Научная статья на тему 'Қан айналысының бұзылуына әкеліп соқтыратын басты факторлардың әр түрлі жастық топтардағы таралуын сараптау'

Қан айналысының бұзылуына әкеліп соқтыратын басты факторлардың әр түрлі жастық топтардағы таралуын сараптау Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
1286
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Б.К. Сулейменов, Ж.З. Абубакирова, Г.Ж. Демесинова, А.Ж. Есімбекова, А.Ж. Жатқанбаева

Қазіргі уақыттағы көптеген шет ел және отандық зерттеуші ғалымдардың еңбектерінен белгілі болып отырғандай адамның ми қан айналысының бұзылуында артериальдық қан қысымының көтерілуі, семіздік және шылым шегудің және ұзақ уақыт бойында қозғалмай бір орнында отыра беру сияқты факторлардың ерекше орын алатыны белгілі. Кейбір ғалымдар тіпті аталмыш факторлардың ми қан айналысына ықпалы жылдан жылға арта түсіп, жас адамдардың арасында белең ала бастағандығын атап көрсетуде [1-4]. Басқа да осы проблемаға қатысты зерттеу жүргізген ізденуші ғалымдар [5-7] ми қанайналысының бұзылуы кезінде жыныстық ерекшеліктердің де ерекше ықпалы бар екендігін алдыға тартты. Біз ұсынылып отырған мақалада жоғарыда көрсетілген басты факторлардың Алматы қаласында тұрып жатқан халықтың денсаулық жағдайына, дәлірек айтқанда адамдардың ми қанайналысының бұзылуына қаншалықты дәрежеде әсер ететінің дәлелдеуді мақсат тұттық.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — Б.К. Сулейменов, Ж.З. Абубакирова, Г.Ж. Демесинова, А.Ж. Есімбекова, А.Ж. Жатқанбаева

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STUDY FACTOR OF THE RISK OF THE DEVELOPMENT OF THE BREACH BRAIN IN DIFFERENT AGE GROUP

The Called on studies have shown that amongst all of the groups, attached to hospital of the contingent, still high factor of the risk of the development NMK. At knowledges factor risk, readiness to their continuation is a good by base for shaping the target preventive programs on restriction factor risk of the development NMK.

Текст научной работы на тему «Қан айналысының бұзылуына әкеліп соқтыратын басты факторлардың әр түрлі жастық топтардағы таралуын сараптау»

УДК 616.831-005-078-053.9

Б.К. СУЛЕЙМЕНОВ, Ж.З. АБУБАКИРОВА, Г.Ж. ДЕМЕСИНОВА, А.Ж. ЕС1МБЕКОВА, А.Ж. ЖАТЦАНБАЕВА,

М.Н. САДЫХАНОВА, М.Т ТОЙБОЛFАНОВА

Алматы цаласы ЖШККА, Цаз¥МУ-н!ц анестезиология жэне реаниматология кафедрасы

ЦАН АЙНАЛЫСЫНЫН, Б¥ЗЫЛУЫНА ЭКЕЛ1П СОЦТЫРАТЫН БАСТЫ ФАКТОРЛАРДЬЩ ЭР ТУРЛ1 ЖАСТЫЦ ТОПТАРДАFЫ

ТАРАЛУЫН САРАПТАУ

^аз!рг! уацыттагы квптеген шет ел жэне отандыц зерттеушI галымдардыц ецбектершен белгш болып отыргандай адамныц ми цан айналысыныц бузылуында артериальдыц цан цысымыныц кетер!лу{, сем!зд!к жэне шылым шегуд!ц жэне узац уацыт бойында цозгалмай б!р орнында отыра беру сияцты факторлардыц ерекше орын алатыны белглI.

Кейб!р галымдар ттт! аталмыш факторлардыц ми цан айналысына ыцпалы жылдан жылга арта туст, жас адамдардыц арасында белец ала бастагандыгын атап кврсетуде [1-4]. Басца да осы проблемага цатысты зерттеу жург!зген ¡зденуш! галымдар [5-7] ми цанайналысыныц бузылуы кезшде жыныстыц ерекшел!ктерд!ц де ерекше ыцпалы бар екенд!г!н алдыга тартты. Б1з усынылып отырган мацалада жогарыда керсетлген басты факторлардыц Алматы цаласында турып жатцан халыцтыц денсаулыц жагдайына, дэл!рек айтцанда адамдардыц ми цанайналысыныц бузылуына цаншалыцты дэрежеде эсер ететшц дэлелдеудI мацсат туттыц.

