Научная статья на тему 'ЖИНОИЙ ДАРОМАДЛАРНИ ЛЕГАЛЛАШТИРИШНИНГ КРИМИНАЛИСТИК ТАВСИФИ'

ЖИНОИЙ ДАРОМАДЛАРНИ ЛЕГАЛЛАШТИРИШНИНГ КРИМИНАЛИСТИК ТАВСИФИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Жиноий / жазо / жиноий фаолият / даромад / легаллаштириши / уюшган жиноятчилик / ижтимоий / хавфлилик / хуфёна / криминалистика / Преступное / наказание / преступная деятельность / доходы / легализация / организованная преступность / социальная / опасность / тайно / криминалистика.

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Сардор Икромович Элов

Мазкур мақолада жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришнинг криминалистик жиҳатлари таҳлил этилган. Шунингдек, мақолада муаллиф жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш жиноятнинг криминалистик тавсифи жиноятга нисбатан бериладиган жиноят-ҳуқуқий ва криминалогик тавсифлардан кўра кенгроқ тушунча эканлиги борасида ҳам ўз фикирларини баён этган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

В данной статье анализируются криминалистические аспекты легализации доходов от преступной деятельности. Также в статье автор высказал свое мнение о том, что легализация доходов от преступной деятельности является более широким понятием, чем уголовно-правовое и криминологическое описание, данное уголовному правонарушению

Текст научной работы на тему «ЖИНОИЙ ДАРОМАДЛАРНИ ЛЕГАЛЛАШТИРИШНИНГ КРИМИНАЛИСТИК ТАВСИФИ»

ЖИНОИЙ ДАРОМАДЛАРНИ ЛЕГАЛЛАШТИРИШНИНГ КРИМИНАЛИСТИК ТАВСИФИ

Сардор Икромович Элов

Узбекистан Республикаси Хукукни мухофаза килиш академияси "Тергов фаолияти" йуналиши магистратура тингловчиси.

E-mail: sardor.elov@gmail.com

Аннотация: Мазкур маколада жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришнинг криминалистик жихатлари тахлил этилган. Шунингдек, маколада муаллиф жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш жиноятнинг криминалистик тавсифи жиноятга нисбатан бериладиган жиноят-хукукий ва криминалогик тавсифлардан кура кенгрок тушунча эканлиги борасида хам уз фикирларини баён этган.

Калит сузлари: Жиноий, жазо, жиноий фаолият, даромад, легаллаштириши, уюшган жиноятчилик, ижтимоий, хавфлилик, хуфёна, криминалистика.

Аннотация: В данной статье анализируются криминалистические аспекты легализации доходов от преступной деятельности. Также в статье автор высказал свое мнение о том, что легализация доходов от преступной деятельности является более широким понятием, чем уголовно-правовое и криминологическое описание, данное уголовному правонарушению.

Ключевые слова: Преступное, наказание, преступная деятельность, доходы, легализация, организованная преступность, социальная, опасность, тайно, криминалистика.

Annotation: This article analyzes the criminalistic aspects of money laundering from criminal activities. Also in the article, the author expressed his opinion that the legalization of proceeds from criminal activity is a broader concept than the criminal law and criminological description given to a criminal offense.

Keywords: Criminal, punishment, criminal activity, income, legalization, organized crime, social, danger, offense, criminology.

Бизга маълумки, хар бир хукукий демократик давлатнинг асосий вазифаларидан бири жиноий даромадларни легаллаштириш жиноятига карши курашишга каратилган.

April 24, 2024

1022

Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш жинояти жиноий гурух, жиноий уюшма ва терроризмни молиялаштириш, терроризм, коррупция жиноятлари ва "хуфёна" иктисодиётни ривожланишига кенг имкониятлар яратиши, криминал маблагнинг конуний иктисодиётга кириб келиши, шунингдек, жиноятчиларга жиноий йул билан топилган даромад-ларига эгалик килиш, ундан фойдаланиш ва уни тасарруф килиш имкониятларини яратиш оркали ижтимоий манфаатларга тахдид солади.

Мамлакатимизда жиноий даромадларни легаллаштиришга карши каратилган кенга ислохотлар олиб борилишига карамасдан, бу сохада илмий ва амалий ахамиятга эга булган муаммолар мавжуд.

Юкоридаги муаммолардан бири жиноий даромадларни легаллаштириш жиноятни криминалистик тавсифидир.

