Научная статья на тему 'Жөтелге қарсы препараттарды теориялық салыстырмалы талдау'

Жөтелге қарсы препараттарды теориялық салыстырмалы талдау Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
914
271
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
жөтел / өсімдік / препарат / шикізат. / cough / a plant / a drug / raw material.

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — У.М. Датхаев, К.Б. Нұржанова, К.К. Кожанова

Ақпараттық ізденіс нәтіжесіне сүйене отырып, төменде берілген мақалада қазақсатандағы жөтелге қарсы препараттардың әсері зерттелді. Соның ішінде табиғи шикізаттан алынатын дәрілік препараттар мен синтетикалық жолмен алынған препараттар теориялық түрде салыстырылды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE THEORETICAL COMPARATIVE ANALYSIS OF DRUGS FOR COUGH

This article describes the properties of the funds used for cough, based on marketing research in Kazakhstan. In particular, the formulations studied for comparison, obtained from natural and synthetic raw materials

Текст научной работы на тему «Жөтелге қарсы препараттарды теориялық салыстырмалы талдау»

www.kaznmu.kz

Ш. НОКЕРБЕК, З.Б. САКИПОВА, РОБЕРТ УЛЬРИХ, К.К. КОЖАНОВА

КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова, Чехия, г. Брно Ветеринарный и Фармацевтический Университет

ТЕХНОЛОГИЯ ПОЛУЧЕНИЯ ЭКСТРАКТА МЕТОДОМ УЛЬТРАЗВУКОВОЙ ЭКСТРАКЦИИ ИЗ СТЕБЛЕЙ ЛЕКАРСТВЕННОГО РАСТИТЕЛЬНОГО СЫРЬЯ ARTEMISIA RUPESTRIS

Резюме: В данной статье приведены преимущества метода ультразвукого экстрагирования и описание технологического процесса экстракта из сырья растительного Artemisia rupestris L. , полученого данным методом Ключевые слова: Artemisia rupestris L., ультразвукое экстрагирование, технологический процесс

SH. NOKERBEK, Z.B. SAKIPOVA, ROBERT ULRICH, K.K. KOZHANOVA

KazNMU of S. D. Asfendiyarov, Czech Republic, Brno Veterinary and Pharmaceutical University

TECHNOLOGY OF RECEIVING EXTRACT BY METHOD OF ULTRASONIC EXTRACTION FROM STALKS OF MEDICINAL

VEGETABLE RAW MATERIALS OF ARTEMISIA RUPESTRIS

Resume This article presents the advantages of the method of ultrasonic extraction and description for the technology process of getting extract from Artemisia rupestris L., by this method. Keywords: Artemisia rupestris L., ultrasonic extraction, technology process.

УДК 615 233/234:615.07

У.М. ДАТХАЕВ, К.Б. Н¥РЖАНОВА, К.К. КОЖАНОВА

С.Ж. Асфендияров атындагы Цазац ¥лттыц Медицина Университету Модуль «Фармацевт-технолог»

Ж0ТЕЛГЕ КДРСЫ ПРЕПАРАТТАРДЫ ТЕОРИЯЛЬЩ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ

Ацпараттыц iзденiс нэтiжесiне суйене отырып, твменде берыген мацалада цазацсатандагы жвтелге царсы препараттардыц эсерi зерттелдь Соныц штде табиги шиюзаттан алынатын дэршк препараттар мен синтетикалыц жолмен алынган препараттар теориялыц турде салыстырылды. Tyümdi свздер: жвтел,вамдщ препарат, шиюзат.

Жетел - адамнын, ;органыс ;асиет болып табылады, ездтнен жеке бiр ауру емес, жут;ыншак;к;а немесе тыныс алу жолдарына бегде зат тусш кеткен жагдайда, шырышты ;абаттын, ттркенгенен пайда болады. Сонымен ;атар трахея, бронхтардын, жэне жут;ыншак;тын, ;абынуынан болады. Кейбiр жагдайда тыныс алу агзаларымен байланысы жо; болуы мумкш, сонды;тан фармацевттер жетелмен келген нау;ас;а кен,ес бергенде му;ият болу ман,ызды.

