Научная статья на тему 'ЖАМИЯТДА ТОЛЕРАНТЛИКНИ МУСТАҲКАМЛАШ ЁШЛАРНИ ҒОЯВИЙ ТАРБИЯЛАШНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ'

ЖАМИЯТДА ТОЛЕРАНТЛИКНИ МУСТАҲКАМЛАШ ЁШЛАРНИ ҒОЯВИЙ ТАРБИЯЛАШНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ Текст научной статьи по специальности «Философия, этика, религиоведение»

CC BY
8
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
толерантлик / ғоя / маданият / ёшлар / тарбия / бағрикенглик / жамият / толерантность / идея / культура / молодежь / воспитание / толерантность / общество.

Аннотация научной статьи по философии, этике, религиоведению, автор научной работы — Азимов А С

Мазкур мақолада толерантлик турли зарарли ғоя ва тушунчаларга қарши омил сифатида инсоннинг жамиятдаги иқтисодий, маънавий ва мафкуравий, диний муносабатларга киришишининг замонавий қонун-қоидаларини ўзида ифода этиши асосланган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STRENGTHENING TOLERANCE IN SOCIETY IS AN IMPORTANT FACTOR OF THE IDEAL EDUCATION OF YOUTH

Статья основана на том факте, что толерантность, как фактор противодействия различным вредным идеям и концепциям, создаёт возможность доступа человека к экономическим, духовно-идеологическим, религиозным отношениям в обществе

Текст научной работы на тему «ЖАМИЯТДА ТОЛЕРАНТЛИКНИ МУСТАҲКАМЛАШ ЁШЛАРНИ ҒОЯВИЙ ТАРБИЯЛАШНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ»

ЖАМИЯТДА ТОЛЕРАНТЛИКНИ МУСТА^КАМЛАШ ЁШЛАРНИ ГОЯВИЙ ТАРБИЯЛАШНИНГ МУ^ИМ ОМИЛИ

А.С. Азимов -

КДПИ уцитувчиси

d https://doi.org/10.24412/2181-7294-2023-2-203-208

Дунёда иктисодий-ижтимоий интеграция ва глобаллашув, элатлар, халклар, мафкуралар хилма-хиллиги шароитида узаро хамжихатлик фалсафаси ва маданиятига булган талаб кундан кун ортиб бормокда. ЮНЕСКО ташкилотига аъзо 185 давлатлар иштирокида имзоланган "Багрикенглик тамойиллари декларацияси"да (1995 йил 16 ноябр, Париж) таълим-тарбия тизими толерантлик тафаккурини шакллантиришнинг мухим омили сифатида эътироф этилиб, илгор таълим муассасалари укув харакатларини инсонни хукук ва эркинликларини тушунтириш, уз хак-хукукларини теран англатиш асосида толерантлик рухида тарбиялашга каратмокдалар.

Узбекистонда мамлакатнинг халкаро муносабатларнинг тенг хукукли субъекти сифатидаги урни ва ролини ошириш, ривожланган демократик давлатлар каторига киришда диний багрикенглик ва миллатлараро тотувликни таъминлаш, ёшларни олиб борилаётган ислохотларнинг фаол иштирокчисига айлантиришга каратилган ислохотлар доирасида олий таълим муассасалари укув мазмунига толерантлик тафаккурига оид компетенциявий ёндашувларни жорий этиш имкониятини кенгайтирмокда. Ёшларни маънавий-ахлокий ва жисмоний баркамол этиб тарбиялаш, уларга таълимтарбия бериш тизимини сифат жихатидан янги боскичга кутариш чоратадбирларида "юксак маънавиятли, катъий хаётий позиция, кенг дунёкарашга эга булган фидойи ва ватанпарвар ёшларни тарбиялаш, ёшларнинг хукукий маданиятини юксалтириш, улар уртасида хукукбузарликлар ва жиноятлар содир этилишининг олдини олиш" [1] каби вазифалар белгиланган. Бу эса толерантликнинг ижтимоий-фалсафий заруриятидан келиб чикиб, ёшларда толерантлик тафаккурини шакллантириш технологияларини ишлаб чикиш заруратини юзага келтирмокда.

