Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОНДА СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ РИВОЖЛАНИШИДАГИ ТАДРИЖИЙ ЎЗГАРИШЛАР'

ЎЗБЕКИСТОНДА СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ РИВОЖЛАНИШИДАГИ ТАДРИЖИЙ ЎЗГАРИШЛАР Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
335
34
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ихтисослаштирилган / тузилма / стационар / профилактика / амбулатор-поликлиника / бирламчи / малакали тиббий хизмат. / специализированная / структурная / стационарная / профилактическая / амбулаторно-поликлиническая / первичная / квалифицированная медицинская помощь.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Ражабов Ўткир Дўснаевич

Мазкур мақола Ўзбекистонда соғлиқни сақлаш соҳасининг тадрижий ривожланишидаги асосий кўрсаткичлар ва йўналишлар таҳлил қилинган. Соғлиқни сақлаш ривожланишидаги олиб борилаётган ислоҳотларнинг мазмуни ва натижалари кўриб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПОЭТАПНЫЕ ИЗМЕНЕНИЯ В РАЗВИТИИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ В УЗБЕКИСТАНЕ

В данной статье проанализированы основные показатели и направления дальнейшего развития сферы здравоохранения в Узбекистане. Рассмотрены содержание и результаты проводимых реформ в области развития здравоохранения.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОНДА СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ РИВОЖЛАНИШИДАГИ ТАДРИЖИЙ ЎЗГАРИШЛАР»

Ражабов Уткир Дуснаевич,

Термиз давлат университети "Туризм ва мех,монхона хужалиги" кафедраси доценти, иктисод фанлари номзоди

УЗБЕКИСТОНДА СОГЛИ^НИ САКЛАШ РИВОЖЛАНИШИДАГИ ТАДРИЖИЙ УЗГАРИШЛАР

УДК: 338.465.4

РАЖАБОВ У.Д. УЗБЕКИСТОНДА СОТЛИЦНИ САЦЛАШ РИВОЖЛАНИШИДАГИ ТАДРИЖИЙ УЗГАРИШЛАР

Мазкур макола Узбекистонда соFлик1ни саклаш сох,асининг тадрижий ривожланишидаги асосий курсаткичлар ва йуналишлар тах,лил килинган. СоFликни саклаш ривожланишидаги олиб борила-ётган ислох,отларнинг мазмуни ва натижалари куриб чикилган.

Калит сузлар: ихтисослаштирилган, тузилма, стационар, профилактика, амбулатор-поликлиника, бирламчи, малакали тиббий хизмат.

РАЖАБОВ У.Д. ПОЭТАПНЫЕ ИЗМЕНЕНИЯ В РАЗВИТИИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ В УЗБЕКИСТАНЕ

В данной статье проанализированы основные показатели и направления дальнейшего развития сферы здравоохранения в Узбекистане. Рассмотрены содержание и результаты проводимых реформ в области развития здравоохранения.

Ключевые слова: специализированная, структурная, стационарная, профилактическая, амбулаторно-поликлиническая, первичная, квалифицированная медицинская помощь.

RAJABOV U.D. PHASED CHANGES IN HEALTHCARE DEVELOPMENT IN UZBEKISTAN

In the article is analyzed the main indicators and directions of Uzbekistan healthcare sector's further development. The content and results in the field of healthcare's ongoing reforms development are considered.

Key words: specialized, structural, inpatient, preventive, outpatient, primary, qualified medical care.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2020, 4(136)

Кириш.

Узбекистан мустакилликнинг дастлабки кунлариданок мутлако янгича мохият касб эта-диган соFликни саклашни тубдан ислох этишда соFлом авлодни тарбиялаш ва тиббий хизмат курсатиш даражасини янги поFонага кутариш Fоясини илгари сурди ва давлат сиёсати даража-сига кутарди.

