Научная статья на тему 'Ўзбекистондаги ислоҳотлар траекторияси: дастлабки хулосалар'

Ўзбекистондаги ислоҳотлар траекторияси: дастлабки хулосалар Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
358
33
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Strategy of Uzbekistan
Область наук
Ключевые слова
ISLOHOTLAR / taraqqiyot / Harakat / Strategiya / xalqaro / siyosiy / iqtisodiy / o‘zbekiston / Sivilizatsiya / aloqa / texnologiya / REFORMS / development / Action / Strategy / international / political / economic / uzbekistan / Civilization / communication / technology / rights / law
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Ўзбекистондаги ислоҳотлар траекторияси: дастлабки хулосалар»



Ш Ш m • jt-i •• 1

ДАСТЛАБКИ ХУЛОСАЛАР

Strategy of Uzbekistan №02 (2021) / ISSN 2181-2535 Journal home page: https://journal.strategy.uz

Элдор ТУЛЯКОВ

«Тараккиёт стратегияси» маркази ижрочидиректори

2016 йилнинг охирларидан бошлаб Узбекистоннинг сиёсий, ижтимоий-иктиоэдий хаётида бошланган ислохотлар киска вакт ичида жахон хамжамияти эътиборига тушди. Ташки дунё учун узок йиллар давомида ёпиклигича колиб келган мамлакатда бирданига бошланган очиклик ва шаффофликка таянган прагматик сиёсат хамда ривожланиш векторининг мутлако янги

тенденциялар оркали узгаришини халкаро жамоатчилик катта умид ва ишонч билан карши олди[1].

Президент Шавкат Мирзиёев 25 йилдан ортик давр мобайнида амалда булиб келган бошкарув усулидан воз кечиб, Узбекистон тараккиётини таъминлашга йуналтирилган 5 йиллик истикбол дастури -Харакатлар стратегиясини[2] такдим этди.

Мазкур хужжатда

режалаштирилган ислохотларни амалга ошириш учун, аввало ахоли муаммоларига кулок тутиш, одамларни тинглаш, йиллар давомида хал этилмай келинаётган масалаларга ечим топиш, фукаролик жамияти институтлари билан самарали мулокот урнатиш, шунингдек ташки сиёсат сохасида хориж давлатлари хамда халкаро ташкилотлар билан узаро хамкорлик ва стратегик шерикликнинг

4

Янги Узбекистон

мувозанатланган тизимини шакллантиришга ахамият каратилган.

Харакатлар стратегиясида мамлакатни тараккий эттиришнинг бешта устувор йуналиши ажратиб олиниб, улардан кузланган асосий максад, бу - инсон хукук-манфаатларини руёбга чикариш, халк билан очик мулокотни йулга куйиш, одамларнинг хохиш-иродаси билан боглик ислохотларни изчил амалга ошириб боришдан иборат.

Албатта, бу борада ташаббусни Шавкат Мирзиёевнинг шахсан узи кулга олди. У давлат рахбари сифатида иш бошлаган дастлабки кунлариданок, худудларга ташрифлари чогида олдиндан белгилаб куйилган объектларга боришдан воз кечиб, «маршрут»ни узи хохлаган махалла ёки кучаларга буриб юбора бошлади. Ахоли гавжум жойларда, бозорлар, савдо марказларида тухтаб, одамларнинг дардини тинглаб, мавжуд муаммоларни хал этиш чораларини курди[3].

Уз навбатида, инсон манфаатларини таъминлаш, халк билан

мулокот килиш, ахолининг хаётий муаммолари ва эхтиёжларини аниклаш ва хал килиш максадида мутлако янги институт -Президентнинг Виртуал ва Халк кабулхоналари ташкил этилди. Мазкур тузилмалар киска вакт ичида давлат бошкаруви органлари фаолиятининг самарадорлиги, шунингдек жойлардаги муаммоларни чукур тахлил этиш механизми ва давлат органлари хамда мансабдор шахсларнинг жамият олдидаги масъулиятини ошириш, уларнинг фаолиятини бахолаш мезонига айланди.