Сунгги йилларда фалсафий фанларда толерантликнинг амалий ахамияти борасида бир канча тадкикотлар олиб борилди. Бу борада Г.Маркузенинг толерантликни давлат бошкаруви, ижтимоий-сиёсий жараёнлар ва жамият ижтимоий тизимига таъсирига каратилган тахлиллари диккатга сазовордир. Миллий ва глобал микёсида кечаётган сиёсий жараёнларда толерантлик концепциясининг урни ва ролини очиб беришда М.Уолцер [12], Ж.Будзишевский, М.Корбетт, Е.Дионне ва бошкалар [13] карашларига эътибор каратиш лозим.

Россиялик олимлар орасида В.А.Лекторский узининг толерантлик феноменининг фалсафий тахлилларида, маданиятлараро мулокот жараёнида толерантликни шакллантириш ва ривожлантириш борасида туртта моделни ишлаб чикади [14]. В.Скворцов толерантлик омилини инсоният тафаккурининг ута мураккаб ва маданий хусусияти сифатида талкин этади [15].

Х,озирги ижтимоий-иктисодий жараёнларда усиб бораётган авлоднинг мафкураси, кадриятлар тизими ва дунёкараши шаклланишида замонавий оммавий ахборот воситалари хам катта роль уйнайди. Ута мобил ва динамик - йулига утган жамият инсоннинг кутилмаган фикрга тайёр булишини, уз нуктаи назарини химоя кила олишини ва, айни пайтда, уз карашларини, эътикодлари, урф-одатларидан бошка инсонлар билан бирга булишишни талаб килмокда. Бирок, бу узаро таъсир килувчи субъектлар (шахслар, гурухлар, халклар) уртасида карама-каршилик пайдо булишига олиб келади. Бугунги кунда демократик давлатнинг бирламчи ва энг мухим хусусиятларидан бири, бу-узга инсонларнинг карашлари, карорлари ва харакатига нисбатан толерант муносабатни шакллантиришдир. Инсонпарвар жамиятни ривожлантириш доимо замонавий инсоннинг багрикенглик даражасини ошириш билан

чамбарчас боглик. Бошкаларнинг хукук, эркинлик ва кадр-кимматини тан олиш нафакат интеграция, балки замонавий дунёда хам асосий омил булиб хизмат килади [2].

Дунёвий давлатларда давлат ва дин уртасидаги муносабатлар, дин ва инсон муносабатлари, инсоннинг уз давлати олдидаги мажбуриятлари каби масалалар толерантлик тушунчасининг замонавий мазмунидан мустахкам урин олмокда.

Мафкуравий тахдидларга карши кураша билиш, янги гоявий хавф-хатарларининг мазмуни, характери ва мохиятини доимо мутаносиб англаш, уларнинг молиявий ва гоявий манбалари, харакатга келтирувчи омиллари ва кучлари, тизимлари, шунингдек, хорижий химоячилари тугрисидаги холис ахборотларга эга булиш ёшларни замонавий зиддиятли жамиятларда яшашга ургатишнинг узвий таркибий кисмига айланиб бормокда [3].

Бугунги кунда толерантлик маданиятини шакллантириш зарурати глобаллашув жараёнларининг кескинлашуви, таъсир курсатиш сохалари, табиий ва инсон ресурсларига эга булиш, шунингдек, глобал ижтимоий ходисалар - терроризм, экстремизм ва бошка турдаги тахдидларнинг пайдо булиши билан боглик холда кечмокда. Шунинг билан бирга, айрим ахборот воситалари, шу жумладан, Интернет оркали ёшларнинг шафкатсизлигини, зуравонлигини ва уни амалда куллаш истагини уйготадиган ахборот таркатилиши мамлакатимиз ёшлари орасида экстремизмнинг пайдо булишига олиб келмокда. «Оммавий маданият» билан маънавий, маданий ва рухий жихатдан «бузилган» ёшларнинг катта кисми ёвуз, рухсиз ва зуравонликка тайёр булиб, бундай ёшларнинг хавф-хатаридан далолат беради.

Шунингдек, ёшлар уртасида криминоген холатларни юзага чикиши, энг аввало, толерантлик маданиятининг сустлиги билан богликдир. Вояга етмаганлар ва ёшлар хукукбузаликларини олдини олишга каратилган фаолият ёшлар ижтимоий гурухларини «криминал вирус» юкишидан химоя килишга каратилган. Илмий тахлиллар давомида олинган маълумотлар ёшларни хукукбузарликка жалб килишга каратилган фаолиятни олдини олишга масъул булган ташкилот ва муассасалар фаолиятида бир канча камчилик ва муаммолар мавжудлигидан далолат бермокда. Маълум буладики, мутахассислар кейинги вактларда анча фаоллашган усмирлар ва ёшлар хукукбузарликларига карши курашнинг айрим тамойилларига эътибор каратмокдалар.

