Научная статья на тему 'ЖАНГ ТАКТИКАСИНИ ЎРГАНИШДА ИННОВAЦИОН ТАЪЛИМНИНГ УСТИВОРЛИГИ'

ЖАНГ ТАКТИКАСИНИ ЎРГАНИШДА ИННОВAЦИОН ТАЪЛИМНИНГ УСТИВОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
76
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
инновaцион муҳит / илмий ва технологик тараққиёт / ахборот технологиялари воситалари / мултимедиа / Қуролли кучлар / қурол-яроғ ва ҳарбий техника / компютер симуляторлари / виртуал ҳақиқий қурилмалар / машқлар / ўқув машғулотлар / электрон доска / innovative environment / scientific and technological progress / information technology / multimedia / armed forces / weapons and military equipment / computer simulators / virtual reality devices / exercises / trainings / electronic whiteboard.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — M. Raxmonov

Ҳозирги вақтда ахборот технологияларининг жамиятнинг барча соҳаларига кучли таъсирини инкор этиб бўлмайди. Ҳамма жойда янги технологиялар жорий этилмоқда. Ҳарбий мутахассисларни тайёрлаш соҳаси ҳам истисно эмас эди. Инновaцион таълимнинг устувор вазифаси аналитик фикрлашни ривожлантириш ва офицерни ностандарт муҳитда тезкор, тўғри қарорлар қабул қилишга тайёрлашдир.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PRIORITY OF INNOVATIVE EDUCATION IN TEACHING COMBAT TACTICS

At the moment, it is impossible to deny the strong influence of information technology on all spheres of society. New technologies are being introduced everywhere. The sphere of training of military specialists was no exception. The priority task of innovative education is the development of analytical thinking and the preparation of an officer to make quick, deliberate decisions in a non-standard environment.

Текст научной работы на тему «ЖАНГ ТАКТИКАСИНИ ЎРГАНИШДА ИННОВAЦИОН ТАЪЛИМНИНГ УСТИВОРЛИГИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ЖАНГ ТАКТИКАСИНИ УРГАНИШДА ИННОВАЦИОН ТАЪЛИМНИНГ

УСТИВОРЛИГИ Рахмонов Муйдинжон Зайлобиддинович

Мирзо Улугбек номидаги Узбекистон Миллий университети Х,арбий тайёргарлик укув маркази умумкушин тайёргарлик цикли бошлиги, подполковник

https://doi.org/10.5281/zenodo.7407999

Аннотация. Хозирги вацтда ахборот технологияларининг жамиятнинг барча соуаларига кучли таъсирини инкор этиб булмайди. Хамма жойда янги технологиялар жорий этилмоцда. Харбий мутахассисларни тайёрлаш соуаси уам истисно эмас эди. Инновацион таълимнинг устувор вазифаси аналитик фикрлашни ривожлантириш ва офицерни ностандарт мууитда тезкор, тугри царорлар цабул цилишга тайёрлашдир.

Калит сузлар: инновацион мууит, илмий ва технологик тарацциёт, ахборот технологиялари воситалари, мултимедиа, Куролли кучлар, цурол-ярог ва уарбий техника, компютер симуляторлари, виртуал уациций цурилмалар, машцлар, уцув машгулотлар, электрон доска,

ПРИОРИТЕТ ИННОВАЦИОННОГО ОБРАЗОВАНИЯ В ОБУЧЕНИИ БОЕВОЙ

ТАКТИКЕ

Аннотация. На данный момент нельзя отрицать сильное влияние информационных технологий на все сферы жизни общества. Повсеместно происходит внедрение новых технологий. Не исключением стала и сфера подготовки военных специалистов. Приоритетной задачей инновационного образования становится развитие аналитического мышления и подготовка офицера к принятию быстрых, обдуманных решений в нестандартной обстановке.

Ключевые слова: инновационная среда, научно-технический прогресс, средства информационных технологий, мультимедийный, Вооружённыее Силы, вооружения и военная техника, компьютерные тренажёры, устройства виртуальная реальность, учения, тренировки, электронная доска.

