Научная статья на тему 'ЖИНОЯТЛАРНИ КВАЛИФИКАЦИЯ ҚИЛИШДА ЖИНОЯТ СУБЪЕКТИ МЕЗОНЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ'

ЖИНОЯТЛАРНИ КВАЛИФИКАЦИЯ ҚИЛИШДА ЖИНОЯТ СУБЪЕКТИ МЕЗОНЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
566
107
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Review of law sciences
Область наук
Ключевые слова
специальный субъект / вменяемость / возрастной ценз / ответственность / юридические лица / группа лиц. / special subject / compos mentis / age requirement / liability of legal entities / group of persons.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Х.Каримов

в статье проведен анализ значения субъекта преступления в квалификации преступлений, вопросов касательно субъекта преступления в уголовном законодательстве зарубежных стран, а также выработаны соответствующие предложения по совершенствованию законодательства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE SIGNIFICANCE OF CRITERIA THE SUBJECT OF CRIME IN THE PROCESS OF QUALIFICATION OF CRIMES

the article analyzes the significance of a subject of crime in qualifying crimes, as well as the issues on a subject of crime in criminal legislation of foreign countries, besides, relevant proposals on improving legislation have been developed.

Текст научной работы на тему «ЖИНОЯТЛАРНИ КВАЛИФИКАЦИЯ ҚИЛИШДА ЖИНОЯТ СУБЪЕКТИ МЕЗОНЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ»

THE SIGNIFICANCE OF CRITERIA THE SUBJECT OF CRIME IN THE PROCESS OF QUALIFICATION OF CRIMES

KH.KARIMOVAa

Tashkent state University of law, Tashkent, 100047, Uzbekistan

ЖИНОЯТЛАРНИ КВАЛИФИКАЦИЯ ЦИЛИШДА ЖИНОЯТ СУБЪЕКТИ МЕЗОНЛАРИНИНГ АХДМИЯТИ

^КАРИМОВ*1

Ташкентский государственный юридический университет, Ташкент, 100047, Узбекистан

ЖИНОЯТЛАРНИ КВАЛИФИКАЦИЯ ЦИЛИШДА ЖИНОЯТ СУБЪЕКТИ МЕЗОНЛАРИНИНГ АХДМИЯТИ

^КАРИМОВ*1

Тошкент давлат юридик университети, Тошкент, 100047, Узбекистон

Аннотация: мазкур мацолада жиноятларни квалификация цилишда жиноят субъектининг ауамияти, хорижий мамлакатлар жиноят цонунчилигида жиноят субъектига оид масалалар таулил цилинган уамда цонунчиликни такомиллаштириш буйича тегишли таклифлар билдирилган.

Калит сузлар: махсус субъект, ацли расолик, ёш цензи, юридик шахсларнинг жавобгарлиги, бир гуруу шахслар.

Аннотация: в статье проведен анализ значения субъекта преступления в квалификации преступлений, вопросов касательно субъекта преступления в уголовном законодательстве зарубежных стран, а также выработаны соответствующие предложения по совершенствованию законодательства.

Ключевые слова: специальный субъект, вменяемость, возрастной ценз, ответственность, юридические лица, группа лиц.

Annotation: the article analyzes the significance of a subject of crime in qualifying crimes, as well as the issues on a subject of crime in criminal legislation offoreign countries, besides, relevant proposals on improving legislation have been developed.

Keywords: special subject, compos mentis, age requirement, liability of legal entities, group of persons.

Узбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 17-моддаси жисмоний шахсларнинг жавобгарлигига оид ^оидаларни тартибга солади.

Жумладан, жиноят содир этгунга кадар ун олти ёшга тулган, а^ли расо жисмоний шахслар жавобгарликка тортиладилар.

Жиноят субъекти булишнинг учта шарти мавжуд:

1. Жавобгарликка тортиш ёшига етганлик.

2. А^ли расолик.

3. Жисмоний шахс булиши.

Демак, ЖКнинг 17-моддасида ю^оридаги учта шарт акс этганлигини куришимиз мумкин.

Жиноят субъектининг жавобгарлик ёшига нисбатан минимал ёш тоифалари белгиланган. Мазкур ёш жиноятнинг ижтимоий хавфлилиги, шахснинг ривожланиш полати, муайян лавозимни эгаллаш имкониятидан келиб чи^иб белгиланган.

