CC BY
10
ееж 614.3 (574.25)
Алматы каласы бойынша медициналык уйымдар калдыктарын жинау, залалсыздандыру жэне сактаудын санитарлык-гигиеналык жаFдайы
Ш.Е. Угышова, А.Е. Шы^ысхан, Г.А. Арынова, Л.Н. Айтамбаева, А.Б. Даниярова
Эл-Фараби атындат Казак ултты^ университет1
«SUN-AUDIT» жауапкеш'лг шектеул'1 cepiKmecmiK
С.Ж. Асфендияров атындат Казак ¥лттык медицина университет1
Макалада Алматы каласы бойынша жеке меншк жэне ^амдык емханалардын медициналык калдыктарынын жаFдайына талдау жасалFан. Алматы каласы бойынша медициналык калдыктарын жинау, залалсыздандыру, сактаудын жэне утилизациянын санитарлык -гигиеналык жаFдайын бeлiп карастыру. Осы жаFдайларды карастыра отырып бiз Алматы каласынын емханаларынын санитарлык нормаларFа сай жумыс жасалып жатканын, санитарлык-гигиеналык баFалауын, медициналык калдыктардын дурыс жиналуы, сакталуы, онын залалсыздандыруы мен алып кететiндiгiн аныктадык.
ТYЙiндi сездер: калдыктар, медициналык калдыктар, залалсыздандыру, нормалар, емхана
езектЫп
Инфекциялык залалсыздандыру мэселесi ол кау^т медициналык калдыктар, олардын пайда болу келемЫщ Yнемi улFаюына байланысты неFурлым eзектi болып отыр. Медициналык жэне емдеу-профилактикалык уйымдары жумысынын ажырамас бeлiгi олардын кэсiби кызметi нэтижесЫде eндiрiлетiн медициналык калдыктар болып табылады. Зерттеу такырыбынын eзектiлiгi "медициналык калдыктар" ^ымыньщ, сондай-ак механизмнiн жэне накты тэртiптiн аз зерттелуiмен аныкталады [1,2,3]. Максаты
Алматы каласынын медициналык уйымдарында "медициналык калдыктарды алдын-алу" санитарлык-гигиеналык талаптардын орындалу жаFдайын баFалау. Зерттеудiн материалдары мен эдiстерi
Калдыктармен жумыс iстеу саласында Казакстаннын саясаты коммуналдык калдыктарды бeлек жинау жэне сурыптауды енпзу аркылы шаFын жэне орта бизнес кэсторындарында катты турмыстык калдыктарды eндеудi дамытуFа баFытталFан. КР коршаFан ортаны корFау саласындаFы мемлекеттiк саясат негiздерi КР Президентiнiн 1996 жылFы 30 сэуiрдегi ЖарлыFымен Экологиялык кауiпсiздiк Тужырымдамасында бекiтiлген. 1997 жылы «Корш^ан ортаны корFау туралы» зан кабылданды. Елде 2007 жылдан бастап кабылдануы елд^ калдыктармен жумыс iстеу саласындаFы манызды кезенi болып табылатын Казакстан Республикасынын Заны №212-111 Экологиялык кодексi колданыска енгiзiлдi. КР 2003 жылFы 10 акпандаFы №389-11 занымен Казакстан «Каутт калдыктарды трансшекаралык тасымалдау жэне оларды аулакка шыFаруды бакылау туралы Базель конвенциясына косылды. КР коршаFан ортаны корFау саласындаFы мемлекеттiк саясат негiздерi КР Президентiнiн 1996 жылFы 30 сэуiрдегi жарлыFымен Экологиялык кауiпсiздiк Тужырымдамасында бектлген. Осылайша, КР табиFи ортаны сактауFа баFытталFан элемдiк KOFамдастык алдында белгiленген мiндеттердi орындауда жэне калдыктарды баскару саласында халыкаралык стандарттардын сакталуына бiздiн мемлекеттiн бейiм екендiгiн куэландыратын бiршама манызды халыкаралык кукыктык актшерге косылды [4].