Зерттеу материалдары мен эдктерь

Зерттеу барысында 2013-2014 жылдары Алматы ;алалык; жедел шугыл медициналы; кемек керсету ауруханасына тусш, реанимация белiмшесiнде ем ;абылдаган 182 нау;астыц ауру тарихы толыгымен сарапталып, жынысты; жасты; айырмашыльщтарына байланысты топтастырылып, эр топтагы факторлардыц кездесу жиШп белпленш, Сдъюдент эдкш ;олдана отырып топаралы; статистикалы; айырмашылы; аныщталды.

Сонымен ;атар, белгiленген ауру туршщ таралу динамикасы нау;астардыц жасты; жэне жынысты; ерекшелiктерiне байланысты сарапталып, эр жас;а

байланысты салыстырулар нэтижесiндегi зацдылыщтар белгiленiп, арнайы курастырылган кестелерге ^ркелшш отырды. А;ыр соцында белгiлi болган санды; дэрежелер топ аралы; салыстырудан етiп, тужырымдар жасалынды. Зерттеу нэтижей:Бул топтастыру кезiнде бiр бай;алганы ми ;анайналысы бузылуы бай;алган нау;астар арасындагы жас эйелдердiц, дэлiрек айт;анда жасы 40-пен 60 арасындагы эйелдердiц осы дертке ер адамдарга ;араганда анагурлым кебiрек (шамамен 2 есеге дешн ), ал жасы 70-тен ас;ан ер адамдардыц керiсiнше эйел адамдарга ;араганда бiршама (шамамен 2,2 есеге) арты; шалдыгатындыгы тiркелiндi (кесте 1)

Кесте 1 - ми ;анайналысы бузылуы дертшщ жынысты; топтарда таралуы динамикасы

Ер адамда э Эйел адамдар Барлыгы

Саны % Саны % Саны %

60 жас;а дейiнгi 14 14,8 26 30,4 40 21,9

60-тан 70-ке дейiн 32 34,1 34 39,5 66 36,3

70-тен жогары 48 51,1 28 30,1 76 41,8

Барлыгы 94 51,6 88 48,4 182 100

Дэлiрек алганда, 60 жас;а дейiнгi ми ;анайналысы бузылуына шалды;ан нау;астардыц жалпы саны 40 болса (21,9%), олардыц арасындагы ер адамдар саны 14, эйел адамдар саны 26 болды. Келей жасты; топтагы (60-тан 70

жас;а дейiнгi) ер адамдар саны бiрден 2,2 есеге дешн улгайып, 32 -ге жетсе, эйелдер арасындагы бул санды; керсетгаш 34-ке дейiн жетiп, топ аралы; айырмашылы; елеусiз болып ;алды (сурет 1).

60

50

40

30

20

10

0

51,1

30,1

Ер лер Эйелдер

14,8

-1-1-1

60 -к,а дешнп 60-пен 70 арасы 70-тен Yлкен

Сурет 1 - Эр TYрлi жастардагы ерлер мен эйелдер арасындагы ми ;анайналысы бузылу ауруыныц таралу динамикасы

Керкшше жасы 70-тен аскаан егде адамдар арасындагы ми ;анайналысы бузылуы ер адамдар арасында 51,1% - ге дейiн улгайып, эйел адамдардыц пайызды; децгейiмен салыстырганда (30,1%) 1,7 есеге дейiн арт;анын бай;адык;. Демек, жасы егде тартып ;артацк;ыраган адамдар арасында еркектердiц кeбiрек ми ;анайналысы бузылу дертiне шалдыгу ;аутнщ жогары болатындыгы аньщталды. Бул кубылыстыц басты себептерiн аньщтау ец алдымен эр нау;астыц эдеттенген тама;тану дэстYрi, дене салмагы, зиянды к;адеттерi (шылым шегу, ара; iшу), ;имыл-к;озгалыс децгейi, ;осал;ы аурулардыц болу немесе болмауы сия;ты бiрк;атар факторларды ^збектеп, эр нау;аск;а ;атысты католог ЖYргiзуге тура келдi. Косал;ы TYPде кездесетш аурулардыц арасындагы ец жогаргы шамада ушырасатын артериялды; ;ан ;ысымы жэне ;ант диабетi арулары тацдалынып алынды.

Карастырылуга алынган факторлар нау;ас адамдардыц ауру тарихтарын сараптау, ;осымша анамнез жинау жэне аса ауыр халдегi нау;астардыц жа;ын туыстарына сура;тар ;ойып, жина;тау ар;ылы ЖYзеге асты.