Жетелдщ созылу уза;тыгына байланысты: жедел-етпелi (3 аптага дешн), жедел (3 тен 8 аптага дешн), созылмалы (8 аптадан ары) жжтеледг Кеп жагдайда бронхит, ларингит аурулары дер кезiнде емделмеген жагдайда жеделден созылмалыга етуi MYMкiн. Мысал ретiнде бронхиттi алайы;. Бронхит — бул екпеге ауа баратын тыныс жолдарындагы немесе TYтiкшелердегi инфекция. Бронхит болганда жетелде шуыл болады, кебше сiлекей немесе ;а;ыры; TYседi. ДэрiханаFа жетелмен шагымданып келетiн нау;астардын, 30% жуыгы бронхитпен ауыратын адамдар. Каза;станда статистикалы; мэлiметтерде бронхитпен ауыратын адамдардын, аурушацды; керсеткiшi 2010 жылы 100 мын, халы; санына - 313,5 жэне 2011 жылы - 321,0. 2010 жылгы мэлiметтер салыстырганда 2011жыл азгана темендегенiн бай;ауга болады. Б1ра; 2011 жылы ОКО ересек

адамдар, жасeсmрiм жэне балалар арасында аурушацдык; кeрсеткiшi жогарлады.ОКО халы;ы арасында аурушацдык; кeрсеткiшi 100000 тургынга санаганда 668,2 жагдай кездеседi, республика кeрсеткiшiнен eKi есе жогары (321,0), балалар - 772,0 жэне жасeспiрiм арасында - 760,3. Екiншi орында А;тебе облысы (399,8) жэне Yшiншi орында Алматы облысы (396,1). Жасeспiрiмдeр арасында 15-17 жас Алматы облысы eкiншi орында болса (732,3), ал Жамбыл облысы Yшiншi (608,5). Балалар арасында 014 жас Кызылорда облысы (499,8), сосын Жамбыл облысы (360,4). Жалпы жeтeлмeн байланысты аурулармен жиi аурытандар балалар жэне карттар болып табылады. Емделу жолдары бiрi дэрiлeрмeн емделу болып табылады.

Жeтeл кeзiндe ;олданылатын дэрiлeр: жeтeл TYрлeрiнe карай, алыну кeздeрi бойынша, шыгарылу ;алыптары бойынша жiктeлeдi. ТYрлeрi бойынша кургак; жэне ылгалды . К^ургак; жeтeл - ;а;ыры; TYзiлмeйдi (ларингит, кургак; плеврит, шылым шегушшщ жeтeлi жэне кeйбiр аурулардын, бастап;ы сатысында). Ылгалды жeтeл - ;а;ыры; бeлiнeтiн (жедел респераторлык; аурулар, созылмалы бронхит, пневмония, туберкулез, бронхоэкстатикалык; аурулар) .

Алыну кeздeрi бойынша табиги жэне синтетикалык; болып бeлiнeдi. Табиги шикiзаттар 80% eсiмдiк

www.kaznmu.kz

;олданылады. Синтетикалы; турге ^а^ыры^ты суйылтатын ацетилцистеин атап айтса; болады. Дэршк калып TYрiнде алуан TYрi бар, жа;па май ретiнде сырт;а ;олданылатын, соргыш таблетка

1-кесте - Каза;стан нарыгында курга; жетел кезiнде

ретшде , инъекция , шэрбат , ерiтiндi жэне таблетка ретiнде кен, ;олданыста.

Осы TYрлерiне байланысты Каза;стан Республикасынын, нарыгындагы препараттарга маркетингтiк талдаулар ЖYргiзiлдi.

атын препараттар

Халы;аралы; Саудалы; Фармакологиялы; Тагайындалуы MYмкiн

патенттелмеген атауы атауы ;асие™ ЖYктiлiк Балаларга Картта рга

эфедрин гидрохлорид Бронхолит Жетел орталыгын I-шi триместрде 3-жастан ас;ан Дэр^е

+глауцин гидробромид ин сироп тежейдi, бронхоантисептика лы; эсер керсетедi болмайды рдщ кен,еа мен

Бутамират Антитус,Б утамир, Синекод(ш эрбат ересектерг е, ертндь балаларга ) Жетел орталыгынын, ;озуын темендетедi,шыры шты ;абатты тiтiркендiредi, бронхты кендтед^ ;а;ыры; TYсiретiн жэне ;абынуга ;арсы эсер керсетедi триместрде болмайды 2 айдан ас;ан +

Преноксдиазин Либексин Тыныс алу жолдары шырышты ;абатынын перефериялы; сезiмтал рецепторларынын, ;озуын темендетедi жэне жетел орталыгынын, белсендiгiн темендетедi. + 6 жастан ас;ан +