Жиноятнинг криминалистик тавсифи термини ва тушунчаси дастлаб утган асрнинг 60 йилларида кириминалистика фанига кириб келиб [1], бугунги кунда криминалистика хусусий назариясининг мухим таркибий кисмларидан бири хисобланади.

Жиноятнинг криминалистик тавсифи-ходисанинг булиши мумкин булган эхтимолли информацион модели хисобланиб, тахминий хулоса чикариш, тергов версиясини олга суриш учун асос булади. Жиноят криминалистик тавсифи узига хос ролни бажаради: у булиш эхтимоли мумкин булган ходисанинг информацион моделини яратиш имконини беради [2]. Бундай модел эса жиноятларни тез очиш, жиноятларни олдини олиш ва тергов килишининг бошка вазифаларини хал этишда мухим ахамиятга эга.

Жиноят криминалистик тавсифи таркибини муайян элементлар ташкил этиб, унинг мазмунини жиноят хукукий, жиноят процессуал, криминалистик, криминологик, психологик, шунингдек жиноятнинг булиши мумкин булган эхтимолли моделини тиклашга каратилган бошка маълумотлар ташкил этади [3]. Шу сабабли жиноятнинг криминалистик тавсифи жиноятга нисбатан бериладиган жиноят-хукукий ва криминалогик тавсифлардан кура кенгрокдир.

Жиноят криминалистик тавсифининг элементлари барча жиноятлар учун бир хил булмай, жиноятнинг типга оид хусусиятларига караб турлича булади.

Криминалистиканинг хусусий назариясида жиноят криминалистик тавсифи элементларига багишланган куплаб карашларни учратиш мумкин. Хусусан, жиноятнинг криминалистик тавсифига И.Ф.Пантелеев жиноятни содир этишда фойдаланиладиган техник воситалар ва уларни олиш манбаларини, ашёвий далилларни, жиноятдаги моддий изларнинг типга оид тавсифини, уларни топиш эхтимоли булган жойларни, туйникларни,

April 24, 2024

1023

жиноятчини никоблашнинг бошкача воситаларини, уларнинг "касбий" ютуклари, жиноий алокаларининг хусусиятларини [4], И.А. Возгрин жабрланувчининг типга оид хусусиятларини, жиноят ва жиноий харакатларнинг типга оид окибатларини яширишни, кенг таркалган жиноят мотивлари тугрисидаги умумлаштирилган маълумотларни [5], И.Ф.Герасимов жиноий килмишнинг кенг таркалганлигини, уни аниклаш ва фош этишнинг узига хос жихатларини, жиноий ходисанинг типга оид хусусиятларини, жиноят изларини шаклланиш механизмларини [6] киритишни таклиф этади.

Л.А.Сергеев "жиноятнинг криминалистик тавсифининг тузилишига куйидагиларни: содир этилган жиноятнинг алохида белгиси ва излари, жиноятчиларни ифода этувчи холатлар ва уларнинг алокалари, объектив томондан-вакти, жойи ва жиноятни содир этиш холати, тажовуз объекти ва санаб утилган факторларни узаро богликлигини киритади [7].

Ушбу фикрда криминалистик тавсифнинг айрим элементлари акс этмаган, яъни жиноятчи ва жабрланувчининг шахси каби мухим белигилар назардан четда колдирилган.

Шубхасизки, жиноят криминалистик тавсифининг умумий назариясидан жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш жиноятининг узига хос криминалистик тавсифини ишлаб чикишда фойдаланиш зарур.

Жиноий даромадларни легаллаштиришнинг криминалистик тавсифи куйидагиларан ибрат:

S жиноий тажовуз объекти;

S жиноятни содир этиш усули;

S жиноятни содир этиш вакти, жойи ва шароит;

S изларни хосил булиш механизми;

S мотив ва максад;

S жиноятчининг шахси.

Юкоридаги криминалистик тавсифининг хар бир элементига алохида тухталиб утамиз.

Тажовуз обьекти, ушбу жиноят буйича тажовуз обьекти Узбекистон Республикаси ЖКнинг 243-моддасида курсатилган жиноий фаолиятдан олинган мулк (пул маблаглари ва бошка мол-мулклар) хисобланади.

Пул маблаглари деганда, Узбекистон Республикасининг пул бирлиги хисобланган сум, валюта кимматликлари ва кимматли когозлар тушунилади.

