CC BY
7— Вестник «Qp.fiey»-kst
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ВОСПИТАНИЯ ПОДРАСТАЮЩЕГО ПОКОЛЕНИЯ
х
ш
1
О
с
0
I—
W
в
2
Ei
1
о с
X
EÎ
О
о
m
%
ta О
ш
-Q
X
-Q
с;
£
н <
К. О. Абдиханова,
К^останай педагогика колледж!нщ мектепке детнгi педагогика пэт оцытушысы
Негиг'1 свздер: оз'т-031 басцару, вз oemimue, ic-эрекет, мектепке дей-iupi тэрбие жэне оцыту, багыт-багдар.
Ключевые слова: самоуправление, самостоятельно, деятельность, дошкольное воспитание и обучение, направление.
Keywords: self-
government, independently, activity, pre-school education and training, direction.
е31Н-е31 БАСЦАРУ- МЕКТЕПКЕ ДЕШНП Б1Л1М БЕРУ МЕНЕДЖЕР1Н ДАЯРЛАУ KYPAIbl 1СПЕТТЕС
Ацдатпа
Бул макал ада мектепке дейшп мамандьщ студенттерше педагогика пэнш окыту урдюшде езш-ез1 баскаруды жузеге асыру-болашак; тьщ niKip, шеипм кабылдайтын, кэс1би бшкп заманауи мамандар даярлайтын мектепке дейшп уйымдардын менджер1 болуга жагдай жасайтыны туралы айтылган.
Анотация
В этой статье говорится о том какие условия необходимо создать в процессе обучения студентов специальности «Дошкольное воспитание и обучение» для развития навыков самоуправления, качеств будущего менеджера современной дошкольной организации.
Annotation
The author gives information about what conditions it is necessary to create in educational process of student of speciality «Preschool education» for modern preschool organization.
Елбасы Н.Э. Назарбаев езшщ еткен жылгы Жолдауында алдагы он жылдыц мшдеттерш саралап керсетш, соныц inim-де осы замангы бшш беру мен кэсптпк кайта даярлауга, жаца технологияларды, идеялар мен кезкарастарды пайдалануга ка-тысты ойларын айткан. Адамныц жеке басыныц элеуметт1к к;а-сиет1, оныц OMipre деген куштырлыгы мамандьщ бшпрлтне байланысты болмак; [2]. Бпдщ елшп дамудыц жаца этапынан ©Tin жатыр. Зияткерлш капитал, адам ецбеп, жаца инноваци-яльщ ойлау Кдзакстаннын басты кундылыгы болып саналмак;. Мектепке дешнп балальщ шак; адам еьмршщ елеул1 кезещ.Сон-дьщтан да, мектепке дейшп бшш беру Кдзакстан Республика-сыныц мемлекетт1к басты саясаттагы багыттарыныц 6ipi. «Ба-лапан» багдарламасын жузеге асыру аясында мектепке дейшп бшш беру саласында кептеген темендегвдей езгерютер болып жатыр: мектепке дейшп бшш беру уйымдарыныц жаца тур-лер1, зац базалары курылуда [1]. Педагогикальщ процес бала мен ата-ана суранысын ескеруге багытталуда. Мектепке дейш-ri бйпм берудщ алдагы дамуы мектепке дешнп мекеме маман-
Вестник «Орлеу»-!^
Е<
дарыньщ кэс1би бш1кт1Л1гшде болмак.Бшш беруд1 жанарту болашак мамандарды даярлау урдюше жана кезкараспен карауга итерме-лейдг Бугшп педагогтарды тулгалык калып-тастыру жолдарыньщ кекейтест1 мэселелерш шешу уипн, колледж ем1рш демократия-ландыруга кэш л белген жен. [5] «Кай жерде когамдык емф бар. Сол жерде езш-ез1 баска-ру мумющцп мен кажеттш1п туындайды. Кай жерде ол жок, езш-ез1 бас кару ойынга айналмак» (С.И. Гессен). Ойшылдар шкф1-не токталып ез1мнщ тэж1рибеме коз салсам, бфнеше осы такырыпта калам тарткандар-дьщ тужырымдамаларына токталсак;
Студенттердщ езш-ез1 баскаруы мэсе-лесшдеп тьщ тэсшдердщ б1р1 темендепдей педагогикальщ тусш1ктершде болып табыл-мак:
-Студенттердщ езш-ез1 баскару нуска-уды - орындаушылар пирамидасыньщ бф белшеп емес, карым-катынас еркшдшн жеке тэж1рибелерше жинактаушылар.