Жиноят содир этгунга кадар ун уч ёшга тулган шахслар жавобгарликни огирлаштирадиган холатларда к;асддан одам улдирганликлари (97-модданинг иккинчи ^исми) учунгина жавобгарликка тортиладилар. Демак, жиноий жавобгарликка тортишнинг минимал ёши бу 13 ёш деб айтсак тугри булади.

Жиноят содир этгунга ^адар ун турт ёшга тулган шахслар Жиноят кодекси 97-моддасининг биринчи ^исми, 98, 104-106, 118, 119, 137, 164-166, 169-моддалари, 173-моддасининг иккинчи ва учинчи ^исмлари, 220, 222, 247, 252, 263, 267, 271-моддалари, 277-моддасининг иккинчи ва учинчи ^исмларида назарда тутилган жиноятлар учун жавобгарликка тортиладилар. Яъни ушбу ёшга келиб шахс мазкур жиноятларни ижтимоий хавфлилигини англаши мумкинлигидан келиб чи^иб, ю^оридаги жиноятлар учун субъект ёши 14 ёш ^илиб белгиланган.

Жиноят кодексининг 122, 123, 1251, 127, 144, 146, 193-195, 205-210, 225, 226, 230-232, 234, 235, 279-302-моддаларида назарда тутилган жиноятлар учун жиноят содир этгунга ^адар ун саккиз ёшга тулган шахслар жавобгарликка тортиладилар.

Баъзи жиноятларда субъект булиши учун муайян талаблар мавжуд. Масалан, пора олиш жиноятини субъекти фа^ат давлат органи, давлат иштирокидаги ташкилот ёки фу^ароларнинг узини узи бош^ариш органи мансабдор шахси булиши мумкин. Жиноят ^онунида бу жиноятнинг махсус субъекти дейилади. Яъни пора олиш жиноятининг субъекти давлат органи, давлат иштирокидаги ташкилот ёки фу^ароларнинг узини узи бош^ариш органи мансабдор шахси булади. Агар шахс мансабдор шахс булмаса, мазкур жиноятнинг субъекти булмайди. Демак, мансабдорлик жиноятида жиноят субъектининг умумий шартларидан таш^ари мансабдор шахс булиши хам талаб этилади.

Махсус субъектнинг бир каина мезонлари мавжуд:

1. Фу^аролик холатига ^араб, масалан, ЖКнинг 160-моддасига асосан, жосуслик жиноятининг субъекти фа^ат чет эл фу^ароси ёки фу^аролиги булмаган шахс булиши мумкин. ЖКнинг 156-моддасига асосан давлатга хоинлик жиноятнинг субъекти эса фа^ат Узбекистан Республикаси фу^ароси булиши мумкин.

2. Жинсига ^араб. Масалан, Узбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2010 йил 29 октябрдаги "Номусга тегиш ва жинсий эхтиёжни гайритабиий усулда ^ондиришга доир ишлар буйича суд амалиёти тугрисида'ги 13-сонли ^арорининг 2-бандида номусга тегиш жиноятининг жабрланувчиси аёл жинсидаги шахс булиши белгиланган.

3. Лавозимига ^араб. Давлат ташкилоти мансабдор шахси ёки нодавлат ташкилот мансабдор шахси. Хдрбий хизматчи ёки харбий мансабдор шахс. ЖКнинг 210-моддаси субъекти давлат мансабдор шахси булса, ЖКнинг 192п-моддаси субъекти нодавлат мансабдор шахс булиши мумкин. Хдрбий жиноятларнинг субъекти эса харбий хизматчи (ЖКнинг 283-моддаси) ёки харбий мансабдор шахс (ЖКнинг 301-моддаси ) шифокор ёки тиббиёт ходими (ЖКнинг 114-моддаси) булиши мумкин. ЖКнинг 230-моддасида белгиланган айбсиз кишини жавобгарликка тортиш субъекти фа^ат суриштирувчи, терговчи ёки прокурор булади.

Демак, жиноятнинг махсус субъекти Жиноят кодекси Махсус ^исми моддаларида бевосита белгиланган булади.

Жиноятнинг махсус субъекти ^илмишни тугри квалификация ^илишда мухим ахамият касб этади. Масалан, ЖКнинг 210-моддаси) бир гурух мансабдор шахслар томонидан олдиндан тил бириктириб содир этилган булса, белгиси билан малакалашда икки ёки ундан орти^ мансабдор шахс булиши талаб этилади.