Республиканинг барча вилоят, туман ва шахарларидаги Халк кабулхоналари эса, ахоли билан бевосита мулокотни, жойларда юзага келадиган муаммоларни тезкор хал этишни, камчиликларни бартараф килишни, жисмоний ва юридик шахсларнинг хукук-манфаатлари химоя килинишини таъминламокда.

Мисол учун, биргина 2017 йилнинг узида Виртуал ва Халк кабулхоналарига жисмоний ва юридик шахслардан 1,4 миллиондан

ортик мурожаат келиб тушган. 2019 йилдан бошлаб эса, Президентнинг Халк кабулхоналари муаммоларни уйма-уй юриш оркали аниклаш ва хал килишнинг фаол тизимига утди[4]. 2020 йилда Президент виртуал кабулхонаси ва Халк кабулхоналарига 1,2 миллионга якин мурожаат келиб тушган. Президент Халк кабулхоналари томонидан киритилган ахборот ва эшитилган хисоботлар натижасида мурожаатлар билан талаблар даражасида ишламаган 752 нафар масъул ходим жавобгарликка тортилган[5]. Халк кабулхоналарига давлат органларининг фаолиятини урганиш, уларга такдимномалар киритиш, конунбузилишга йул куйган мансабдор шахсларни лавозимидан озод этишгача булган интизомий жавобгарликка тортиш буйича таклифлар киритиш ваколатлари берилди.

Шу билан бирга, сунгги вактларда барча вазирлик ва идораларнинграсмий веб-сайтларида очилган виртуал кабулхоналар оркали хам фукароларнинг мурожаатлари, ариза ва

шикоятлари кабул килиниб, уларга уз вактида муносабат билдириб бориш амалиёти йулга куйилганини кузатиш мумкин. Колаверса, барча даражадаги масъул мансабдор шахслар жойларда махаллалар кесимида иш олиб бориб, ахолининг турмуш даражасини яхшилаш буйича юзага келган камчиликларни аниклаб, амалга оширилаётган ислохотлар хакида одамларнинг фикрини урганишмокда ва шу асосда уз ишларини ташкил этишмокда[6].

Бундан ташкари, Узбекистонда Президент Администрацияси, вазирлик ва идоралар рахбарлари, вилоят, шахар ва туманлар хокимларининг худудларда мунтазам равишда оммавий сайёр кабулларини ташкил этиш тизими шакллантирилди. Биргина утган 2020 йилда 19 мингдан ортик ана шундай сайёр кабул утказилиб, уларда 120 мингга якин ахоли вакилларининг 124 мингдан ортик муаммоларини хал этиш чоралари курилган[7].

Узбекистонда Харакатлар стратегиясида белгиланган вазифалар доирасида хар йилга муайян ном бериш хамда уша йилга мулжалланган Давлат дастурини кабул килиш ва амалга ошириш узига хос анъана тусини олди. Мазкур дастурлар лойихасини ишлаб чикишда, биринчи навбатда ахоли томонидан кутариб чикилган долзарб масалалар, ечимини кутаётган муаммолар эътиборга олиниб, фукаролик жамияти институтлари, нодавлат ташкилотларнинг

таклифлари, шунингдек оммавий ахборот воситалари хамда ижтимоий тармокларда таркатилаётган танкидий чикишлар эътиборга олинмокда. Лойиха ишлаб чикилганидан сунг, хам у умумхалк мухокамасига хавола этилиб, оддий одамлар, мутахассис-экспертлар, шунингдек халкаро ташкилотлар вакилларининг фикр-мулохазалари, таклиф ва тавсиялари инобатга олинганидан сунггина кабул килиниб, ижрога йуналтирилмокда[8].