Барлы; зерттеумен ;амтылган нау;астар жас ерекшелiктерiне ;арай Yш топ;а - 60 жас;а дешнп 21,9%, 60-тан 70 жас;а дешн - 36,3% жэне 70-тен жогаргы - 41,8% болып топтастырылды. Ал, ба;ылауга алынып отырган топтардыц жынысты; ерекшелiктерiне ;арай топтастыру нэтижесi 51,2% ер адамдар, 48,4% эйел адамдар болгандыгы ^ркелшдь

ЖYргiзiлген сараптамалар нэтижей барлы; есепке алынган факторлардыц арасындагы артериялы; ;ан ;ысымыныц жогарылауы факторыныц аса жиiлiкте ушырасып, орташа есеппен алганда 82,4 % децгейде болгандыгы аньщталды (кесте 2).

Кесте 2 - Ми ;анайналысы бузылуына экелiп со;тыратын факторлардыц зерттеу топтарында таралуы

Кан;ысымы жогарлау (АГ) Шылым шегу Семiздiк К^ант диабет Барлыгы

Саны % Саны % Саны % Саны % Саны %

60 жас;а дейiнгi 34 84,8 32 48,4 24 36,3 15 22,7 40 21,9

60-тан 70-ке дешн 31 47,3 41 55,4 36 48,6 30 40,5 66 36,3

70-тен жогары 72 95,2 24 57,1 22 53,2 18 42,8 76 41,8

Барлыгы 137 75,2 89 48,9 74 40,6 68 37,3 182 100

Артериялы; ;ан ;ысымыныц жогары болуы 60 жас;а дейiнгi топта орта есеппен 84,8% болса, 60-пен 70 жас аралыгындагы нау;астарда 47,3%, ал жасы 70-тен асып ;артац тарт;ан адамдар арасындагы бул дерт деiгейi ец жогаргы шамада болып, 95,2% курады.

Ягни , артериалы; ;ан ;ысымы ми ;ан айналысы бузылуы кезiндегi ец басты факторлардыц бiрi болып саналады жэне де аталмыш нау;астыц алдын алу ец алдымен артериялы; ;ан ;ысымын ;алыптастырудан (тура;тандыру) басталу керек екендшне дэлел болды.

ЖYргiзiлген зерттеулер нэтижей жогарыда талданган фактордан кешнп рангiлiк орынды шылым шегу - 48,9% факторыныц орын алатындыгы бай;алды. Бул фактордыц ер адамдар арасында 2,6 есеге дешн басым болгандыгы

бай;алды. Шылым шегу факторынан кешнп ми ;анайналысына кеерi ьщпалын типзетш басты факторлардыц ;атарына адамдардыц шамадан тыс салма; ;осуы немесе семiздiк факторыныц орын алатыны кезге TYCтi. Бул фактордыц топаралы; таралуын TYбегейлi сараптау нэтижесi 60 жас;а дешнп нау;астар арасында семiздiк жагдайыныц 36,3% децгейде, 60-пен 70 жас аралыгындагы топта 48,6% децгейде, ал жасы 70-тен асып егде тарт;ан адамдар арасындагы талданып отырган фактордыц 53,2% децгейде кездесетМ жэне де бул фактордыц да талдануга алынып отырган ауруклассыныц таралуына 40,6% шамада ы;пал ететiндiгi тiркелiндi (сурет 2).

%

80 60 40 20

Артериялык, к,ан Шылым шегу к,ысымы

Семiздiк

Кант диабетi

0

Сурет 2 - Зерттеу факторларыныц ьщпалдьщ децгейiн салыстыру

Сонымен ;атар, сараптауга алынып отырган факторлармен бiрге ми ;анайналысы бузылуына ушыраган нау;астар арасында ;ант диабетше шалдыгу ауруыныц да жиi

кездесетшдт, дэлiрек айт;анда инсульт ауруына шалдывдан адамдардыц 37,3% пайызды; мелшершщ ;ант диабетi ауруымен ;осымша ауыратыны белгiлi болды.

Корыта келгенде, журпзшген зерттеулер ми ;анайналысы ауруыныц пайда болуына адамныц KYHделiктi тама;тану дэстурь зиянды эдеттерi мен крсалцы ауруларыныц бар

жоцтыгы сия;ты басты факторлардыц ьщпалы бар екендiгiн дэлелдеп бердъ

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Танбаева Г.З., Искакова Ф.Е. Применение новых организационных методов наблюдения и оздоровления больных, перенесших ОНМК. Материалы тр. научно-практической конференции «Метаболический синдром: состояние, проблемы, пути решения». -Алматы: 2010. - С.59-61.

2 Суслина З.А. Ишемические нарушения мозгового кровообращения: дисс.....докт. мед. - М., 1990. - 237 с.

