Научная статья на тему 'Атеросклероздық ҥрдісті болжау мҥмкіндігі'

Атеросклероздық ҥрдісті болжау мҥмкіндігі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
80
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қант диабеті / атеросклероз маркері / ультрадыбыстық зерттеу / әсер ететін факторлар / вегетативтік дисфункция / гиперинсулинемия / сахарный диабет / маркер атеросклероза / ультразвуковое исследование / факторы риска / вегетативная дисфункция / гиперинсулинемия

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Б. М. Жҧманова

Қант диабетінің (ҚД) 1 және 2 типімен жастары 18-40 аралағындағы науқастарда және олармен салыстыру үшін ҚД ауырмайтындарда ультрадыбыстық зерттеу жолымен қан тамырларының интима-медиа жиынтығының қалыңдығы (ИМЖҚ) өлшенді. ҚД диабеті бар науқастардың ұйқы артериясының (ҰА) ИМЖҚ олармен салыстырылған ҚД жоқ адамдарға қарағанда қалыңырақ болды және оған әсер ететін факторлар болып жас ерекшеліктері, шылым тартатын зиянды әдеті және вегетативтік жүйке жүйесінің бұзылыстары, ҚД 2 типі барларда оларға қоса гиперинсулинемия анықталуы болса, ҚД ауырмайтындардың артериалдық қан қысымы (АҚҚ) жоғарылайтындары мен тұқымқуалаушылығы жүрек-қантамыр ауруларымен ушыққандарында бұл көрсеткіш жоғарырақ болды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Б. М. Жҧманова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Возможность прогнозирования атеросклеротического процесса

У больных сахарным диабетом (СД) 1 и 2 типа в возрасте 18-40 лет и у не болеющих СД людей того же возраста путем УЗИ измеряли толщину комплекса интима-медиа сонных артерии (ТИМ СА). У больных ТИМ СА была больше, чем у не болеющих СД людей того же возраста. Факторами, влияющими на толщину маркера атеросклероза оказались возраст, курение, наличие вегетативной дисфункций, у больных СД 2 типа еще наличие гиперинсулинемии, а у не болеющих СД людей – кроме названных, наличие в анамнезе АГ и отягощенной сердечно-сосудистыми заболеваниями наследственности.

Текст научной работы на тему «Атеросклероздық ҥрдісті болжау мҥмкіндігі»

Prevalence of risk factors ICD among the population senior more 20 years old of Baku

Safaralieva Aytekin Lachin kyzy

A representative sampling of unorganized male and female inhabitants of Baku city aged over 20 years has been studied. Strict standardized methods of investigation and evaluation were applied when coronary disease and its main risk factors were detected. The studied risk factors were hypertension, body-weight index, strenuous physical activity, smoking, alcohol drinking, hypocholesterolemia, hypotriglycerideolemia or hypo-cholesterin of high-dencity lipoprote-ins.

Statistic handling of the received results has been conducted taking into consideration modern requirements. The received results indicated that the number of males and females aget over 20 being studied upon the risk factors was approximately 100% in the absence and presence of coronary disease. In the absence and presence of coronary disease risk factors were assigned as a reason for the metabolic syndrome formation. This is a negative prognostic indicator which may cause a subsequent development of the disease and mortality for the reason of cardiovascular pathology. As a negative result, we can state the fact that the majority of both genders had combined fourth risk factors.

The conclusion was drawn that the most acceptable strategy for the population over 20 is mass prophylaxis.

Key words: coronary disease, cardiovascular pathology, risk factor

УДК: 616.379-008.64:616.1]-053.81

АТЕРОСКЛЕРОЗДЬЩ УРД1СТ1 БОЛЖАУ МУМКШДШ Б.М. Жучанова

С.Ж. Асфендияров атындагы Каз¥МУ

Кант диабеттщ (КД) 1 жэне 2 типгмен жастары 18-40 аралагындагы науцастарда жэне олармен салыстыру Yшiн КД ауырмайтындарда ультрадыбыстьщ зерттеу жолымен цан тамырларыныц интима-медиа жиынтыгыныц цалыцдыгы (ИМЖК) влшендi. КД дuабетi бар науцастардыц уйцы артериясыныц (¥А) ИМЖЦ олармен салыстырылган КД жоц адамдарга цараганда цалыцырац болды жэне оган эсер ететт факторлар болып жас ерекшелiктерi, шылым тартатын зиянды эдетi жэне вегетативтк ЖYйке ЖYйесiнiц бузылыстары, КД 2 типi барларда оларга цоса гиперинсулинемия аныцталуы болса, КД ауырмайтындардыц артериалдыц цан цысымы (АКК) жогарылайтындары мен туцымцуалаушылыгы ЖYрек-цантамыр ауруларымен ушыццандарында бул кврсеткш жогарырац болды.