Бизга маълумки, толерантлик ижтимоий-фалсафий ва ижтимоий-сиёсий жараёнларнинг ажралмас кисми хисобланади. Унинг мазмуни хозирги замонавий жамиятлардаги миллатлар, ирклар, элатлар, халклар, маданиятлар, карашлар, мафкуралар хилма-хиллиги шароитида узаро хамкорлик ва бир-бирини кабул килиш, дунё ранг-баранглигини тан олиш ва ишониш, халкларнинг бир-бирига нисбатан багрикенг муносабатда булиш, жамиятда баркарорлик, тинчлик-тотувлик омилларини урнатиш билан изохланади. XXI аср такомилини ана шундай кенг микёсда олинган маънавий, маданий, гоявий, дунёвий ва диний багрикенгликсиз, яъни толерантлик тафаккурисиз тасаввур этиб булмайди [4, 3-4].

Шунингдек, толерантлик, энг аввало, мамлакатда диний багрикенглик асосларини мустахкамлайди. Бугунги кунда диний тафаккурнинг сиёсийлашув жараёни глобал микёсда, шу жумладан, Узбекистонда хам долзарб муаммо булиб колмокда. Мазкур холатда интолерантлик жамиятда, ёшлар орасида терроризм ва экстремизмни келтириб чикаради. Экстремизмнинг энг кенг таркалган шакли, бу-диний экстремизмдир. Диний экстремизм ва терроризмнинг олдини олиш ва унга карши курашда дин сохасидаги илмий асосланган сиёсат катта ахамиятга эга.

Ёшлар онгини эгаллаш хар доим хам долзарб булган. Лекин, ХХ аср охири ва XXI аср бошида глобаллашув жараёнлари кучаяётган, экстремистик ва террористик куч ва гурухлар купайиб бораётган бир даврда ёшларни миллий тарих воситасида, миллий ва умуминсоний кадриятларга содиклик, мустакилликни мустахкамлаш ва химоялаш рухида тарбияланмаса, орадан 5-6 йил утгач узининг ким экани, кимларнинг авлоди эканини билмайдиган манкуртлар купайиб кетиши мумкин эди. Бундай одамларни хар кандай томонга осонгина

етаклаб кетиш мумкинлигини билган вайронкор кучлар уларни уз таъсирига олиши мумкин эди. Буни яхши тушунган мамлакат рахбарияти ёшларни хар томонлама химоялаш ва тарбиялаш чораларини курди [5, 53].

Барча ривожланган давлатлар демократия, инсонпарварлик ва дунёвийлик тамойилларига амал килади. Уларда виждон эркинлиги хукукий кафолатланган булиб, толерантлик хал килувчи тамойил сифатида эътироф этилади. Багрикенглик муносабати барча ижтимоий гурухлар ва шахслар орасида амалга оширилган такдирдагина дунёвий давлат ва жамият барпо этилиши мумкин. Шу сабабли инсон хукук ва эркинликлари, узлигини англаши ва намоён килишини таъминлаш дунёвий демократик давлат куришнинг асосий шартларидан бири хисобланади. Шундай экан, дунёвий давлатни уз идеали таркибига асос килиб кабул килмайдиган ижтимоий гурухлар, сиёсий партиялар давлат хокимиятига эришиш учун буладиган демократик, куппартиявий ракобатда катнашиш хукукига эга булмаслиги керак. Акс холда, инсонпарварлик тамойили бузилиши учун «конуний» йул сакланиб колган булади [6, 77].

Расмий статистик маълумотларни тахлил киладиган булсак, ёшлар уртасида, жиноятчилик ва хукукбузарликлар нафакат мактаб укувчилари, балки коллеж, лицей ва, хаттоки, олий таълим муассасалари талабалари томонидан хам содир этилаётганлигининг гувохи буламиз.

