Научная статья на тему 'АХТАЛАНГАН БУҚАЧАЛАРНИ ЎСТИРИШ ДАВРИДА ГЕМОТОЛОГИК ВА БИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ'

АХТАЛАНГАН БУҚАЧАЛАРНИ ЎСТИРИШ ДАВРИДА ГЕМОТОЛОГИК ВА БИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Животноводство и молочное дело»

CC BY
45
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ахталанган буқачалар / қон элиментлари гемаглобин / эритроцитлар / лейкоцитлар

Аннотация научной статьи по животноводству и молочному делу, автор научной работы — А. А. Нурматов, Б. С. Уроков

Турли усулда ахталанган буқачаларнинг йил мавсуми бўйича гематологик кўрсаткичлари ўрганилди. 5 ой давомида олиб борилган тажрибадаги барча гуруҳ буқачаларнинг гематологик кўрсаткичларини жумладан, қон таркибидаги гемоглобин ва қоннниг шаклли элементи ҳисобланган эритроцитлар миқдорини ортганлиги ва лейкоцитлар миқдорини эса камайганлиги кузатилди

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по животноводству и молочному делу , автор научной работы — А. А. Нурматов, Б. С. Уроков

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «АХТАЛАНГАН БУҚАЧАЛАРНИ ЎСТИРИШ ДАВРИДА ГЕМОТОЛОГИК ВА БИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ»

АХТАЛАНГАН БУКАЧАЛАРНИ УСТИРИШ ДАВРИДА ГЕМОТОЛОГИК

ВА БИОЛОГИК КУРСАТКИЧЛАРИ

А. А. Нурматов Б. С. Уроков

Чорвачилик ва паррандачилик илмий-тадкикот институти

АННОТАЦИЯ

Турли усулда ахталанган букачаларнинг йил мавсуми буйича гематологик курсаткичлари урганилди. 5 ой давомида олиб борилган тажрибадаги барча гурух букачаларнинг гематологик курсаткичларини жумладан, кон таркибидаги гемоглобин ва коннниг шаклли элементи хисобланган эритроцитлар микдорини ортганлиги ва лейкоцитлар микдорини эса камайганлиги кузатилди

Калит сузлар: Ахталанган букачалар, кон элиментлари гемаглобин, эритроцитлар, лейкоцитлар

Республикамизда ишлаб чикариладиган гушт махсулотларининг асосий кисмини корамол гушти ташкил этиб, хозирги кунда Узбекистонда корамоллар бош сони 13188,7 минг бошни ташкил этмокда. Мамлакатимиз ахолисининг гушт махсулотларига булган эхтиёжини кондириб боришда сохада махсулот хажмини янада купайтириш буйича тадкикотлар олиб боришни таказо этади. Корамолчиликда гушт махсулдорлигини купайтиришда ва сифатини яхшилашда, букачаларни ахталашнинг ахамияти катта. Республикамиздаги корамолларнинг 94 % ахоли хиссасига тугри келади. Ахоли хонадонларидаги корамолларнинг эса асосий кисмини махаллий корамоллар ташкил килади. Махаллий букачаларни ахталаш оркали гушт махсулдорлиги ошиши ва сифатини яхшиланиши билан бирга, букачаларни гуштга бокиш муддати ва озика сарфи камаяди, энг асосийси республикамизда урчитилаётган корамолларни сунъий уруглантириш ишларини ривожлантириб, корамолларнинг наслини яхшилаш ва махсулдорлигини кескин яхшиланишига замин яратилади.

Букачалар ахталаниб бурдокига бокилганда уларни гушти майин ва маззали таъмга эга булади, букачалар юввош булиб колади, уларни гурух килиб бокиш имкони булади.

Тадкикотларимизда 4-6 ойлик 20 бош махаллий букачалар танлаб олиниб 4 та гурухга ажратилди. Биринчи гурух ахталанмаган букачалардан иборат булиб, назорат гурухи килиб олинди. Иккинчи гурух Жаррохлик усулда ахталанди, учинчи гурух Сикиш усули ёрдамида ахталанди, туртинчи гурух эса Резина ёрдамида боглаб ахталаш усулида усулида ахталанди.

1-расм. Жаррохлик усулида ахталаш

2-расм. Сикиш усули ёрдамида ахталаш

3-расм. Резина ёрдамида боFлаб ахталаш усули

Ахталанган букачаларнинг гемотологик курсатгичларини аниклаш максадида тажрибадаги букачаларни фасиллар буйича кон тахлил натижалари урганилди олинган натижалар куйидагича булди.