Мамлакатимиз фук,ароларининг турмуш шаро-итини яхшилашга доир кулланилаётган чора-тадбирлар тизимида соFликни саклаш ва ахоли саломатлигини мухофаза килиш алохида урин тутади. Тиббий хизматларга хар-хил ёшдаги ва хар-хил тоифадаги кишилар мурожжат этишини инобатга олган холда инсон манфаатлари усту-ворлигини сакловчи соFликни саклашни яратиш устувор йуналиш саналади.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 7 декабрдаги "Узбекистон Республика-сининг соFликни саклаш тизимини ривожланти-риш Концепцияси туFрисида"ги пФ-5590-сонли Фармонига кура, 2019-2025 йилларда Узбекистон Республикасининг соFликни саклаш тизимини ривожлантириш Концепцияси ишлаб чикилиши соFликlни сак,лаш тизимини замон талаблари асо-сида ривожланишида туб бурилиш ясади. Унга мувофик нафакат давлат тиббиёт муассасалари балки, сохада хусусий сектор ривожланишига кенг имкон берилиши мухим вок,еа булди. Хусусий тиб-биётнинг ривожланишида Концепциянинг асосий вазифалари этиб куйидагилар белгиланди:

- хусусий соFликни саклаш тизими, давлат-хусусий шериклик ва тиббиёт туризмини ривожлантириш, ^лик,ни сак,лаш сохасига инвестици-яларни кенг жалб килиш учун кулай шарт-шароит яратиш ва ракобат мухитини яхшилаш;

- тиббиёт ва фармацевтика ташкилотларини аккредитация к,илиш, шунингдек, шифокорлик ва фармацевтика фаолиятини лицензиялаш тизимини боскичма-боскич жорий этишдан иборат.

Тадк,ик,от мавзусининг долзарблиги.

СоFликни саклаш сохасидаги ислохотларни янада чукурлаштириш каторидан республи-када жахон андозалари талаблари даражаси-даги юкори технологияли ихтисослаштирилган тиббий марказларни шакллантириш, илFор тиббий технологияларни кенг жорий этишнинг таш-килий, молиявий-иктисодий ва хукукий шарт-шароитларини вужудга келтириш ва замон тала-бларига жавоб берадиган ташкилий тузилмани шакллантириш, касалликлар тарк,алишининг зарур

профилактикасини таъминлаш, ахолини тиббий хизмат курсатиш самарадорлиги ва сифатини, ундан барчани бахраманд булишини тубдан оши-риш вазифалари жой олган. Ушбу вазифалардан келиб чикиб, соFликни саклашга бозор муноса-батларининг салбий таъсирини энг кам даражага келтириб, тиббий хизматларнинг ижтимоийли-гини назарда тутивчи ижтимоий йуналтирилган бозор ислохотларини амалга ошириш юзасидан кенг камровли ишлар олиб борилиши белгилан-ган.

СоFликни саклаш тизимининг ижтимоий-иктисодий ахамиятини нафакат корхона ёки алохида шахсга нисбатан куриш мумкин, балки мамлакат ижтимоий-иктисодий ривожланишига ижобий таъсири сезилади. Хусусан, унинг куйидаги йуналишларини ажратиб курсатиш мумкин:

• ик,тисодий таъсир: мехнат бозори жисмо-нан соFлом мехнат ресурслари усишига узгаради. Бу хол мехнат ресурсларининг рак,обатбардошлиги ошишига олиб келади ва уларга нисбатан талаб усади; иккинчидан, соFлом теран фикрли ходим мехнат унумдорлигининг ошишини таъмин-лайди; учинчидан, инсоннинг мехнат кобилиятини йукотишининг олдини олади ва ижтимоий туловларни камайтириб, бюджет маблаFларини тежайди. Ишчи-ходимларнинг соFлиFини кайта тиклаб мехнат сафига кайтаради;

• демографик таъсир: мехнат бозорида ишчи кучи мувозанатини саклайди. Ахолининг умр куриш даражасини оширади, мехнат сафида иктисодий фаол ахолининг фаолият курсатишини таъминлайди;

• ижтимоий таъсир: ахоли соFлиFининг мустахкамланишига ва улар орасида турли юк,умли касалликлар таркалишининг олдини олади;

• маданий таъсир: ахолида тиббий мадани-ятнинг шаклланишига ва соFлом хаёт кечиришга йуналтиради. Инсоннинг яшашга, ишлашга, ук,ишга ва дам олишга кизикишини оширади.

