CC BY
7FTAXP 04.51.31
ЖАС МАМАНДАРДЬЩ Ж¥МЫСЦА ОРНАЛАСУ СТРАТЕГИЯСЫНЬЩ ГЕНДЕРЛ1К
АСПЕКТ1ЛЕР1 (ЭЛЕУМЕТТАНУЛЫЦ ЗЕРТТЕУ НЭТИЖЕЛЕР1 БОЙЫНША)
А.Б. Сарсенова PhD,
Казак улттык цыздар педагогикалык университетi, Казакстан, Алматы к., email: assel.sarsenova@inbox.ru
Макалада эмпирикалык элеуметтанулык зерттеу нэтижелер1 бойынша жас мамандардын кепшшпнде бастапкы мамандык тандауы табысты болып, ягни мамандык бойынша немесе оган жакын мамандык бойынша жумыс жасап жатканы аныкталды. Ер адамдардын кузыреттшк децгей сэл жогары болганымен, б1рак практикалык тэжiрибе тапшылыгын сезшетшш (кыздарга караганда жт) дэйектелдг Ецбекп кэаби-гендерлж белу дэстYрлi болып табылады. Жумыска орналасудын ец кещнен тараган жолы -элеуметпк байланыстар, таныстар. Бос орындар жэрмецкеа, жумыспен камту кызметi сиякты жумыспен камту институттарыныц тиiмдiлiгi эзiрше темен болып отыр.
Трек свздер: гендер, жумысща орналасу, жас маман, мамандъщ, жумысбастылыщ, жумыс iздеу, элеуметтгк байланыс
Теориялык шолу
Бугшп тацда мамандык дэстурл1 турде элеуметпк сипаттамалардыц, накты мамандандырылган бшмдердщ, дагдылардыц, кузыреттшктердщ, ецбек кызметшщ белгш б1р турш жузеге асыру ушш мацызды, жеке тулганыц одан эр1 элеуметтену1мен, накты санатка элеуметпк ортактыкты, уксас ецбек тур1мен айналысатын жеке тулгалар ассоциациясын дербес жиынтыгы реннде карастырылады. Жогары бшм алу мотив1 болып эдетте, накты пэнд1 терецценп окыту, дэреже алу, негурлым жогары бшктшкн алу жэне осылайша, болашакта жаксы жумыс алу реннде кабылданады [1;45].
Шетелщк элеуметпк психологияда Д. Сьюпер, Дж. Холланд мамандык тацдау кез1нде тулганыц мшез-кулкын тусшд1ру ушш ец мацызды деп келес кезендерд1 белш керсетедк
- кэс1би артыкшылык;
- тацдау сэп;
- кэс1би жепспктер [2].
Дж.Холланд мамандык тандауын тулгалык багдар мен жеке тулга турше сэйкес келетш орта тацдау реннде сипаттайды. Ал, Л. Сизова мен Н. В. Кладова осы мэселе бойынша журпзшген зерттеулер1нде гендерлш елшемде студенттердщ каз1рп кезкарастарына, кундылыктарына баса назар аударады. Зерттеушшердщ птр1 бойынша, кэс1би калыптасуда жыныстыц ерекшелшн ескере отырып, бшм алушылардыц тандауы кэс1би уткырлык жэне мамандыктыц жеке уксастык аспектшер1мен корреляцияланады [3;92-102]. Мамандык тацдаудыц осындай типтес интерпретациясына суйене отырып, езгерютщ уш векторын атап еткен жен: кэс1би, тулгалык, элеуметпк-экономикалык.
Жумыска орналасу проблемасыныц теориялык аспектшерш шетелвдк зерттеушьгалымдар терец зерттеген. 1955 жылы жумыска орналасудыц алгашкы тужырымдамасы пайда болды. Алайда, 1990 жылдардыц соцынан бастап жумыска орналасу мумюнд1ктер1 эмпирикалык жолмен эр турл1 кезкараспен жэне эртурл1 децгейлерде (жеке, уйымдастырушылык жэне енеркэсшпк), сондай-ак академиялык пэндердщ кец аукымдарында зерттеле бастады. Сонымен катар, жумыс 1здеуде жэне жумыска орналасу нэтижелерш болжауга арналган зерттеулер саны курт есп. Эйткеш, жумыс 1здеу ете кец тараган кубылыс болып табылыды. Жумыс ¡здеу мен жумыска орналасу каз1рп уакытта адамдардыц ецбек ем1ршщ ажырамас белш болып саналады [4; 837855].
