Балалардағы ЖРВИ кезінде жөтелді емдеу тактикасы Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

kaznmu.kz • КазНМУ • №1-2016*

Ж.О.САРБАСОВА, Б.Ж.ОНАЛБАЕВА, М.З.АЖАХМЕТОВА, М.А.СЕРИКБАЕВ

С.ЖАсфендияров атындагы Казац улттыц медицина университетi, Алматы ц.

ЖИ1 АУЫРАТЫН БАЛАЛАРДЫН, АСЦЫНУ АРАЛЫFЫНДАFЫ КЕЗЕНДЕ КЛИНИКАЛЬЩ СИПАТЫ

ТYЙiн: Жиi ауыратын балалардыц ас;ыну аралыгындагы кезецде клиникалы; сипаты мен преморбидп жагдайына талдау ЖYргiзiлген. Келей ерекше белгiлер ай;ындалды: тыныс алу органдарыныц ауруларыныц ;айталануы созылмалы жэне ауыр куйде 0тедi, ;осалк;ы патологияныц бар болуы, ;осал;ы регионарды лимфаденопатия, антибиотиктердiц жиi жэне созылмалы ;олданылуы, негiзгi аурудыц ас;ынуынан тыс персистентп инфекцияныц клиникалы; белгiлерiнiц бар болуы, жукралы жэне аллергиялы; синдромдардыц уйлесуь

ТYЙiндi свздер: жиi нау;астанатын балалар, клиникалы; K0рiнiстер, рецедиваралы; кезецдер

ZH.O. SARBASOVA, B.ZH. ONALBAEVA, M.Z.AZHAKHMETOVA, M.A.SERIKBAEV

Asfendiyarov Kazakh National Medical University , Almaty c.

CLINICAL MANIFESTATIONS OF FREQUENTLY SICK CHILDREN DURING THE INTERRECURRENT PERIOD

Resume: The analysis of clinical and premorbid background of frequently sick children during the interrecurrent period was conducted. Following characteristic features were discovered: prolonged and acute recurrence of respiratory diseases, the presence of comorbidity, secondary regional lymphadenopathy, frequent and prolonged use of antibiotics, the presence of clinical signs of persistent infection without exacerbation of the underlying disease, the combination of infectious and allergic syndromes. Keywords: sickly children, clinical manifestations, interrecurrent period.

БАЛАЛАРДАГЫ ЖРВИ КЕЗ1НДЕ Ж0ТЕЛД1 ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ

И.З. МАМБЕТОВА, А.Б. СМАГУЛОВА, Ж.О. САРБАСОВА, А. ЗУЛХАЖЫ, З.И. УМАРОВА

С.ЖАсфендияров атындагы Казац ¥лттыц Медицина Университетi, Амбулаторлыц-емханалыц педиатрия кафедрасы, №34 КЕ Алматы ц-сы

УДК 616.24-008.41-08-053.2

Мацалада балаларда ЖРВИ кезшде жвтелдi емдеу тактикасы керсетшген. Жвтелдi емдеуге арналган препараттардыц жiктелуi жэне эсер ету механизiмi туралы мэлiметтер келтiрiлген.

Tyumdi свздер: ЖРВИ, азвнiмдi (цургац) жвтел, внiмдi (ылгалды) жетел, муколитиктер

Юркпе. Жедел респираторлы; вирусты; инфекция (ЖРВИ) - бул тыныс алу жолдарыныц ;абынуымен журетш (мурын куысы, жущыншак;, кемекей, кещрдек, бронхылар), вирустар жэне бактериялардан туындайтын, балалар арасында ец кеп тараган ауру. Балалардагы, эйресе ерте жастагы балалардагы жедел респираторлы; вирусты инфекцияныныц ;оздыргышына тиiмдi эсер ететiн, эрi ;аушйз дэрiлiк препараттар санаулы гана. Кебiнесе дене ;ызуын басу, мурыннан су агуды то;тату, жетелге ;арсы багытталган симптоматикалы; ем к;олданылады. Ол ушш ;ызу TYсiретiн дэрiлер, деконгестанттар, сонымен ;атар «жетелге ;арсы» дэршер ;олданады.