Калдыктармен жумыс ir^ саласындаFы мемлекеттiк саясаттын негiзгi принциптерЫе келесiлер жатады: адам денсаулыFын корFау, табиFи коршаFан ортаны корFаудын немесе биологиялык эртYрлiлiктi сактаудын жаFдайын колдау жэне калпына келтiру;
KOFамнын орныкты дамуын камтамасыз ету максатында ^амнын экологиялык жэне экономикалык мYДДелерiнiн Fылыми негiзделген Yйлесiмдiлiгi;
аз калдыкты жэне калдыксыз технологияларды жYзеге асыру максатында жана Fылыми-техникалык жетiстiктердi пайдалану;
калдыктар санын азайту максатында материалды-шикiзат ресурстарын кезендi eндеу;
калдыктар кeлемiн азайту жэне оларды шаруашылык айналымFа тарту максатында калдыктармен жумыс ir^ саласындаFы кызметп экономикалык реттеу эдiстерiн пайдалану;
КР заннамасына сэйкес калдыктармен жумыс iстеу саласындаFы акпаратка кол жеткiзу[5]. Алматы каласы бойынша медициналык калдыктардын жинау, залалсыздандыру, сактау мен алып кетудi жYргiзудiн СанЕмН №357 2017 ж. Денсаулык сактау объектiлерiне койылатын санитариялык-эпидемиологиялык талаптар кужатына сэйкестiгiн баFалау. Бул жерде мемлекеттк жэне жеке меншiк денсаулык сактау объектшерЫн аудиторлык есептерi алы^ан. Сол мэлiметтер бойынша талдау жYргiзiлiп корытынды шыFару. Емдеу-профилактикалык уйымдарынын (ЕП¥) калдыктарымен жумыс iстеу проблемасы халыктын кауiпсiздiгiнiн казiргi жаFдайда манызды гигиеналык, эпидемиологиялык жэне экологиялык курамдас бeлiгi ретiнде карастырылады [6]. ДYниежYзiлiк денсаулык сактау уйымы (ДД¥) 1979 жылы медициналык калдыктарды кау^т топка жаткызып, оларды кайта eндеу жeнiндегi арнайы кызметтердi куру кажеттiгiн кeрсеттi. Базель конвенциясы 1992 жылы кауiптi калдыктардын 45 тYрiн бeлдi, олардын тiзiмi клиникалык калдыктармен кeрсетiлдi. Казiргi кезенде денсаулык сактаудын дамуы эртYрлi бешндеп ЕП¥ калдыктары кeлемiнiн серпiндi улFаюымен сипатталады. Мундай улFаю клиникалык зерттеулердщ жана эдiстерiн белсендi енгiзумен жэне бiр реттiк куралдарды кенiнен пайдаланумен байланысты [7]. Мысалы, Германия мен Австрияда сонFы жылдары медициналык калдыктардын кeлемi 4 есе артты, ал пайда болFан калдыктардын массасы тэулiгiне 1 тeсекке шакканда 6-9 кг-Fа дейiн курап, 2 есе eai [8]. Медициналык калдыктар (МК) катты турмыстык калдыктардын жалпы кeлемiнiн шамамен 2% курайды [9]. Мысалы, Республика бойынша медициналык калдыктар статистикасы КОК БАЖ (КоршаFан ортаны корFаудын бiрынFай акпараттык жYЙесi) калдыктар кадастрынын деректерi бойынша 2016 жылы 48 050 656 кг медициналык калдык пайда
Vestnik KazNMU №2-2020
бoлды. Кау^тшк cыныптapы бoйыншa мeдицинaлыкl кlaлдыкlтapдын кeлeмi 1-oii кecтeдe кepceтiлдi [10].
Kecie 1 - 2016 жылы pecr^^m« бййынша т/зшген i^eAi^n^N^ ^a^AH^ïapAHH o^eiv^epi
№ Кауттшк клаш 0лшeм бipлiгi Саны
1 А клаш кг 38926831
2 Б клаш1 кг 8619S71
3 В клаш1 кг S04308
4 Г клаш1 кг 0
4.1 пpибopлap дана 7S6S0
4.2 катты кг 58645,4
4.3 c¥йык л 429
S Д клacы кг 429
КР ДСМ ^амдык дeнcaулыкl «ктау гамите™^ мэлiмeттepi
бoйыншa 2017 жылFa мeдицинaлыкl кlaлдыкlтapдын жалпы
кeлeмi кapacтыpылды:
А unacc кaлдыктapы - 847 657,32 т;
Б unacc кaлдыктapы - 203 863,57 т;
В unacc кaлдыктapы - 3 698,20 т;
Г клааын кeлeci калдыктаpы: - к¥paлдap - 186 51 дана,
катты - 13 490, 62 кг,
^йык - 1 292,46 л. Д unaaaFbi мeдицинaлык кaлдыктapыдын кeлeмi (paдиoaктивтi) 2017 жылFa 0 т ^ады [11]. 2018 жылы А клacындaFы мeдицинaлык кaлдыктapдын кeлeмi 30,9 мын тоннаны, Б клаш1 - 15,8 мын тонна, В клаш1 0,6 мын тоннаны ^ады [12].