1 жадвал

Ахталанган букачаларнинг гематологик курсаткичлари

^OH KypcaTKHHnapH

TeMornoÔHH Эpнтpoцнтпap .Пенкoцнтпap

Typyxnap r, % MHHHHOH./Mn mhh/MH3

AHgo3a(cTaHgapT) AHgo3a(cTaHgapT) AHgo3a(cTaHgapT)

12,0 (10-14) 6,5 (5,5-8,5) 7,0 (4,5-12)

Ta^puSa Somuga

Ha3opaT rypyxuga 12,0 (10-14) 7,92 6,5 (5,5-8,5) 4,3 7,0 (4,5-12) 10,36

Pe3HHa ëpgaMuga 6oraa6 axTanam 12,0 (10-14) 8,36 6,5 (5,5-8,5) 4,6 7,0 (4,5-12) 10,54

ycynuga

^appox^HK

ycynga axTanaHraH 12,0 (10-14) 8,42 6,5 (5,5-8,5) 4,9 7,0 (4,5-12) 9,14

ôy^ananap

CHKHm ycynu

ëpgaMuga axTanaHraH 12,0 (10-14) 8,62 6,5 (5,5-8,5) 4,85 7,0 (4,5-12) 8,36

ôyKananap

5 OHHHK Ta^puôagaH cyHr

Ha3opaT rypyxuga 12,0 (10-14) 9,50 6,5 (5,5-8,5) 5,16 7,0 (4,5-12) 8,29

Pe3HHa ëpgaMuga 6oraa6 axTanam 12,0 (10-14) 10,03 6,5 (5,5-8,5) 5,52 7,0 (4,5-12) 8,44

ycynuga

^appox^HK

ycynga axTanaHraH 12,0 (10-14) 10,11 6,5 (5,5-8,5) 5,67 7,0 (4,5-12) 7,32

ôyKananap

CHKHm ycynH

ëpgaMHga axTanaHraH 12,0 (10-14) 11,35 6,5 (5,5-8,5) 5,82 7,0 (4,5-12) 7,02

ôyKananap

1-^agBan MatnyMOTnapHHH TaxnHn KHnraHHMH3ga KOHgarH reMoraoÔHH MH^gopH, Ha3opaT rypyxHgarH ôyKananapga Metëp KypcaTKHHHgaH 33,4 %-ra, ^appox^HK ycynga axTanaHraH Sy^ananapga 29,83 %-ra, CHKHm ycynu ëpgaMHga

ахталанган букачаларда 28,16 %-га резина ёрдамида боглаб ахталаш усулидаги букачаларда 30,32 %-га, кам булди.

5 ойлик тажрибадан сунг бу курсатгич, назорат гурухи букачаларида 20,83 %-га, жаррохлик усулда ахталанган букачалар гурухда 15,75 %-га, сикиш усули ёрдамида ахталанган букачаларда 5,01 %-га резина ёрдамида боглаб ахталаш усулидаги букачаларда 16,14%-га, камайиб меъёр курсаткичларига якинлашди.

Тажрибадаги букачаларнинг кон таркибидаги шаклли элементлар курсаткичлари куйидагича булди: назорат гурухидаги букачаларида меъёр курсаткичидан эритроцитлар микдори 33,84 %-га, жаррохлик усулида ахталанган гурухидаги букачаларида 27,84 %-га, сикиш усули ёрдамида ахталанган букачалар гурухида эса 25,34 %-га резина ёрдамида боглаб ахталаш усулидаги гурухидаги букачаларда 29,23 %-га,кам булди.

Бу курсаткич тажрибанинг 5 ойлик даврида тула кийматли озиклантириш натижасида куйдагича булди, назорат гурухидаги букачаларида 20,61 %-га, жаррохлик усулида ахталанган гурух букачаларида уртача 12,76 %- га, сикиш усули ёрдамида ахталанган гурух букачаларида 10,46 %-га резина ёрдамида боглаб ахталаш усулидаги букачаларида уртача 15,07 %-га, кам булиб, конннинг шаклли элементи булмиш эритроцитлар микдори кон таркибида кутарилиб меъёр курсатгичига якинлашганлигии кузатилди.

Конннинг иммун тизимини белгиловчи лейкоцитлар микдори тажриба давомида куйидагича булди: тажриба бошида лейкоцитлар микдори меъёр курсатгичига нисбаттан 48-14,87 %-гача ортган булиб, 5 ойлик тажриба давомида назорат гурухида 18,42 % ни, жаррохлик усулида ахталанган гурух букачаларида 4,57% га, сикиш усули ёрдамида ахталанган гурух букачалар меъёр курсатгичларига тенг булди. резина ёрдамида боглаб ахталаш усулидаги гурух букачаларида эса 20,57 % га, ортгани кузатилди.

Хулоса килиб шуни айтиш мумкинки, тажрибани 5 ой давомида тажрибадаги барча гурухларнинг гематологик курсаткичларини жумладан, кон таркибидаги гемоглобин ва коннниг шаклли элементи хисобланган эритроцитлар микдорини ортганлиги ва лейкоцитлар микдорини эса камайганлиги кузатилди.

REFERENCES

1. В.В.Благовешинский томонидан кора-ола зотли 1,5-2 ёшли ахталанган букачалар устида олиб борган тажрибаси (1960 й)

2. С.С.Саидгазиев томонидан "Кизил Узбекистан" хужалигида 1,5-2 ёшли ахталанган олиб борган тажрибаси (1960)

3.А.Абдурашитов диссиртатция. Узбекистонда районлаштирилган корамол зотларини узаро чатиштириб гушт махсулдорлигини ошириш. 1984 йил

4. Х,.Б.Ниёзов Умумий ва хусусий хирургия Самарканд 2015 йил.

5. Д.С.Вохидова Ветеринария жаррохлиги Тошкент 2017 йил.

6. Э.Кодиров Гисталогия 2012 йил.

7. А. Гайко Мясная продуктивность крупного рогатого скота и качество говядины. Изд. "Урожай", 1971 г.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.