Жумладан, Ички ишлар вазирлиги маълумотларига кура, 2019 йилнинг якунига кура, 18 ёшдан 30 ёшгача булган ёшлар уртасида 50 минг нафарга якини (шулардан 145 нафари мукаддам судланган, 1245 нафари оила-турмуш даражасида) хукукбузарликлар содир этишга мойил шахслар руйхатига киритилган, шу давр мобайнида 47.335 нафар (шулардан 2.996 нафари мукаддам судланган, 2.364 нафари оила-турмуш даражасида, 22.005 нафари бошка тоифадаги хукукбузарликлар содир этган) ёшларга нисбатан профилактик хисоб урнатилган. Шунингдек, 2019 йил давомида жами жиноят содир этган ёшлар сони 4.037 нафарни ташкил килган булса, шулардан 50 нафари олий таълим муассасалари талабалари хисобланади. Тугри, бир хисобдан бу курсаткичлар 2018 йилга нисбатан ёшлар уртасидаги хукукбузарликлар 1147 тага (22,3 фоиз) камайишига эришилган булса-да, бирок хозирги замон ёшлар уртасида жиноятчилик ва хукукбузарликка мутлако бархам берилишини таказо килади. Зеро, келажак ёшлар кулида, агар хозирданок ёшлар томонидан содир этилаётган жиноятчилик ва хукукбузарликка бутунлай бархам берилса, келгуси авлод хам шу рухда тарбия топади. Бу уз-узидан кутилаётган ёки содир этилиши мумкин булган жиноят ва хукукбузарликларнинг олдини олишда асосий омил булиб хизмат килади [7, 27].

Шу уринда таъкидлаш лозимки, ёшлар уртасида хукукбузарлик ва криминогенлашувни олдини олишда нафакат норматив-хукукий асослар ва ташкилий чора-тадбирларни куллаш, балки маънавий омилларни хам хисобга олиш даркор. Маънавий-маданий факторлардан энг таъсирчани ва самаралиси бу шубхасиз толерантликдир.

Шунингдек, ёшлар уртасидаги ишсизлик даражаси 2020 йилнинг сунгги чорагида 6,6 фоизни (480 минг 261 нафар) ташкил этган. Шу билан бирга, таълим муассасасини тамомлаб, биринчи бор иш излаётган, муддатли харбий хизматни утаган ёшлар, хотин-кизлар, айникса бола парвариши буйича таътилдан кайтган аёлларнинг ишга жойлашишида сунъий тусикларга учраш холатлари мавжуд.

Ёшларни миллий ва умуминсоний кадриятларга хурмат, она Ватанга садокат рухида тарбиялашга каратилган чора-тадбирлар самарадорлиги пастлиги сабабли уларнинг турли ёт гояларга эргашиши, хукукбузарлик ва жиноятчилик, эрта тугрук хамда туй-хашамларнинг ортикча сарф-харажатлар билан утказилиши каби салбий холатлар кузатилмокда.

39 088 нафар ёшлар нотинч оилаларда истикомат килмокда, 368 нафар ёшлар турли зарарли ноформал гурухлар, окимлар таъсирига тушиб колган. Хусусан, 2020 йилнинг январь-ноябрь ойларида кайд этилган 39 244 та жиноятларнинг 11 469 таси ёки 34,8 фоизи ёшлар томонидан содир этилган.

Ёшларни оилага садокат рухида тарбиялаш, оилавий хаётга тайёрлаш ишлари тизимли ташкил этилмаган.

Хусусан, ёшлар уртасида эрта никох холатлари, конуний расмийлаштирилмаган никох ва ажрим холатлари кузатилмокда, жумладан 2020 йилнинг 11 ойида кайд этилган 25 мингта оилалар ажримларининг аксарияти ёшлар хиссасига тугри келади [8].

Ёшларнинг тиббий маданияти пастлигича колмокда.

Ёшларда репродуктив саломатлик, тугри овкатланиш ва гигиена коидалари, соглом турмуш тарзи хакида тушунчалар тулик шаклланмаганлиги окибатида турли юкумли ва сурункали касалликлар, бевакт улим холатлари, гиёхванд моддалар, алкоголь ва тамаки махсулотларига ружу куйиш, психотроп моддалар истеъмол килиш каби салбий холатлар (2020 йил сентябрь холатига гиёхванд моддаларни истеъмол килувчи 5 889 нафар ёшлар руйхатда туради), якин кариндошлар уртасида никох тузилиши натижасида эса миллат генофонди бузилиши, тугма нуксонли болалар дунёга келиши холатлари сакланиб колмокда.