Hillage and Pollard жумыска орналасу - туракты жумыспен камту аркылы элеуетл юке асыру ушш ецбек нарыгында ез бепнше козгалу кабшеп деп пайымдайды [5]. Жумыс 1здеу кезшде ец мацызды элемент жумыс 1здеу максаты болып табылады. Ал, б1р топ зерттеушшер
231
Boswell, Budreau жэне Dunford ж^мыс iздеу поцесшде ж^мыс iздеушiлер ж^мыс iздеу максаты мен мiндеттершщ мацыздылыгын тYсiне бермейтшш атап втедi. Ж^мыс iздеудщ максатын зерттеу мацызды, вйткенi ж^мыс iздеушiлердщ мшез-к¥лкы, бэлкiм, олардыц ж^мыс iздеу максатына байланысты болады [6; 1083-1091]. Сондай-ак, ж^мыс iздеуде жэне жрмыска орналасуда окитын пэндердщ мацыздылыгын Bennett жэне т.б. атап втедь Олар бес элементтен т^ратын жогары бшм беру курсыныц моделiн ^сынды: тэртштш бiлiм; тэртiптiк пэндер; ж^мыс орны туралы хабардар болу, ж^мыс орнындагы ж^мыс тэжiрибесi; жалпы дагдылар [7; 71-93].
Эдiстерi
Макала жас мамандар арасында когамдык пiкiр с^рау непзшде дайындалган. Сауалнама Алматы каласы мен Шымкент каласында жогары жэне орта арнайы бiлiмi бар жас мамандар арасында 200 респонденттщ катысуымен 2016 жылдьщ маусым айынан шiлде айына дейiн жYргiзiлдi. Сауалнаманыц максаты ецбек нарыгына шыкканнан кейiн кэсiби багдарлану серпiнiн жэне ецбек мшез-к¥лкыныц Yлгiлерiн аныктау болды. Зерттеуге катысушылар эртYрлi мемлекеттiк к¥рылымдар мен кэсшорындардыц жас мамандары болып табылады. Респонденттерге алгашкы ж^мыс орындарына кiргеннен кейiн жас мамандар арасындагы мамандыкка деген карым-катынасты жаксы тYсiну Yшiн зерттеу шецбершде сауалнама толтыру ^сынылды. С^рактар келес сипаттагы аппарат алуды есепке ала отырып жасалды: жас мамандардыц демографиялык сипаттамалары; бiлiм децгеш; алган мамандыкка канагаттану; тацдаган мамандыгына деген карым-катынасыныц взгеруi; жас мамандардыц тандаган мамандыгына катысты взгерiстердi талдауы, ягни бтргеннен кейiн тYлектердiн ж^мыспен камтылу мэртебеш. Iрiктеудiн негiзгi критерийлерi - жынысы, жасы (30 жаска дейiн), мамандыгы. Жынысы бойынша iрiктемелi жиынтыктыц ^рылымы: эйелдер жынысы 61,0% жэне ерлер жынысы 38,5% прайды. Iрiктеу катес + -5%.
Деректердi компьютерлiк вцдеу жэне талдау SPSS-19 компьютерлiк багдарламасыныц базасында жYзеге асырылды.
