0,25*0,07гача, АМо - 41,75*2,87, ЗИ -998,5±134,0 гача кескин ошиши ва

Алкоголдан за*арланиш сабабли токсик гепатит билан асоратланган беморларга замонавий гепатопротекцияли комплекс даво

Мо - 0,57*0,03 гача, АХ-0,07±0,002 гача пасайиши кузатилди. II гуру*да параметрлар кескин узгарди: САБ - 171,2*26,6 гача, ДАБ - 108,7*10,4 гача, ЮКС -118,2*11,2 гача, Кердо индекси - 0,22*0,04 гача, АМо

- 48,5*2,6 гача, ЗИ- 1004,5±130,0 гача ошиши ва Мо

- 0,52*0,05 гача, АХ-0,05±0,002 гача камайди, бу эса вегетатив асаб тизими (ВАТ) симпатик булимининг ю°ори даража зури°ишига турри келди. III гуру*да ВАТ-даги узгаришларнинг аналогик *олати кузатилди: САБ

- 172,5*12,1, ДАБ - 104,2*7,9, ЮКС - 124,5*9,9, Кердо индекси - 0,28*0,03, Мо - 0,544*0,02, АМо - 43,65*3,2, ДХ- 0,06±0,002, ЗИ - 1018±155,0.

I ва II гуру*лардаги беморларда 5 кунлик динами-кадан сунг ю°орида курсатилган курсаткичлар меъёр даражасига я°инлашди. Та°°ослаш гуру*и бемор-ларида САБ, ДАБ, ЮКС, Кердо индекси, МоА ва ЗИ 1,1, 1,1, 1,2, 1,2, 1,1 марта тегишлича камайди ва Мо *амда АХ бошланрич курсаткичларига нисбатан фа°ат 0,64*0,06, ва 0,09±0,037 гача ошди, бу эса ВАТ симпатик булимининг °атъий таранглигини курсатди (2-жадвал).

2-жадвал. Алкоголдан уткир захарланиш билан оариган беморларда вегетатив холат курсаткичларининг динами-касига рационал гепатопротекциянинг таъсири (n = 80)

Курсаткич, (Меъёр) Гуру*-лар Касал-хонага келганда Д%1 5-куни д%2

САБ мм.сим. уст. (110-120) I гуру* 165,5±21,9 38 124,2±8,7 -24,9

II гуру* 171,2±26,6 42,5 123,8±10,2 - 27,7

Шгуру* 172,5±12,1 41 149,5±11,2 -13,3

ДАБ мм.сим. уст. (70-80) I гуру* 102,5±9,1 22 82,7±5,8 -19

II гуру* 108,7±10,4 35 80,5±5,4 -25,9

III гуру* 104,2±7,9 24 96,2±8,1 -7,7

ЮКС (65-90) I гуру* 128,2±11,2* 42,2 90,3±4,8* -29,6

II гуру* 118,2±11,2* 31,1 96,2±6,1* -18,6

III гуру* 124,5±9,9* 40,7 104,1±5,1* - 16,4

ВИ (1 - D/P) (0-0,1) I гуру* 0,25±0,07* 152 0,12±0,02* -52

II гуру* 0,22±0,04* 220 0,14±0,02* - 36,4

III гуру* 0,28±0,03* 184 0,22±0,03* - 21,4

Мо сек (0,7-0,8) I гуру* 0,57±0,03* - 21 0,78±0,08* +36,8

II гуру* 0,52±0,05* - 28 0,77±0,05* + 48,1

III гуру* 0,544±0,02* -26 0,64±0,06* + 17,6

МоА % (25-30) I гуру* 41,75±2,87* 36 31,3±2,5* -25,3

II гуру* 48,5±2,6* 61 30,0±2,4* -38,1

III гуру* 43,65±3,2 45,3 38,3±2,9 - 12,3

АХ сек (0,12-0,15) I гуру* 0,07±0,002* -43 0,12±0,001* +71,4

II гуру* 0,05±0,002 - 45 0,13±0,002* + 160

III гуру* 0,06±0,002 -50 0,09±0,002 +50

ЗИ ед (160-200) I гуру* 998,5±134* 484 238,5±62* - 76,1

II гуру* 1004,5±130* 501 255,8±55,6* - 74,5

III гуру* 1018±155* 504 534±92,5* - 47,5

Изох:

1 - ¡%-курсаткичнинг касалхонага келгандаги °ийма-тининг меъёрий °ийматидаги хиссаси % ,

2 - Д% - курсаткич °иймати 5-кунгача узгариш фар-°ининг дастлабки °ийматга нисбатан хиссаси %,

* - дастлабки °иймат ва 5-кундаги °ийматлар статистик фар°и ишончлилиги р< 0, 05 булган хол.

Барча алкоголдан уткир за*арланиб касалхонага тушган беморлар веноз °онида лактат ани°ланганда ту°има гипоксияси ривожланганлигини курсатди. Крнда лактат ми°дори I гуру*да - 5,6±1, II гуру*да - 5,7±0,9 ва III гуру*да эса - 5,7±1,5 ммоль/л ни ташкил °илди.