Шуни таъкидлаш лозимки, янгиланаётган Узбекистонда хар кимнинг фикрлаш, суз ва эътикод эркинлиги, узи истаган ахборотни излаш, олиш ва уни таркатишга булган конституциявий хукуки амалда таъминланаётгани халкаро хамжамият эътирофига тушди[8]. Хусусан, Президент талаби билан давлат бошкаруви органлари фаолиятидаги «ёпик эшиклар» очилиб, шаффофлик таъминланиши натижасида, айникса ахолининг узи хохлаган мавзуда танкидий фикрларини эмин-эркин билдиришига «очик майдон» яратиб берилди[10]. Давлат рахбарининг шахсан узи хам жамиятда учраётган ва оммани кийнаётган муаммолар хакида ижтимоий тармокларда, миллий ва хориж ОАВлари хамда бошка манбаларда булаётган чикишларни мунтазам кузатиб боради, ушбу масалалар ечимида локайдлик килаётган мутасадди рахбарларга гохо танбех беради, гохо интизомий жазо

чораларини куллайди, хатто лавозимидан озод килади[11].

Албатта, авторитар сиёсий тизимни тубдан узгартириш, мудрок босган сиёсий элитани уйготиш, демократик тамойилларни амалда жорий этиш, боз устига, давлат бошкаруви тизимини бутунлай ислох килиш оркали давлатнинг янги ижобий имижини яратиш хар кандай замонда хам осон кечмаган. Бирок, Шавкат Мирзиёев катъий сиёсий иродасини намоён этиб, танлаган йулдан ортга кайтмаслик, мансабдор шахслар ва жамоатчиликнинг котиб колган карашларини узгартиришга булган харакатни тухтатмади. Аммо, сиёсий элитанинг эскирган бошкарув усулларидан халос булиши ва бугунги замонга хамоханг фикрлаши лозимлиги хакидаги Президент талабини бажариш бирмунча суст кечмокда. Албатта, бу уринда кадрлар танкислиги яккол кузга ташланади. Шу боис, айрим холларда ислохотларнинг амалга оширилишида муайян депсинишлар кузатилмокда. Бу каби сусткашликларга чек куйиш максадида халк фаровонлиги ва давлат тараккиёти йулида кабул килинаётган конунлар, бошка норматив-хукукий хужжатлар ижросини таъминлаш катъий назоратга олиниб, ислохотларни саботаж килишга уринаётган мансабдорларга нисбатан хукукий чоралар курилмокда. Хусусан, Давлат рахбари томонидан «уз аравасини тортолмаган» вазирлар, хокимлар

Янги Узбекистон

m-

ва бошка рахбарлар халкнинг куз унгида ишдан олинмокда, хатто жазога хам тортилмокда[12].

Бундан ташкари, давлат хокимияти тизимида Парламентнинг ролини ошириш, унинг мамлакат ички ва ташки сиёсатига оид мухим вазифаларни хал этиш ва ижро хокимияти фаолияти устидан парламент назоратини амалга ошириш борасидаги ваколатларини янада кенгайтиришга каратилган узгаришлар хам ислохотлар самарадорлигини таъминлашда мухим роль уйнамокда. Жумладан, Хукумат аъзолигига номзодларни Олий Мажлис Конунчилик палатаси томонидан маъкуллаш ва Президент томонидан тасдиклаш тартиби белгиланди. Шунингдек, уларнинг сохани ривожлантириш буйича якин истикболга мулжалланган Харакат дастури билан депутатлар олдида чикиш килиши хамда унинг ижросини амалга оширишга доир масалалар юзасидан ахбороти Олий Мажлис палаталари, уларнинг кумиталарида мунтазам эшитиб борилиши амалиёти жорий этилди.

Уз навбатида, вилоят, туман ва шахар давлат идоралари рахбарларининг номзодлари хам тегишли халк депутатлари Кенгашлари томонидан тасдикланиб, уз фаолиятлари юзасидан хар чоракда махаллий Кенгашлар олдида хисобдорлиги белгилаб куйилди[13].