Зерттеу нэтижелерi
Кесте 1 - Жастардъщ кэс1би бШм беру профил1, жынысы бойынша %
Кэсiби бiлiм беру профилi Жынысы Барлыгы
Эйел Ер
Техникалык 14,0% 20,0% 16,3,9%
Гуманитарлык 34,7% 30,7,2% 33,2%
Элеуметпк-экономикалык 12,4% 16,0% 13,8%
Педагогикалык 13,2% 2,7% 9,2%
Медициналык 19,0% 2,7% 11,7%
внер саласы 2,5% 0,0% 1,5%
Жаратылыстану-гылыми 0,8% 1,3% 1,0%
Барлыгы 100,0% 100,0% 100,0%
Авторлык сауалнама барысында ер балалардыц 20,0% техникалык бiлiмi бар, ал осындай бiлiмi бар кыздардыц да Yлесi кем еместiгi аныкталды - 14,0% (1-кесте). Б^л ретте, кыз балалардыц басым Yлесi (34,7%) гуманитарлык бiлiмi барларын кврсетедi. Педагогикалык бiлiмi барлар ^лдар 2,7% к¥райды, ал кыз балалар 13,2%-ды к¥рап отыр. Осылайша, ер балалар техникалык мамандыктарда, ал кыздар - гуманитарлык, педагогикалык салалар мен внер саласында бiлiм алатындары аныкталды.
Сауалнамага катыскан жастардыц басым квпшiлiгi калада орта бшм алгандыгын кврсеттi (эйел адамдар - 59% жэне ер адамдар - 56,6%). Ал, аудан орталыгында 14,5 % кыз балалар жэне 19,7% ер балалар орта бшм алган. Алайда, эрбiр екiншi жас мектепт ауылдык жерде аяктады, содан кешн гана калага квштi. Эаресе, б^л кыз балаларга (26,5%) катысты, олар ер балаларга (22,4%) караганда ауылдан калага мYмкiн жогары оку орындарына тYсу жэне ж^мыс iздеуде немесе вмiр сYPудiн колайлы жагдайларын табу максатында коныс аударганын байкадык.
Жaстaрдьщ бшм берy децгешнщ гендерлiк ерекшелiктерi бойыншa тaлдay ер aдaмдaрдыц (75,3%) мен эйел aдaмдaрдыц (52,5%) ^пш^Ниц жоFaры бiлiмi бaр екенiн кeрсетiп отыр. Бiрarç жоFaры о^у орнынaн кешнп бiлiмi бaр эйел aдaмдaрдыц тйыздьщ кeрсеткiшi (23,0%) ер aдaмдaрFa rçaрaFaндa (19,5 %) Ken. Демек, ^ыз бaлaлaр тaндaFaн мaмaндыFы бoйыншa к^зыретп бoлyFa ^мтылу децгей жoFaры. Аршйы oртa бiлiмi бaр эйел aдaмдaр (17,2%) ер aдaмдaрFa rçaрaFaндa Yлесi жoFaры (2,6%). Екiншi жoFaры бiлiмi бaр ^ыз бaлaлaрдыц кeрсеткiшi (3,3%) сэл бoлсaдa бaр болып, ar oсындaй бiлiм децгей бaр зерттеyге ^тыс^н ер aдaмдaр мYлдем жо^ болып отыр.
