CC BY
8ОБЩЕГУМАНИТАРНЫЕ НАУКИ (HUMANITARIAN SCIENCES) УДК 1
Абзалбекова Б.Б.
Бастауыш сынып м¥Fалiмi «М. Ж^мабаев атындагы гимназия» КММ (г. Караганда, Казахстан)
Сатанова А.Р.
Бастауыш сынып M^r^Mi «М. Ж^мабаев атындагы гимназия» КММ (г. Караганда, Казахстан)
ЖАЦА МАЗМ¥НДЫ Б1Л1М БЕРУ ЖУЙЕС1НДЕГ1 ТЭРБИЕ БЕРУД1Ц ЕРЕКШЕЛ1Г1
Аннотация: Казахстан Республикасыныц Б1л1м туралы Зацында: «Бшм беру ЖYйесiнiц басты мтдеттерШц бгрг -б1л1м беру багдарламаларът мецгеру Yшiн жагдайлар жасау керек» деп керсетшген.
Ключевые слова: тэрбие, берудщ, ерекшелт.
Заманауи мектептердщ максаты-жогары бшмд^ шыгармашыл адамнын, Yйлесiмдi т^лгаланып, дамуы Yшiн колайлы бiлiм беру кещсттн жасау. Елiмiздiц ертецi, ^лтымыздын, болашагы - бYгiнгi мектеп кабыргасында отырган бYлдiршiндер екенi мэлiм. Олардын, камын ойлау - баршамыздыц парызымыз. Кез келген мектептiц максаты мен м^раты - eркениеттi елдердiц катарынан кeрiну, ел мен жер байлыктарын ысырапка салмай игере бiлетiн ^рпак тэрбиелеу. БYгiнгi жас ^рпакка сапалы бiлiм мен саналы тэрбие бере отырып, елдiц eткенiн, ^лттыц тарихын, мэдениетiн, салт-дэстYрiн, табигат ерекшелiктерiн етене таныстыру кажет.
«Адамга ец бiрiншi тэрбие бер^^ керек, тэрбиешз берiлген бшм -адамзаттыц кас жауы, ол келешекке оныц барлык eмiрiне апат экелед^ адамга ец бiрiншi кереп тэрбие», - дептi ЭлФараби бабамыз. Халкымыз бала тэрбиесiне аса зор кещл белген, жаксы касиеттерге баулып, жаманнан жерiндiрiп отырган. Бала тэрбиесше кeцiл бeлiп терецiнен ойлаган казак халкы бесiктегi нэресте тэрбиесiне де жете кещл беле бшген. Баланы тэрбиелеуде отбасы басты рел аткаргандыктан, улы М.Эуезов те отбасы тэрбиесш ерекше багалап: «Ел болам десец, бесiгiцдi тYзе», - деген. Кез келген бшм ошагы улттык тэрбие багдарламасында улттык кундылыктарымызды дэрiптеп бшм берер болса, урпагымызды ез ултын мактаныш тутар азамат болары хак [2].
Тэрбие-жеке тулганыц калыптасуыныц ец басты факторы. Халык даналыгында: «Баланы эуелi мейiр шапагаща, онан соц акыл парасатка, 308 акырында ецбек пен гылымга баулы» - дейдг Тэрбие-халыктыц гасырлар бойы жинактап, iрiктеп алган озык тэжiрибесi мен iзгi касиеттерiн жас урпактыц бойына шщру, баланыц коршаган ортадагы карым-катынасын, дуниетанымын eмiрге деген кезкарасын жэне соган сай мшез-кулкын калыптастыру. Тэрбиенiц непзпш - ол гибратты, гумырлы, гасыр бойы бойымызга салт-дэстYрмен бершген-улттык педагогика. Небiр гасырлар шектеулi шецбер аясынан шырмауыктай шырмалып шыга алмай келген улттык тэрбиенiц жаца талапка сай жацгыртып, жацартып ескелец жас урпакка толыкканды тайга тацба баскандай жетюзсек, таптырмас таглым болары сeзсiз. Жеке тулганы жан-жакты дамыту мен калыптастыру мэселес - Абай ^унанбаев, Ыбырай Алтынсарин, Магжан Жумабаев, Шэкэрiм ^удайбердиев, ЖYсiпбек Аймауытов жэне т.б. шыгармаларыныц негiзгi аркауы. Эсiресе улы гулама Абайдыц ецбектерiнде адам бойындагы непзп касиеттер: кайрат, акыл, жYректiц сапалык децгейiне карай жэне олардац езара катынасына байланысты калыптасатын «Толык адамды» (бiлiмдi, адамгершiлiгi жогары, парасатты жан-жакты жетшген тулга) тэрбиелеп жетiлдiру максаты кезделед [3].
Meждунapодный нaучный жуpнaл «ВЕСТНИКНАУКИ» № Я (42) Т.З
СЕНТЯБРЬ 2Q21 г.