Янги Узбекистонни барпо этишда динлараро ва конфессиялараро багрикенгликни таъминлаш масалаларига хам мутлако янгича ёндашувни кузатиш мумкин. Айни вактда Узбекистонда жами 2276 та диний ташкилот ва 16 та диний конфессия мавжуд. Шулардан 2093 та мусулмон, 166 та христиан ташкилотлари, 8 та яхудий жамоаси, 6 та Бахоийлик жамияти, 1 тадан Кришначилар жамияти, Будда ибодатхонаси хамда Узбекистон конфессиялараро Библия жамияти фаолият курсатмокда[14].

Бу йуналишда эришилган юксак натижа, Президент Шавкат Мирзиёев томонидан 2017 йилнинг сентябрь ойида БМТ Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида илгари сурилган «Маърифат ва

диний багрикенглик» деб номланган махсус резолюциянинг кабул килиниши булди. Бош Ассамблеянинг 2018 йил 12 декабрдаги ялпи мажлисида Узбекистон томонидан ишлаб чикилган мазкур хужжат лойихаси БМТнинг барча аъзо давлатлари томонидан бир овоздан куллаб-кувватланди[15]. Резолюциянинг асосий максади — барча учун таълим олиш имкониятини такдим этиш, саводсизлик ва билимсизликка бархам беришдан иборат. Хужжатда «багрикенглик ва узаро хурматни урнатиш, диний эркинликни таъминлаш, диндорлар хукукларини химоя килиш ва уларнинг камситилишига йул куймасликка» хам чакирилган.

Айни пайтда мамлакатда Узбекистон халкаро Ислом академияси, Тошкент Ислом университети, «Мир Араб» олий мадрасаси, Хадис илми мактаби, 9 та мадраса, жумладан 2 та ихтисослаштирилган хотин-кизлар укув юрти, Тошкент православ семинарияси, Тошкент

христиан семинарияси каби диний таълим муассасалари фаолият курсатмокда[16].

Тошкент шахрида кад ростлаётган Ислом цивилизацияси марказида эса, академия, кутубхона, архив ва кулёзмалар фонди ташкил этилиб, уларни буюк мутафаккирлар ва уламолартомонидан асос солинган илмий ва диний мактабларга доир кадимий кулёзма ва тошбосма китоблар, тарихий далил ва хужжатлар, археологик топилмалар, осори-атикалар, шу йуналишдаги замонавий илмий-тадкикот ишлари, видео ва фото хужжатлар билан бойитиш, 300 уринли конференция залини барпо этиш назарда тутилган.

Шу билан бирга, сунгги йилларда Узбекистонда диний экстремизм ва терроризмга карши курашиш чора-тадбирларини амалга оширишдаги ёндашувлар концептуал жихатдан кайта куриб чикилди. Бунда асосий эътибор ахоли уртасида профилактика ва тушунтириш ишларини фаол олиб боришга каратилмокда. Ушбу сохада амалга оширилаётган барча саъй-харакатлар «Жахолатга карши маърифат» деган эзгу рояга асосланган.

Хусусан, 2018 йилнинг сентябрь ойида

террористик, экстремистик ёки бошка такикланган ташкилот ва гурухларга адашиб кириб колган Узбекистон Республикаси фукароларини жиноий жавобгарликдан озод килиш тартиби тасдикланди. Унга кура, илгари турри йулдан адашган ва уз хатти-харакатларига чин дилдан пушаймон булган фукароларга маънавий-ахлокий бурчларини адо этишлари учун жамиятга ва уз оилалари баррига кайтишларига имкон берилди[17]. Диний экстремистик окимларга алокадор шахсларни реабилитация килишнинг мухим кадамларидан бири, бу уларга нисбатан афв этиш актларининг куллаб келинаётганидир.