PRIORITY OF INNOVATIVE EDUCATION IN TEACHING COMBAT TACTICS

Abstract. At the moment, it is impossible to deny the strong influence of information technology on all spheres of society. New technologies are being introduced everywhere. The sphere of training of military specialists was no exception. The priority task of innovative education is the development of analytical thinking and the preparation of an officer to make quick, deliberate decisions in a non-standard environment.

Keywords: innovative environment, scientific and technological progress, information technology, multimedia, armed forces, weapons and military equipment, computer simulators, virtual reality devices, exercises, trainings, electronic whiteboard.

Х,арбий хизматчилар, айникса, командирлар таркибининг профессионал тайёргарлигини ошириш миллий армияни янада ривожлантиришнинг энг мух,им шарти булиб колмокда. Бу борада куролли Кучлар Бош штаби хдмда хдрбий округлар бошкарув аппаратлари офицерларини, бригада командирлари ва уларнинг уринбосарларини укитиш буйича куролли Кучлар академиясида жорий этилган янги тизимнинг юксак самарадорлигини таъминлаш - долзарб вазифадир.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Шу муносабат билан харбий таълим ва илм-фан тизимида бошланган ислохотларни изчил амалга ошириш, соха учун кадрлар тайёрлашда назария ва амалиётни имкон кадар якинлаштиришга алохида эътибор каратиш лозим.

Шавкат Мирзиёев

Узбекистон Республикаси Президенти, ^уролли Кучлар Олий Бош ^умондони

Х,озирги кунда жахон микёсида вазият кандай тез узгариб, дунёнинг айрим минтакаларида ахвол тобора кескин тус олаётгани, турли карама-каршиликлар, можаро ва кон тукишлар кучайиб, халкаро терроризм, экстремизм ва трансчегаравий жиноятлар хавфи ортиб бораётгани, якин ён-атрофимизда давом этаётган харбий тукнашувлар бизда чукур ташвиш ва хавотир туйгусини уйготмасдан колмайди.

Мамлакатимиз рахбари томонидан куйилган вазифалар замирида хамда юкорида айтиб утилган хавф ва тахдидлар биринчи навбатда давлатимиз манфаатларини химоя килиш максадида ^уролли Кучларимизнинг жанговар кудрати ва салохиятини оширишни, уларнинг тезкор кулланилиши, кушинлар жанговар таъминоти тизимини янада такомиллаштириш йуналишида илмий асосланган замонавий ёндошув ва услубларни тизимли равишда урганишни талаб этади.

Сунгги йилларда олиб борилаётган жанговар харакатлар ва операцияларда харбий стратегия, оператив санъат ва тактика тамойилларини кескин узгараётганлиги харбий экспертлар томонидан эътироф этилмокда.

Мисол учун, Сурия армиясида юзлаб мотоциклга эга булган «мотоциклчилар булинмалари»нинг фаол ва самарали харакатлари жангариларнинг усулларини уларга карши куллашда яккол акс этмокда.

Россия Мудофаа вазири Сергей Шойгунинг маълумотига кура, Суриядаги харакатларда учувчисиз учиш аппаратлари (БПЛА) 16 минг маротаба кулланган.

Ирокдаги фаол жангларда узунлиги 13,3 метр булган аппарат RQ-4A «Глобал Хок» аппарати 2003- йил март ойидан 15 маротаба жанговар учишни амалга оширган (360 умумий учиш соати).

MQ-1 Predator (рус тилида-«Хищник»), «Хелфайр» («Адское пламя», дузахдаги олов) русумли учувчисиз учиш аппаратлари 8 километргача узокликка мулжалланган бошкарилувчи ракетаси билан куролланган («отдим-ёддан чикардим» тамойилида ишлайди, 1 ракетанинг бахоси

68-98 минг долл., Форс курфазидаги урушда 4 минга якин ракета отилган) Ирок, Сурия ва Афгонистон урушларида кенг кулланилди.