Тэyелсiз мемлектiмiздщ бугшп тaцдaFы ец бaсты мaксaттapыныц 6ípí -елiмiздщ epкениеттi елдеp кaтapынa косылуы, оныц элемдш бiлiм кецiстiгiнен opbffl aлyы. Б^л ^лттьщ бiлiм беpy жYЙесiн жaцa apнaFa б¥pyды, нэтиже мен сaпaFa бaFыттayды, сондaй-aк бэсекеге кдбшегл тYЛFa тэpбиелеy кaжетriлiгш мшдеттейдг Kaзaкстaн Респyбликaсыныц «Бшм тypaлы» Зaцындa aзaмaттык пен пaтpиотизмге, e3 Отaны-Kaзaкстaн Респyбликaсынa CYЙiспенmiлiкке, мемлекеттiк pэмiздеpiн к^метте^, xaлык дэстYpлеpiн кaстеpлеyге тэpбиелеy мемлекеттщ бiлiм сaясaтыныц бaсты ¥стaнымы екендт aтaп кepсетiлiп отыp. 12 жылды; бiлiм беpyге бipтiндеп кemyдi жYзеге aсыpy - оныц кaжеттшri мен тшмдшгш эp педaгогтiц, aтa-aнaныц сaнaлы тYPде тYсiнiп, кaбылдayы мен OFaн белсендi тYPде apaлaсyын, икемдiлiк тaнытyын ^мштым YДеpiс дейтiн болсaк, мектеп бaлa тэpбиесiндегi белсендi де бaFa жетпес элеyметтiк оpтaлык;кa aйнaлaтындыFы xa;.
Жaцa мaзмYнды бiлiм беpy жYЙесiндегi тэpбие беpyдiц еpекmелiгi -тек e3 xaлк;ыныц ^лттьщ мэдениетiнiц негiзiнде Fara mектелiп коймaй, жaлпы aдaмзaттык жэне epкениеттi дaмыFaн мемлекеттеpдiц озы; жетiстiктеpiн, мэдениетiн т.б. aдaмгеpmiлiк к;¥ндылыктapын игеpy apKbrnbi т¥ЛFaныц жaн-жaктылыFын тэpбиелеy. Эpине, aйтылFaн мaксaткa жетy Ymiн мектеп ^жымы ( пэн м¥Faлiмдеpi, мектеп бaсmылapы, сынып жетекшiлеpi, медбике, психолог, т.б.) мен aтa-aнaлap оpтaк iс-эpекетке белсендi кipiскен кезде Fara Yлкен нэтижеге жетyге болaды.
Елбaсы Н.Э.Нaзapбaев бiлiм мен Fbrnbrn к;ызметкеpлеpшщ екiнmi съезiнде: «Болamaктa ецбек етш, eмip CYpетiндеp - бYгiнгi мектеп 309 окymылapы. Мр^м олapды кaлaй тэpбиелесе, K;aзaкстaн сол децгейде болaды. Сондыкган жYктелетiн мiндет eте aybip»,- деген болaтын. Тэyелсiз елiмiздiц aзaмaтын пapaсaтты дa бiлiмдi, мэдениетл де сaнaлы етiп тэpбиелеп, дYниетaнымын жaлпы aдaмзaттык децгейде дaмытaмыз десек, к^вш кeпmiлiк бipлесе кYm сaлy кеpек. «Жaс бaлa - жaцa epкен жaЙFaн жaсыл aFam тэpiздi»,-дейдi xaлк;ымыз. Жеpге отыpFызFaн жaс кemет те кamaн тaмыpы теpецдеп,
жапырагы жайкалып, саялы агаш болып Yлкейгенше мэпелеп кугш, Yзбей тэрбиелеудi керек етедг Жацаша бiлiм берудiц негiзiгi максаты - елiмiздегi бiлiм беру жYЙесiнiц курылымы мен мазмунын толыктай езгерте отырып, заманына сай мектеп куру. Олардыц бiлiмдi де, бiлiктi, парасат пайымы мол, саналы азамат боп жет!^ тэлiм мен тэрбие беретш муFалiмге тiкелей байланысты [4]. Демек, ез iсiне берiлген, жацалыкты жатсынбай кабылдайтын, улттык касиеттерiмiздiц асылдарын аскактата отырып, шэкiртiнiц жанына куятын устазFа артылатын сенiм жYгi салмакты.
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ:
Казакстан Республикасында бiлiм берудi дамытудыц 2011-2020 жылдарFа арналFан мемлекеттш баFдарламасы. Астана,2010 ж.
Телеубекова Р.К. «¥лттык тэрбие жэне оныц философиясы»\\Педагогика жэне Психология журналы №1, 2009.
Тшеужанов М.М. «Халык таFылымы» - Алматы: Рауан,1996.
Пралиев С.Ж. «¥лттык тэрбие жэне жаhандану», Егемен Казахстан, 25
желтоксан, 2009 .
СайлауFазинова Б. Жеке тута^а тэрбиелеу // «Сынып жетекшiсi», [№4],2010
Abzalbekova B.B.
Primary school teacher «M. MSO "Gymnasium named after Zhumabayev" (Karaganda, Kazakhstan)
Satanova A.R.
Primary school teacher «M. MSO "Gymnasium named after Zhumabayev" (Karaganda, Kazakhstan)
NEW CONTENT IN THE EDUCATION SYSTEM PECULIARITIES OF EDUCATION
Abstract: The Law of the Republic of Kazakhstan on Education states: "One of the main tasks of the education system is to create conditions for the development of educational programs."
Keywords: upbringing, transfer, features.