Бундан ташкари, Президент Шавкат

Мирзиёевнинг шахсий ташаббуси билан «Мехр» инсонпарварлик операциясининг туртта боскичи амалга оширилди. Бу акциялар доирасида ёт роялар таъсирига тушиб хорижга кетган, бегона давлатда турмуш уртори ёки ота-онасидан айрилган, эътибор ва кумакка мухтож Узбекистон фукароларининг аёллар ва болалардан иборат 220 нафари 2019 йилда, 98 нафари 2020 йилда Сурия ва яна 24 нафари 2021 йилда Афронистоннинг жанговар харакатлар давом этаётган кисмидан махсус авиарейслар оркали уз ватанларига кайтариб олиб келинди[18]. Мусофир ерларда сарсон-саргардон юрган, турли кийинчиликларни бошдан утказган бу шахслар яна

Янги Узбекистон

m-

уз юртида хотиржам яшаш имкониятига эга булишдан ташкари, сорломлаштириш муассасасида саломатликларини тиклаш учун барча зарур шароитлар билан таъминланди. Уларга мутахассислар томонидан тиббий ва психологик ёрдам курсатилди. Болалар мактабгача таълим муассасалари, умумтаълим мактабларига жойлаштирилди, хотин-кизлар эса иш билан таъминланди. Уларнинг сорлом, тинч хаётга кайтиб, атроф-мухитга тулаконли мослашуви учун давлат томонидан шахсни тасдикловчи паспорт, турилганлик туррисидаги гувохнома ва бошка керакли хужжатлар расмийлаштириб берилди.

Кейинги турт йил ичида унлаб сиёсий махбусларнинг озод этилиши[19], Коракалпористондаги «Жаслик» колониясининг Президент карори билан тугатилиши, катор халкаро инсон хукуклари ташкилотлари томонидан катта мамнуният билан кутиб олинди ва олкишланди[20].

Уз навбатида, сиёсий ва диний мотивлар билан камалиб, афв этилган ва озодликка чикарилган шахсларнинг кейинги хаётида узини унглаб олиши учун давлат томонидан керакли ёрдам курсатилиб, улар билан мунтазам муносабатлар урнатилганини хам алохида таъкидлаш керак[21].

Албатта, янги Узбекистонда эркин фукаролик жамиятини барпо этиш, давлат ва жамоат ташкилотлари

уртасида самарали хамкорликни ташкил килиш, шунингдек ислохотлар натижадорлигини таъминлашнинг мухим воситаси,бу - янгиланган сиёсатнинг узагини ташкил этувчи жамоатчилик назорати институти хисобланади.

Шу маънода, мамлакатда «Жамият - ислохотлар ташаббускори» деган янги роя асосида жамоатчилик назорати институти фаолиятини янада ривожлантириш, нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятини такомиллаштириш, фукароларнинг давлат ва жамият ишларидаги иштирокини кучайтириш, давлат-хусусий шерикликнинг замонавий механизмларини жорий этиш, айникса, давлат, фукаролар, фукаролик жамияти институтларининг тизимли мулокотини йулга куйиш масалаларига устувор ахамият каратиб келинмокда.

Тан олиш керак, хозирги вактда Узбекистонда 10 мингга якин нодавлат нотижорат ташкилотлари мавжуд[22] булса-да, уларнинг аксарияти жамият хаётида уз урни ва ролини тополмаган, фаолияти коникарли даражада эмас. Шу билан бирга, жамоатчилик назорати субъектлари хисобланган фукаролар, фукароларнинг узини узи бошкариш органлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари, оммавий ахборот воситалари томонидан ислохотлар жараёнида иштирок этиш масаласи хам бугунги замон талабларига жавоб бермайди. Айникса,

аксарият фукаролик жамияти институтлари давлат органларининг, улар мансабдор шахсларининг фаолиятига тааллукли ва ижтимоий ахамиятга эга булган масалалар мухокамаси буйича жамоатчилик эшитувларини утказиш юзасидан конуний ваколатга эга була туриб, бу нормани амалиётда ишлатишга етарли эътибор карата олишмаяпти.