-0зш-ез1 баскару-студенттердщ ар-найы ю-эрекет1 емес, б1рлескен, ез бетшше студенттердщ ем1рлш ю-эрекетг
-Элеуметпк ортадагы еркш карым-ка-тынастар динамикасын камтамасыз етедк Азаматтьщ жэне тулгалык шынайы мумкш-дштерш ез беттершше аньщтай алады.
-0з-езш баскаруы - окушылардьщ ужымдык, шыгармашыльщ накты ютерш жузеге асыруга даярлайды.
Колледжаральщ езш-ез1 баскару жуй-есшщ пайда болуы-узак та, курдел1 окы-тушылар мен студенттердщ бфлескен жумысы, Студенттердщ езш-ез1 баскаруын кагаз жузшде юке асыру мумкш емес. Оны ю-эре-кет процесшде гана «осфуге» болады.
Кез-келген топта езш-ез1 баскару-ды уйымдастыру уипн, студенттердщ кы-зугышылыгын, кажеттш1пн, журю-турыс турткюш бшген жен. Бундай тэсш колледжде студенттердщ белсендш1гш калыптастыра-ды. Бундай жагдайда эрбф студент эр турл1 ю-эрекет барысында ездершщ мумкшшшш-терш байкап кередь
Студенттердщ езш-ез1 баскаруы окы-тушылар мен окушылар арасындагы катып калган есм зандылыктарды бузады. 0з бетшше ю-эрекет - студенттердщ ездер1мен бетпе - бет келу1 болып табылады.[5]
Студенттердщ езш-ез1 баскаруын уй-ымдастыруга дайындьщтьщ басты факто-ры-уйымдастырушыльщ ю-эрекеттерш ка-лыптастыру.
©зш-езА баскарудьщ максаты-баскару-дьщ элеуметт1к дагдыларын дамыту, шыгармашыльщ, кэс1би, уйымдастырушыльщ ше-берлштерш, ез бетшше осу жагдайларын тугызу, студенттердщ академияльщ кукыкта-рын жузеге асыру;
0зш-ез1 баскаруды тшмд1 жузеге асыру жагдайлары:
- психологияльщ ахуал; -оку процесш белсещц ету жэне оку мазмунын жетшдфу;
-баскарудьщ формальды жэне фор-мальды емес курылымы кайшыльщтарын жою;
-жеке даму,шыгармашыльщ дамытула-рын, студенттерд1 курметтеу ахуалын тугызу;
-бшм беру процесшщ кер1 байланыс кызметш жасау;
-алдарына койган мшдеттерш есепке
алу;
-элеуметпк баскару барысында тузету жумыстарын менгеру.
Студенттердщ езш-ез1 баскару механизм^
-накты мэселеш туануц -белсенд1 топты калыптастыру; -курылган жобаны жузеге асыру; -жобаны жузеге асыру, корытынды жасау.
Бул дайындьщта басты уш курылым компененттерш атауга болады: 1 -компонент-акпараттык Студенттердщ уйымдастырушыльщ мшдеттерш шешу уипн, эр турл1 формада акпараттандарыу кажет. Студенттердщ уйымдастырушыльщ кызметш менгеру1 ушш факультатив курстардьщ, пэнаральщ бай-ланыстардьщ, сыныптан тыс жумыстардьщ алатын орны ерекше.
2-компонент-опрацияльщ
Баскару жагдаяттарын моделдеу тэжфибе барысында баскарушыльщ кабшет-терш пайдалану. Бул эр турл1 ¥00 талдау ба-рыстарында жузеге аспак.
3-компонент-тэж1рибелш.
Тэж1рибе барысында ез беттершше эр турл1 ю-эрекеттер барысында жузеге асыра-
I
ш
I
О С о
и М
В
н
I
о с
и о
т
из О
Ё
ш
К -а
с;
£
н <
Вестник < Qp.fiey»-kst
х
ш
i О
с
0
I—
W
в 2
Ei
1
о с
X
EÎ
О
о
m
%
ta О
ш
-Q
X
-Q
с; g
н <
ды. Студенттердщ езш-ез1 бас кару урдюш педагогика пэш сабагын окыту барысында эр топ ерекшел1гш карастырамын. Мысалы: «1-кун жартысынагы режимд1к урдютер» такы-рыбын еткен кезде топты шагын топтарга белш тапсырма беремш.