■ жумыссыздар
■ мемлекепж баскару саласы мэденнет
■ 6Í1LM беру саласы
■ кукыккоргау органдары курьшыс саласы
■ медицина саласы
■ кэсшкерлк
■ каржы секторы
■ кызмет керсету саласы
Диaгрaммa 1. Гендерлiк ерекшiлiк бoйыншa жaс мaмaндaрдыц ^ызмет етy сaлaсы
Жaстaрдыц ж^мыспен ^мтылу сaлaлaрын ami^ay жaFдaйындa (Диaгрaммa-1) ж^мыссыз жYрген эйел aдaмдaр (12,6%) ер aдaмдaрFa rçaрaFaццa кeбiрек (5,3%) екеш aньщтaлды. Б^л жaстaрдыц e3 кэсiби сaлaсымен rçaнaFaттaнбayлaрыныц rçaзiрri жaFдaйын ^рсетш отыр. Б^л ретте, эйел aдaмдaрдьщ ж^мыспен ^мтудыц негiзгi сaлaсы бшм берy (32,8%), медицинa (19,3%) жэне мэдениет (8,4%) болып тaбылaды. Ер aдaмдaрдьщ ж^мыспен ^мту сaлaсы бiршaмa eзгеше: б^л к$к;ьщ K^Fay орган^ы (36,0%), мемлекеттiк бaск;aрy сaлaсы (17,3%), кэсшкерлк (5,3%), кдоылыс (4,0%),
Осылaйшa, ер мен эйел aдaмдaрдыц ецбепн дэстYрлi бeлy жaстaрды ж^мыспен ^мтудыц кэсiби сaлaсындa бaсымдывдa ие. Сонымен rçaтaр, егерде жaстaрдыц, соныц шшде ер бaлaлaрдыц 20%-ныц техникaльщ бiлiмi бaр екенiн есiмiзге aлсarç, aлaйдa жaс мaмaццaрдыц бiрде-бiрi eнеркэсiптi ж^мыс орны ретiнде кeрсетпегенiн aтaп eтyге бoлaды. Б^л eнеркэсiптiк кэсiпoрыццaрдыц тaпсырыстaрдьщ тeмен жYктелyiне бaйлaнысты мaмaндьщ бoйыншa ж^мыс^ oрнaлaсy мYмкiн еместiгiн немесе б^л жaстaрдыц ЖОО-дa мaмaндыFы Yшiн емес, тек диплом Yшiн бшм aлFaндaрын бiлдiредi.
МaмaндыFы бoйыншa ж^мыс тэж1рибесшщ болуы жэне ж^мыс атштц болуы бYгiнгi кYнi ецбек тарь^ы^^ ^^i^marara жэне кaндидaттaрFa ^o^ma^m бaсты тaлaптaрдыц бiрi болып тaбылaды. Гендерлш eлшем шецбершдеп зерттеу нэтижелерi бoйыншa эйел aдaмдaрдыц 1-2 жыл ж^мыс eтiлiм 25,2 %, aл 2-3 жылды ^^a^ram ецбек eтiлiмi бaрлaр - 26,1% кeрсеттi. Ал, ер aдaмдaр aрaсындa б^л кeрсеткiш eзгеше, яFни 3-5 жыл ж^мыс eтiлiмi бaрлaр - 26,7% жэне 5 жылдaн жoFaры ж^мыс тэжiрибесi бaр ер aдaмдaр сaны - 32,0%-ды rç¥Paды. Бiз б^л кeрсеткiштерден ер aдaмдaрдыц эйел aдaмдaрFa rçaрaFaндa ецбек eтiлiм жылдaрыныц жoFaры болуы oлaрдыц ертерек ецбек нaрыFынa тYсетiндерiмен тYсiндiрyге бoлaды.
Кэсiби тaцдay жэне оны iс жYзiнде ж^мыс^ oрнaлaсy т¥рFысынaн iске aсырy кeп жaFдaйдa бaйлaныс пен мYмкiндiктердiц бoлyынa, сон^й^ ецбек нaрыFындa мaмaццьщтыц с¥рaныскa ие болуыш бaйлaнысты.