Гвайфенезин+ Стоптусси Перефериялы; I-шi триместрде 3 жастан ас;ан Айыры

дигидрогенцитрат н, Туссин рецепторларды болмайды, 11-111 ;ша

бутамират Плюс жергiлiктi жансыздандыру ар;ылы бронхолитикалы; жэне жетелге ;арсы эсер керсетедь Гвайфенезин ;а;ыры; TYсiретiн эсерi бар. триместрде ете ;ажет болганда са;ты; пен ;олдан у керек

Жолжелкен шебшщ Гербион Шэрбаттын, - - +

жэне мальва гулшщ жолжелке ;урамындагы

экстракты н шэрбаты шырыш тыныс алу жолдарына ;органыс ;абатын TYзiп, жетел орталыгын ;оздыратын заттарга бегет жасайды.

www.kaznmu.kz

2-кесте - Кдзак;стан нарыгында ылгалды жетел кезiнде ;олданылатын муколитикалы; жэне ;ак;ырык; TycipeTÎH препараттар

Хальщаральщ патенттелмеген атауы Саудалы; атауы Фармакологиялы; ;асиет1 Тагайындалуы мумк1н

Жукт1л1к балаларга ;арттарга

Амброксол Амбробене, Амбро, Лазолван,Амброксол, Амбросан, Амбролан, Мукасол,Секразол, Флавамед , Халиксол Эзгерген бронхекпе секрециясын ;алыпк;а тус1ред1,к;ак;ырык;ты ц тутк;ырлыгын азайтып,оныц реалогиялы; керсетк1штер1н жа;сартады жэне ;ак;ырык;ты бронхтардан шыгарылуын жа;сартады. Сурфактант туз1лу1н жэне шыгарылуын кетермелейдъ I триместр1нде + +

Ацетилцистеин Флуимуцил, N-АЦ-ратиофарм, АЦЦ Мукополисахаридт1 к т1збектер арасындагы дисульфидтш байланысты узед1 жэне ДНК ррщд! ;а;ырык;та) деполимеризациял аушы эсер етед1.Осы механизмдерд1ц ар;асында ;ак;ырык;тыц тутк;ырлыгы азаяды. I триместршде болмайды, II - III триместршде дэр1гердщ ;адагалауымен + +

Бромгексин Бромгексин(Химфарм, БЗМП, ФК Здоровье, Биосинтез жэне т.б.) Бромгесин Берлин-Хеми,Бромгексин Гриндекс Бронхиальды; жуйеде секреторлы; жэне секромоторлы; эсерлерд1 жандандырады. Эндогенд1 сурфактанттыц туз1лу1не,бронхекпе сел1н1с1н1ц реалогиялы; ;асиеттерш, тыныс алу жолдарымен ;ак;ырык;тыц эпителия ар;ылы жылжуын жэне бел1ну1н жа;сартады. I триместршде болмайды + +

Карбоцистеин Флюдитек, Флуифорт Шырышты ;абы;тан шырыш бел1ну1н азайтып жэне оны суйылтады. Колдануга болмайды 2 жастан ас;ан Айырык;ша са;ты;пен ;олдану керек

Гвайфенезин Туссин С1лекейд1ц белшуш жэне трахей мен бронхтыц цилиарды эпителий белсендтпн арттырады. Ас;ынган ауру кез1нде ;олданылады. Дэр1герд1ц кецес1мен 2 жастан ас;ан +

www.kaznmu.kz

Эрдостеин Эрдомед Какырьщты + 3 жастан +

суйылтады, аскан

эпителид1ц

секреторлы

кызметш

жа;сартады жэне

мукоцилиарды

тасмалдаушыларды

ц белсенд1ре,щ.

3 - кесте - Казахстан нарыгында еамдж шиюзатынан жасалган мукалитикалык жэне какырык TYсiретiн рецептсiз босатылатын дэрiлер

Халыкаралык; патенттелмеген атауы Саудалык атауы Тагайындалуы MYмкiн

ЖYктiлiк балалар картта р

Стоптуссин Фито Тасшеп, жебiршеп жэне жолжелкен сыгындысы I триместрiнде болмайды 6-айдан аскан

Линкас шэрбат Адхатоды тамырлы,Мия тамыры, Бурыш, Жупарлы шепр^л,Иссопа дэрiлiк,Yлкен Калган , кец жапыракты Корди, дэрiлiк Алтей, кэдiмгi Зизифус, ГYлдi Оносма сыгындысы + 6 айдан аскан +