Жедел респираторлы; вирусты инфекция кезшде вирус теменп тыныс алу жолдарыныц мерцательд эпителиальды; клеткаларын за;ымдап, трахеобронхиалды; секреттiц TYзiлуiн бузады жэне сапалы; ;урамын езгертедi. Эсер ету механизiмiне байланысты жетелдi емдеуге арналган барлы; препараттар ;а;ырык; TYсiретiн, жетелге ;арсы жэне муколитиктер болып жштеледъ Негiзгi бвлiм. Какыры; TYсiретiн дэршер курамында дэрiлiк есiмдiктер экстрактысы (алтей, анис, душица, жолжелкен, шы; шеп, мия, шегiргYЛ, тас шеп, термопсис), терпингидрат жэне йодидтер болады. Олар тыныс жолдарындагы бронхисекрециясыныц келемiн жэне гидратация дэрежесш улгайтып, тущырлыгын темендетщ сырт;а белiнiп шыгуын белсендiредi.

Эймдш тектес экстрактiлер жетелге ;арсы шэрбэт, тамшы жэне таблеткалар курамына гаредь кейбiр бYркеуiш эсерлi препараттармен комбинацияланады. Тарихи тургыдан балалардагы жетелдi емдеуде еймдш тектес дэрiлердi (фитопрепараттар) ;олдану педиатрияда ец тиiмдiрек деп саналды. Бiрак;, бул дэрiлердiц эсерi ;ыс;а мерзiмдi болгандыщтан аз дозамен жш ;олдануды ;ажет етедi. Егер бiр реткi дозасын улгайт;ан жагдайда балаларда ло;су, кейде ;усу болуы MYMкiн. Есте болуы керек, бул топтыц дэрiлерi бронх секрециясын едэуiр улгайтады, бул кiшкентай балалар ездiгiнен ;ак;ырып шыгара алмайтындык;тан, ез кезегiнде екпенщ дренажды; ;ызметшщ бузылуына жэне реинфекцияга экеледi, екiншiден ;усу жэне жетел орталыгын эсер етiп аспирация болуы MYMкiн, эсiресе ОЖЖ-сi за;ымдануы бар баларда жш болады [1].

Жетелге ;арсы дэрi ретiнде кебiнесе орталы; эсерi бар наркотикалы; емес дэршер к;олданылады, сонымен ;атар курамында жетелге ;арсы жэне ;ак;ырык; TYсiретiн эсерi бар комбинирленген дэрiлiк препараттар к;олданылады. Бiрак; ересектерде жетелдi емдеуде ;олданылган комбинирленген дэрiлiк препараттарды ;олдану тшмдтгш багалаган кезде, олардыц ;ак;ырык; шыгаруды жа;сартпайтындыгы жэне сонымен ;атар сырт;ы тыныс алу керсеткiштерiн темендетету MYMкiндiгi бар екендiгi бай;алган [2].

• Nq1 -201 6 • КазНМУ • kaznmu.kz

Муколитиктер шырыштыц курамын езгерту аркылы бронх секрециясын суйылтатын эфференттi перифериялык эсерлi дэрiлiк препарат. К^рп кезде балалардагы ЖРВИ кезшдеп ж0телдi емдеуде муколитиктердiц мацызы зор, себебi муколитиктер тыныс алу жолдарыныц жиналган бронх секретiнен жылдам тазаруын камтамасыз ету аркылы патологиялык жагдайдыц тез кайтуына эсер етедi. Бес жаска дейiнгi балаларда, жетелу рефлекс элсiз болгандыктан, какырык TYсiретiн дэршер колданбайды. Бала какырыкты шыгаруына кемектесу Yшiн кинезиотерапия (тыныс алу гимнастикасы жэне кеуде куысы массажы) колдану бронхтар дренажын арттырады [3]. Бронхтыц жогары белсендiлiгi бар балаларга (гиперреактивность) муколитиктердi ингаляциялык жолмен беруге болмайды, себебi бронхтарылуын KYшейтiп жiберуi MYMкiн.