Ижтимоий химояга мухтож ёшлар ва болаларнинг (етимлар, мехрибонлик уйлари тарбияланувчилари, ногиронлиги бор хамда даволанишга мухтож) жамиятга ижтимоий мослашувини таъминлашда айрим муаммолар сакланиб колмокда.

Мехрибонлик уйлари тарбияланувчиларини иш ва уй-жой билан таъминлаш, жамиятга ижтимоий мослашувини амалга ошириш буйича белгиланган механизмлар амалда уз натижасини бермаяпти.

Бугунги кунда республикамизда алохида эътиборга мухтож 18 ёшгача булган 150 минг нафар болалар мавжуд.

Олий таълим муассасаларида махсус квота асосида укитилган ногиронлиги бор ёшларнинг давлат ташкилотларида иш билан таъминланиши механизми амалда кулланилмаяпти.

Ногиронлиги бор ёшларнинг худудлардаги инфратузилма, таълим, ижтимоий хизмат курсатиш, маданий мерос объектлари, кунгилочар жамоат масканларидан фойдаланиши учун кулай шарт-шароитлар тулик яратилмаган. Мамлакатимизда диний багрикенгликни таъминлаш конунийлик, демократия, дунёвийлик ва инсон хукукларини таъминлаш тамойилларини камраб олади. Узбекистон Республикасининг Конституцияси, «Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тугрисида»ги ^онун хамда бир канча хукукий-норматив хужжатларда диннинг давлатдан ажратилгани, виждон ва эътикод эркинлиги кафолатлангани хамда диний экстремизмга карши курашнинг хукукий асослари мустахкамланган [9].

Ёшларнинг жамоат ташкилотлари ва сиёсий партиялардаги фаоллиги ва иштироки суст даражада колмокда.

Ёшларнинг сайлов жараёнлари, сиёсий партияларнинг ёшлар канотлари фаолиятидаги иштироки холати бу борадаги ишларни янада кучайтиришни такозо этмокда.

Худудларда ёшларга оид инфратузилма коникарли даражада эмас.

Жумладан, ёшларнинг маданий савиясини ошириш, буш вактини мазмунли ташкил этиш учун театрлар, кинотеатрлар, музейлар, кутубхоналар, истирохат боглари ва бошка маданият муассасалари сони етарли эмас.

Аксарият махаллалар ва мактабларда ёшларнинг оммавий спорт турлари билан шугулланишлари учун шарт-шароитлар мавжуд эмас. Хусусан, мавжуд спорт иншоотлари 1,3 млн уринга эга булиб, мамлакат ахолисининг факатгина 4 фоизини камраб олади, мактабларининг 24 фоизида спорт заллари мавжуд эмаслиги сабабли, укувчиларнинг бор-йуги 25 фоизи жисмоний тарбия ва спортга жалб этилган.

Айрим худудларда ёшларнинг сифатли, тезкор ва арзон интернет хизматларидан фойдаланиши учун шароитлар етарли эмаслиги уларнинг замонавий ахборот технологияларидан фойдаланишига тусик булмокда.

Китоб махсулотларини чоп этиш ва таркатиш, янги асарларни яратиш, таржима килиш ва муаллифларни рагбатлантиришнинг комплекс чора-тадбирлари амалга

оширилмаяпти, ижтимоий ахамиятга эга булган китобларни, айникса, болаларга мулжалланган адабиётлар, кузи ожизлар учун брайл алифбосига асосланган адабиётлар чоп этилиши механизми йулга куйилмаган [9].

Шунингдек, 2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Х,аракатлар стратегиясининг V. Хавфсизлик, миллатлараро тотувлик ва диний багрикенгликни таъминлаш хамда чукур уйланган, узаро манфаатли ва амалий ташки сиёсат сохасидаги устувор йуналишлар бандида фукаролик, миллатлараро ва конфессиялараро тинчлик хамда тотувликни мустахкамлаш [10] масаласига алохида эътибор берилади.

Дунёвий давлатчилик асосларининг бош тамойилларидан бири толерантлик, шунингдек, диний багрикенглик гояларига таянади. Шундай экан, мустакил давлатчилик асосларини куриш жараёнида толерантлик тамойилларини жамият хаётининг узвий таркибий кисмига айлантириш хам долзарблик касб этади. Толерантликнинг замонавий мазмуни ва максадлари ёшларнинг толерантлик рухиятида тарбиялаш вазифасини кундаланг куяди. Бугунги даврда ёшларда толерантлик тафаккурини шакллантирмай туриб, уларни дунёвий ва фукаролик жамиятида яшашга тайёрлаб булмайди. Шундай экан, ёшларда толерантлик тафаккурини шакллантириш масаласи ижтимоий-сиёсий тадкикотлар олдида турган долзарб вазифалардан бири булиб колаверади.