Шуни назарда тутиш лозмки, "кенг маънода"ги пул маблаглари тушунчасига нафакат узбек суми ёки хорижий давлат валютаси, балки кибертулов ва кибервалюталарни хам киритиш мумкин.

April 24, 2024

1024

Кибертуловдан хозирги кунда асосий тулов воситалари булган валюта, кредит карточкалари, чеклар, дебиторлик карточкалари ва накд пулсиз автоматлаштирилган пул утказишларда фойдаланилмокда. Уларни амалга ошириш вактида когоз пулларнинг урнини босувчи электрон воситалардан-когоз пулларнинг хамма атрибутлари ва хусусиятлари мавжуд булган кибер валютадан фойдаланилади.

ФАТФнинг 1999 йилги махсус хизмат органлари фаолияти якуни буйича хисоботида хукукни мухофаза килувчи органлар жиноятчиларнинг кредит карточка, "интернет тизими" оркали амалга оширилаётган банк операцияларини етарли даражада кузатиш имкониятига эга эмаслиги таъкидланган [8].

Тажовуз обьектининг мухим белгиси легаллаштириш жараёнида унинг узгарувчанлигидир. Масалан, жиноят натижасида олинган пул маблаглари мол-мулк сотиб олишга ишлатилади. Франциянинг интерпол бюросида 14 та ушбу тоифадаги жиноят ишлари тахлил килинганда (14 холатдан еттитасида) жиноятчилар криминал фойдаларини олтинга, санъат асарларига, машиналарга, самолётларга инвестициялаган.

Пул маблагларини легал бизнесга киритишда жиноятчилар дархол "бир ук билан икки куённи урадилар", нафакат мулкни легаллаштириш, балки кушимча фойда олишлари хам мумкин.

Тажовуз обьектига фукаролик муомиласидан чикарилган мол-мулклар кирмайди, уларни легаллаштиришнинг имконияти йук. Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни фукаролик муомаласида булиши таъкикланган, жумладан ук отар курол, ук дорилар, портловчи моддалар ёки портлаш курилмалари, кучли таъсир килувчи ёки захарли моддалар, радиоактив материаллар, наркотик ёки психотроп моддалар, фукаролар эгалигида булиши мумкин булмаган техник воситалар билан алмаштириш, бизнинг фикрмизча, ЖКнинг 243-моддаси предметини ташкил этмайди.

И.С.Тумаковнинг фикрича [9], шахс жиноий даромадлардан махфий эшитиб туришда ишлатиладиган махсус техник курилмаларини сотиб олишга сарфласа, легаллаштириш жинояти буйича жиноий жавобгарликка тортилишига сабаб булмайди [10]. Бирок, шахс махфий эшитиб туришда фойдаланиладиган махсус техник курилмаларни сотиб олиш учун лицензияга (бошка мажбурий белгиларга) эга булса, у легаллаштириш жинояти билан жиноий жавобгарликка тортилишига сабаб булади.

Бизнинг фикримизча, жиноий йул билан олинган пул маблагларини фукаролик муомиласида булиши таъкиланган мол-мулкларни олиш учун

1025

April 24, 2024

утказиш, шунингдек шу максадда молиявий операцияларни амалга ошириш билан жиноий даромад конуний булиб колмайди.

Шуни таъкидлаш лозимки, калбаки пуллар, кимматли когозлар, калбаки кредит ёхуд хисоб-китоб ва бошка тулов хужжатлари ЖКнинг 243 -моддасида курсатилган жиноятнинг предмети булиши мумкин эмас.

Узбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2011 йил 11 февралдаги "Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга оид ишлар буйича суд амалиётининг айрим масалалари тугрисида"ги ^арорининг 3-бандида жиноят натижасида орттирилган мулк объекти сифатида Фукаролик кодексининг 169-моддасида хар кандай мулк булиши назарда тутилган.

Бирок, ФКнинг 169-моддасида назарда тутилган катор мулк хукуки объектлари, яъни ер ости бойликлари, сувлар, хаво бушлиги легаллаш-тиришнинг предмети була олмайди. Чунки, бундай мол-мулклар жиноий йул билан кулга киритилганлиги билан фукарлик муомиласида булиши мумкин эмас ва шу муносабат билан уларни легаллаштириш имкониятлари мавжуд эмас. Мазкур холатда Олий суд жиноий даромаларни ленгаллаштириш предмети доирасини асоссиз равишда кенгарйтириб юборган.