900
800
700
600
500
400
300
200 i,
100
Ряд1; 2017
Ж1 ,1л; 847,7
ià Рял ] : 2017
жыл; 203,9
Ряд1; 2016 H Ряд1; 2018 нРял1:2016 L
жыл; 38,9 жыл; 9
В 2016 жыл И 2017 жыл
M 2018 жыл у
н 2016 жыл M 2017 жыл U 2018 жыл
2016 жыл 2017 жыл 2018 жыл 2016 жыл 2017 жыл 2018 жыл
Диафамма 1 - 2016-2018 жж. А жэню Б кла^и-ща т/зшген i^eAi^M^^M^ кaлдыктapдын o^ei^i, мын т. ^pce^reM
Мeдицинaлык кaлдыктap - зиянды xимиялык, биoлoгиялык жэнe xимиялык-биoлoгиялык пpeпapaттap мeн элeмeнттepдiн KopшaFaн тaбиFи opTaFa TYcy кeзi бoлып табылады. Кaлдыктapдын б^л TYpлepi oлapмeн жанаитын бapлык aдaмдap y^i^ кayiп кeзi бoлып eceптeлeдi. Мькалы Рeceйдe кaзipгi уакытта жылына 3 млн. тонна мeдицинaлык кaлдыктap пайда бoлaды, б^л pene oлapдын ганы кapкынды ecyi т¥paкты Ypдicкe иe [13], oлap эпидeмиoлoгиялык T¥pFыдaн кау^л, eйткeнi к¥paмындa пaтoгeндi микpoopгaнизмдep мeн гeльминт ж¥мыpткaлapы кeптeп кeздeceдi [14]. Кaлдыктapды жoю жYЙeлepi жepгiлiктi жepдe кYpдeлi жэнe кымбат бoлып кeлeдi, ал кaлдыктapды шaлFaйдaFы кэдeгe жapaтaтын кэciпopындapFa шыFapy элдeкaйдa киын жэнe oндaй мeкeмeлep Алматы кaлacындa аз. ^^ы жылдapы eмдey-диaгнocтикaлык пpoцecкe диaгнocтикaнын жана эдicтepiн, дэpiлiк зaттapды, жана мaтepиaлдap мeн б¥йымдapды eнгiзyгe aйтapлыктaй Yлкeн кадам жаилды. Бip peT кoлдaнылaтын мeдицинaлык к¥paлдapды жаппай пайдалану мeдицинaлык кaлдыктapдын пайда бoлy кeлeмiнiн жэнe oлapдын мopфoлoгиялык к¥paмынын apTyi^a алып кeлдi [15].
Б¥л зepттeyдiн мaныздылыFы экoлoгиялык пpoблeмaлapы адам eмipi Yшiн, acipece дамушы eлдepдeгi eH Yлкeн кауп кaтepлepдiн 6ípí бoлып табылады, eйткeнi oл адам кызмeтiнiн ap TYpлepiнiн нэтижeciндe пайда бoлaтын кaлдыктapдын кeптeгeн TYpлepiнe ceзiмтaл бoлып кeлeдi жэнe дамушы eлдep OŒI кaлдыктapмeн ж¥мыc icтeyдeгi кeптeгeн пpoблeмaлapдaн зapдaп шeгeдi жэнe pecypcтapмeн, xaбapдapлыкпeн жэнe бacкapyмeн байланысты бipкaтap ceбeптep бoйыншa oлapды калай бacкapyFa бoлaды. Сoндыктaн МК адам eмipiнe накты кayiп тeндipeдi жэнe кopшaFaн opTa мeн xaлыктын дeнcayлыFы Yшiн кaлдыктapдын eH кayiптi TYpлepiнiн 6ípí бoлып табылады [16].