ТYШвдi сездер: цант диабетi, атеросклероз маркерi, ультрадыбыстыц зерттеу, эсер ететт факторлар, вегетативтж дисфункция, гиперинсулинемия.

Такырып езектШгь Атеросклероздьщ Yрдiс журек liRwepi мен шетш тамырльщ жуйенщ курылымдык жэне кызметпк e3repicrepiMeH журедг Оныц клиникага дешнп MapKepi ¥А ИМЖК болып табылады [1].

¥А ИМЖК - журек-кантамырлыщ аскынулар дамуыныц тэуелаз факторы болып eсeптeлeдi жэне бул керсетшштщ ecyi инсульт, миокард инфаркты, созылмалы журек жетюпеушшп каушшщ жогарылауымен сэйкeстeнeдi [2].

Зерттеу мшдеть КД бар наукастардагы мYгeдeктeнy мен елу жагдайларыныц непзп сeбeбi болып саналатын макроангиопатиялык аскынуларды [3] ерте аныктап жэне алдын алу максатында жастары 18-40 аралыгындагы КД бар жэне олармен салыстыру Yшiн КД жок адамдарда атеросклероз мapкepiн, сонымен катар оларга эсер ететш факторларды аныктау мiндeтi койылды.

Зерттеу материалдары мен эдктерь Койылган максатты iскe асыру Yшiн барлыгы 132 адамнын ¥А ИМЖК тeксepiлдi. Олардын 57 КД 1 тит, 34 КД 2 тит аныкталган жэне олармен салыстыру Yшiн тексеруден eткiзiлгeн КД ауырмайтын 41 адам болды.

¥А ИМЖК ультрадыбыстык зерттеу оныц бифуркация аймагында Wolusion - 730 Expert жабдыгында 10 МГц дaтчигiнiн кемепмен кeмiндe 2-3 жерден eлшeнiлiп, ец максималды кepсeткiшi есепке алынды.

Тамыр кабыргаларында табылуы мYмкiн eзгepiстepдiц май алмасу бузылыстарымен байланысын нактылау Yшiн тeксepiлгeндepдiц барлыгында липидтiк алмасу кepсeткiштepi Cobas Integra 400 Plus биохимиялык анализаторында орындалды жэне олардыц инсулинге резистенттшкпен байланысын нактылау Yшiн КД 2 тит аныкталгандарда иммyноpeaктивтi инсулин децгеш иммyнофepмeнттi сараптау эдiсiмeн «stat Fax - 2200» анализаторында «Insulin Elisa» DRG - diagnostics жиынтыгын колданумен жYpгiзiлдi.

Атеросклероз мapкepi ^рсе^ш^е эсер eтeтiн факторларды зерттеу максатында тeксepiлyгe алынгандардан диабетпен ауыру узактыгы, ауру аскынулары, косымша аурулары, зиянды эдеттер^ тукымкуалаушылыгы жайлы сурактарга жауап алынып, сауалнама толтырылды.

АлынFан мэлiметтер жэне оны талкылау. Жастары 19 бен 39 аралыгындагы КД ауырмайтын бакылау тобындагы 36 адамныц ¥А ИМЖК жалпы алганда 0,05±0,002 см-ден аспаганымен, олардыц 41%-да орташа кepсeткiштeн 0,06 см-ден 0,09 см-ге дешн жогарылау орын алса, бул ^рсе^^ке жас epeкшeлiгiнiц эсepiн аныктау Yшiн тeксepiлгeн жасы 40-тан аскан 5 адамда ол 0,06±0,004 см-ге тец болды.

Б^дан езге, атеросклероз маркершт калындыгына эсер ететiн факторлардьщ бiрi - шылым тарту зиянды эдетi болып шыкты. вйткенi, КД ауырмайтындардын 26% шылым тартатындар болып, олардын зиянды эдетi барларында жэне б^ндай жоктарында ¥А ИМЖК белш есептегенде, шылым тартпайтындарда 0,05±0,001 см болтан керсетшш, шылым тартатындарда 0,07±0,003 см тен болды. Сонымен катар, б^л топтагы тексерiлушiлердiн атеросклероз маркерi жогарылау болгандардын анамнезi ездерiнде артериалдык кан кысымы (АКК) жогарылауымен жэне ата-аналарында журек-кантамыр аурулары болуымен ушыккандар едi. Осылай, олардын арасында АКК жогары болгандарынын саны 3, ата-аналары журек-кантамыр ауруларымен ауыратындары - 13 адам.