ФКнинг 3-моддаси иккинчи бандида бошка конунлар ва конун хужжатларидаги фукаролик конун хужжатлари нормалари Фукаролик кодексига мос булиши шарт деб курсатилган. Демак, бизнинг фикрмизча, жиноят ва жиноят-процессуал конун хужжатлари мулкни ФК нормаларига зид равишда талкин килиши мумкин эмас.

ЖКнинг 243-моддасида курсатилган бошка мол-мулк деганда, пул маблагларидан ташкари, фукаролик муомаласида булишига йул куйилган фукаролик хукуки объектига кирувчи барча кучар ва кучмас мол-мулклар тушунилади.

В.А.Никулина бошка мол-мулклар тушунчасига нафакат аник мулкий: кучар ва кучмас, балки интеллектуал мулкларга, интеллектуал фаолият натижалари ва шу каби бошка мулкларга нисбатан кулланишили лозим" [11], деб таъкидлайди.

"Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришни аниклаш, олиб куйиш ва мусодара килиш тугрисида"ги Страсбург конвенциясида курсатилишча, "мол-мулк деганда мол-мулкнинг хар кандай турини, ашёвий ёки ашёвий булмаган, кучар ёки кучмас, худди шунингдек шундай мол-мулкка нисбатан хукук берувчи юридик актлар ёки хужжатлар тушунилади" [12].

Жиноий даромадларни легаллаштириш усуллари - деб жиноий йул билан олинган пул-маблаглари ва бошка мол-мулкларга конуний тус бериш

April 24, 2024

1026

каратилган легаллаштириш жиноятини содир этишга тайёргалик куриш, содир этиш ва изларни яширишнинг комплекс харакатлар, боскичлари мажмуига айтилади.

Жиноятни содир этиш усули куйидагилардан таркиб топган:

а) жиноятни содир этишга тайёргарлик куриш;

б) жиноятни содир этиш;

в) жиноят изларини яшириш.

Жиноий даромадларни легаллаштириш усулларининг тури куп булганлиги боис, хозиргача тулик урганилмаган ва очиб берилмаган [13]. Хрзирги кунда жахонда жиноий даромадларни легаллаштиришга карши кенг камровли чора-тадбирлар амалга оширилишга карамасдан легаллаштиришнинг янги усул ва тизимлари "ихтиро" этилмокда.

A.В.Соловьев жиноий даромадларни легаллаштириш усулларини моделлар, иктисодиёт сохалари ва жиноят содир этилган жой буйича булишни таклиф этади [14].

Купгина муаллифлар жиноятни содир этиш усуллари сифатида жиноий даромадларни легаллаштириш боскичини ажратиб курсатади. "... биринчидан, топилган пул маблагларининг жиноийлигини никоблаш учун уни утказиш, иккинчидан, терговни чалгитиш учун изларни яшириш ва учинчидан пулнинг касбий ёки географик келиб чикишини сир саклаган холда ундан фойдаланишни таъминлаш"[15].

B.А.Иванов жиноят содир этиш усулини боскичларга караб учга булишни таклиф этади: жиноий даромадларни бевосита легаллаштириш ва уларни конуний муомилага кайтаришдан иборат икки фазали модел; ажратиш, аралаштириш ва интеграциядан иборат уч фазали боскич ва накд пул маблагларини жиноий такибдан озод этиш, уларни таксимлаш, жиноят содир этиш изларини никоблаш ва пул массасини интеграциялашдан иборат турт фазали боскич [16]дир.

БМТнинг исхтисослаштирилган ташкилоти легаллаштириш жараёнини куйидаги боскичларга булади: жойлаштириш (пул маблагларини легал иктисодиётга жойлаштириш ёки уларни кантрабанда йули билан хорижий давлатга чикариш); ажратиш (пул маблагларини мураккаб тузулмалар оркали унинг манбасидан ажратиш); интеграция (легаллаштирилган пул маблагларини конуний иктисодиётга киритиш) [17].

Швейцариялик профессор П.Бернаскони ва немец олими К.Освальд жиноий даромадларни легаллаштиришнинг икки боскичли моделини ажартиб курсатади. Биринчи боскич, киска муддатли характерга эга булиб, бунда бевосита ^'ифлос пуллар"га кучмас мол-мулк, киммат бахо метал ва тошлар, заргарлик буюмлари,

April 24, 2024

1027

бошка кимматликлар сотиб олиш, юкори кийматга эга булган купюрали валютага, бошка хорижий валютага алмаштириш оркали легаллаштирилади [18].