Ipi калалык aypyxaнaлap жыл caйын eкi миллиoн тоннадан астам кaлдыктapды шыFapaды. Дeгeнмeн, дамушы eлдepдeгi кeптeгeн aypyxaнaлap aFындapдын бapлык кaлдыктapын кабылдау бeлмeciнiн кoкыcынaн oпepaциялык кaлдыктapFa дeйiн бipгe тастайды жэнe oлapды кoкыc жaFaтын пeштepдe 6íp^ жaFaды, ал б¥л epтey адам мeн кopшaFaн opTaFa кayiп тeндipeтiн ауаны лacтayшылapдын жeтeкшi кeзi бoлып табылады [17].
SS7
3eprrey ныcaндapы peтiндe Aлмaты кlaлacы бойинш^ мeмлeкeттiк жэне жеке меншк мeдицинaлыкl yйымдap (MY)
Kecre 2 - MaA^m-n^HK yMbiiv^ap тiзiмi (aïay^apH eBrepirnreh)
т1нд1п 1лынды, яFни 5 мeмлeкeттiк жэне 5 жеке меншк мeдицинaлык yйымдap.
№ Meмлeкeттiк MY Жеке меншк MY
1 «№ A кaлaлык eмxaнa» ЖШС «A»
2 «№ Б кaлaлык eмxaнa» ЖШС «Б»
3 «№ В кaлaлык eмxaнa» ЖШС «В»
4 «№ Г кaлaлык eмxaнa» ЖШС «Г»
S «№ Д кaлaлык eмxaнa» ЖШС «Д»
Kepceтiлгeн MY-дapFa caнитapлык тeкcepy жYpгiзiлiп, caнитapлык тaлaптapFa cэйкecтiгi caлыcтыpылды. 9P6ÍP ныcaндaFы Meдицинaлык кaлдыктapды ЖИН1УДЫ, зaлaлcыздaндыpyын, ca^ay мeн 1ЛЫП кeтyiн caнитapлык-гигиeнaлык бaFaлay жYpгiзiлyi бойинш^ нopмaтивтiк куж!^ cэйкecтiгi кapacтыpылды.
Сонымен кaтap, ЖШС «SUN AUDIT» мекемеанщ ayдитopлык eceбi бойинш^ cтaтиcтикaлык eндey жYpгiзiлдi. Рecпyбликaдa кaлдыктapды жaFy жeнiндeгi жумыс iaen тypFан 1176-Fa жуык oбъeктiлep 6ip, 2014 жылFы кepceткiш бoйыншa, oлapдын тeк 91 -iндe Faнa epтeyгe apнaлFaн мaмaндaндыpылFaн кoндыpFылap 6IP. Жeкeлeгeн oбъeктiлepдe кaлдыктapды жaFy кapaпaйым кaзaндыктapдa, мepзiмдi тиey пeштepiндe жэнe мyфeльдi пeштepдe жYpгiзiлeдi. AлдынFы жылдapы Kaзaкcтaндa ocbi мeдицинaлык кaлдыктapды ca^ay жэнe yтилизaциялayмeн aйнaлыcaтын жeкe-мeншiк yйымдapды тeкcepyдe 652 эюмшшк бузушылык жaFдaйлapы тipкeлгeн. ^1Л1НЫН eмдey-пpoфилaктикaлык yйымдapы жYpгiзгeн мeдицинaлык кaлдыктapды ЖИН1У, ca^ay, тacымaлдay жэнe ^ere жapaтy жeнiндeгi жyмыcтapFa кapaмacтaн, ocbi caлaдaFы жyмыcтap жaFдaйы KaнaFaттaнapлыкcыз бoлып ^a бepeдi. Нeгiзгi ceбeптep: жYзeгe acыpылaтын yйымдacтыpyшылык жэнe пpaктикaлык ic-шapaлapдын тeмeн дeнгeйi, мaтepиaлдык кypaлдapдын, кукыктык бaзaнын жeтicпeyшiлiгi бoлып тaбылaды. EnY кaлдыктapын ЖИН1У, ca^ay жэнe жoюдын бipынFaй cxeмacын кaмтaмacыз e!y жeнiндeгi бaFдapлaмa жoк. Kaлдыктapдын П1ЙД| бoлy жэнe opнaлacтыpy кeлeмдepiн нopмaлay мэceлeлepiн пыcыктay aяктaлмaFaн кYЙiндe ^лып oтыp, oлapды зaлaлcыздaндыpy тexнoлoгияcы бoйыншa пpинциптi шeшiм жoк. Meдицинaлык кaлдыктapды эзipлey жэнe кэдeгe жapaтyды ^лд!