Бронхипрет шэрбат жэне ерiтiндi Тасшеп шебi жэне шырмауык сыгындысы Дэр^ердщ кецесiмен 6 жастан аскан +

Пертуссин шэрбат Жебiршеп жэне жупар^л сыгындысы Дерiгердiц кецесiмен 6 айдан аскан +

Гербион наурызгYл шэрбаты Тасшеп шебi жэне наурыз^л тамыры сыгындысы жэне ментол I триместршде болмайды 2 жастан аскан +

Беллс шэрбат Дэршк райхан,Ал;а, лонга Куркумасы, Мия тамыры,Адоты васика,дэрiлiк Зiмбiр тамыры,кэдiмгi Кардамон сыгындысы Дерiгердiц кецесiмен 3 жастан аскан

Доктор Тайсс Бронхосепт iшке кабылдауга арналган ерiтiндi Анис майы жэне тасшеп сыгындысы 18 жастан аскан Дэр^е рдщ кецеа мен

Геделикс,Гриппостад Травяной, Проспан, Гедерин,Гелисал, Гербион шырмауык шэрбаты. Жапыракты шырмауытыц сыгындысы + + +

Доктор мом Кеке марал райхан, мия тамыры, узынды Куркума, дэршж Зiмбiр, Адатоды виски,Yндi Алкасы, Ацдыз, кубеба Бурышы, Терминалия ,барбадоскшж Алое сыгындысы Дер^ердщ кецесiмен 3 жастан аскан Дэр^е рдщ кецеа мен

Жетелге карсы таблеткалар Ланцеттi термопсис шебi жэне натрий гидрокарбонат Дэрiгердiц кецесiмен 12 жастан аскан +

Алтей шэрбаты, Алтейка Алтей тамыры Дэр^ердщ кецесiмен 3 жастан аскан Дэр^е рдщ кецеа мен

Трависил шэрбат Тамырлы Адота, узын Бурыш , дэршж Зiмбiр, дэрiлiк Иссопа, ЖYректэрiздi Тиноспора, кэдiмгi Адота, Мия тамыры, Жупарды шепр^лдытайлык Коричника сыгындысы, жупарлы мускат+аммоний хлорида + 3 жастан аскан Дэр^е рдщ кецеа мен

Ацдыз шэрбат Итмурын жемiсi, ацдыз тамырсабагы жэне тамыры,аскорбин кышкылы Дэрiгердiц кецесiмен Дэр^ердщ кецеамен -

www.kaznmu.kz

Мия тамыры шэрбат Мия тамыры сьнындысы + + Дэр^е рдщ кецеа мен

Мукалтин таблеткасы Мукалтин + + +

Бронхикум шэрбат жэне элексир Наурызгул жэне тасшеп сынындысы, элексирде- тасшеп суйытылган 3 жастан аскан Дэр^е рдщ кецеа мен

Кука шэрбат Кеке марал райхан, мия тамыры, узын Бурыш, тамырлы Адота, кэдiмгi галгант, жайлаулык Жалбыз + + +

4-кесте Казахстан нарынында жeтелдi женшдетуге,ауыз куысында колдануга арналган дэрiлiк заттар

Халыкаралык патенттелмеген атауы Курамы

Линкас лор Тамырлы Адхатод,Жалан мия,¥зын бурыш,Хош иiстi шегiргYЛ, Дэршж сайсагыз^лкен калган экстракты

Трависил Адатода васика жапырагы,¥зын Бурыш, дэрiлiк Зiмбiр,Жалан мия,дэршж Эблика жемiсi, Куркума лонга тамыр сабагы, Акация Катаху кабыгы, карапайым Фенхель урыгы,Райхан шeбi, Терминалия жемiсi, Yлкен Калган тамыр сабагы,Хекверити жапырагы, Ментол

Лор про Ара балы, итмурын кургак сыгындысыданкурай жемiсi, аскорбин кышкылы

Доктор Тайсс шатыраш сынындысымен Шатыраш кою сьнындысы, шатыраш майы, аскорбин кышкылы

Доктор МОМ Жалан мия тамыры кургак сыFындысы,дэрiлiк Зiмбiр тамыр сабагынын кургак сынындысы, дэрiлiк эмблика жемсiнiн кургак сынындысы.