Иккинчи боскич уртача ва узок муддатли характерга эга булиб, дастлаб легаллаштирилган пуллар келиб чикиши жиноийлигини курсатувчи ташки белгилар тула никобланмагунча турли хил молиявий муассасалар оркали утказилади.

Швейцариялик криминалист олим К.Мюллер "ифлос" пулларни легаллаштиришнинг турт секторли моделини ишлаб чикди. Хар бир секцияда узига хос хусусиятга эга булган ички секцион операциялар амалга оширилади.

Биринчи секторда дастлабки легаллаштириш амалга оширилади, иккинчисида эса-легаллаштирилган пул маблаглари контрабанда учун бир ерга тупланади. Учинчи боскичда эса легаллаштирилган пул маблаглари молиявий тизимларга киритилади. Туртинчи секторда эса легал бизнесда тамомила легаллаштирилган интеграция жараёни амалга оширилади [19].

А.Цюнд жиноий пул мабалагларининг айланишига караб узига хос легаллаштириш моделини ишлаб чикди. Ушбу модель криминал легаллаштиришнинг таркибий элементларидан иборат булиб, бутун циклнинг (айланиш) амалга оширилиши натижасида жиноий даромад охир окибат конуний тадбиркорлик фаолиятига инвестицияланади [20].

И.С.Тумаков, жиноят содир этиш усуллари килмишнинг ижтимоий хавфлилик даражасига, легаллаштирилаётган мол-мулк микдори ва жиноят субъектининг жамиятга карши каратилган харакатлар шаклига караб куйидаги гурухга ажратади: жиноий даромадлар легаллаштириладиган иктисодиёт сохалари; содир этиш жойи; иштирокчилик тури ва шакли; легаллаштирувчи шахснинг биринчи жиноятни содир этишда иштироки; асосий жиноятни содир этиш усулларининг легаллаштириш усуллари билан богликлиги; даромад кандай жиноят натижасида топилганлиги; жиноят субъекти шахси, малакаси, маълумоти; криминал килмишни яширишда хукукни мухофаза килувчи ва хокимият органлари вакиллари иштироки; легаллаштирилган пул маблагларининг сарфланиши; кулланиладиган техник воситалар; жиноят содир этиш усулларининг, битимларнинг содир этиш тезлиги; жиноий даромадларни легаллаштириш максади [21].

Айрим олимлар жиноий даромадларни легаллаштириш усуллари буйича куриб чикилаётган юкоридаги моделлар криминологик ахамиятга эга эканлигини, улар ортикча назариялаштирилган ва криминал вокейликдан узоклашганлиги боис мураккаб никобланган жиноятни тез ва тула очиш, тергов килиш учун зарур булган метод ва воситаларни ишлаб чикишга кодир эмас, деб таъкидлайди [22].

1028

April 24, 2024

Бизнинг фикримизча, бундай фикрга кушилиб булмайди. Чунки, юкорида таъкидлагинимиздек, жиноятнинг криминалистик тавсифи жиноий даромадларни легалаштириш жиноятини содир этиш мумкин булган инфармацион моделини яратишдан иборатдир. Шундай экан, мазкур жиноятни содир этишнинг мумкин булган, хатто амалиётда учрамайдиган усулларини хам тахлил этиш ушбу тоифадаги жиноятларни тез ва тула очиш, олдини олиш ва тергов килишнинг сифати ва самарадорлигини оширишга хизмат килади.

Куриниб турибдики, усулларни таснифлаш-бу одийгина гурухларга ажратиш эмас, балки ички ва ташки факторларга караб муайян тартибга солишдир.

В.А.Никулина жиноят содир этиш усулини грухларга ажаратиш юзасидан куйидаги фикрни тугри таъкидлайди: "...хар бир усулнинг алохида булиши тугрисида гапириш мумкин эмас-"ифлос" пулларни бир занжирда легллаштиришда усуллар турли вариантларда келиши мумкин" [23].

Узбекистон Республикаси ЖКнинг 243-моддаси диспозициясида жиноятни содир этиш усуллари сифатида утказиш, мулкка айлантириш ёхуд алмаштириш, яшириш ёки сир саклаш курсатилган.