Kecre 2. Жумыс^ оpнaлacy жолдapынын гeндepлiк aMbipyiambiabncrap, %
Жынысы Жумыскд оpнaлacy жолдapы
Агa-aнaм кeмeкгecгi TanbiCTap ap^iM Интepнeт ap^mH тiкeлeй жумыс бepyшiлep ap^imi БАК ap^oM Бос оpындap жэpмeнкeci ap^imi Ж¥мыcбacтылbж; ты кзмтитын мeмлeкeтгiк бaFдapлaмaлap ap^crn
эйeл 22,2% 38,5% 5,1% 29,1% 0,9% 1,7% 2,6%
epKeK 21,3% 33,3 % 5,3% 29,3% 4,0% 1,3% 5,3%
БapлыFы 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 % 100 %
Жac мaмaндapдын жумыс^ оpнaлacyдын eH кeп тapaлFaн тYpi (2-Kecre) элeyмeггiк бaйлaныcтap, тaныcтap болып тaбылaды (эйeл aдaмдap (38,5%) жэнe epлep Yшiн (33,3%)). Эдeггe, кэciби бшктшк, жeкe ;aбiлeттep жэнe мотивaция тYлeктepдiн жyмыc^a оpнaлacy кeзiндe мaнызды фaктоpлap болып тaбылFaнымeн, бipa; бiздiн зepггey нэтижeлepi кepceтiп отыpFaндaй бaйлaныc нeмece тaныcтap ap;ылы оpнaлacy eтe мaнызды болып отыp. БYгiнгi кYнi элeyмeтriк бaйлaныcтap eнбeк нapыFындaFы мы^ты ;ypanFa aйнaлды. Mыcaлы, шeтeлдiк зepггeyшi Feld (1981, 1984) жeкe ;apым-;aтынac жeкe тyлFaлap Yшiн бip;aтap фyнкциялapды ;aлaй a^apa^^m жэнe ЖУМЫС iздeyдe ^гай ж^мыс icтeйтiнiн aтaп кepceтy Yшiн элeyмeтгiк бaйлaныcтapдын кypылымы мeн пaйдaлaнылyын зepттeп, тиiмдiлiгiн кepceггi [8; 1015-1035]. Ep (29,3%) мeн эйeл aдaмдap (29,1%) Yшiн дe ж^мыс^ оpнaлacy бapыcындa eкiншi оpындa тiкeлeй ж^мыс бepyшiлepдiн eздepi ap;ылы оpнaлac;aндapы aлып отыp. Жумыс^ оpнaлacyдын кeлeci тэсш болып aтa-aнaлapынын кeмeктepi ap;ылы оpнaлac;aндapын кepceггi. Мысглы, ep aдaмдapдын 21,3%, an эйeл aдaмдap 22,2%-ы aтa-aнaлapынын кeмeгiнe жYгiнгeн eкeн. Оcылaйшa, эйeл aдaмдap тiкeлeй дэcтYpлi элeyмeтriк бaйлaныcтapды кeбipeк пaйдaлaнca, an ep бaлaлap ж^мыс^ оpнaлacyдa мeмлeкeггiк жэж жeкe ;ызмeттepгe кeбipeк ceнiм ap^a^
Kecтe 3.ЖУМЫС iздey кeзiндeгi ^иы^^^^
Maмaндbщ боИыншa ж^мыс iздeyдeгi к;иындbж;тap Жынысы БapлыFы
ЭИeл Ep
eнбeк eтiлiнiн, пpaктикaлbщ бiлiмдepiнiн, жумыс тэжipибeciнiн болмayы 14,0% 20,0% 16,3,9%
бYгiнгi куш мeнiн мaмaндыFымa cypaныcтbщ жо; 6ОЛУЫ 34,7% 30,7,2% 33,2%
мaмaндыFым боИыншa ж^мыс a^^icR тeмeн болып тaбbmaды 12,4% 16,0% 13,8%
Meнiн мaмaндыFым мaFaн yнaмaИды 13,2% 2,7% 9,2%
Жeмк;оpлbж; 19,0% 2,7% 11,7%
Т.б. 2,5% 0,0% 1,5%
БapлыFы 100,0% 100,0% 100,0%
Жумыс^ оpнaлacy бapыcындa acipece, TOMp^emH жeтicпeyi ep бaлaлap apacындa Kernra кeздeceдi (20%). Жacтapдын 32,2%-ы олapдын мaмaндыFынa cypaныc жо; дeп шaFымдaнды. БyFaн ;ыз бaлaлap (34,7%) кeбipeк кeнiл ayдapды. Ал, ep бaлaлap ;ыз бaлaлapFa ;apaFaндa мaмaндbщ бойыншa ж^мыс адысы тeмeн (16%) дeп eceптeдi. Жacтapдын тeк 9,2%-ы Farn олapдын мaмaндыFы yнaмaйтынын aтaп Kepecerri. Оcылaйшa, жacтapдын ^a^^ami; ж^мыс K¥зыpeтriлiгiн ;aлыптacтыpy сия;ты ЖОО-н пpоблeмacы Keprnic тaбaды.
