Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОНДА УРБАНИЗАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИНИНГ СОЦИОЛОГИК ТАҲЛИЛИ'

ЎЗБЕКИСТОНДА УРБАНИЗАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИНИНГ СОЦИОЛОГИК ТАҲЛИЛИ Текст научной статьи по специальности «Социологические науки»

CC BY
94
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Шаҳар / урбанизация / кичик ва ўрта шаҳарлар / йирик ва ўта йирик шаҳарлар / миграцион вазият / аҳолининг демографик ўсиш суръатлари. / City / urbanization / small and medium-sized cities / large and very large cities / migration situation / demographic growth rates of the population.

Аннотация научной статьи по социологическим наукам, автор научной работы — Қурбоналиева, Ҳ.И.

Ушбу мақолада урбанизация жараёни дунё миқиёсида жадал суръатларда амалга ошаётганлиги сабабли ушбу ҳолатни мониторингли социологик тадқиқотлар орқали доимий ўрганиш учун асослар келтирилган. Бундан ташқари шаҳар муҳитининг инсонлар ҳаётига ижобий ва салбий таъсири, юртимиздаги урбанизация даражаси, босқичлари ва мазкур жараёнларда кузатилаётган қатор номутаносибликлар ҳақида сўз боради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SOCIOLOGICAL ANALYSIS OF URBANIZATION PROCESSES IN UZBEKISTAN

This article presents the reasons for the continuous study of this situation through monitoring sociological research, as the process of urbanization is taking place at a rapid pace on a global scale. In addition, the positive and negative effects of the urban environment on people's lives, the level and stages of urbanization in our country, and a number of imbalances observed in these processes are discussed.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОНДА УРБАНИЗАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИНИНГ СОЦИОЛОГИК ТАҲЛИЛИ»

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

УЗБЕКИСТОНДА УРБАНИЗАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИНИНГ СОЦИОЛОГИК ТАХЛИЛИ

Курбоналиева Х,.И.

ТДИУ катта укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Ушбу мацолада урбанизация жараёни дунё мициёсида жадал суръатларда амалга ошаётганлиги сабабли ушбу уолатни мониторингли социологик тадцицотлар орцали доимий урганиш учун асослар келтирилган. Бундан ташцари шауар мууитининг инсонлар уаётига ижобий ва салбий таъсири, юртимиздаги урбанизация даражаси, босцичлари ва мазкур жараёнларда кузатилаётган цатор номутаносибликлар уацида суз боради.

Калит сузлар: Шауар, урбанизация, кичик ва урта шауарлар, йирик ва ута йирик шауарлар, миграцион вазият, ауолининг демографик усиш суръатлари.

В данной статье представлены причины постоянного изучения данной ситуации посредством мониторинговых социологических исследований, так как процесс урбанизации происходит стремительными темпами в глобальном масштабе. Кроме того, обсуждаются положительные и отрицательные воздействия городской среды на жизнь людей, уровень и этапы урбанизации в нашей стране, ряд наблюдаемых в этих процессах диспропорций.

Ключевые слова: город, урбанизация, малые и средние города, крупные и очень крупные города, миграционная ситуация, темпы демографического роста населения.

This article presents the reasons for the continuous study of this situation through monitoring sociological research, as the process of urbanization is taking place at a rapid pace on a global scale. In addition, the positive and negative effects of the urban environment on people's lives, the level and stages of urbanization in our country, and a number of imbalances observed in these processes are discussed.

Key words: City, urbanization, small and medium-sized cities, large and very large cities, migration situation, demographic growth rates of the population.

Мамлакатимизда мавжуд булган юздан орти; катта, кичик ва урта шахдрлар узига хос булган микдорий ва сифатий курсаткичлари билан мамлакатимиз хаётида урин эгаллайди. Ушбу худудларнинг хар бири узининг