Мамлакат пойтахти ва барча худудларда ННТлар уйлари барпо этилиб, бирин-кетин фукаролик жамиятининг мустакил институтлари ихтиёрига топширилаётгани, уларга миллий ва халкаро грантлар танловларида иштирок этиб ролиб булишлари йулида хукукий билимлар бериб борилаётгани, халкаро ташкилотлар билан узвий хамкорликни йулга куйишларида амалий ёрдам курсатилаётгани, бир суз билан айтганда, ижтимоий адолатни карор топтириш учун шахс, жамият ва давлат алокаларида мувозанат, тенглик, узаро масъулият ва жавобгарликка хизмат килувчи ННТларни хар томонлама куллаб-кувватланаётгани айни хакикат[23].

Курилаётган чора-тадбирлар самараси уларок, мамлакатда фукаролик жамияти институтлари фаолиятида жонланиш кузатилмокда. Айникса, утган йили -пандемия шароитида ННТлар ташаббуси билан коронавирусга карши кураш доирасида амалга оширилган хайр-саховат, мехр-окибат акциялари, фукаролар сорлирини саклаш борасидаги саъй-

харакатлар самарали булганини таъкидлаб утиш лозим[24].

Узбекистонда инсон хукукларини химоя килиш сохасидаги миллий конунчиликка халкаро стандартларни имплементация килиш ва халкаро мажбуриятларни бажариш, шунингдек инсон хукуклари буйича халкаро ташкилотлар билан хамкорликни фаоллаштиришга доир тизимли ишлар олиб борилмокда. Хозирги вактда Узбекистон инсон хукуклари буйича 80 дан ортик халкаро хужжатларга, жумладан Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг 6 та асосий шартномаси ва 4 та факультатив протоколига кушилган. Уларнинг амалга оширилиши юзасидан БМТнинг Инсон хукуклари буйича кенгаши ва шартномавий кумиталарига мунтазам равишда миллий маърузалар такдим этиб келинмокда. Шу билан бирга, инсон хукуклари сохасида узок муддатли стратегиянинг кабул килиниши, ушбу сохада давлат сиёсатининг самарали амалга оширилишига, инсон хукуклари ва эркинликларига хурмат муносабати шаклланишига, мамлакатнинг халкаро майдондаги имижи янада мустахкамланишига хизмат килади[25].

Бугун Узбекистон очик ва прагматик ташки сиёсатни фаол олиб бормокда. Халкаро майдондаги катъий саъй-харакатлар натижасида Узбекистон тарихда илк бор БМТнинг Инсон хукуклари буйича кенгашига аъзо этиб сайланди. Шунингдек, АК.Ш давлат

департаменти томонидан Узбекистон диний эркинлик сохасидаги «махсус кузатувдаги давлатлар» руйхатидан чикарилгани хам кенг куламли демократик ислохотлар эътирофидир[26].

2018 йилдан бошлаб Узбекистонда мажбурий мехнатга карши курашиш масаласида хам ижобий силжишлар юз бера бошлади. Хукумат карори билан мажбурий мехнатга нисбатан жавобгарлик кучайтирилди. Шунга мувофик, Бандлик ва мехнат муносабатлари вазирлиги томонидан фукароларнинг мехнат хукукларини химоя килувчи 200-06-01 ишонч телефони хамда @ mehnathuquqbot махсус телеграм бот тармоклари ишга туширилди[27].

Одам савдоси ва мажбурий мехнатга карши курашиш борасида профилактик хамда ташкилий чора-тадбирларнинг амалга оширилиши натижасида 2019 йилда одам савдоси билан борлик жиноятлар 22 фоизга камайди. Мажбурий мехнатга йул куйган 259 нафар, иш хакларини уз вактида бермаган ва мехнат шароитлари яратмаган 56 нафар мансабдор шахсга нисбатан конунчиликда белгиланган тартибда маъмурий жарималар кулланилди[28].