Kecтe 4. Жacтapдын ж^мыс^ ^тысты гeндepлiк aйыpмaшылbщтapы,%
Жумысга мaныздbmыFы жынысы Ipirrey бойыншa
эйeл ep
ЖоFapы жaлaк;ы 24,82% 26,30% 25,4,%
Кызыкты жумыс 18,3,% 18,4% 18,3%
Жумыс орнын сактау кепшдтнщ болуы 6,6,0% 7,9% 7,1%
Ецбепмнщ нэтижес 26,4% 3,9% 17,8%
Эрштестер1мен жаксы кары-катынас 5,8% 5,3% 5,6%
Карьералык ecу ушш колайлы жагдайлардыц болуы 9,1% 11,8% 10,2%
Жеке жэне кэаби ecу ушш MYмкiндiктep 2,5% 7,9% 4,6%
Кажетл ецбек куралдарымен камтамасыз ету 2,5% 6,6% 4,6%
Материалдык жагдайларга кол жeткiзу 0% 3,9% 1,5%
Басш^1л^1кт^1ц кызметкерлермен жаксы карым-катынас 0,8% 2,6% 1,5%
Жумыстыц жещлдт мен пайдасы 1,7% 1,3% 1,5%
Тагы баска 1,7% 3,9% 2,5%
Барлыгы 100,0% 100,0% 100,0%
Жастардьщ niKipi бойынша жумыс мацыздылыгы бойынша рейтинпсшщ (4-кесте) бiрiншi орында жогары жалакы (25,4% жауап) жэне оныц кызыкты мазмуны (18,3%) алып отыр. Тек, ецбегшщ нэтижесшщ болуын эйел адамдар (26,4%) ^pcerd. Осылайша, кыз балалар жумыста жумыстыц кызыкты мазмуны болуы, ецбегшщ жeмicтi болуына Ke6ipeK багытталса, ал ер балалар жогары жалакыга, жумыс орнын сактау кeпiлдiгiнe, колайлы ецбек жагдайына, кажетп куралдармен камтамасыз eтiлуiнe кeбipeк багытталган.
Кесте 5. Жастардыц жумыс орыныныц мамандыгына сэйкесттнщ гeндepлiк epeкшeлiгi
кайр жумыс ютеп жаткан мамандыгыныз Жынысы 1ржтеу бойынша
Эйел Ер
жумысым менщ мамандыгыма сэйкес кeлeдi 56,3% 63,2% 59,0%
жумысым бiтipiп шыккан мамандыгыма жакын кeлeдi 24,1% 23,7,% 23,9%
Дипломыма сэйкес кeлмeйдi 19,6% 13,2% 17,0%
барлыгы 100,0% 100,0% 100,0%
Казipгi уакытта жастардыц жумыс орыныныц мамандыгына сэйкеспгшщ гендерлш epeкшeлiгi бойынша талдау барысында ер адамдардыц 63,2%-ы оку орнында алган мамандыгы бойынша жумыс icтeйтiнi, ал эйел адамдардыц 24,1%-да жасап жаткан жумыстары алган мамандыктарына жакын екеш аныкталды (5-кесте). Осылайша, жас мамандардыц кeпшiлiгiндe (82,9%) мамандыктарыныц бастапкы жэне eкiншi тацдаулары cэттi болды деп айтуга болады. Сонымен катар, жастардыц 17,0% ез мамандыгы бойынша жумыс ютемейпш айкындалды.
Мамандыкка деген кызыгушылык - бул жастардыц ецбек кызметшщ одан аргы стратегиясын аныктайтын ете мацызды фактор. Алган мамандык кeбipeк унаган сайын, тYлeктepдiц жумыска орналасу болашагы тез эpi оцай, кэаби мансаптык ecу де согурлым жогары болуы ыктимал.