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

КИРИШ

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

имкониятлари ва истикболларига эга. Шу оркали юртимиз иктисодиётида мухим урин эгаллайди. Ахолининг соглом турмуш тарзи, иктисодий баркарорлиги, фаровон хаёти улар яшайдиган худудларнинг ривожланганлиги, яъни архитектура ва инфратузилмалари, бошкарув тизимлари, кичик ва урта тадбиркорликнинг кулами, саноат ривожи ва бошка сохаларнинг муваффакияти билан белгиланади. Ахоли пунктларининг киёфаси мамлакатнинг истикболдаги бундан кейинги усишини белгилаб беради. Истикболда Узбекистон ривожининг асосини кичик шахарлар ва кичик шахарлар типидаги ахоли пунктларини узига бирлаштирувчи марказга айланадиган урта шахарлар ёхуд агломерациялар тармоги ташкил этади. Бу мамлакатда ишлаб чикариш кучлари ва инсон ресурсларининг баравар таксимланишини таъминлайди, саноат ва хизмат курсатиш сохаси ривожланишини тезлаштиради. Шу жихатдан урбанизация жараёни зарурий ва тухтатиб булмайдиган холат хисобланади.

Шахар ва шахар хаёти муаммолари социология фани доирасида куплаб таникли олимлар томонидан урганилган. М.Вебер, Э.Дюркгейм , Ф.Теннис, Г. Зиммель, Р.Э.Парк, Э.Бургесс, МакКензи, Л.Виртлар шулар жумласидан.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Замонавий социологик билим доирасида хам катор олимлар томонидан мазкур муаммо турли ёндашувлар ва жихатлар нуктаи назаридан тадкик этилган. Улар орасида шахарларнинг ривожланишини ва ахолининг турмуш тарзини мазкур худудларнинг социал-иктисодий мохияти хамда маданий потенциали оркали урганган ёндашув кизикрокдир. Бу йуналишда Ж Ид, Д.А.Хикс, Д. Х. Гарсия каби олимлар изланишлар олиб боришган.

Бугунги кунда чет эл социологиясида урбанизация жараёни ва социал эволюцияни бир-бирига таккослаб, шахарлашишни социал эволюцияга боглик булган даврий жараён сифатида бахолаш кенг таркалган. Мазкур йуналиш тарафдорлари Ж.В.Биверсток, Р.Г.Смит, П.Дж.Тейлор, Р.Б.Коэн, Дж.Фридман, П.Нокс, П.Маркюз, R.Кемпен, А.Сачар, Ж.Р.Шорт, Й.Ким, М.П.Смит, С.Сэссен лар узларининг ишлари билан купчиликнининг назарига тушган.

Замонавий чет эл социолог, географ, файласуф, политолог ва иктисодчилари М. Кастельс, А. Лефевр, Д. Логан, X. Молоча, Дж. Масионис, Р. Пала, Д. Рикардо, А. Скотт, Дж. Фарли, Д. Хэрвей урбанизация феноменини гарб мамлакатларининг ривожланиш эволюцияси асосида урганишмокда. Бунда улар саноатлашиш давригача, саноатлашиш даврида ва постиндустриал даврларда турли даражалардаги хокимият структураларини, иктисодиёт, сиёсат, шахар ландшафти ва маданият омилларининг таъсирини урганишган.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

Илмий адабиётларда асосан йирик саноат шахарларининг ривожланишига катта ургу берилган ва урганилган. Бунда уларнинг хом-ашё, энергия ресурслари, транспорт магистраллари, йирик марказларга нисбатан иктисодий-географик жойлашувига асосий ургу берилган. Чунки айнан улар шахарларнинг асосий ва мухим хусусиятларини белгилаб беради. Мазкур маколада барча аввалги тажрибалардан унумли фойдаланган холда, мамлакатимизда кечаётган урбанизация жараёнининг ижтимоий ва демографик узига хос жихатлари тарихийлик, таккослаш, анализ, синтез ва умумлаштириш методларидан фойдаланилган холда ёритиб берилган.

Шахар — ахолиси, асосан, саноат, савдо, шунингдек, хизмат ко'рсатиш, бошкарув, фан ва маданият сохаларида банд булган йирик ахоли манзилгохи. Шахар — бевосита кишлок хужалиги билан банд булмаган ахоли тупланган марказ. У атрофидаги туманлар учун маъмурий ва маданий марказ булибгина колмай, балки уларнинг жойлашиши ва усишига хам катта таъсир курсатувчи омил хамдир Шахар ахолиси бутун жахон ахолиси47,5% дан ортигини ташкил этади.

