Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОННИНГ ЯШИЛ ИҚТИСОДИЁТГА ЎТИШИДА ЕВРООСИЁ ИҚТИСОДИЙ ИТТИФОҚИ БИЛАН ХАМКОРЛИК'

ЎЗБЕКИСТОННИНГ ЯШИЛ ИҚТИСОДИЁТГА ЎТИШИДА ЕВРООСИЁ ИҚТИСОДИЙ ИТТИФОҚИ БИЛАН ХАМКОРЛИК Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
2
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Яшил иқтисод / экологик хавфсизлик / глобал интеграциялашув / иқтисодий иттифоқ / атроф-муҳит / минтақавий хамкорлик / трансчегаравий ҳаракатланиш / табиий ресурслар.

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Юлдашев Фарҳодбек Абдумуталибович

Мақолада Ўзбекистоннинг дунёда содир бўлаётган глобал интеграциялашуви жараёнида Евроосиё иқтисодий иттифоқи билан яшил иқтисодиётга ўтиш бўйича тузилган шартномаларининг мухим долизарб масалалари кўриб чиқилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОННИНГ ЯШИЛ ИҚТИСОДИЁТГА ЎТИШИДА ЕВРООСИЁ ИҚТИСОДИЙ ИТТИФОҚИ БИЛАН ХАМКОРЛИК»

УЗБЕКИСТОННИНГ ЯШИЛ ИКТИСОДИЁТГА УТИШИДА ЕВРООСИЁ ЩТИСОДИЙ ИТТИФОКИ БИЛАН ХАМКОРЛИК Юлдашев Фарх,одбек Абдумуталибович

Тошкент Молия институти Андижон филиали "Иктисодиёт" кафедраси катта укитувчиси,

Иктисод фанлари номзоди https://doi.org/10.5281/zenodo.11042826

Аннотация: Маколада Узбекистоннинг дунёда содир булаётган глобал интеграциялашуви жараёнида Евроосиё иктисодий иттифоки билан яшил иктисодиётга утиш буйича тузилган шартномаларининг мухим долизарб масалалари куриб чикилади.

Таянч сузлар: Яшил иктисод, экологик хавфсизлик, глобал интеграциялашув, иктисодий иттифок, атроф-мухит, минтакавий хамкорлик, трансчегаравий харакатланиш, табиий ресурслар.

Аннотация: В статье рассматриваются важные вопросы, связанные с соглашениями, заключенными с Евразийским экономическим союзом о переходе к зеленой экономике в процессе глобальной интеграции Узбекистана.

Ключевые слова: Зеленая экономика, экологическая безопасность, глобальная интеграция, экономический союз, окружающая среда, региональное сотрудничество, трансграничное перемещение, природные ресурсы.

Abstract: The article discusses important issues related to agreements concluded with the Eurasian Economic Union on the transition to a green economy in the process of global integration of Uzbekistan.

Keywords: Green economy, environmental safety, global integration, economic union, environment, regional cooperation, cross-border movement, natural resources.

Сунги йилларда Узбекистонда олиб борилаётган окилона сиёсат мамлакатимизнинг жахон хамжамиятига интеграциялашуви жараёнларини янги боскичга олиб чикди. Куплаб давлатлар, айникса, кушни мамлакатлар билан узаро ишончга асосланган узаро манфаатли муносабатлар йулга куйилди.

Янги Узбекистоннинг глобал интеграциялашуви жараёнида мамлакатимизнинг Евроосиё иктисодий иттифоки билан экологик хамкорлик айникса яшил иктисодиётга утиш нуктаи назардан куриб чикиш жуда мухим долизарблик касб этиб бормокда. Тахлилларга кура, Евроосиё иктисодий иттифоки билан хдмкорлик табиатни мухофаза килиш, аъзо мамлакатларда яшил иктисодиёт сохасидаги долзарб вазифаларни хал этишни хам назарда тутади. Чунки иктисодий алокалар табиий ресурслардан фойдаланилмасдан ривожланаолмайди.

ЕОИИ билан хамкорликнинг мухим жихатларидан бири шундаки, иктисодий ва савдо алокаларининг ривожланиши атроф-мухит ва ахоли саломатлигини мухофаза килишни хам хисобга олиши хамда бу масалаларга салбий таъсир курсатмасдан, узаро мутаносиб булиши лозим.

Афсуски, Евроосиё иктисодий иттифоки таъсис шартномасида аъзо давлатлар уртасидаги экологик муносабатларни тартибга солувчи махсус булим мавжуд эмас. Факат экология ва атроф-мухитни мухофаза килиш

сохасида хамкорлик тугрисида Келишув тузилган. Минтакавий даражада экологик муносабатларни тартибга солиш буйича икки томонлама битимлар имзоланган холос.