Тадцицотнинг мацсади.

Бозор муносабатлари ривожланиши шароитида давлат ва хусусий тиббий хизматлардан барчанинг бирдек фойдаланишини таъминловчи тизимни яратишга каратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чикишдан иборат.

Тадцицотнинг методлари.

Изланиш жараёнида ик,тисодий, к,иёсий тахлил, социологик кузатув усулларидан, хукукий меъё-рий хужжатлар ва статистик маълумотлардан фой-даланилди.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2020, 4(136)

1-жадвал. Амбулатория-поликлиника муассасалари фаолияти (1990-2018)1

Курсаткичлар 1990 йил 2000 йил 2010 йил 2018 йил

Амбулатория- поликлиника тиббий хизматини курсатувчи тиббиёт муассасалари сони 3139 4847 5886 5627

Куввати, бир сменада катновлар сони, бирлик 287,1 391,5 422,5 440,8

10 минг ахолига нисбатан хисобланган амбулатория-поликлиника муассасалари куввати 125,5 157,7 145,1 133,7

2-жадвал. Ах,олинг шифокорлар билан таъминланганлик даражаси (1990-2018)2

Курсаткичлар 1990 йил 2000 йил 2010 йил 2018 йил

Барча мутахассисликдаги шифокорлар сони (жами минг) 81,5 79,9 89,8

10 минг ахолига нисбатан туFри келадиган шифокорлар сони 29,1 32,8 27,4 27,2

Битта шифокорга туFри келадиган ахоли сони 304 356 367

Урта тиббиёт ходимлари сони (жами минг) 259,7 310,2 356,7

10 минг ахолига нисбатан туFри келадиган урта тиббиёт ходимлари сони 103,0 104,7 106,5 108,2

Асосий натижалар.

Иктисодий ислохотларни чукурлаштириш шароитида сифатли тиббий хизматлар курсатишни юксак даражада ривожлантириш жамият тараккиётининг мухим шарти, мамлакатни ижтимоий-иктисодий ривожлантириш даражаси-нинг интеграллашган курсаткичи хисобланиб, кей-инги 5-10 йил ичида соFликни саклаш сохасида хам туб бурилиш ва ислохотлар, янгиланиш ва узгаришлар, бунёдкорлик ва тараккиёт, модернизация килиш ва либераллашув даври булди.

Узбекистан Республикаси ва Жахон банки уртасида тузилган шартнома асосида республи-када соFликни саклаш тизимининг бирламчи-санитария буFинини мустахкамлаш максадида "Саломатлик-1", "Саломатлик-2" ва "Саломат-лик-3" лойихалари амалга оширилди.

Республикада оналик ва болаликни мухофаза килиш ишлари буйича Жахон СоFликни саклаш ташкилоти, ЮНИСЕФ, ЮНФПА, ЮСАИД ва бошка халкаро ташкилотлар билан хамкорлик дастур-лари доирасида оналик ва болаликни асрашда ижобий натижаларга эришилди.

1991-2020 йиллар оралиFида соFлик1ни сак,лаш сохаси иктисодиётнинг энг истикболли ва тез суръатлар билан ривожланаётган тармок,ларидан

1 Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (http://web.stat.uz/open_data/ uz/1 6.10%20Main%20health%20indicators_uzb.pdf)

2 Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (http://web.stat.uz/open_data/ uz/16.10%20Main%20health%20indicators_uzb.pdf)

бирига айланди. Тиббий хизматлар тузилма-сида сифат узгаришлар руй берди. Хизмат курсатишнинг замонавий, ихтисослашган янги сохалари пайдо булди.

СоFлик1ни саклаш сохасидаги давлат сиёсати, кликни саклаш тизимини ислох килишнинг стра-тегик йуналишларини амалга ошириш бирламчи тиббий хизматларни ривожлантиришга жиддий таъсир курсатди. Асосий соFликни саклашнинг биринчи боскичи хисобланган бирламчи тиббий хизматлар ижтимоий соханинг таркибий кисмига айланди ва тармокни табакалаштириш ва мазмун-мохиятини диверсификация килиш оркали янги ижтимоий-иктисодий шароитларга мослашти-рилди.