КД 1 типi бар наукастардын 66%-да ¥А ИМЖК б¥л аурумен ауырмайтындардагы орташа керсетк1ш 0,05 см-ден 0,06 - 0,19 см аралыгында ауыткып, орташа 0,07±0,002 см к¥рады. КД 1 типi бар 2 ер шсвде тексерiлген аймактан атеросклероздык тYЙiндак табылды. Олардын бiрiнiн жасы 40-та, ¥А ИМЖК 0,19 см-ге, ешншга - 35 жаста, ¥А ИМЖК 0,16 см-ге дешн ^лгайган. Осы топтагылардын шылым тартатындарында (30%) елшенген атеросклероз маркерiнiн керсетк^ - 0,08±0,01 см болса, б^ндай зиянды эдетi жоктарда 0,06±0,001 см-ге тен болып шыкты. Жэне б^л топтагылардын АКК жогары болгандары 5 наукас.

КД 2 типi бар наукастардын 90%-да ¥А ИМЖК жогарыда келтiрiлген керсетк1ш 0,05 см-ден 0,06 - 0,11 см аралыгында ауыткып, орташа 0,07±0,002 см болып шыкты. КД 2 тит бар наукастар арасында жасы 40-тагы 1 ер адамда ¥А ИМЖК максималды керсетк^ 0,11 см болды. Шылым тартатын зиянды эдетi бар КД 2 титмен наукастанатындардын (50%) орташа керсетк^ де 0,07±0,002 см болып, шылым тартпайтындардагы 0,06±0,002 см-ге тен керсетшштен жогарылау болды. КД 2 титмен коса АКК жогары болтан наукастар саны -7.

Жогарыда келпршген статистикалык есептеулердщ айырмашылык мYмкiндiгi барлык жагдайларда сенiмдi, р<0,05.

Кептеген зерттеу нэтижелерi бойынша, КД бар наукастарда аныкталган дислипидемия атеросклероздын клиникага дешнп маркерi болып табылатын ¥А ИМЖК эсер ететш басты фактор [4,5].

КД 1 титмен наукастанатындардын кан сарысуындагы жалпы холестерин 5,2±0,2 ммоль/л к¥рап, калыпты керсеткiштiн жогаргы шекарасында болса, Yшглицеридтер денгейi 1,2±0,1 ммоль/л-ге тен, ягни, езгермеген, ТТЛП 3,3±0,2 ммоль/л к¥рап, калыптан жогарыласа, ТЖЛП к¥рамы да езгермей, 1,3±0,06 ммоль/л-ге тен болып шыкты.

Бiз тексерген КД 2 тит бар наукастардын кан сарысуында жалпы холестерин 4,9±0,2 ммоль/л-ге тен болып, КД 1 титмен наукастанатындар керсетшштен тэуiрлеу болганымен, диабетi бар ауруларга койылатын талапты керсеткiш 4,5 ммоль/л-ден жогарылау екет байкалды. Б^л наукастар тобында да Yшглицеридтер денгейi 1,6±0,1 ммоль/л к¥рап, калыптан жогарыламаганы белгшенд^ ТТЛП к¥рамы 2,7±0,2 ммоль/л-ге тен болып калыптан сэл жогарыласа, ТЖЛП к¥рамы калыпты, ягни, 1,1±0,08 ммоль/л болды.

Салыстырылу Yшiн тексерiлуге алынган КД жок адамдардын кан сарысуындагы жалпы холестерин денгет 4,2±0,1 ммоль/л, Yшглицеридтер денгейi 1,0±0,1 ммоль/л, ТТЛП к¥рамы 2,6±0,1 ммоль/л болды. Б^лар эрине, КД 1 жэне 2 титмен наукастанатындардын керсеткiштерiмен салыстырганда темен. Ал, ТЖЛП к¥рамы 1,4±0,08 ммоль/л, ягни, баска топтагылармен салыстырганда жогарырак болып шыкты.