Демак, жиноят субъектини шартли умумий ва махсус субъектга булиш мумкин. Махсус субъект айни вактда умумий субъект белгиларига жавоб бериши шарт. Яъни умумий субъект белгилари жисмоний шахс, а^ли расолик, жавобгарлик ёшига етганлик.

Жиноят кодексининг 18-моддаси а^ли расоликка оид ^оидани мустахкамлайди. Яъни жиноят содир этиш ва^тида уз ^илмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган ва уз харакатларини бош^ара олган шахс а^ли расо деб топилади. Демак, шахс уз ^илмишини мохиятини англаган булиши лозим.

Ижтимоий хавфли ^илмишни содир этиш ва^тида а^ли норасо холатда булган, яъни сурункали рухий касаллиги, рухий холати ва^тинча бузилганлиги, а^ли заифлиги ёки бош^а

тарздаги рудий касаллиги сабабли уз даракатларининг адамиятини англай олмаган ёки даракатларини бош^ара олмаган шахс жавобгарликка тортилмайди. Чунки бундай шахснинг ижтимоий хавфли ^илмишида жиноят таркибининг мудим элементи булган жиноятнинг субъектига ^уйилган талаб мавжуд булмайди. Шахсни жиноий жавобгарликка тортишнинг мудим шартларидан бири ЖКнинг 17-моддасида келтирилганидек а^ли расолик. ^илмишни

а^ли норасо долда содир этиш эса жавобгарликни истисно ^илувчи долат дисобланади.

ЖКнинг 18-моддасининг 3-^исмида ижтимоий хавфли ^илмишни содир этган ва суд томонидан а^ли норасо деб топилган шахсга нисбатан тиббий йусиндаги мажбурлов чоралари ^улланилиши мумкинлиги ^айд этилган. Мазкур нормада жиноятни эмас, балки ижтимоий хавфли ^илмишни а^ли норасо долда содир этиш деб келтирилган. Чунки а^ли норасо шахс жиноят содир этмайди. Балки ижтимоий хавфли ^илмиш содир этиши мумкин. Жиноят содир этиш тушунчаси деганда узида жиноят таркибининг барча элементини ^амраб олган ^илмиш тушунилади.

ЖКнинг 19-моддасида "Мастлик долатида содир этилган жиноят учун жавобгарлик" белгиланган.Мастлик долатида ёки гиёдвандлик воситалари, психотроп ёки одамнинг а^л-иродасига таъсир этувчи бош^а моддалар таъсири остида жиноят содир этган шахс жавобгарликдан озод ^илинмайди. Бундай долат шахсни а^ли норасо деб топиш учун асос булмайди. Яъни ушбу долатда шахснинг долати а^ли норасо деб топишга асос булмайди. Чунки шахс мазкур вазиятда узини узи маст долатга солади.

Агар гаразгуйлик ма^садида шахснинг эркига ^арши гиёдвандлик воситалари, психотроп ёки одамнинг а^л-иродасига таъсир этувчи бош^а моддаларни инсон организмига мажбуран киритиб, бундай шахсни узини хатти-даракатларини бош^ара олмайдиган даражада ожиз адволга келтириб, ушбу шахсдан фойдаланиб жиноят содир этилганда, содир этилган ^илмиш учун ушбу шахсни шундай адволга келтирган шахс жиноий жавобгарликка тортилиши лозим. Фикримизча, бундай долатда маст долатдаги шахс уз даракатларини англамаганлиги дамда узини узи бундай долатга келтирмаганлигидан келиб чи^иб жиноий жавобгарликдан озод ^илиниши масаласини куриб чи^иш ма^садга мувофи^.

Жиноят субъектини ижтимоий хусусиятини акс эттирган долат жиноятчи шахсини тавсифлайди. Жиноятчи шахси хусусияти дам Жиноят кодексининг махсус ^исми моддасида бевосита курсатилганда ^илмишни квалификация цилишда адамиятли. Масалан, ута хавфли рецидивист томонидан ^асддан одам улдириш ^илмишни квалификация цилишда огирлаштирувчи долат дисобланади.