Корыта келе, ерлер материалдык кундылыктарга кeбipeк артыкшылык бepeтiнi аныкталды. Эйелдер Yшiн де материалдык кундылыктардыц мацыздылыгын байкаган жeн. Нарыктык жагдайда экономикалык немесе каржылык тэуeлciздiккe умтылатын эйелдердщ Yлeci ecудe. Демек, эйeлдepдiц жумыспен камту саласындагы бэсекеге кабiлeттiлiгi де ec^4e.
ПайдаланылFан эдебиеттер
1. Johnes, G. (2006), "Career interruptions and labour market outcomes", EOC Working Paper Series, No. 45, Equal Opportunities Commission, Manchester.
2. Super D.E. et al. Vocational Development: A Framework of Research. - N.Y., 1957. Holland J. H., Holyoak K. J., Nisbett R.E., Thagard P. Induction: Processes of Inference, Learning, and Discovery. -Cambridge, MA: MIT Press, 1986.
3. Sizova L., Kladova N.V., Khusiainov T.M. Postgraduate strategies of classical university graduates: the gender aspect // Woman in Russian Society. 2016. No.1 . P. 92-102
4. Kanfer, R., Wanberg, C. R., & Kantrowitz, T. M. (2001). Job search and employment: A personality-motivational analysis and meta-analytic review. Journal of Applied Psychology, 86, 837-855.
5. Hillage, J. and Pollard, E. (1998), "Employability: developing a frame work for policy analysis",
Research Brief No.85, Department for Education and Employment, London, available at: www.dfes.gov.uk/research/data/uploadfiles/RB85.doc (accessed 2 February 2019).
6. Boswell, W. R., Boudreau, J. W., & Dunford, B. B. (2004). The outcomes and correlates of job search objectives: Searching to leave or searching for leverage? Journal of Applied Psychology, 89, 1083-1091.
7. Bennett, N., Dunne, E. and Carre , C. (1999), "Patterns of core and generic skill provision in higher education", Higher Education, Vol. 37, pp. 71-93.
8. Feld, Scott L. (1981). The Focused Organization of Social Ties. The American Journal of Sociology, Vol. 86, No. 5, pp. 1015-1035.
ГЕНДЕРНЫЕ АСПЕКТЫ СТРАТЕГИИ ТРУДОУСТРОЙСТВА МОЛОДЫХ
СПЕЦИАЛИСТОВ (ПО РЕЗУЛЬТАТАМ СОЦИОЛОГИЧЕСКОГО ИССЛЕДОВАНИЯ)
А.Б. Сарсенова PhD,
Казахский национальный женский педагогический университет, Казахстан, г. Алматы, email: assel.sarsenova@inbox.ru
В статье по результатам эмпирического социологического исследования анализируются, что у большинства молодых специалистов первичный выбор профессии оказался успешным и реализуется по специальности или близко к этому. Особенно последовательны в этом юноши, которые отличаются немного более высоким уровнем компетентности, но испытывают (чаще, чем девушки) дефицит практического опыта. Профессионально-гендерное разделение труда является традиционным. Самым распространенным способом трудоустройства выступают социальные связи, знакомства. Эффективность институтов занятости - ярмарки вакансий, службы занятости - пока низка.
Ключевые слова: гендер, трудоустройство, молодой специалист, профессия, занятость, поиск работы, социальные связи
GENDER ASPECTS OF THE STRATEGY OF EMPLOYMENT OF YOUNG PROFESSIONALS (BASED ON THE RESULTS OF A SOCIOLOGICAL STUDY)
Assel Sarsenova
PhD, Kazakh National Women's Teacher Training University, Kazakhstan, Almaty, email:
assel.sarsenova@inbox.ru
According to the results of empirical sociological research, the article analyzes that the majority of young professionals ' primary choice of profession was successful and is implemented in the specialty or close to it. Especially consistent in this young men who have a slightly higher level of competence, but experience (more often than girls) lack of practical experience. The occupational-gender division of labour is traditional. The most common way of employment are social ties. The effectiveness of employment institutions-job fairs, employment services-is still low.
Key words: gender, employment, young professional, profession, employment, job search, social ties.
Редакцияга 24.10.2019 тусп