Сонымен, КД 1,2 тит бар жас наукастарга кан сарысуындагы жалпы холестерин денгешнт аздап жогарылауымен, ТТЛП к¥рамынын, кейде жалпы холестерин денгет калыпты болган жагдайларда да жогары болауы мен ТЖЛП мен Yшглицеридтер к¥рамынын жалпы алганда езгермеуiмен сипатталатын дислипидемия тэн болса, КД жок жас адамдарда липидтер алмасуынын ауыткулары сирек те болса кездесш, жалпы алганда, олардын кан сарысуында тек ТТЛП к¥рамынын калыпты керсетшштен айтарлыктай емес жогарылауы тексерiлгендердiн жартысына жуыгында орын алуымен кертдг

Демек, осы уакытка дейiн жYргiзiлген зерттеулерден алынган мэлiметтер бойынша, КД бар наукастарга гиперYшглицеридемия, ТЖЛП к¥рамынын темендеуi, гиперхолестеринемия жэне ТТЛП кебеюi тэн деп саналатын [6] т^жырымнын осы ауруы бар жас адамдарга катысы жок болар, май алмасу керсетшштертщ аталган езгерiстерi КД бар наукастардын жастары ^лгайган сайын дамитын болуы мYмкiн. Осынын дэлелi реттде, жастары 40-тан аскан КД бар 3 наукастын кан сарысуында жалпы холестерин денгет жогары, ТТЛП к¥рамы КД 1 тит бар 2-де калыптан жогары болса, КД 2 тит бар 1-де аса айкындалган гиперYшглицеридемия аныкталганын келтiруге болады.

Инсулинге сезiмталдыFы темендеген наукастарда липидтер алмасуынын б^зылысы болатынын аныктаган зерттеу ж^мысында, сонымен катар, б^л наукастардын журек-кантамыр ауруларына бейiмдiлiгi де болжанды [7]. Бiз иммунореактивтi инсулин (ИРИ) денгешн аныктаган КД 2 типi бар 18 наукастын 5-де б^л гормон калыпты керсетшштен жогары болды.

Айта кететт жайт, атеросклероз маркерiнiн калындыгына эсер ететiн тагы бiр фактор - вегетативтж ж^ке жYЙесiнiн б:рылыстары болуы мYмкiн. вйткенi, осы ж^мыс барысында тексерiлген наукастар арасында КД коса вегетативтж жуйке жYЙесi кызметшщ б:рылыстары аныкталгандарда ¥А ИМЖК аталган б:рылыс белгiлерi жоктармен салыстырганда калынырак болды. Осылай КД 1 тит бар тексершгендердщ ИМЖК КД жоктарга караганда калынырак (0,05 см-ден жогары) болган 31 наукастын 10-да с^рау жэне карау аркылы вегетативтiк дисфункция белгiлерi аныкталды. ЖYЙке жYЙесiнiн осындай б:рылысынын белгiлерi КД 2 титмен наукастанатын ИМЖК КД жоктарга караганда жогары болган 27 пациенттщ 2 аныкталды. Барлык КД

мен вегетативтж бузылыстары бар 12 наукастыц ¥А ИМЖК 0,06 см-ден 0,10 см-ге дешн ауыткып, орташа есеппен 0,08±0,005 см-д курады.

Вeгeтaтивтiк жYЙкe жYЙeсiнiц бузылыстары КД бар 7 наукаста тыныштык жагдайында жYpeк согысыныц жиiлeyiмeн, АКК 4 - жогарылауга, 2 - тeмeндeyгe бeйiм турадсыздыгымен, 4 - дене жагдайын eзгepткeндe басы айналуымен, 2 - гипергидрозбен, 2 - диареямен адршдг Осы жайтарды ескере отырып, мумшн жас адамдардагы вегетативтж жYЙкe жYЙeсi кызмeтiнiц бузылысына да атеросклероз дамуыныц кayiп факторыныц бipi деп карап, оныц бeлгiлepiн уакытылы аныктап жэне алдын алу шарасы peтiндe ем жYpгiзy кажет болар.

^орытындысында. Атеросклероз мapкepi - ¥А ИМЖК кepсeткiштepiнiц КД бар жас адамдарда осы жастагы КД жоктармен салыстырганда, эсipeсe, КД 2 тит бар наукастарда жиipeк кездескен жогары eкeнi бeлгiлi болды. Барлык тeксepiлгeндepдe ¥А ИМЖК эсер eтeтiн факторлар болып олардыц жас ерекшелжтер^ шылым тартатын зиянды эдeттepi, КД барларда вeгeтaтивтiк жYЙкe жYЙeсi бузылыстарыныц болуы, сонымен катар, КД 2 тит барларда гиперинсулинемия аныкталуы болып табылды. Ал, КД жоктарда iздeлгeн кepсeткiштiц калындауына жас epeкшeлiктepi жэне шылым тартатындарымен катар, АКК жогарылайтыны, тукымкуалаушылыгы жYpeк-кaнтaмыp ауруларымен ушыгуы болды. Сондыктан, осы кeлтipiлгeн факторлары бар КД наукастанатын жэне КД жок адамдарда ¥А ИМЖК жылына 1 рет тексерш, шылым тартумен кYpeстi кушейтш, вeгeтaтивтiк жYЙкe жYЙeсiнiц бузылыстарын емдеп жэне КД 2 типi барларда инсулин децгешн калыптастыра отырып, атеросклероз дамуыныц алдын алуга болады. Эдебиеттер