Бундан ташкари Сурия жангарилари томонидан кулбола ясалган учувчисиз учиш аппаратлари тунда кенг кулланмокда.

2016- йилда Афгонистондаги "Толибон" харакатининг макони булмиш "Тора-Бора" горига "барча бомбаларнинг онаси" дея аталмиш 1 тонналик юкори аникликдаги бомба ташланди ва катта мунозарага сабаб булди.

Умуман, ушбу янги омиллар харбий санъатнинг анъанавий тарифини узгаришига олиб келмокда (харбий санъат - бу курукликда, хавода, денгизда, космик борликда харбий (жанговар) харакатлар тайёргарлиги ва олиб боришининг назарияси ва амалиёти (бу таърифга кибер борликдаги харбий харакатларни кушиш лозим).

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Замонавий муаммоларга етарлича жавоб бериш, вакт ва таълим рухига мос келиш учун харбий кадрлар узларининг касбий билимлари юкини доимий равишда янгилаб, инновацион мухитда яшаш ва ишлашни билишлари керак. Х,арбий таълимни жадал ривожлантириш талаблари илмий-техник тараккиёт суръатларининг тезлашишини, ^уролли кучларни энг замонавий курол-ярог ва харбий техника билан жихозлашни, куплаб давлатлар армияларида сунгги илмий ютуклардан фойдаланишни хисобга олган холда алохида ахамиятга эга булиб, харбий таълимда инновацион технологиялардан фойдаланиш зарурати жуда юкори эканлигини курсатади.

Офицерни тайёрлашнинг асосий курсаткичи унинг жанговар вазифаларни бажариш кобилиятидир. Гурух машгулотларини утказиш тажрибаси шуни курсатадики, гурух машклари талабалар юкори сифатли назарий асосга эга буладилар, аммо шу билан бирга уни хакикий шароитда амалда куллай олмайдилар. Бу купинча маълумотни ёдлаш, ушбу вазиятдан тахлил килиш ва хулоса чикариш кобилияти, шунингдек амалий тажрибанинг этишмаслиги билан боглик. Шундай килиб, харбий кадрларни тайёрлашда ёндашувни узгартириш керак. Аммо шуни таъкидлаш керакки, технологияларнинг жадал ривожланиши туфайли мутахассисни укитиш вактининг купайиши мантиксиз булади, шундан келиб чикиб, харбий мутахассисларни тайёрлашни янада такомиллаштиришнинг самарали усулларини излаш зарур.

Дарсларнинг электрон версиялари, электрон дарсликлар, укув дастурлари каби замонавий ахборот технологияларидан фойдаланиш замонавий профессионал харбий таълим учун долзарбдир. Компютерлар, ракамли проекторлар, интерфаол доскалар каби укув технологиялари тобора купрок жорий этилмокда. Жанговар вазиятларни симулятсия килиш учун махсус компютер симуляторлари ва виртуал хакикат курилмалари хам коулланила бошланди. Ушбу технологияларни жорий этиш талабаларнинг билим даражасини тезкор назорат килиш ва бахолашни, шунингдек укитиш самарадорлигини оширишни таъминлайди.

Тайёргарликнинг компютер шаклидан фойдаланиш цуйидаги афзалликларга эга:

1) утказилган машклар, машггулотлар сонининг потенциал купайиши туфайли талабаларнинг таълим даражаси ошади;

2) укитиш учун жалб килинган кушинлар ва харбий техника сонини камайтириш оркали махаллий машгулотлар, машгулотлар сонини камайтириш оркали мутахассисларни тайёрлаш харажатлари сезиларли даражада камаяди;

3) машгулотлар ва машгулотлар утказиладиган жойларда ахолининг тулик хавфсизлиги таъминланади;

4) атроф-мухит ва инфратузилма элементларига этказилган зарар даражаси тулик камаяди;

5) хар кандай шартли равишда яратилган худудда машк килиш, машк килиш имконияти;

6) ахборотни такдим этишнинг кенг таркалган усули бу укув материалини визуализация килиш учун мултимедиа такдимотлари. Ахборотни идрок этиш ва ёдлаш сифатини яхшилаш учун такдимотлар интерактив булиши мумкин, яъни амалда талабалар бир катор вазифаларни бажариб, электрон доска ёрдамида билимларни мустахкамлашлари мумкин.