Жиноят кодексининг 17-моддасида жисмоний шахсларнинг жавобгарлигини белгилашда Жиноят кодекси махсус ^исми моддаларида жиноят субъекти ёшга ^араб тавсифланганлигини курамиз. Масалан, дарбий жиноятларда субъект ёши 18 ёш этиб белгиланган. Шу уринда мазкур жиноятларни содир цилишда 18 ёшга тулмаган шахслардан фойдаланиб жиноят содир этилса, ^илмиш ^андай квалификация ^илинади деган савол тугилади. Масалан, Жиноят кодексининг 285-моддаси буйича бир-бирига тобе булмаган дарбий хизматчилар уртасидаги узаро муносабатларга оид устав ^оидаларини бузишда дарбий хизматчи билан бир ^аторда дарбий хизматчи булмаган шахс бир гуруд булиб жиноят содир этган долатда ^илмиш ЖКнинг 285-моддаси 2-^исми "а" банди билан, яъни бир гуруд шахслар томонидан квалификацияловчи белгисига кура малакаланадими? Ушбу долатда нафа^ат гуруд белгисига кура малакалаш, балки 18 ёшга тулмаган шахснинг даракатларини малакалашда дам жиноят ^онунчилиги ну^таи назаридан муаммо мавжуд. Яъни 18 ёшга тулмаган шахс ёш цензига кура, ЖКнинг 285-моддаси субъекти эмас, аммо согливда ^арши бош^а жиноятларни субъекти дисобланади. Масалан, ЖКнинг 104-106-моддаларида 14 ёш булса, 109-моддасида 16 ёш дисобланади. Яъни 18

ёшга тулмаган шахс дарбий жиноятларни субъекти булмасада, ЖКнинг 17-моддасига кура бош^а жиноятларнинг умумий субъекти дисобланади. "Х,арбий хизматни уташ тартибига карши жиноятларга оид ишларни куриш буйича суд амалиёти туFрисида"ги Олий суд Пленуми ^арорида "Жиноят кодексининг 285-моддаси 2-^исми "а" бандида назарда тутилган "бир гуруд шахслар" тушунчаси Жиноят кодексининг 29-моддасида берилган тушунча билан бир хил маънони англатади. Гуруд сифатидаги ноустав зуравонлик даракатлари ^асд умумийлиги билан бирлашган икки ёки ундан ортик дарбий хизматчилар томонидан содир этилади ва уларнинг дар бири Жиноят кодексининг 285-моддасида курсатилган жиноят субъекти булади ва жиноятда шерик сифатида иштирок этади" деб белгиланган. Мазкур тушунтиришда бир гуруд шахслар тушунчаси икки ва ундан орти^ дарбий хизматчини жиноят содир этишда иштирок этиши назарда тутилган. Шу билан бир ^аторда, ушбу тоифадаги жиноятларда иштирокчиларидан бири дарбий хизматчи иккинчиси умумий жиноятнинг субъекти (а^ли расо ва ун олти ёшга тулган шахс), аммо

харбий хизматчи булмаган холларда ^илмиш ^андай квалификация ^илиниши хасида тушунтириш берилмаган. Бизнингча, мазкур холатда жиноятнинг объектив томонини икки шахс бажарганлигидан келиб чи^иб харбий хизматчи харакатларини гурух таркибида жиноят содир этиш деб квалификация ^илиш ма^садга мувофщ. Хдрбий хизматчи булмаган хамда 18 ёшга тулмаган, аммо гурух таркибида иштирок этган шахснинг харакатларидан келиб чивдан о^ибатга ^араб Жиноят кодекси махсус ^исмининг тегишли нормалари билан жавобгарликка тортиш ма^садга мувофщ.

Махсус субъектли жиноятларда махсус субъект булмаган шахсларни жавобгарликка тортиш мумкинми? Бизнингча, мумкин. Масалан, харбий жиноятлар махсус субъектли жиноят булиб, унда 3та талабни мавжуд булишига эътибор ^аратиш керак:

биринчиси, 18 ёшга тулганлик ва а^ли расолик;

иккинчиси, харбий хизматчи булиш;

учинчиси, Жиноят кодексида назарда тутилган харбий жиноятларни содир этиш. А^ли расо ва 18 ёшга тулган, аммо харбий хизматчи булмаган шахсни жавобгарликка тортиш мумкинми? Агар а^ли расо ва 18 ёшга тулган аммо харбий хизматчи булмаган шахс харбий хизматчига харбий жиноятни содир этишга ёрдам берган, харбий жиноятга далолат ^илган ёки харбий жиноятни ташкил этган булса, фикримизча, бундай холда махсус субъект булмаган шахснинг харакатларини Жиноят кодексининг 28-моддаси ор^али иштирокчиликда содир этилган жиноят деб квалификация ^илиш лозим. Махсус субъект булмаган шахс жиноятни объектив томонини биргаликда бажарган холатда махсус субъектнинг харакатлари бир гурух шахслар томонидан огирлаштирувчи белгисига кура, квалификация ^илиниши лозим.