1. Г.И. Кунцевич. Ультразвуковая диагностика в абдоминальной и сосудистой хирургии. - Минск, 1999.

2. Theodore Mazzone et al. Results of the study CHICAGO./ JAMA. 2006, 0:296.21.

3. Howard B.V., Galloway J.M., et al. Coronary heart disease risk equivalence in diabetes depends on concomitant risk factors. Diabetes Care. 2006, 29: 391-397.

4. Taniwaki Hiromichi, Kawagishi Takahiko, Emoto Masanori., et al. Correlation between the intima-media thickness of the carotid artery and aortic pulse-wave velocity in patients with type 2 diabetes: Vessel wall properties in type 2 diabetes./Diabetes Care.1999. 22, №11. - C.1851-1857.

5. Yamasaki Yoshimitsu, Kodama Mineo, Nishizawa Hideko. et al. Carotid intima-media thickness in Japanese type 2 diabetic subjects. Predictors of progression and relationship with incident coronary heart disease.// Diabetes Care. 2000. 23, №9.- C.1310-1315.

6. А.Н Окороков. Диагностика болезней Внутренних органов.Том 6,- Стр. 36, 2003.

7. Summers Lucinda K.M., Samra Jaswinder S., Frayn Keith N. Impaired postprandial tissue regulation of blood flow in insulin resistance: A determinantor cardiovascular risk? Atherosclerosis.-1999.147, №1.- C. 11-15.

Возможность прогнозирования атеросклеротического процесса

Б.М. Жуманова.

У больных сахарным диабетом (СД) 1 и 2 типа в возрасте 18-40 лет и у не болеющих СД людей того же возраста путем УЗИ измеряли толщину комплекса интима-медиа сонных артерии (ТИМ СА). У больных ТИМ СА была больше, чем у не болеющих СД людей того же возраста. Факторами, влияющими на толщину маркера атеросклероза оказались возраст, курение, наличие вегетативной дисфункций, у больных СД 2 типа еще наличие гиперинсулинемии, а у не болеющих СД людей - кроме названных, наличие в анамнезе АГ и отягощенной сердечно-сосудистыми заболеваниями наследственности.

Ключевые слова: сахарный диабет, маркер атеросклероза, ультразвуковое исследование, факторы риска, вегетативная дисфункция, гиперинсулинемия.

Forecasting of atherosclerosis process

B.M. Zhumanova

In sicks diabetes mellitus 1 and 2 types at age 18-40 years and in without diabetes mellitus people of the same age by measured the thickness of the complex intima-media arteries carotis. In sicks with diabetes mellitus was more, than in without diabetes mellitus people of the same age. The factor, influencing age turned out to be upon thickness of the marker atherosclerosis, smoking, presence vegetation dysfunction, in patients diabetes mellitus types 2 else presence hyperinsulinaemia, but in without diabetes mellitus people - except named, presence in anamnesis arterial hypertension and burdened heartily-vascular by diseases to heredity.

Key words: diabetes mellitus, of the marker atherosclerosis, ultrasound measured, the factors on risk, vegetation dysfunction, hyperinsulinaemia

МЕТАБОЛИЧЕСКИЙ СИНДРОМ (обзор литературы) Асетова Г.Л.

Областной кардиологический центр, Уральск

Метаболический синдром представляет собой симптомокомплекс взаимосвязанных нарушении углеводного и жирового обменов, а также механизмов регуляции АД и функции эндотелия, в основе развития которых лежит снижение чувствительности ткани к инсулину- инсулинорезистентность.

Ключевые слова: МС, ожирение, ИР, АГ, ИБС.