Мултимедиа тацдимотларидан фойдаланишнинг асосий афзалликлари:

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

1) маъруза материалининг ахборот таркиби ва самарадорлиги уни такдим этишда яхшиланади, чунки талабалар идрокнинг визуал ва эшитиш каналларидан фойдаланадилар. Тадкикотларга кура, визуал ва эшитиш идрокини бир вактнинг узида киритиш ахборотни идрок этиш самарадорлигини оширади;

2) такдим этилган материалнинг экспрессивлиги, равшанлиги ва томошаси ошади;

3) электрон такдимотларнинг кискача мазмуни мавжудлиги талабаларнинг мустакил ишлашига имкон беради;

4) электрон такдимотларни тайёрлаш укитувчининг услубий махоратини оширишга ёрдам беради, бу билим сифатини оширишнинг асосий шартларидан биридир;

5) укитувчининг фикрларини нотугри талкин килиш эхтимоли чикариб ташланади;

6) маъруза пайтида укитувчининг мехнат интенсивлиги пасаяди, чунки баъзи функтсиялар тайёр электрон такдимотлар билан алмаштирилади.

Мавзунинг бутун мавзуси буйича тузилган батафсил маълумотларни уз ичига олган махсус электрон таълим комплекслари ишлаб чикилмокда. Бундай комплексларга компютер тармоклари оркали кириш мумкин.

"Виртуал хакикат" деб аталадиган нарса хам машхурликка эришмокда. Виртуал хакикат-бу техник воситалар ёрдамида яратилган, инсонга унинг хиссиётлари оркали узатиладиган дунё: куриш, эшитиш, тегиниш ва бошкалар. Виртуал хакикат объектлари одатда ухшаш моддий хакикат объектларининг хатти-харакатларига якин харакат килишади. Х,озирги вактда дубулга ва осма тизимдан иборат махсус симуляторлар мавжуд. Ушбу симулятор сизга жанговар вазиятларнинг турли хил олдиндан айтиб булмайдиган сценарийларини ишлаб чикишга имкон беради, шунингдек сунъий йулдош тасвирларидан хакикий релефни беради. Шундай килиб, виртуал дунёда сиз хар кандай иссик нуктадан сакрашни машк килишингиз ва хеч булмаганда релеф ва тахминий об-хаво шароити билан танишишингиз мумкин. Виртуал хакикат жанг майдонида булиш учун ишлатилади, агар виртуал хакикатда талаба ярадорларнинг кичкириги ва нолаларини, укларнинг хуштакларини, кум буронининг шовкинини, атрофдаги бошка аскарларнинг овозларининг бетартиблигини, ук отиш шовкинини ва бошкаларни эшитса ва бу огир шароитларда — виртуал шароитда булса хам талаба уз ишини тугри бажариши керак.

Шундай килиб, офицерларни тайёрлашда укув жараёнида инновацион технологиялардан фойдаланиш куйидаги вазифаларни хал килишга имкон беради: урганилаётган мавзуга кизикишни ошириш; фанлар буйича маълумот микдорини ошириш; укув жараёнини ташкил этиш сифатини яхшилаш; укитишнинг индивидуал хусусиятидан фойдаланиш. харбий мутахассиснинг виртуал укув тизимлари учун укув тупламлари, дастурлар тупламини яратиш. Уз навбатида, укув жараёнида инновацион технологиялардан фойдаланиш таълим сифатини оширишга ва харбий харакатлар шароитида окилона карорлар кабул килишга кодир булган юкори даражадаги келажакдаги харбий мутахассисни шакллантиришга имкон беради.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси ^уролли Кучлари ташкил этилганининг 30 йиллиги ва Ватан химоячилари куни муносабати билан байрам табриги.