Айрим адабиётларда утказиш деганда, жиноий фаолиятдан олинган пул маблаглари билан банкларда кандайдир молиявий операцияларни амалга ошириш тушунилиши курсатилган [24]. Бундай фикрга кушилиш кийин. Чунки ФК 82-моддасида фукаролик хукуки объектларининг, хусусан мол-мулкнинг муомалада булиши белгиланган булиб, унинг мазмунида фукаролик объектлари эркин суратда бошка шахсларга берилиши ёки универсал хукукий ворислик тартибида ёхуд бошка усул билан, агар улар муомиладан чикарилмаган ёки уларнинг муомалада булиши чеклаб куйилмаган булса, бир шахсдан иккинчи шахсга утиши мумкинлиги курсатилган.

Шундай экан, жиноят натижасида олинган мол-мулкни утказиш дегандан нафакат пул маблагларини, балки фукаролик муомаласида булиши такикланмаган хар кандай мол-мулкни бир шахсдан бошкасига утказишни тушиниш лозим.

Мулкка айлантириш деганда - хар кандай фукаровий хукукий битим: олди-сотди битимини, алмашиш, хадя ва хоказо битимларни тузиш ёки жиноий фаолият натижасида олинган даромадларни конуний тадбиркорлик ёки бошка ишлаб чикариш тузилмасини ташкил килиш ёки иш олиб боришга сарфлаш тушунилади [25].

Алмаштириш деганда, сумни хар кандай хорижий валютага конвертация килиш тушунилади [26].

1029

April 24, 2024

Жиноятнинг асл хусусиятини яшириш ёки сир сацлаш деганда, жиноий даромад тарзидаги нарса ёки буюмнинг асл холатини узгартириш тушунилади. Бундай харакатлар деганда угрилик, боскинчилик, талончилик, пора олиш каби жиноятларнинг предмети хисобланган тилла такинчоклар, рангли металлар, заргарлик буюмларидан бошка хилдаги буюмлар ясашни тушуниш лозим.

Жиноий даромаднинг манбаини яшириш деганда, жиноий даромад келиб чиккан манбани гуё конуний даромад топиш мумкин булган объект килиб курсатиш тушунилади. Мазкур жиноий харакатларни амалга ошириш учун конунда белгиланган тартибда тадбиркорлик субъектлари хисобланган мулкчилик шакли хар хил булган юридик шахс ёки якка тадбиркорлик ташкил этилади. Ушбу усулда содир этилган жиноятни тергов килишда тадбиркорлик субъектларининг конунда белгиланган тартибда очилиши ва фаолият олиб бориши, солик ва бошка туловларнинг тулик ва уз вактида туланишига эмас, балки ушбу тадбиркорлик фаолиятига, устав жамгармаларининг шаклланти-рилишига киритилаётган пул маблаглари ва бошка мол-мулкларнинг жиноят натижасида топилганлигига эътибор каратиш, уларни синчковлик билан, тула ва хар томонлама тахлил этиш зарур.

Жиноий даромад, яъни пул маблаглари ёки бошка мол-мулкка нисбатан хакикий эгалик хукукларини яшириш ёки сир саклаш деганда, жиноий даромадни узга шахс номидан бошкариш хам тушунилмоги лозим. Шахс жиноий даромаднинг кимга карашли эканлигини яшириш максадида давлат руйхатидан утказилиши шарт булган кучар ва кучмас мол-мулкларни, одатда, якин кариндошлари ёки танишлари номига расмийлаштиради, уларнинг номида фирмалар ташкил этади, мол-мулкни бошкариш эса унинг узида колади. Яъни у бенифициар мулкдор булиб колаверади.

Бизнинг фикримизча, жиноий даромадларни легаллаштириш усулларини легаллаштирилаётган давлатнинг конунчилик тизими, жиноий даромад олинаётган манбалар, жиноят предмети, жиноят субъекти ва жиноятдаги иштирокчилик масалалари ва легалаштирилаётган пул маблагларининг микдори каби белгиларга караб гурухларга ажратиш лозим.

Фойдаланилган адабиётлар руйихати:

1. Т.В.Аверьянова, Р.С Белкин, Ю.Г.Корухов, Е.Р. Россинская. Криминалистика. Учебник для вузов. под ред. Заслуженного деятеля науки Российской Федерации, профессор Р.С.Белкина.-М.:Издательство группа НОРМА-ИНФРА. - М, 1999. -Б.687; Сергеев Л.А. Криминалистика М., 1991-.Б.425.