Яна бир мисол. Жиноят кодекси 235-моддасида назарда тутилган жиноят субъекти махсус субъект булган ху^у^ни мухофаза ^илувчи органнинг ёки бош^а давлат органининг ходими томонидан ёхуд унинг далолатчилигида ёки хабардорлигида ёхуд индамай берган розилиги билан бош^а шахслар томонидан хам содир этилиши мумкин. Жиноят кодексининг 17-моддаси талаби буйича мазкур жиноятнинг субъекти ёш цензига кура 18 ёшли шахс булиши мумкин. Мазкур жиноятни содир этишда 18 ёшга тулмаган шахсни жалб этиб жиноят содир этилганда ^илмиш ^андай квалификация ^илинади? Бундай холда жиноятни объектив томонини содир этишда ху^у^ни мухофаза ^илувчи органнинг ёки бош^а давлат органининг ходими билан умумий жиноятнинг субъекти (а^ли расо ва ун олти ёшга тулган шахс) булган, аммо ун саккиз ёшга тулмаган шахс томонидан содир этилганда ху^у^ни мухофаза ^илувчи органнинг ёки бош^а давлат органининг ходимининг харакатлари ЖКнинг 235-моддасининг 2-^исми "в" банди билан "бир гурух шахслар томонидан" белгисига кура квалификация ^илиниши лозим. Умумий жиноятнинг субъекти (а^ли расо ва ун олти ёшга тулган шахс) булган, аммо ун саккиз ёшга тулмаган шахснинг харакатларини келиб чивдан о^ибатга ^араб Жиноят кодекси махсус ^исмининг тегишли нормалари билан жавобгарликка тортиш ма^садга мувофи^.

Демак, жиноятларни квалификация ^илишда жиноят субъекти мезонларини (ёши, касби ва бош^алар) ани^лаш мухим. Муайян жиноят учун жавобгарликка тортишда жиноятнинг махсус субъекти барча мезонларини инобатга олиш лозим. Шу билан бир ^аторда, махсус субъектли жиноятларда махсус субъект булмаган шахснинг иштирок этиши уни умумий жиноят субъекти сифатида келиб чивдан о^ибатларга ^араб Жиноят кодекси махсус ^исмининг бош^а тегишли моддалари билан жавобгарликка тортишни истисно этмайди.

Маълумки, Жиноят кодексининг 2301-моддасида далилларни сохталаштириш (^албакилаштириш) учун жавобгарлик белгиланган. Мазкур жиноятни субъекти исботлашни амалга ошираётган шахслар ёки исботлашда иштирок этиш учун жалб ^илинаётган шахслар хисобланади. Жиноят кодексининг 17-моддаси талабига кура мазкур жиноятнинг субъекти 18 ёшга тулган шахс хисобланади. Жиноят-процессуал кодексининг 86-моддасига асосан исбот ^илишни суриштирувчи, терговчи, прокурор, суд амалга оширади.

Исбот ^илишда иштирок этишга гувохлар, экспертлар, мутахассислар, таржимонлар, холислар, шунингдек бош^а фу^аролар ва мансабдор шахслар жалб этилади. Мазкур исботлашда иштирок этиш учун жалб ^илинаётган шахслар ун саккиз ёшга тулмаган шахслар хам булиши мумкин. Исботлашда иштирок этиш учун жалб ^илинаётган ун саккиз ёшга тулмаган шахслар томонидан далилларнинг терговга ^адар текширув ва жиноят ишлари материаллари буйича далилларни туплаш, текшириш ва бахолаш чогида гаразли ёки бош^а паст ниятларда хужжатларга ёхуд ашёларга била туриб ёлгон маълумотларни киритишда ва узга бузиб курсатишларда намоён буладиган сохталаштирилиши (^албакилаштирилиши) учун Жиноят кодексининг 2301-моддаси

буйича жавобгарликка тортиб булмайди. Мазкур холат ва ю^оридаги мисоллар Жиноят кодекси 17-моддаси буйича субъект ёшини ^айта куриб чи^ишни та^озо ^илади.

Хорижий мамлакатлар жиноят конунчилиги урганилганда жиноятнинг субъект ёшига нисбатан бир катор фаркли жихатлари аникланди.

1. Масалан, Россия, Молдова, Украина, Беларусь, Озарбайжон, Арманистон, Козогистон давлатларида жиноят содир этгунга ^адар ун олти ёшга тулган, а^ли расо жисмоний шахслар жавобгарликка тортиладилар деб белгиланган.