ну жYЙeciндe бipынFaй aкпapaттык кeнicтiктi кaлыптacтыpy Yшiн иннoвaциялык тэciлдep Ж1С1У кaжeт. БYгiнгi кYнi мeдицинaлык кaлдыктapды жин!у, yaкытшa ca^ay жэнe тacымaлдay дeнcayлык ca^ay oбъeктiлepiндe бeкiтiлгeн кaлдыктapдын 1ЙН1ЛЫМ Yлгiciнe cэйкec opындaлaды. K1aзipгi кeздe кeптeгeн мeмлeкeттiк нeмece жeкe мeншiк aypyxaнaлapдa кayiптi мeдицинaлык кaлдыктapды 1ЛЫП кeтyгe жэнe жoюFa бaйлaныcты жeкe мeншiк yйымдapмeн кeлiciмгe oтыpaды. Mыcaлы coнын бipнeшeyiн 1Т1П eтceк: ЖШС «Интepмeд » ЖШС «ОЛЖ1С»
ЖШС «Meдицинaлык opтaлык «ЭГИД!» ЖШС «KaзСинтeзXим». ЖШС «Пepфeкт Экo» ЖШС «Ж|С1НДЫ бYЙpeк» ЖШС «Arissus»
Бул yйымдap бapлык epeжeлepгe cэйкec мeдицинaлык кaлдыктapды жoяды. КР бoыншa кaбылдaнFaн epeжeлep мeн нopмaлapды «к^й oтыpып жумыс aткapaды. Бapлык кaлдыктap eзiнiн кayiптiлiгiнe бaйлaныcты «лины^ жoйылyFa жiбepiлeдi. Kopытынды
Стaтиcтикa мэлiмeтiншe, мeдицинaлык мeкeмeлepдiн стaтиcтикacынa cэйкec жылын1 20 мын тoннaдaн acтaм мeдицинaлык кaлдыктap жин1л|ды. Онын Ycтiнe oлapдын 6|сым бeлiгi aca кayiптiлep caнaтынa жaткызылFaн. ИнфeкциялaнFaн кaлдыктapды кapaпaйым ^кыс жэшiктepгe тacтayFa тыйым caлынFaн. ^ндык^н д| oлapды epтeп жiбepeдi. Бipaк Aлмaты бoйыншa пaтoлoгиялык-aнaтoмиялык жэнe opгaникaлык oпepaциялык мeдицинaлык кaлдыктapы (aFзaлap, !^ep жэнe тaFы бacкaлap) кpeмaциялayFa (ep!eyre) apнaлFaн пeштep yйымдacтыpылмaFaн. Aлaйдa, Kayin! кaлдыктapдын кeзiн дэл ocылaй жoю aтмocфepaFa жoFapы yлaндыpFыш зaттapдын ^^^api^yi^a экeлiп coFaды. A^a™ кaлacынын «A» жeкe мeншiк мeдицинaлык opтaлыFындa №357 СaнEMeн 7-тapay. Дeнcayлык ca^ay oбъeктiлepiндe кaлдыктapды жинayFa, зaлaлcыздaндыpyFa, caктayFa кoйылaтын caнитapиялык-эпидeмиoлoгиялык тaлaптapFa cэйкec 178-бeлiм мeдицинaлык кaлдыктapдын cыныптaмacы Kayiптi кaлдыктapды тpaнcшeкapaлык тacымaлдayды жэнe oлapды жoюды 6|кыл1у тypaлы Бaзeль кoнвeнцияcынa cэйкec aйкындaлaды. Kaлдыктapдын эpбip сыныбын жин1У Y^'n кaптapдын, пaкeттepдiн, cыйымдылыктapдын тYci эpтYpлi бoлaды coFaн бaйлaныcты 18G-бeлiмнiн (5) жинayFa жэнe кayiпciз кэдeгe жapaтyFa apнaлFaн кoнтeйнepлepдi (ЖKKЖK) кeлeмiнiн тepттeн Yш бeлiгiнeн acыpылмaй тoлтыpылyы repe^ «Б» жeкe мeншiк мeдицинaлык opтaлыFындa бул тaлaптap дypыc opындaлмaйды.