Ахоли пунктларига шахар макоми берилиши учун ахоли сони ва бажарадиган вазифаси: саноат ишлаб чикариш, ташкилий-хужалик, маданий-сиёсий, маъмурий ва х.к.лар бош мезон хисобланади. Ахоли манзилгохларини шахар тоифасига утказиш маълум конуний тартибда амалга оширилади хамда чегараси белгиланади. Турли мамлакатларда шахар макомини олиш мезони турлича.

Масалан, Дания ва Испанияда ахоли сони 250 киши, Грузия ва Туркманистонда 5 минг, Тожикистон ва ^иргизистонда 10 минг, Россияда 5— 12 минг, Японияда 25 минг киши булиши керак1.

Хитой Халк республикасида 1955 йилдан бери шахар (ши) сифатида ахоли сони 100 мингдан ошган худудлар тан олинган 2. 1978 йилги административ ислохот натижасида мазкур курсаткич 3 мингача туширилди. Бунда ахолининг 85 фоизи кишлок хужалигидан бошка сохаларда банд булиши лозимлиги белгиланган. Мазкур ислохот туфайли мамлакатнинг урбанизация курсаткичи кескин кутарилган3. Узбекистонда эса ахоли сони 7 мингдан юкори булиши талаб этилади.

Бугунги кунда дунё ахолисининг бешдан бири дунё ялпи ички

1 https://uz.wikipedia.org/wiki/shahar

2 Россия и Китай: история и перспективк сотрудничества. материалы в международной научно-практической конференции. Отв. ред. Д.В..Буяров, Д.В.Кузнецов, Н.В.Киреева. - 2015. С. 270.

3 Погудина Ю.Ю. Особенности процесса урбанизация в КНР (1978-2012): пример формирования Чженьчжоуской агломерации в провинции Хенань. Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. - СПб., 2016., - С. 55.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

махсулотининг 50 фоизини ташкил этадиган 600 та энг йирик шахарда истикомат килади. 2025 йилга келиб, дунё ахолисининг чорак кисми ушбу шахарларда истикомат килади ва улар глобал ЯИМнинг 60 фоизидан купрогини ишлаб чикарадилар4. Бундан ташкари, факат утиш даври иктисодиётига эга булган мамлакатларда 2000 йилдан 2030 йилгача шахарларнинг ахолиси 2 дан 4 миллиард кишига купаяди ва уларнинг майдони уч баравар купаяди (200 дан 600 минг кв. Км гача)5

Шахарларнинг жадал усиши ва шахар ахолисининг купайиши хам имкониятларга, хам кийинчиликларга олиб келади. Бир томондан, шахарлар, айникса йириклар, иктисодий усиш ва ривожланиш марказларига, бизнес ва одамлар учун имкониятларни жамлаш марказига айланмокда. Бошка томондан, шахар инфратузилмаси хар доим хам корхоналар ва шахар ахолисининг тез усиб бораётган эхтиёжлари билан доимо хамкадам булиб, бу шахарларда яшаш шароитининг ёмонлашишига ва атроф-мухитнинг ёмонлашиши, коммунал хизматларнинг этишмаслиги ва сифати, касалликларнинг кучайиши ва одамларнинг соглигига тахдид каби муаммоларни келтириб чикаради. Буни Осиё минтакасидаги йирик мегаполислар мисолида яккол куриш мумкин.

Урбанизация иктисодий ва демографик жихатдан жадал ривожланиб бораётган минтака Марказий Осиё учун хам жиддий муаммога айланиб бормокда. Бугунги кунда минтака ахолиси 65,6 миллион кишидан ошади, уларнинг 43,8 фоизи шахарларда истикомат килади. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг прогнозларига кура 2050 йилга келиб минтака ахолиси 1,3 баравар купайиб, 82 миллион кишига этади, шу жумладан 55,2% шахарларда истикомат килади. Бирок, таркибий узгаришлар ва бошка маъмурий, ижтимоий ва иктисодий омиллар натижасида шахар ахолисининг усиши юкори булиши мумкин.