В связи с ростом сердечно- сосудистых осложнений в последнее десятилетие значительно возрос интерес ученых всего мира к изучению взаимосвязи метаболических нарушений при избыточной массы тела. Широкомасштабные исследования показали, что заболеваемость и смертность от сердечно - сосудистых заболеваний (ССЗ) в значительной мере определяется наличием факторов риска. В настоящее время известно более 2000 средовых, наследственных и метаболических факторов, которые в той или иной степени способствуют развитию ССЗ и в первую очередь атеросклероза и ишемической болезни сердца (ИБС). Три фактора: курение, АГ и гиперхолестеринемия обуславливают 50 % риск ИБС [1].

По данным ВОЗ, в развитых странах среди взрослого населения, в зависимости от возраста и пола, распространенность АГ составляет 12-38,3 %, гиперлипидемии 20-45 %, ожирения 30%, сахарного диабета 2 типа (СД 2 типа)-4 % ( в 2025 году ожидается рост до 5,4 %). Эти мощные атерогенные факторы имеют тенденцию к слиянию, что усиливает их суммарный коронарный риск. По данным ряда эпидемиологических исследований (Фрамингемское и финское исследования) среди популяции сочетание двух факторов составляет 4,3 % -12,9, а трех факторов -7,6 % [2].

Исследование PROCAM показало, что сочетание двух и более факторов сердечно- сосудистых заболеваний приводит к значительному увеличению числа инцидентов внезапной смерти и инфаркта миокарда (200 случаев среди 1000 больных в течение 8 лет).

Таким образом, сформировалась мнение о единой метаболической цепи, включенной в патогенез таких заболеваний как артериальная гипертензия, ожирение и ИБС.

Идея о наличии взаимосвязи сахарного диабета, артериальной гипертензии и ИБС возникла в начале двадцатого века. Впервые шведский врач Kylin в 1923 году описал синдром , получивший название « гипертензия- гипергликемия - гиперурикемия». В 1922 году советский ученый Г.Ланг указал на наличие тесной связи артериальной гипертензии с ожирение, нарушением углеводного обмена и подагрой. Было показано, в частности , что среди 180 больных гипертонической болезнью лишь 30 % имели нормальные гликемические кривые. В 1947 году J.Vague описал, два типа распределения жира в организме - андро-идный и гиноидный,и обратил внимание на частое сочетание андроидного ожирения с сахарным диабетом, ИБС и подагрой. 1948 году Е.М. Тареев установил возможность развития артериальной гипертензии на фоне избыточной массы тела и гиперурикемии.

В 1960 году T.Smith в монографии « Инсулин и атерома» выдвинул гипотезу о роли инсулина в развитии атеросклероза и связанных с ним заболеваний. В 1966 году J. Camus, впервые сделал предположение о том, что частое сочетание трех заболеваний, связанных с нарушением обмена веществ ( гиперли-пидемии, сахарного диабета и подагры), которое он назвал «метаболическим тирисиндромом» является не случайным, а отражает одно и тоже метаболическое нарушение. В 1968 году H. Mehnert и H.Kuhlmann обозначили его как «синдром изобилия». В 1980 году метаболический синдром в классическом описании впервые был предложен восточногерманскими исследователями M. Hanefeld и W. Leonardt. Однако предложение ученых из восточного блока не нашло применения в ведущих медицинских кругах.

В 1988 году американский ученый G.Reaven, обобщив данные многочисленных исследований, сделал вывод, что гиперинсулинемия, нарушение толерантности к глюкозе, повышение уровня триглицеридов и снижение уровня липопротеидов высокой плотности в плазме крови, а также артериальная гипертензия могут развиваться в результате снижения чувствительности тканей к инсулину. Автор предложил для упомянутого симптомокомплекса термин « синдром Х». В 1989 году M.Caplan дополнил данное учение представлением о том, что важнейшим этиологическим фактором является абдоминальный тип ожирения и, объединив его с проявлениями метаболического нарушения (сахарный диабет), артериальная гипер-тензия и гипертриглицеридемией) ввел понятие «смертельный квартет», подчеркнув этим, что наличие подобного сочетания существенно повышает смертность в популяции от сердечно - сосудистых заболеваний. В 1992 Haffner предложил термин «синдром инсулинорезистентности», так как, по его мнению, именно он лучше всего отражает этиологию синдрома.

Однако в последние годы в мировой и отечественной литературе наиболее употребимым являются термины « метаболический синдром» и «метаболический синдром Х» [3]. В последнее время он был дополнен новыми характеристиками: к ним относятся гиперурикемия, нарушения в системе гемостаза, активация нервной симпатической системы, гипертрофия миокарда и гиперандрогения у женщин. Несомнен-

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.