Албатта, Узбекистонда амалга оширилаётган ислохотлар, эришилган ютуклар билан бир каторда, мавжуд муаммо ва камчиликлар, ечимини кутаётган масалалар хам йук эмас. Уларни боскичма-боскич хал этиш буйича зарур чоралар куриб борилмокда. Хоссатан,

давлат рахбари эътироф этганидек, демократик жараёнлар энди оркага кайтмайди[29].

Узбекистонда амалга оширилаётган ислохотлар траекторияларининг дастлабки хулосалари сифатида шуни айтиш мумкинки, мамлакатда демократик жараёнлар асло ортга кайтмайди. «Бош максадимиз - халкимизнинг розилиги», «Халк давлат идораларига эмас, давлат идоралари халкимизга хизмат килиши керак», «Инсонларнингдарду ташвишларини уйлаб яшаш -одамийликнинг энг олий мезонидир», «Халкимиз уз хаётида ижобий узгаришларни эртага эмас, узок келажакда эмас, айнан бугун куриши керак» каби хаётий рояларга асосланган узгаришлар, энг аввало, мамлакатда инсон хукуклари ва эркинликларини тулик таъминлашга каратилгани билан алохида ахамиятга моликдир.

-410)

Journal home page: https://journal.strategy.uz

Янги Узбекистон

m-

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

[1] Сиёсатшунос Маттиас Дорнфелднинг «Узбекистоннинг янги имижи: очиклик ва хамкорликка тайёрлик» маколаси. https://berliner-telegraph.de/wp-content/uploads/2020/l2/Berliner-Telegraph_12.2020_2_printer_druck_compressed.pdf

[2] Узбекистон Республикасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси туррисида. https://lex.uz/acts/-3107036

[3] Шавкат Мирзиёев: Хакикий ахволни билиш, одамларнинг огирини енгил килиш учун махаллангизга узим келдим. https://president.uz/oz/lists/view/4142

[4] Ахоли муаммолари билан ишлаш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари туррисида. https://lex.uz/docs/4166958

[5] 2020 йилда Президент Халк кабулхоналарига канча мурожаат келиб тушган. https://yuz.uz/news/2020-yilda-prezident-xalq-qabulxonalariga-1-milliondan-ortiq-murojaat-kelib-tushgan

[6] Давлат органлари веб-сайтлари. https://gov.uz/uz/pages/government_sites

[7] Халк кабулхоналарига билдирилаётган мурожаат хамда таклифлар йирик лойихалар ва дастурларга асос булиб хизмат килмокда. «Янги Узбекистон» газетаси, 2021 йил 5 январь, №2-сон. http://online.anyflip.com/brpug/atkd/mobile/index.html

[8] Якунлар ракамларда: Давлат дастури лойихасининг жамоатчилик мухокамалари. https://strategy.uz/index.ph p?news=119&lang=uz

[9] Суз эркинлиги баркарор тараккиёт масалаларига хамнафас. https://yuz.uz/news/soz-erkinligi-barqaror-taraqqiyot-masalalariga-hamnafas

[10] Адлия вазири: Айрим мансабдорлар хакини талаб килган, танкид килган, муаммони видеога олиб оммага эълон килганларни хуш курмайди.

https://uza.uz/uz/posts/adliya-vaziri-ayrim-mansabdorlar-a-ini-talab-ilgan-tan-id-il-19-06-2020

[11] Халкимизга газ керак, уларнинг купчилиги бунинг учун туловларни уз вактида халол килиб, тулаб келмокда - Шавкат Мирзиёев. https://review.uz/oz/post/xalqimizga-gaz-kerak-ularning-kopchiligi-buning-uchun-tolovlarni-oz-vaqtida-halol-qilib-tolab-kelmoqda-shavkat-mirziyoyev

[12] 2020 йилда Президент Халк кабулхоналарига канча мурожаат келиб тушган. https://yuz.uz/news/2020-yilda-prezident-xalq-qabulxonalariga-1-milliondan-ortiq-murojaat-kelib-tushgan