2. Узбекистон Республикаси Мудофаа вазирининг «Узбекистон Республикаси Мудофаа доктринаси - мамлакатнинг харбий сохада миллий хавфсизлигини таъминлашнинг асоси» мавзусида утказилган илмий-амалий анжуманида "Кириш сузи"(2018 йил 27 январь, акдемия катта мажлислар зали).

3. "Дунёдаги харбий - сиёсий вазиятни Мудофаа доктринасининг шаклланишига таъсири" «Узбекистон Республикаси Мудофаа доктринаси - мамлакатнинг харбий сохада миллий хавфсизлигини таъминлашнинг асоси» мавзусида утказилган илмий-амалий анжуманида Полковник Тоиров Азизжон Икромович, Узбекистон Республикаси ^уролли Кучлари Бош штаби Х,арбий-стратегик тадкикотлар ва илмий ишлар маркази бошлиги

4. Мавжудлик тартиби: хттп://самлиб.ру/а/александр_wалерхеwич_гирин/тактика-2.штмл.

5. Мавжудлик тартиби: хттп://www.диссерcат.cом/cонтент/текхнология-развития-познавателнои-активности-курсантов-наоснове-учета-стиля-учения.

6. Мавжудлик тартиби: хттпс://иносми.ру/милитарй/20160607/236786308.хтмл.

7. Usmonov M. T. Solving Problems In Arithmetic Methods. International Journal of Academic Information Systems Research (IJAISR) ISSN: 2643-9026 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 58-61.

8. Usmonov M. T. Stenographic Protection of Information. International Journal of Academic and Applied Research (IJAAR) ISSN: 2643-9603 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 3135.

9. Usmonov M. T. Telecommunications and Network Security. International Journal of Academic Engineering Research (IJAER) ISSN: 2643-9085 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 57-61.

10. Usmonov M. T. The Concept of Compatibility, Actions on Compatibility. International Journal of Academic Multidisciplinary Research (IJAMR) ISSN: 2643-9670 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 10-13.

11. Usmonov M. T. The Concept Of National Security. International Journal of Academic and Applied Research (IJAAR) ISSN: 2643-9603 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 73-75.

12. Usmonov M. T. The Concept of Number. The Establishment of the Concept of Natural Number and Zero. International Journal of Academic Multidisciplinary Research (IJAMR) ISSN: 2643-9670 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 18-21.

13. Usmonov M. T. The Concept of Relationship. Characteristics of Relationships. International Journal of Academic Multidisciplinary Research (IJAMR) ISSN: 2643-9670 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 38-40.

14. Usmonov M. T. The Concept of Size and Measurement. International Journal of Academic Information Systems Research (IJAISR) ISSN: 2643-9026 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 36-40.

15. Usmonov M. T. The Emergence and Development of Methods of Writing All Negative Numbers. International Journal of Academic Information Systems Research (IJAISR) ISSN: 2643-9026 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 48-50.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

16. Usmonov M. T. The Purpose, Function and History Of The Development Of Mathematical Science. International Journal of Engineering and Information Systems (IJEAIS) ISSN: 2643-640X Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 8-17.

17. Usmonov M. T. True and False Thoughts, Quantities. International Journal of Academic Information Systems Research (IJAISR) ISSN: 2643-9026 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 1-5.

18. Usmonov M. T. Virtual Protected Networks. International Journal of Academic Pedagogical Research (IJAPR) ISSN: 2643-9123 Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 5557.

19. Usmonov M. T. What Is Solving The Problem? Methods of Solving Text Problems. International Journal of Engineering and Information Systems (IJEAIS) ISSN: 2643-640X Vol. 5 Issue 1, January - 2021, Pages: 56-58.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.