Марказий Осиё мамлакатларининг аксарият замонавий шахарларининг яратилиши ва ривожланиши собик иттифок даврида содир булган ва ягона иттифок иктисодий мажмуаси доирасида ишлаб чикариш кучларини таксимлаш сиёсати манфаатларига буйсунганди. 1991 йилдаги парчаланишдан сунг Марказий Осиё мамлакатлари (Узбекистон, ^озогистон, ^иргизистон, Тожикистон, Туркманистон) асосан кишлок ахолиси булган агросаноат иктисодиётига эга эди.

Маълумки, бугунги кунда ахоли сонига кура, шахарлар кичик (50 минггача), урта (50—100 минг), катта (100 мингдан -250 мингача) ва ута йирик

4 Urban world: Mapping the economic power of cities. McKinsey Global Institute Report. March 2011.

5 Planning, Connecting, and Financing Cities—Now: Priorities for City Leaders. 2013. Washington, DC: World Bank.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

шахарлар (250 мингдан-1млрд.гача) булади. Мамлакатимизда ахоли микдори 50 мингача булган кичик шахдрлар купчиликни ташкил этади. Уларда ахолимизнинг карийб чорак кцсми, яъни 8 млн.га якцн ахоли яшайди. 2025 йилга Узбекистондаги кичик ва урта шахар ахолисининг сони уч баробарга ортиши кутилмокда. Мазкур холат кичик шахарларнинг ривожланишини мониторингли социологик тадкикотлар асосида урганиш заруратини асослайди.

Статистик маълумотларга назар ташлайдиган булсак, Узбекистонда 120 шахар, 113 шахарча бор. Шундан 17 таси катта шахарлар (Тошкент, Самарканд, Наманган, Андижон, Бухоро, Ко'кон, Фарг'она, Нукус, Карши, Урганч, Олмалик, Ангрен, Чирчик, Навоий, Маргилон, Термиз, Жиззах), 16 таси урта ва колганлари кичик шахарлар.

Шахарлар бажарадиган вазифаларига ко'ра — пойтахт, саноат, транспорт, туризм, рекреация, дин, фан ва илмий текшириш марказларига булинади. Шунингдек, республикага буйсунувчи, мухтор республика, вилоят, туманларга буйсунувчи шахарларга ажратилади.

Кишлок худудларда яшовчи ахолининг шахарлар интилиши табиий холат. Бу жараённи доимий назорат кцлиб бориш лозим. Акс холда айрим давлатлардаги каби мамлакат худудларида ахолининг нотекис жойлашуви бир худудда ахолининг хаддан ташкари ортиб кетиши, айрим худудларнинг эса одамсиз колишига, бу эса уз навбатида иктисодий муаммоларни, жамиятдаги норозилик ва бегоналашувни, турли девиантлик ва суицидал холатларни, жамият ахолиси уртасида бой ва камбагал катлам уртасидаги фаркнинг ортиб кетиши каби нохушликларни келтириб чикаради. Мисол тарикасида Хитой Халк республикасини куриб чиксак. Гарчи сунгги йилларда Хитой уз иктисодий усишлари билан дунё хамжамиятини лол колдираётган булсада, жамият ичида куплаб муаммоларга эга. Мазкур мамлакат учун юкори урбанизация даражаси хос. 1979 йилдан 2014 йилга кадар шахарлардаги ахоли улуши 19,0 % дан 54,8 %гача ошди6. Худудлар орасидаги иктисодий фарклар ахолининг мамлакат буйлаб нотекис жойлашганига сабаб булмокда, натижада бойлар ва камбагаллар орасидаги фарк жуда катта. Урта катламни шакллантиришда катор муаммоларга дуч келинмокда. Мамлакатда ахолининг патриотик рухи ва миллий узликни англаш даражаси юкори булсада ижтимоий-психологик холат ва уз хаётидан коникцш масаласида муамммолар мавжуд.