Aлмaты кaлacынын мeдицинaлык yйымдapындa мeдицинaлык KaлдыктapFa мoнитopинг жэнe бaкылayды жaкcapтy жeнiндe ycыныcтap эзipлeнeндi.
ЭДEБИEТТEР TI3IMI
1 Гyмapoвa Ж.Ж. Бeкшин Ж.M. Гигиeничecкиe acпeкты yпpaвлeния мeдицинcкими oтxoдaми Acтaны. // Гигиeнa и caнитapия. - 2GG7. - Вып. S. - С. 42-43.
2 Н.В. Руигав! Meдицинcкиe oтxoды: Пpoблeмы и пути иx peшeния. - M.: 2008. - 14 с.
3 ЮА Рaxмaнинa, Г.Г. Онищeнкo Пpoблeмы oбpaщeния с oтxoдaми лeчeбнo-пpoфилaктичecкиx yчpeждeний: cбopник мaтepиaлoв. - M.: 2GG1. - 147 с.
4 «KopшaFaн opтaны кopFayдын aкпapaттык-тaлдay opтaлыFы» ШЖK PMK 2017 жылFa eндipic жэнe тутыну кaлдыктapынын
мeмлeкeттiк кaдacтpын жYpгiзy нэтижeлepi бoйыншa aкпapaттык шoлy 2018ж 45 б. Элeктpoнды aдpec URL: http://iacoos.gov.kz/wp-content/uploads/2G18/G8/2G17kaz.pdf
5 «KopшaFaн opтaны кopFayдын aкпapaттык-тaлдay opтaлыFы» ШЖK PMK 2017 жылFa eндipic жэнe тутыну кaлдыктapынын мeмлeкeттiк ^ac^rn жYpгiзy нэтижeлepi бoйыншa aкпapaттык шюлу 2018ж 45 б. Элeктpoнды aдpec URL: http://iacoos.gov.kz/wp-content/uploads/2G18/G8/2G17kaz.pdf
6 «KopшaFaн opтaны кopFayдын aкпapaттык-тaлдay opтaлыFы» ШЖK PMK 2017 жылFa eндipic жэнe тутыну кaлдыктapынын мeмлeкeттiк кaдacтpын жYpгiзy нэтижeлepi бoйыншa
SS8
Vestnik KazNMU №2-2020
ак,параттык, шолу 2018ж 44-45 б. Электронды адрес URL: http://iacoos.gov.kz/wp-content/uploads/2018/08/2017kaz.pdf
7 Н.В. Русаков, А.П. Щербо, О.В. Современное состояние и проблемы обращения с медицинскими отходами: Автореф. Дисс. ... канд.мед.наук - М., 2010. - 3 с.
8 K.N. Knoll Современное состояние и проблемы обращения с медицинскими отходами: Автореф. Дисс. ... канд.мед.наук -NY, 2010. - С. 2-3.
9 Н.В. Русаков, А.П. Щербо, О.В. Обоснование санитарно-химической опасности медицинских отходов: Автореф. Дисс. ... канд.мед.наук - М., 2010. - 3 с.