2. Шу билан бир ^аторда, айрим жиноятлар учун жиноий жавобгарлик ун турт ёшдан келиб чи^иш белгиланган. Узбекистан Республикаси Жиноят кодексидан фаркли равишда ю^оридаги давлатларда айрим жиноятлар учун субъект ёши ун саккиз ёшдан келиб чикиши белгиланмаган.

3. Бундан таш^ари. Молдова ва Грузия Жиноят кодексларида жисмоний шахслар билан бир ^аторда юридик шахсларнинг жавобгарлиги хам белгиланган.

Масалан, Молдова Республикаси Жиноят кодексининг 63-моддасида юридик шахсларга жазо тури сифатида жарима, муайян фаолият билан шуFулланиш хукукидан махрум килиш, юридик шахсни тугатиш каби жазо турлари мавжуд. Жарима асосий жазо тури сифатида, муайян фаолият билан шугулланиш ху^у^идан махрум ^илиш, юридик шахсни тугатиш хам асосий, хам кушимча жазо тури сифатида ^улланилиши мумкин.

Грузия Жиноят кодексининг 1073-моддасида юридик шахсларга жазо тури сифатида юридик шахсни тугатиш, муайян фаолият билан шуFулланиш хукукидан махрум килиш, жарима, мулкдан махрум килиш каби жазо турлари мавжуд. Юридик шахсларга жазо тури сифатида юридик шахсни тугатиш, муайян фаолият билан шугулланиш хукукидан махрум ^илиш жазоси факат асосий жазо тури сифатида ^улланилиши мумкин. Жарима асосий жазо тури сифатида хам кушимча жазо тури сифатида хам ^улланилиши мумкин. Мулкдан махрум ^илиш факат кушимча жазо тури сифатида ^улланилиши мумкин.

Грузия Жиноят кодексида жиноят содир этгунга ^адар ун турт ёшга тулмаган шахслар жавобгарликка тортилмайдилар деб белгиланган. Яъни ушбу норма жиноий жавобгарликнинг умумий ёшини белгилайди. Грузия Жиноят кодексида жиноий жавобгарлик ёши жиноятни турларига ^араб белгиланмаган. Яъни барча жиноятлар учун жиноий жавобгарлик ёши ун турт ёшдан келиб чикиши мумкин.

Хорижий мамлакатлар конунчилиги тахлилидан келиб чи^иб, жиноят содир этгунга ^адар ун саккиз ёшга тулган шахсларни жавобгарликка тортилишига оид нормани чи^ариш таклиф этилади. Мазкур нормани чи^арилиши ю^орида келтирилган жиноятларни квалификация ^илишдаги бир ^атор муаммоларнинг олдини олишга хам хизмат ^илади.

Шунингдек, "Коррупцияга ^арши курашиш тугрисида"ги Узбекистон Республикаси Конунининг 27-моддасида [1]"Юридик шахслар коррупцияга оид ху^у^бузарликларни содир этганлик учун ^онунда белгиланган тартибда жавобгар булади" деб белгиланган. "Одам савдосига ^арши курашиш тугрисида"ги Узбекистон Республикаси Конунининг 3-моддасида [2] одам савдоси билан шугулланувчи шахслар ^аторига юридик шахслар хам киритилган. Амалдаги Жиноят кодексида коррупцияга оид ёки одам савдосига оид ху^у^бузарликларни содир этганлик учун юридик шахсларнинг жавобгарлиги белгиланмаган. Миллий ^онунчилигимизни ушбу нормаси талабларидан хамда хорижий мамлакатлар конунчилиги тахлилидан келиб чи^иб жиноят ^онунчилигида юридик шахсларнинг жавобгарлигини белгилаш ма^садга мувофи^.

Хулоса ^илиб айтганда, жиноят ^онунчилигига оид нормаларни янада такомиллаштириш ху^у^ни ^уллаш амалиётидаги айрим муаммоларни бартараф этишга, шу билан бир ^аторда инсон ху^у^ларини ишончли химоясини таъминлашда мухим хисобланади. Бу борада хорижий мамлакатларнинг тажрибасини урганиш ва ^иёсий тахлил ^илиш ижобий ахамият касб этади.

References:

1.Xalq so'zi. - 2017. - 4 yanvar. - № 2 (6696).

2.Xalq so'zi. - 2008. - 18 aprel. - № 77 (4487).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.