Мустакиллик йилларида Узбекистонда шахарлар ривожланиши буйича

6 Россия и Китай: история и перспективк сотрудничества. материалы в международной научно-практической конференции. Отв. ред. Д.В..Буяров, Д.В.Кузнецов, Н.В.Киреева. - 2015. С. 270.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

муайян ишлар амалга оширилди. Шахар ахолисининг салмоги 1991-йилдаги 40,3фоиз урнига 2018-йилга келиб 50,6 фоизга усди. 2012-2018-йилларда шахар ахолиси сони 1,4 млн. кишига ёки 9,2 фоизга ортди (шу даврда кишлок ахолиси мос равишда 1,7 млн. киши ва 11,9 фоизга купайди). Ахолининг табиий харакати (102,0%), миграция (-13,4%) ва маъмурий-худудий узгаришлар (11,4%) шахар ахолиси сони усишида асосий омил булиб хизмат килган. Бундай усиш суръатларига асосан маъмурий узгаришлар, яъни 2009-йилда мингга якин кишлок ахоли пунктларининг шахар посёлкаларига айлантирилиши хисобига эришилди.

2022-йилнинг 1-октябр холатига кура доимий ахоли сони 35 821,2 минг кишини ташкил этиб, 2021-йилнинг мос даврига нисбатан 742,0 минг кишига ёки 2,1 % га усди. Шу билан бирга, шахар ахолиси сони 18231,9 минг кишини (жами ахоли сонига нисбатан улуши 50,9 %), кишлок ахолиси сони 17589,3 минг кишини (49,1 %) ташкил этди7.

Шу билан бирга, урбанизация жараёнларида катор номутаносибликлар кузатилмокда:

- урбанизация даражаси буйича мамлакатимизнинг жахонда тутган урни паст. БМТ халкаро рейтинг курсаткичлари буйича Узбекистон 2018-йилда ушбу йуналишда 233 мамлакат орасида 155-уринни эгаллади. Вахоланки, бу сохада дунёдаги уртача курсаткич 55,3 фоиз булиб, у Россияда 74,4 фоизни, Туркияда 75,1 фоизни, ^озогистонда 57,4 фоизни, Туркманистонда 51,6 фоизни ташкил этади;

- охирги 10 йил мобайнида (2009-2018-йй.) мамлакатимизда урбанизация даражаси 51,7 фоиздан 50,6 фоизга камайди. Хоразм (33,3%), Сурхондарё (35,5%), Бухоро (37,4%) ва Самарканд (37,4%) вилоятларида урбанизация даражаси айникса паст;

- 2012 йилдан хозирга кадар шахарлар сони узгармади (119 та) ва уларда 10,1 млн. киши истикомат килади. Мамлакат шахарлар тармогининг асосини кичик шахарлар (жами шахарлар таркибидаги улуши 68,4 фоиз) ташкил килади ва уларнинг жами шахар ахолисидаги улуши 20,5 фоизга тенг. Шахарлар ривожланишининг узига хос жихатларидан яна бири шундаки, шахар ахолисининг деярли У кисми (24,2%) пойтахт - Тошкент шахрида истикомат килади. Утган давр ичида 6,4 млн. киши (38,7%) истикомат киладиган шахар посёлкалари сони 1065 тадан 1071 тага купайди. Шахар посёлкалари сонининг жуда куплиги хам Узбекистонда шахарлар тармогининг узига хос жихати сифатида талкин килиниши мумкин;

7 Узбекистон Республикаси давлат статистика кумитаси ма'лумотлари

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

Баркарор ривожланишни таъминлашнинг янги омили сифатида мавжуд номутаносибликлар ва тизимли муаммоларни бартараф этиш, урбанизация жараёнларини фаоллаштириш максадида Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев узининг 2018 йил 28 декабрдаги Олий Мажлисга мурожаатномасида мамлакатимизда урбанизация даражасини 2030-йилгача 60 фоизга етказиш вазифасини стратегик максад сифатида белгилаб бердилар. Ушбу вазифани бажариш учун мамлакатда давлат томонидан урбанизацияни максадли тартибга солиш ва шахарларни комплекс ривожлантириш буйича асосий йуналишлар ва комплекс чора-тадбирларни кузда тутувчи Узбекистон Республикаси Президентининг "Урбанизация жараёнларини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги Фармони кабул килинди (2019-йил 10-январ) 8. https://lex.uz/docs/4154818].