«Ремаксол»инфузияси фонида 24 соатдан сунг лак-татни сезиларли пасайиши уртача - 2,6±0,4 ммоль/л гача кузатилди ва 48 соатдан кейин эса унинг ми°дори -1,8±0,2 ммоль/л, деярли нормага я°инлашди, бу ту°ималарда метаболик жараёнларнинг нормализация-си билан борли°.

«Жетепар»ни °уллаш натижасида эса 24 соат утгач лактат - 3,2±0,7 ммоль/л, 48 соат утгач эса - 2,6±0,9 ммоль/л курсаткичларгача камайди. Анъанавий терапия шароитида 24 соатдан кейин лактат ми°дори -3,5±0,7, 48 соат ичида - 2,7±0,9 ммоль/л гача камайди, бу эса солиштирилаётган гуру*га нисбатан тегишли 1,3, 1,4 ва 1,1, 0,7 марта купро°ни ташкил этди.

Иккала гуру*даги беморларнинг а*воли орирлиги сабабли касалхонага келганда когнитив функцияларни урганиш имкони булмади. MMSE шкаласи буйича интеллект даражасини урганиш шуни курсатдики, 3-суткада I ва II гуру*даги беморларда енгил даражадаги когнитив издан чи°ишлар - 22±1,4 ва 24±1,6 баллда кузатилди, 5-суткаларда эса когнитив камчиликлар деярли барта-раф этилди ва ми°дор жи*атдан тегишлича жамлаган-да уртача - 28±1,6 ва 27,8±1,4 тегишли баллни ташкил °илди. Та°°ослаш гуру*идаги беморлар MMSE шкаласи барча параметрлари урганилганда 3-ва 5-суткаларда асосий гуру*лар билан солиштирилганда 1,4, 1,5 ва 1,3, 1,4 марта тегишли куринишда камро° натижа бер-ди (3-жадвал).

Гепатопротектив даво фонида FAB шкаласи буйича когнитив функцияларни та*лил °илганда иккала асосий гуру*да шифохонага ёт°изилган пайтдан бошлаб 3-кун-да деярли барча функциялар тикланди, III гуру*да эса концептуализация ва динамик праксис издан чи°ишлар давом этиб турди. III гуру* беморларига 5- кундаги текширув натижаларининг йириндиси уртача 13,4±1,1 баллни ташкил °илиб, бу курсаткич I гуру*га нисбатан 1,2 марта ва II гуру*га нисбатан 1,1 мартага пастлигини курсатди (3-жадвал).

Жигар энцефалопатияси маркери булмиш Рейтан тести буйича энг яхши натижа «Жетепар» дори во-ситасини °абул °илган беморлар 3-кунида ушбу текширув тестини °арийб норма даражасида бажариш-ди - 102±9 секундда. I гуру* «Ремаксол» °абул °илган беморлар Рейтан тестини бироз кечикиб - 118± 12 секундда бажаришди. Айни дамда I ва II гуру* беморларига нисбатан III гуру* беморлари 1,2 ва 1,4 марта тегишли равишда текширувни секинро° натижа билан бажаришди.

3-жадвал. Рационал комплекс терапия фонида алкоголдан уткир захарланиш билан касалланган беморларда интеллектуал сферани тикланиш динамикаси (n=80)

Когнитив функцияларни урганиш шкаласи I гуру* II гуру* III гуру * ( назорат)

3-суткаси 5-суткаси 3-суткаси 5-суткаси 3-суткаси 5-суткаси

MMSE шкаласи балл (28-30 балл) 22±1,4* 28±1,6* 24±1,6* 27,8±1,4* 16±1,2* 23±0,7*

FAB шкаласи (балларда) (16-18 балл) 13,2±0,8* 17,7±0,1* 12,5±1,1* 16,5±0,5* 11,3±0,4* 13,4±1,1*

Рейтан тести секунд (100) 118±12* 78±11* 102±9* 66±8* 138±14* 112±11*

Изох,: * - барча курсаткичларнинг меъёрга нисбатан фар°и ишончлилиги p< 0,05.

Хулосалар. 1. Алкоголдан уткир захарланиш жигар зарарланиши ва ту°ималар орир даража гипокси-ясининг °ушилиб келиши о°ибатида я°°ол кузга таш-ланадиган токсико-гипоксик энцефалопатия билан бирга кечади. 2. «Ремаксол»ва «Жетепар» замонавий гепатопротекторларини алкоголдан уткир захарланган беморларга °уллаш метаболик, когнитив ва вегетатив издан чи°ишларни самарали бартараф этади. 3. Алкоголдан уткир захарланган беморларга утказилган клинико-лаборатор тахлиллар, вегетатив тизим ва когнитив функциялар скрининги шуни курсатдики, «Ремаксол» дори воситаси «Жетепар» дори воситасига нисбатан купро° антигипоксант хамда камро° дара-жада гепатопротектор хусусиятга эга. 4. Олинган маъ-лумотларга таяниб алкоголдан уткир захарланган бе-морларда токсик гепатит белгилари устунлик °илганда «Жетепар» дори воситасини суткасига 2 махал 10 мл дан инфузия утказишни тавсия °илиш мумкин. Агар беморда ту°има гипоксияси белгилари устунлик °иладиган булса, бундай холларда «Ремаксол» дори воситасини суткасига 400 мл дан инфузия утказиш ма°садга мувофи°. Бир ва°тни узида хам токсик гепатит, хам гипоксия аломатлари булганда иккала дори воситаларини ю°орида курсатилган ми°дорда °уллаш мумкин.

АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1. Акалаев Р.Н., Стопницкий А.А., Сафаров Х. Диагностика, дифференциальная диагностика и тактика

лечения алкогольной интоксикации. Пособие для врачей. Ташкент 2012;24-27.

2. Акалаев Р.Н., Стопницкий А.А., Сатвалдиева Э.А., Со-биров Д.Х. Современные гепатопротекторы при токсических поражениях печени и центральной нервной системы алкогольной этиологии. Материалы научно-практической конференции «Проблемы и перспективы развития анестезиологии- реаниматологии и клинической токсикологии. Бухара 2016; 262.

3. Батоцыренов Б.В., Ливанов Г.А., Васильев С.А. и др. Новые пути решения проблемы фармакологической коррекции нарушений метаболизма у больных в критическом состоянии с острыми отравлениями алкоголем с целью предупреждения и лечения энцефалопатии. Материалы IX съезда Федерации анестезиологов и реаниматологов. Иркутск 2004; 168-170.

4. Вовк Е.И. Диагностика и лечение неотложных состояний, ассоциированных с употреблением алкоголя. Лечащий врач 2005; 2: 86-87.

5. Лужников Е.А. Клиническая токсикология. М Медицина 2011; 277-279.

6. Лужников Е.А. Злоупотребление алкоголем в России и здоровье населения. Острые отравления этиловым алкоголем и его суррогатами. Соматическая патология при хронической алкогольной интоксикации. М РАОЗ 2009; 53-61.

СОВРЕМЕННАЯ ГЕПАТОПРОТЕКЦИЯ В КОМПЛЕКСНОЙ ТЕРАПИИ БОЛЬНЫХ С ОТРАВЛЕНИЯМИ АЛКОГОЛЕМ, ОСЛОЖНЕННЫМИ ТОКСИЧЕСКИМ ГЕПАТИТОМ Р.Н. Акалаев, А.А. Стопницкий, Х.Ш. Хожиев Республиканский научный центр экстренной медицинской помощи

Цель. Изучить и сравнить эффективность применения метаболических гепатопротекторов на раннем этапе острых отравлений алкоголем, осложненных токсическим гепатитом.

Материал и методы. Обследованы 80 больных с острым отравлением алкоголем, осложненным развитием токсического гепатита, находившихся на лечении в отделении токсикологии РНЦЭМП в 2015-2017 гг. Изучение проводилось в трех группах больных: I группа из 30 больных получала гепатопротектор Ремаксол, 20 больным II группы назначали препарат Джетепар, III группа из 30 пациентов получала традиционную терапию. У всех пациентов проводилось изучение уровня ферментов печени, билирубина, свободного аммиака, лактата крови, состояние вегетативного нервного статуса. Нарушения интеллекта изучали с использованием шкалы ММББ, шкалы FAB и теста Рейтана.

Результаты. На фоне Ремаксола через 48 часов содержание лактата практически приблизилось к норме, а в результате применения Джетепара уровень лактата крови через 48 часов снизился до 2,6±0,9. На фоне традиционной терапии уровень лактата составлял 2,7±0,9 ммоль/л через 48 часов, что превышает показатели лактата у испытуемых групп в 1,3, 1,4 раза и 1,1, 0,7 раза соответственно. По шкале ММББ у пациентов I и II групп на 5- е сутки когнитивный дефицит был практически купирован, что касается пациентов группы сравнения, то показатели шкалы ММББ по всем позициям на 5-е сутки были в 1,3, 1,4 раза ниже, чем в основных группах.

Заключение. Ремаксол в большей степени обладает антигипоксантными свойствами, чем препарат Джетепар, но в меньшей степени гепатопротективными свойствами, исходя из этого в случае преобладания токсического гепатита ин-фузии препарата Джетепар, если будут преобладать признаки тканевой гипоксии, предпочтительнее инфузии Ремаксол.

Ключевые слова: острые отравления, алкоголь, алкогольный гепатит, алкогольный абстинентный синдром, комплексная терапия, гипоксия, янтарная кислота, адеметионин, бетаина глюкуронат, глюкуроновая кислота, когнитивные функции, вегетативные функции.

Контакт: Акалаев Рустам Нурмухамедович,

руководитель научно-клинического отдела

токсикологии РНЦЭМП,

профессор кафедры экстренной медицинской помощи.

Тел.: +99890-9331451.

E-mail: dr.akalaev@mail.ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.