Кофол Кэдiмгi Зiмбiр, Куркума лонгота,Терминалия Балерика, Жалан мия,ментол

Бронхикум С Тасшеп сынындысы

5 - кесте Казахстан нарынында жетел кезiнде сыртка колданылатын заттар

Халыкаралык патенттелмеген атауы Курамы

Терафлю Бро сыртка колданылатын жакпа май Беруандык бальзам,розомарин, эвкалипт,камфор майлары

Пульмекс Бэби Беруандык бальзам,розомарин, эвкалипт малары

Доктор Тайсс эвкалипт Камфора ,эвкалипт жэне карагай кылканынан алынган майлар

Доктор МОМ колд Раб Мускат,скипидар,эвкалипт майы, тимол,камфора, ментол

АджиКолд, Суприма Плюс,Беллс Тимол,ментол,камфора,терпентин майы,эвкалипт

Трпависил, Кофол Тимол,ментол, камфора,терпентин майы,эвкалипт , мускат жангагы

Линкас Бальзам Эвкалипт майы,калампыр,терпинтин, ментол , камфора

Бальзам Золотая Звезда(бальзам, карандаш, жакпа май сыртка колданылатын) Эвкалипт майы, калампыр,жалбыз , ментол, камфора майы

Кургак жетелге карсы препараттардын, шшде 90% синтетикалык, 10% табиги еамдж шикiзатынан алынган белсендi зат колданылады (1-кесте). Ылгалды жетелге карсы препараттардын, iшiнде 24% синтетикалык , 74% табиги eсiмдiк шикiзатынан алынган белсендi зат колданылады (2-3-кесте). Ескере кететш жагдай тек белсендi заты аркылы пайыз шыгарылды, себебi бiр «амброксолдын,» eзiнде саудалык бiрнеше атауы бар. Жeтелдi жендлдетуге арналган iшке жэне сыртка колданылатын 100% табиги еамдж шиюзатынан алынган белсендi зат

колданылады (4-5-кесте). Инъекция ретiнде амброксол колданылады (Амбробене,амбро-саудалык атауы)

Казаксатандагы жетелге карсы препараттардын, эсерi зерттей келе табиги шикiзаттан алынатын дэрiлiк препараттар каушаз жэне эсерi жогары болгандыктан сураныс жогары екендiгiн аныктадык. Сондыктан табиги eсiмдiк шикiзаты негiзiнде жетелге карсы дэршж калыптын, курамы мен технологиясын курастыру бойынша гылыми жумыстар журпзшуде.

www.kaznmu.kz

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1:

1 Березняков И. Г. Механизмы возникновения кашля // Новости медицины и фармации. - 2005. - № 20-22 (180182). - С. 3-7.

2 Острые респираторные заболевания у детей: лечение и профилактика / Научно-практическая программа Союза педиатров России. — М.: Международный фонд охраны здоровья матери и ребенка, 2002.

3 Runkel F. Giessen Mechanist der Wirkung // Pharmazeutische Zeitung 150. - 2005. - 75 с.

4 Геппе Н.А., Снегоцкая М.Н. Вопросы дифференциальной диагностики и терапии кашля у детей // Consilium Medicum, приложение «Педиатрия». — 2006. — № 2. — С. 19-22.

5 Практическая пульмонология детского возраста // Справочник под редакцией В.К. Таточенко. — М., 2008.

6 Национальная программа «Бронхиальная астма у детей. Стратегия лечения и профилактика». — М., 2009.

7 Чучалин А.Г., Абросимов В.Н. Кашель. Руководство для врачей. — Рязань, 2002. — 104 с.

У.М. ДАТХАЕВ, К.Б. Н¥РЖАНОВА, К.К. КОЖАНОВА

Казахский национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиарова, Модуль «Фармацевт-технолог»

ТЕОРЕТИЧЕСКИЙ СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ПРЕПАРАТОВ ОТ КАШЛЯ

Резюме: В данной статье изложены свойства средств ,используемых от кашля, основанные на маркетинговых исследованиях в Казахстане. В том числе, исследовались для сравнения препараты, полученные из природного и синтетического сырья.

Ключевое слова: кашель, растение, препарат, сырье.

U.M. DATHAEV, K.B. NURZHANOVA, K.K. KOZHANOVA

Asfendiyarov Kazakh National Medical University, «Pharmasyst-technology» module

THE THEORETICAL COMPARATIVE ANALYSIS OF DRUGS FOR COUGH

Resume: This article describes the properties of the funds used for cough, based on marketing research in Kazakhstan. In particular, the formulations studied for comparison, obtained from natural and synthetic raw materials Keyword: cough, a plant, a drug, raw material.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.