Педиатр ем тагайындауда жетелдiц сипатын аныктауы кажет: оныц жиiлiгiн, кушш, жетелген кезде ауру сезiмнiц бар жогын, какырык бар ма жэне оныц сипатын. Егер жетел курган, азешмдъ аз какырык сипаты жабыскак емес болса какырык TYсiретiн дэршер тагайындалады. Теориялык тургыдан алып караганда кургак жетел кезiнде жетелге карсы дэрi тагайындалуы керек, бiрак салкын тию кезiндегi жетел сипаты жылдам езгерш, ылгалды жетелге айналатындыктан, мундай жагдайда бул дэрiлiк препаратты тагайындау карсы керсетiлiм болып табылады [2].

Кургак «ур^ен тэрiздi» жетелде ( ларингит) баланы тыныштандырып, белмеде жогары ылгалдылыкты камтамасыз етiп, баланыц аягын жылы суга малып, жылы шэй, жылытылган минеральдi су, суйыктыкты жш iшкiзу,сiлтiлi ингалияция жасау кажет.

Кургак дерекi жетелдi (кебiнесе трахеитке тэн) емдеуде йлтт ингаляция жасаумен катар какырык суйылтатын дэрШк препарат (муколитик) тагайындаган жен. Себебi балаларда азешмд жетелдiц болуы бронх секретiнiц жабыскактыгыныц жогары болуына байланысты болса, емдеудщ максаты какырыкты суйылтып, оныц адгезивтШгш темендету болып табылады. Ылгалды жетелдi емдеуде какырык TYсiретiн дэрiлердi (бес жастан жогары балаларда) тагайындайды, ингаляция жасау жэне муколитиктер беру кажет. Муколитиктер какырык TYсiретiн дэрiлерден айырмашылыгы какырык келемш улгайтпайды. Муколитиктер какырыктыц жабыскактыгын темендетiп гана коймай, мурын куыстарындагы белiндiлердi де суйылтып, какырык пен шырыштыц шыгуын жецiлдетiп, жетелдi азайтады[3-5]. Кою, жабыскак, шыгаруга киын какырьщты жетелд емдеуде де муколитиктер тагайындалады. Цорытынды. Педиатриялык тэжiрибеде казiргi заманда муколитикалык препараттарды кецiнен колданады. Сонымен балалардагы жетелдi заманауи муколитикалык дэршермен емдеуде дэрiгер патогенетикалык емдi катар журпзедъ

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Зайцева О.В. Рациональный выбор муколитической терапии в лечении болезней органов дыхания у детей // РМЖ. - 2009. - Т. 17. - № 19. - С. 1217-1222.

2 Таточенко В.К. Дифференциальная диагностика кашля у детей и его лечение // Лечащий врач. - 2008. - № 3. - Т. 3. - С.15-19

3 Симонова О.И. Особенности применения муколитиков прямого типа действия в практике педиатра // Вопросы современной педиатрии. - 2011. - Т. 10. - № 1. - C.153-159.

4 Клячкина И. Л. Лечение кашля при ОРВИ и гриппе // РМЖ. - 2013. - № 8. - С. 278.

5 Захарова И. Н., Дмитриева Ю. А. Кашель у детей: дифференциальная диагностика и тактика лечения // Consilium medicum. -2010. - №1. - C. 17-20.

И.З. МАМБЕТОВА, А.Б. СМАГУЛОВА, Ж.О. САРБАСОВА, А. ЗУЛХАЖЫ, З.И. УМАРОВА

ТАКТИКА ЛЕЧЕНИЯ КАШЛЯ У ДЕТЕЙ ПРИ ОРВИ

Резюме: В статье приведена тактика лечения различных типов кашля у детей при ОРВИ, классификация и механизм действия противокашлевых препаратов.

Ключевые слова: ОРВИ, малопродуктивный (сухой) кашель, продуктивный (влажный) кашель , муколитики.

I.Z. MAMBETOVA, A.B. SMAGULOVA, ZH.O. SARBASOVA, A. ZULKHAZHY, Z.I. UMAROVA

TACTICS OF TREATMENT COUGH AT CHILDREN IN ARVI

Resume: Tactics of treatment various types of cough of children in acute respiratory viral infections, classification and mechanism of action of anti-coughing preparations were considered in article.

Keywords: ARVI, unproductive (dry) cough, productive (humid) cough, mucolytics.