Фикримизча, Евроосиё иктисодий иттифоки нафакат иктисодий бирлашма булиши, балки иштирокчи мамлакатларнинг табиий бойликларини асраш, такрор ишлаб чикариш ва улардан окилона фойдаланиш масалалари буйича х,ам хдмкорлик ишларини йулга куйиши керак. Лекин, Евроосиё иктисодий иттифоки доирасида атроф-мух,итни мух,офаза килиш ва хужалик-иктисодий фаолиятнинг унга салбий таъсирини олдини олишга каратилган бирон-бир шартнома тузилмаган. Бу эса, шубхдсиз, интеграция тузилмаларининг бундай йуналишларда интенсификация килинишини такозо этади.

Шу туфайли Узбекистоннинг Евроосиё иктисодий иттифоки билан узаро хдмкорлигида экологик хавфсизликни таъминлаш механизмларини яратиш х,ам кузда тутилмоги зарур хисобланади. Хусусан, бу экологик хавфли ишлаб чикариш усулларига тускинлик килиш, иктисодий фаолиятнинг х,ар хил турлари учун экологик стандартларни белгилаш ва зарар етказадиган ёки етказиши мумкин булган моддаларнинг трансчегаравий хдракатланишига йул куймаслик билан боглик х,олда амалга оширилади.

Аммо, бугунги кунда ушбу саволларга Евроосиё иктисодий иттифокининг аник жавоблари йук. Евроосиё иктисодий иттифокига аъзо мамлакатлар томонидан "яшил иктисодиёт"га утиш ва уни изчил равишда ривожлантириш стратегияларини кабул килиш борасида хам аник позиция йук. Атроф-мух,итни мух,офаза килишга ва табиий ресурслардан окилона фойдаланишга йуналтирилган инвестициялар улуши х,ам жуда кам.

Хулоса сифатида шуни айтиб утмочимизки давримиз реал холати шуни курсатмокдаки сайёрамизда атроф-мух,итни мух,офаза килиш муаммосини факат дунё мамлакатлари хдмкорлигида х,ал этиш мумкин. Шу муносабат билан, Узбекистоннинг Евроосиё иктисодий иттифоки каби бирлашмалар билан мустах,кам алокада булиши ва ушбу иттифокка аъзо мамлакатлар билан яшил иктисодиётга утиш борасида биргаликда хдракатланиши объектив заруратдир. Бу эса, уз навбатида, келгусида куйидаги йуналишлар буйича мустаххдм хдмкорлик асосила куйидаги мухим ишларни амалга оширишга катта хизмат килади:

Узбекистон билан Евроосиё иктисодий иттифоки уртасида атроф-мух,итни мух,офаза килиш ва табиий ресурслардан окилона фойдаланиш буйича узаро ахборот алмашинуви тизимини яратиш;

халкаро экологик стандартларни жорий этиш;

глобал иклим узгаришининг олдини олиш буйича чора-тадбирларни ишлаб чикиш;

табиий ресурслардан окилона фойдаланиш, кайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиш технологияларини кенгрок жорий килиш гояларини илгари сурадиган янги иш уринларни ташкил этувчи "яшил иктисодиёт" тамойилларини татбик этиш;

озик-овкат хавфсизлиги, экологик сугурта ва аудит учун умумий талабларни аниклаш, рухсатномалар бериш, экологик хавфли фаолиятнинг умумий руйхатини ишлаб чикиш, фойдаланилган табиий ресурсларни х,исобга олиш талабларини бирлаштириш;

атроф-мух,итга зарар етказувчи чикиндиларни камайтиришга каратилган кушма тадбирларни ишлаб чикиш.

Узбекистоннинг Евроосиё иктисодий иттифоки билан хдмкорлиги мамлакатимизда изчиллик билан кизгин олиб борилаётган яшил иктисодиётга утиш жараёнининг янада самарали амалга оширилишига, шу билан бир каторда, халкимизнинг турмуш даражасини ва фаровонлигини юксалишига хдмда экологик хавфсизликни таъминлашга хизмат килади.

REFERENCES

1. 2019-йил 4-октябрдаги иклим узгариши масалаларини миллий иктисодиётнинг баркарор ривожланишига интеграция килишга йуналтирилган 2019-2030 йиллар даврида Узбекистон Республикасининг «яшил» иктисодиётга утиш Стратегияси.

2. https://yuz.uz/news/atrof-muhitni-muhofaza..

3. АН Podrobno.uz.

4. Иктисодиёт, 20 апрель 2022, 17:43 стр. На русском языке

5. «Газета.^»

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.