1030

April 24, 2024

2. Т.В.Аверьянова, Р.С Белкин, Ю.Г.Корухов, Е.Р. Россинская. Криминалистика. Учебник для вузов. Под ред. Заслуженного деятеля науки Российской Федерации, профессор Р.С.Белкина. - М.: Издательство группа НОРМА-ИНФРА. -М, 1999. -Б. 688.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Тумаков Илдус Сейтгереевич. Криминалистическая характеристика легализации (отмывания) денежных средств и иного имущества, приобретенных преступным путем, и ее использование при выявлении и расследовании этой категории преступлений Екатеринбург 2004. 16 ст

4. Пантелеев И.Ф. Методика расследования преступлений. -М., 1995. -С. 10.

5. Возгрин И.А. Научные основы криминалистической методики расследования преступлений. СПб, 1993. -Б. 25.

6. Криминалистика / Под ред. И.Ф. Герасимова, Л.Я. Драпкина. -М., 1994. -Б. 330.

7. Сергеев Л.А.Сущность и значение криминалистической характеристики преступлений: руководство для следователя. -М.:1971. -С.438.

8. Годовой отчет Специальной финансовой комиссии по проблемам отмывания денег за 1998-1999 гг. Приложение. Париж, 1999. -С. 16-18.

9. Тумаков И.С. Криминалистическая характеристика легализации (отмывания) денежных средств и иного имущества, приобретенных преступным путем, и ее использование при выявлении и расследовании этой категории преступлений. Екатеринбург 2004. 39 ст.

10. Тумаков И. С. Криминалистическая характеристика легализации (отмывания) денежных средств и иного имущества, приобретенных преступным путем, и ее использование при выявлении и расследовании этой категории преступлений. Екатеринбург 2004. 39 ст.

11. Никулина В. А. Отмывание «грязных денег», уголовно-правовая характеристика и проблемы соучастия. М., 2001. -Б. 46.

12. Сборник документов Совета Европы в области защиты прав человека и борьбы с преступностью. -М., 1998. -Б.168-184

13. Криминалистика: учебник для студентов вузов под ред. А.Ф.Волынского, В.П.Лаврова.-2-е изд., перераб. И доп. - М.: ЮНИТИ-ДАНА: Закон и право, 2008. -С.664

14. Соловьев А.В. Элементы криминалистической характеристики легализации преступных доходов // Следователь. 2002 . № 8. -С. 24.

15. Драпкин Л.Я., Злоченко Я.М., Вафин Р.Р. Наркотрафик в современном мире: психофизиологические и нейрофизиологические методы исследований

1031

April 24, 2024

противодействия финансированию международного терроризма. Екатеринбург, 2003. - С. 116.

16. Иванов В.А. Отмывание денег и правовое регулирование борьбы с ним. -М.: Российский Юридический Издательский Дом. 1999. -С. 26.

17. Джек А. Блам, Майкл Леви, Р. Томас Нэйлор, Фил Уильмс. Финансовые убежища, банковская тайна и отмывание денег. ОНН. Нью-Йорк, 1999. -С. 6.

18. Тумаков И.С. Криминалистическая характеристика легализации (отмывания) денежных средств и иного имущества, приобретенных преступным путем, и ее использование при выявлении и расследовании этой категории преступлений. - Екатеринбург. 2004. 88 ст

19. MullerC. Gebdwascherei: Motwe-Formen-Adwehr. Treuhand-Kammer.1992.

20. Zund A. Gebdwascherei: Motwe-Formen-Adwehr, in: Der Schwezer Tren-hander 9/1990.

21. Тумаков И.С. Криминалистическая характеристика легализации (отмывания) денежных средств и иного имущества, приобретенных преступным путем, и ее использование при выявлении и расследовании этой категории преступлений Екатеринбург 2004. 89 ст.

22. Драпкин Л.Я., Злоченко Я.М. Способы легализации незаконных доходов. Организованная преступность и коррупция. 2001. №1. -С. 67.

23. Никулина В.А. Отмывание «грязных денег». Уголовно-правовая характеристика. М., 2001.

24. Рустамбаев М.Х. Узбекистон Республикасининг Жиноят кодексига шархлар. Махсус кдсм - Тошкент: "Юридик адабиётлар публиш", 2021. - Б. 688 бет.

25. Рустамбаев М.Х. Узбекистон Республикасининг Жиноят кодексига шархлар. Махсус кдсм - Тошкент: "Юридик адабиётлар публиш", 2021. - Б. 688 бет.

1032

April 24, 2024

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.