¥сынылатын тапсырмалар:
1-топ. Танертенп кабылдау кезшдеп ойындар жазбасын куру
2-топ. ¥.0Д арасындагы ойындар жазбасын куру
3-топ. Серуен кезшдеп ойындар жазбасын куру
Топ жетекшшер1 баяндайды. Келес1 такырып 3 курста окылады. Бул ушшш1 курс студенттер1 ушш жещл такырып. Сондьщтан тагы да, шагын топтарга болемш;
¥сынылатын тапсырмалар:
1-топ:
Ойынньщ езшдш ерекшелштер^ой-ын-балаларды тэрбиелеу жэне дамыту кура-лы (жеке ойлану, жуппен талдау, ауызша сипаттау)модель куруТоп оздершщ осы такырып бойынша тусаукесерлерш жасайды. 0з шкфлерш гылыми тургыда коргауга ты-рысады.
2-топ
Балалар емфш уйымдастырудагы ойынньщ рел1.
Жеке ойлану, жуппен талдау, ауызша сипаттау модель куру.
3-топ
Мектеп жасына дейшп балалар ойыны-ньщ турлерь
Жеке ойлану, жуппен талдау, ауызша сипаттау модель куру.
Топ жетекшшер1 баяндайды.
1-топ. Ойыншьщтьщ шыгу тарихы. оньщ бала ем1ршдеп мэш (баяндама оку)
2-топ. Ойыншьщтардьщ Ж1ктелу1 (сыз-ба жасау)
3-топ. Ойыншьщтарга койылатын талаптар. 0р топтарга ойыншьщ тандау. (тэж1рибе туршде корсету)
Бундай тапсырмалар топ жетек-шшершщ шагын топ мумкшшшгш ескере отырып, уй тапсырмасын орындауга жагдай жасайды. Бундай тапсырмаларды 1-курстан бастап беруге болады. Шагын топты баста-пкы кезде окытушы ез1 белт, топ жетекшюш
тагайындайды. Студенттер бундай жумыс турше уйренген соц оз бетшше тацдауга мумкшдш беру керек. BipaK унем1 03iH-03i баскарудьщ осын турше коп уакыт белуге болмайды. Бундай жумыстар студенттердщ салгырттьщ танытып, езгеге арка суйеп KeTyi тэрпдес эрекеттершщ окытушы алдын-алып отыруы ете кажет. Сонымен ойымызды ко-рытындылай келе, болашак тэрбиеш1 езшщ кэс1би кузфеттш1пн жетшдфе отырып, езшщ мектепке дейшп бшш беру тэрбие урдюшщ менджер1 екешш есте устаган жен. Бупнп студент ертецп маман олай болса, ескелец урпакты даярлау барысында студенттердщ тьщ шешш кабылдай алуларына жол ашудьщ 6ipi-e3ÎH-e3i баскару. 03ÎH-e3i баскару- са-палы бшш беру кез1. Студенттердщ езш-ез1 баскаруы ез бетшше шешш кабылдай бшу-ге, кез-келген жумыска жауапкершш1кпен карауга, кэс1би шеберл1ктерш уштайды. Бш1м жуйесшдеп жаца багыт-багдар езге-pyi баскарудьщ сын-тэжфибемсшен еткен жас мамандардьщ замами талаптарга жауап беретш мектепке дей1нп уйымдардьщ мен-джер1 болуга жагдай жасайды [3].
0лемдеп болып жаткан езгерютер бшш жуйесше ез acepiH, ыкпалын типз1п отыр. Сондьщтан орта бшш бере^н оку орындары-на улкен жауапкершш1к жуктелед1. Жастарга гылым жетютшретш терец менгерт, ез ма-мандыгын игере алатындай тэрбиелеу, окыту 6i3flin басты парызымыз болып кала бермек
ЭДЕБИЕТ
1. «Мектепке дешнп педагогика» Жу-мабекова Ф. Астана - 2008.
2. Трошихин, В.В. Политическая развитие личности - Алматы Наука. -1990. - 158 б.
3. Абсаттаров, Р.Б. Байлярова, Б.К. Идейно-политическое воспитание в студенческом коллективе - Алма-Ата КазГУ. - 1989. - 32 б.
4. Белоус, О.Н., Ахметов, К.Г. Формирование политической культуры у студенческой молодежи. - Алма-Ата. - 1987. - 37 б.
5. Назарбаев, Н.0. К,азакстан экономи-кальщ элеуметпк жэне саяси жедел жаца-ру жолында. КР-нын Президенп Нурсултан 0б1шулы Назарбаевтьщ Казакстан халкына Жолдауы-Астана, Елорда 2005. - 47 б.