АДАБИЁТЛАР:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 14 августдаги "Ёшларни маънавий-ахлокий ва жисмоний баркамол этиб тарбиялаш, уларга таълим-тарбия бериш тизимини сифат жихатидан янги боскичга кутариш чора-тадбирлари тугрисида"ги П^-3907-сон карори. https://lex.uz/docs/3864155

2. ^ушакова Г. Ёшларда толерантлик тафаккурини шакллантириш йуллари. 2010.

3. Бегматов А.С. Узбекистонда ёшларга оид давлат сиёсатини амалга оширишнинг долзарб масалалари. // «Ёшларга оид давлат сиёсатини амалга ошириш стратегияси: мавжуд вазият ва ривожлантириш истикболлари» мавзусидаги республика илмий-амалий конференция материаллари. -Т., 2019.

4. Очилдиев А. Диний экстремизм ва терроризмга карши курашнинг маънавий-маърифий асослари. -Т., 2008.

5. Ташпулатов А.А. Ёшлар уртасида жиноятчилик ва хукукбузарликларнинг олдини олишда махаллий давлат хокимияти ва таълимнинг ролини ошириш. -Т., 2019.

6. Узбекистонда ёшларга оид давлат сиёсатини 2025 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиклаш тугрисидаги Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг карори, 18.01.2021 йилдаги 23-сон ^арори. https://lex.uz/docs/5234746

7. Узбекистонда ёшларга оид давлат сиёсатини 2025 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиклаш тугрисидаги Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг карори, 18.01.2021 йилдаги 23-сон ^арори. https://lex.uz/docs/5234746

8. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Х,аракатлар стратегияси тугрисида»ги Фармони. // ^онун хужжатлари маълумотлари миллий базаси. (www.lex.uz).

9. Уолцер M. О терпимости. - М.: Идея-Пресс, Дом интеллектуальной книги, 2000.

10. Budziszewski J. True Tolerance: Liberalism and the Necessity of judgment. - Boston: Beacon, 1999; Corbett M. Political tolerance in America. - New York: Longman, 1982; Dionne E.J. Tolerating Our Differences. - Washington Post. - 1997. - August, 12; Mendus S. Toleration and the limits of liberalism/Houndmills ets.: Macmillan, 1989; Mueller J. Trends in political tolerance. - New York. - 1988.-№ l.-P. 1 - 25; Taylor Ch. Multiculturalism and "the Politics of Recognition". - Princeton: Princ. University, 1994.

11. ЛекторскийВ.А. О толерантности // Философские науки. - 1997. — № 3 - 4. - С. 14 — 18; Лекторский В.А. О толерантности, плюрализме и критицизме // Вопросы философии. -1997. — № 11. - С. 46 - 54.

12. Скворцов Л.В. Перспективы толерантности // Человек: образ и сущность (гуманитарные аспекты). Толерантность и архитектоника эмоций/ Под ред. Л. В. Скворцова. - М.: ИНИОН РАН, 1996. - С. 8 - 46;

РЕЗЮМЕ:

Мазкур маколада толерантлик турли зарарли гоя ва тушунчаларга карши омил сифатида инсоннинг жамиятдаги иктисодий, маънавий ва мафкуравий, диний муносабатларга киришишининг замонавий конун-коидаларини узида ифода этиши асосланган.

Калит сузлар: толерантлик, гоя, маданият, ёшлар, тарбия, багрикенглик, жамият.

РЕЗЮМЕ:

Статья основана на том факте, что толерантность, как фактор противодействия различным вредным идеям и концепциям, создаёт возможность доступа человека к экономическим, духовно-идеологическим, религиозным отношениям в обществе.

Ключевые слова: толерантность, идея, культура, молодежь, воспитание, толерантность, общество.

RESUME:

The article is based on the fact that tolerance, as a factor in countering various harmful ideas and concepts, creates the opportunity for a person to have access to economic, spiritual-ideological, and religious relations in society.

Keywords: tolerance, idea, Culture, Youth, upbringing, tolerance, society.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.