Табиийки, урбанизация сиёсатини самарали куллаш учун унинг аник механизмлари ва амалга ошириш йуллари ишлаб чикилиши зарур. Бунда энг аввало, ушбу йуналишда янги меъёрий-хукукий хужжатларни ("Нокишлок хужалик ахамиятидаги ер участкаларини хусусийлаштириш тугрисида"ги Конун лойихаси) ишлаб чикиш хамда Ер, Шахарсозлик, Уй-жой Кодекслари ва бошка мавжуд конун хужжатларига тегишли узгартиришлар киритиш оркали амалга оширилади. Урбанизация («урбанизация» сузи лотин тилида шахар маъносини англатиб, мамлакат ахолиси таркибидаги шахар ахолисининг салмоги оркали улчанади.) жараёнларининг асосий натижалари назаримизда куйидагилар билан боглик:

- баркарор иктисодий ривожланишни таъминлаш;

- ахоли турмушининг сифатини яхшилаш ва даражасини кутариш;

- уй-жой, ишлаб чикариш ва ижтимоий инфратузилма объектлари курилишини кенг микёсда амалга ошириш;

- ер участкаларидан самарали фойдаланиш;

- шахарларни иктисодий, ижтимоий ва экологик омиллар, мавжуд шарт-шароитларни хисобга олган холда комплекс ривожлантириш;

- индустриал-инновацион ривожланишнинг устувор вазифаларини хал этиш ва ракамли иктисодиётни куллаш;

- катта, урта ва кичик шахарлар ривожланишини макбуллаштириш;

- шахар агломерациялари оркали ишлаб чикариш кучларини жойлаштиришнинг самарали шаклларини татбик этиш;

- шахарларда саноат зоналари, технопарклар, инновация марказларини ташкил этиш.

8 https://lex.uz/docs/4154818]

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(5), May, 2023

ХУЛОСА

Амалга оширилган тадкикот натижалари шуни курсатадики, урбанизация даражасининг 1 фоизга ортиши ахоли жон бошига ялпи ички махсулот курсаткичининг Хитойда 10 фоизга, Х,индистонда эса 13 фоизга усишини таъминлаган9. Бундан куринадики, Узбекистонда хам урбанизация жараёнини фаоллаштириш ижтимоий-иктисодий ривожланишнинг янги манбаларини очиб беради, ахоли турмуш тарзининг сезиларли даражада яхшиланишига олиб келади. Узбекистонда кечаётган жадал ижтимоий, иктисодий, сиёсий ислохотлар, худудлардаги миграцион вазият, ахолининг демографик усиш суръатлари, диний ва миллий хилма-хиллигимиз, ер-сув имкониятлари, ахборот окимининг жадаллашуви, саноатлашиш эхтиёжи каби критерийлар шахарлар ахолисининг ижтимоий-иктисодий ривожланишига доимий равишда таъсир курсатади. Катта, кичик ва урта худудлардаги ижтимоий-иктисодий ривожланиш мамлакатимиз ривожининг асосини ташкил этади. Демак, ушбу жараённи тизимли равишда ва мониторингли социологик тадкикотлар асосида урганиш лозим булади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР (REFERENCES)

1. Россия и Китай: история и перспективк сотрудничества. материалы в международной научно-практической конференции. Отв. ред. Д.В..Буяров, Д.В.Кузнецов, Н.В.Киреева. - 2015. С. 270.

2. Погудина Ю.Ю. Особенности процесса урбанизация в КНР (1978-2012): пример формирования Чженьчжоуской агломерации в провинции Хенань. Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. -СПб., 2016., - С. 55.

3. Urban world: Mapping the economic power of cities. McKinsey Global Institute Report. March 2011.

4. Planning, Connecting, and Financing Cities—Now: Priorities for City Leaders. 2013. Washington, DC: World Bank.

5. Россия и Китай: история и перспективк сотрудничества. материалы в международной научно-практической конференции. Отв. ред. Д.В..Буяров, Д.В.Кузнецов, Н.В.Киреева. - 2015. С. 270.

6. Tursun Ahmedov, Urbanizatsiya dasturi: maqsad, vazifalar va kutilayotgan natijalar. 22/01/2019. http://mineconomy.uz/uz/info/2512].

7. https://lex.uz/docs/4154818]

9 Tursun Ahmedov, Urbanizatsiya dasturi: maqsad, vazifalar va kutilayotgan natijalar. 22/01/2019. http://mineconomy.uz/uz/info/2512].

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.