3 Виленский Б.С. Инсульт: профилактика, диагностика и лечение. - СПб.: 1999. - С.85.

4 Абдильманова Б.Р. О риске развития НМК с учетом возрастного фактора. Материалы тр. научно-практической конференции «Метаболический синдром: состояние, проблемы, пути решения». - Алматы: 2010.- С.111-113.

5 Каменова С.У. Дандыбаева Ш.Б., Кужибаева Н.К., Кондыбаева А.М. Инсульт. Диагностика, тактика ведения больных на догоспитальном этапе, лечение. - Алматы: 2006. - 67 с.

6 Верещагин Н.В. Патология головного мозга при атеросклерозе и артериальной гипертонии. - М.: Медицина, 1997. - 283 с.

7 Трошин В.Д. , Густов А.В., А.А. Смирнов. Сосудистые заболевания нервной системы. - Нижний Новгород: 2006. - 533 с.

Б.К. СУЛЕЙМЕНОВ, Ж.З. АБУБАКИРОВА, Г.Ж. ДЕМЕСИНОВА, А.Ж. ЕС1МБЕКОВА, А.Ж. ЖАТЦАНБАЕВА,

М.Н. САДЫХАНОВА, М.Т ТОЙБОЛFАНОВА

Больница скорой неотложной помощи г.Алматы

ИЗУЧЕНИЕ РАСПРОСТРАНЕННОСТИ ФАКТОРОВ РИСКА РАЗВИТИЯ НАРУШЕНИЯ МОЗГОВОГО КРОВООБРАЩЕНИЯ В

РАЗЛИЧНЫХ ВОЗРАСТНЫХ ГРУППАХ

Резюме: Проведенные исследования показали, что среди всех половозрастных групп, прикрепленного к больнице контингента, все еще высока распространенность факторов риска развития НМК. При этом знания факторов риска, готовность к их продолжению является хорошей доказательной базой для формирования целевых профилактических программ по ограничению факторов риска развития НМК.

B.K. SULEYMENOV, ZH. Z. AUBAKIROVA, G. ZH. DEMESINOVA, A.,Z. ESIMBEKOVA, A.ZH. GATKHANBAEVA.,

M. SADYHANOVA, M. TOYBOLGANOVA

The Hospital fast urgent help c. Almaty

STUDY FACTOR OF THE RISK OF THE DEVELOPMENT OF THE BREACH BRAIN IN DIFFERENT AGE GROUP

Resume: The Called on studies have shown that amongst all of the groups, attached to hospital of the contingent, still high factor of the risk of the development NMK. At knowledges factor risk, readiness to their continuation is a good by base for shaping the target preventive programs on restriction factor risk of the development NMK.

УДК - 616.24-001, 616-001.31,32,33

Р.Н. СУЛЕЙМЕНОВА1 , Р.К.ДЖАНАБАЕВА2 , Д.Б.ГЕБЕЛЬ2

1Казахстанско-Российского медицинского университета, 2ГБСНП,

АНАЛИЗ ЭКСТРЕННОГО И НЕОТЛОЖНОГО РЕНТГЕНОЛОГИЧЕСКОГО ОБСЛЕДОВАНИЯ В УСЛОВИЯХ ГБСНП

В статье: 1) проведен анализ результатов экстренных рентгенологических обследований пациентов, поступивших в приемное отделение ГБСНП за период с 01.01.2014 по 20.12.2014 года; 2) определен удельный вес выявленной патологии среди всех обследований; 3) описан наиболее редкий и спорный случай из практики; 4) в очередной раз определено, что рентгенологическое обследование сохраняет позиции метода первого выбора в диагностике неотложной патологии органов дыхания и костно-суставной системы, обзорная рентгенография органов брюшной полости должна предшествовать ультразвуковому обследованию при синдроме острого живота, т.к. позволяет определить зону интереса и тем самым улучшить результаты УЗИ и КТ диагностики.

Ключевые слова: неотложные экстренные рентгенологические обследования, структура нозологических форм заболеваний.

Материал и методы: 23088 пациентов (за указанный период) направленных в рентгенологический кабинет с диагнозом травма и пневмония. Пациенты были обследованы полипозиционным цифровым рентгеновским аппаратом Siemens (Германия) модель MULTIXPROP. При этом данный аппарат не позволяет осуществлять

рентгеноскопические обследования, в связи с этим, для дифференциальной диагностики, проводились

обследования в стационарном рентген - кабинете с возможностью рентгеноскопии (модель цифрового рентген - аппарата компании Siemens AXIONICONOS R 200) и компьютерная томография.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.