10 «Кррш^ан ортаны кlорFаудын, ак,партаттык,-талдау орталь^ы» ШЖК РМК 2016 жылFа арналFан 0ндiрiс жэне тутыну к,алдык,тарынын мемлекеттiк кадастрын жYргiзу нэтижелерi бойынша ак,параттык, шолу 2017 ж. 30 б. Электронды адрес URL: http://ecogosfond.kz/wp-content/uploads/2019/11/Informacionnyj-obzor-za-2016-god_kaz.pdf
11 «КоршаFан ортаны кlорFаудын ак,параттык,-талдау орталыFы» ШЖК РМК 2017 жылFа 0ндiрiс жэне тутыну к,алдык,тарынын мемлекеттк кадастрын жYргiзу нэтижелерi бойынша ак,параттык, шолу 2018ж 45 б. Электронды адрес URL: http://iacoos.gov.kz/wp-content/uploads/2018/08/2017kaz.pdf
12 «KopmaFaH opTaHbi KppFayflbiH, aKnapaTTbii^-Ta.nAay opTa.nbiFbi» IHXK PMK 2018 xbmFa 0Hflipic xaHe TyTbrny K,a^flbK,TapbHb^ MeM.neKeTTk Kagaapbrn xypray HaTMxe.nepi 6oRbHma aK,napaTTbiK, mo.ny 2019x 21 6. Э^eктронAb agpec URL: http://ecogosfond.kz/wp-content/uploads/2019/11/2018-zh.-aldy-tardy-memlekettik-kadastryn-zh-rgizu-bojynsha-a-paratty-sholu_compressed.pdf
13 H.B. PycaKOB, A.n. W,ep6o, O.B. O6ocHoBaHue caHMTapHo-XMMMMecKOM onacHocTM Mefli/^MHcKMX otxoaob: ABTope^. fluicc. ... KaHfl.Meg.HayK - M., 2010. - 3 c.
14 H.B. PycaKOB, A.n. W,ep6o, O.B. CoBpeMeHHoe cocTo^Hue m npo6^eMb o6paw,eHHfl c Mefli/^MHcKHMM oTxogaMM: ABTope^. fluicc. ... KaHfl.Meg.HayK - M., 2010. - 3 c.
15 r.r. OHM^eHKo CoBpeMeHHoe cocro^HMe m npo6^eMb o6paw,eHHfl c Mefli/^MHcKHMM oTxogaMM: ABTope^. fluicc. ... KaHfl.Meg.HayK - M., 1998. - 56 c.
16 XpanyHoBa, l/I.A. ЭпмAeммo^oгмцecкafl onacHocTb Mefli/^MHcKMX otxoaob // CaнЭпмAeмКoнтpo^b. - 2014. - №1. -C. 45-50.
17 WHO, Aide Memoire for a National Strategy for the Safe and Appropriate Use of Injections, World Health Organization, Geneva, Switzerland, 2015.
Ш.Е. Угышова, А.Е. Шын^ысхан, Г.А. Арынова, Л.Н. Айтамбаева, А.Б. Даниярова Казахский национальный университет им. Аль-Фараби Товарищество с ограниченной ответственностью» SUN-AUDIT" Казахский национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова
САНИТАРНО-ГИГИЕНИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ СБОРА ОБЕЗВРЕЖИВАНИЯ И ХРАНЕНИЯ ОТХОДОВ МЕДИЦИНСКИХ ОРГАНИЗАЦИЯХ Г. АЛМАТЫ
Резюме: В статье проведен анализ состояния медицинских отходов частных и государственных поликлиник по г. Алматы. Выделение санитарно-гигиенических условий для сбора, обезвреживания и хранения медицинских отходов по городу Алматы. Рассматривая эти условия, мы выяснили, что
поликлиники города Алматы работают в соответствии с санитарными нормами: правильный сбор, хранение, обезвреживание и вывоз медицинских отходов. Ключевые слова: отходы, медицинские отходы, обезвреживание, нормы, поликлиника
Sh.E. Ugyshova, A.E. Shynggyskhan, G.A. Arynova, L.N. Atambaeva, A.B. Daniyrova al-Farabi Kazakh national University Limited liability partnership " SUN-AUDIT" Asfendiyarov Kazakh National medical university
SANITARY AND HYGIENIC CONDITIONS FOR WASTE COLLECTION, DISPOSAL AND STORAGE IN MEDICAL ORGANIZATIONS IN ALMATY
Resume: The article analyzes the state of medical waste in private and public clinics in Almaty. Allocation of sanitary and hygienic conditions for the collection, disposal and storage of medical waste in the city of Almaty. Considering these conditions, we
found that clinics in Almaty operate in accordance with sanitary standards, correct collection, storage, disposal and removal of medical waste.
Keywords: waste, medical waste, disposal, norms, polyclinic