[13] 2019 йил сархисоби: Олий Мажлис палаталари ва сиёсий партияларнинг роли янада кучайтирилди. https://strategy.uz/index.php?news=769

[14] Диний ташкилотлар руйхати. https://religions.uz/pages/view?id=68

[15] БМТ Бош Ассамблеяси Узбекистон ишлаб чиккан резолюцияни кабул килди. https://www.gazeta.uz/uz/2018/12/%2013/bmt-rezolyutsiya

[16] Узбекистонда диний баррикенглик. https://strategy.uz/index.php?news=1014

[17] Узбекистон Республикаси Президентининг «Террористик, экстремистик ёки бошка такикланган ташкилот ва гурухлар таркибига адашиб кириб колган Узбекистон Республикаси фукароларини жиноий жавобгарликдан озод этиш тартибини такомиллаштириш туррисида»ги ПФ-5542-сон Фармони.

https://lex.uz/docs/3911773

[18] «Мехр-3» операцияси доирасида Суриядан 98 нафар юртдошимиз - аёллар ва болалар олиб келинди.

https://www.uza.uz/uz/posts/mehr-3-operaciyasi-doirasida-suriyadan-98-nafar-yurtdoshimiz-ayollar-va-bolalar-olib-kelindi_192694 «Mehr-4» operatsiyasi.

https://iiv.uz/uz/news/mehr-4-operatsiyasi

[19] Узбекистон 2018 инсон хукуклари буйича хисобот.

https://uz.usembassy.gov/uz/country-reports-on-human-rights-practices-for-2018-uzbekistan-uz/?_ga=2.20542129.845036367.1614850533-1761186197.1614850533

[20] Узбекистон 2019 инсон хукуклари буйича хисобот.

https://uz.usembassy.gov/uz/2019-country-reports-on-human-rights-practices-uzbekistan-uz/

[21] Узбекистон Республикаси Президентининг «Террористик, экстремистик ёки бошка такикланган ташкилот ва гурухлар таркибига адашиб кириб колган Узбекистон Республикаси фукароларини жиноий жавобгарликдан озод этиш тартибини такомиллаштириш туррисида»ги ПФ-5542-сон Фармони.

https://lex.uz/docs/3911773

[22] Адлия вазирлигининг ННТлар портали. http://e-ngo.uz/

[23] Давлат дастурида ННТларни куллаб-кувватлаш хусусида. https://uza.uz/uz/posts/davlat-dasturida-nntlarni-qollab-quvvatlash-xususida_240877

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

[24] Пандемия даврида «Саховат ва кумак» жамгармаси эхтиёжманд оилаларга карийб 105 миллиард сум накд пул таркатди. https://obfm.uz/uz/news/2020/09/22/pandemiya-davrida-saxovat-va-komak-jamgarmasi-ehtiyojmand-oilalarga-qariyb-105-milliard-som-naqd-pul-tarqatdi

[25] Узбекистон Республикаси Президентининг «Инсон хукуклари буйича Узбекистон Республикасининг Миллий стратегиясини тасдиклаш туррисида»ги фармони.

https://lex.uz/docs/-4872355

[26] Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Олий Мажлисга килган Мурожатномасида. http://www.uzbekembassy.in

[27] Малайзия Узбекистоннинг мажбурий мехнат ва болалар мехнатига бархам бериш буйича тажрибасини урганмокчи. https://mehnat.uz/uz/news/malayziya-uzbekistonning-mazhburiy-mehnat-va-bolalar-mehnatiga-barham-berish-buyicha-tazhribasini-urganmoqchi#

[28] Одам савдосига ва мажбурий мехнатга карши курашиш миллий комиссияси мажлиси булиб утди. https://www.gazeta.uz/uz/2020/06/17/human-trafficking/

[29] Шавкат Мирзиёев: Мард ва матонатли халкимиз узи танлаб олган мустакиллик йулига доимо содик булиб келмокда. https://president.uz/uz/lists/view/2845

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.