Тахлилларимиз амбулатория-поликлиникалари сони 1990 йилдаги 3139 урнига, 2018 йилда 5627 тага купайганлигини курсатади (1-жадвал). Амбулатор-поликлиника фаолиятининг кенгайиши окибатида беморларнинг шифохоналарда ётиб даволаниш даражаси хар 100 кишига нисбатан камайиб, 1990 йилдаги 24,6 кишидан, 2017 йилда 16,0 кишига ёки 32 фоизга кискарди. Бу пайтда беморларнинг ётиб даволаниши уртача 14,8 кун урнига 8,3 кунга туFри келди.

Ушбу даврда ахолинг шифокорлар билан таъминланганлик даражаси хар 10000 ахолига нисбатан 27,4 дан 27,2 га камайган булса, урта маълу-мотли тиббиёт ходимлари 103,0 дан 108,2 кишини ташкил килди (2-жадвал).

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1996 йил 21 майдаги "Узбекистон

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2020, 4(136)

4-жадвал. Алох,ида куринишдаги юк,умли касалликлар билан касалланиш, ^ар 100 минг ахолига2

3-жадвал. Репродуктив саломатлик курсаткичлари1

Курсаткичлар 1990 йил 2000 йил 2010 йил 2018 йил

Хар 100 минг нафар гудакка нисбатан оналар улими 65,3 33,1 21,0 20,2

Гудаклар улими, промилле 34,6 18,9 11,0 9,9

Болалар улими коэффиценти жами (1000 тирик туFилганга нисбатан 5 ёшгача улганлар сони) 15,0 14,8 13,1

Курсаткичлар 2000 йил 2005 йил 2010 Йил 2018 йил

Уткир ичак инфекциялари 181,1 139,7 118,2 96,4

Улардан

Бактериал дизентерия 19,8 14,6 10 4,2

Грипп, юкори ва куйи нафас олиш йулларининг уткир инфекциялари 4199,9 2273,2 1164,1 1328,7

Ичтерлама 0,8 0,4 0,2 0,0

Гепатит 234,7 115,8 127,6 94,0

К,изамик 0,3 2,8 0,4 0,1

Республикаси кишлоклари ижтимоий инфратузил-масини 2000 йилгача булган даврда ривожлан-тириш дастури туFрисида"ги карорига мувофик соFликни саклашнинг бирламчи буFинида айникса, кишлок жойларда жиддий узгаришлар руй берди. Самарасиз ишлаётган фельдшерлик-акушерлик пунктлари урнида замонавий диагностика ва даволаш ускуналари билан жихозланган 3 мингдан ошик, кишлок врачлик пунктлари таш-кил этилди.

Барча вилоятлар марказлари ва Тошкент шахрида булажак оналар саломатлигини мун-тазам назорат килиб борадиган, соFлом бола-лар туFилишига хизмат киладиган кенг тармокли скрининг-марказлари йулга куйилди. Бунинг нати-жасида оналар ва болалар уртасида улим даража-сининг изчил пасайишига эришилди (3-жадвал).

Ахолига юкори малакали бепул шошилинч тиббий ёрдам курсатиш максадида республика, вилоят, туман марказларида 170 дан ортик тез тиббий ёрдам марказлари ташкил килиниб, тез тиббий ёрдам курсатиш буйича ягона тизим яратилган. Уларнинг фаолиятини бошкариш ва мувофиклаштириш ишлари республика шоши-

1 Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (http://web.stat.uz/open_data/ uz/6.1%20OD_Maternal_mortality_uzb.pdf)

2 Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (http://web.stat.uz/open_data/ uz/16.11 %20Morbidity%20of%20the%20population%20 by%20infectious_uzb.pdf)

линч тиббий ёрдам илмий маркази томонидан амалга оширилиб келинмокда.

Ахолига юкори ва сифатли ихтисослаштирил-ган тиббий ёрдамни курсатиш тизимини таъмин-лаш максадида, республикада махсус ихтисос-лаштирилган кардиология, хирургия, урология, куз микрохирургияси, педиатрия, акушерлик ва гинекология, терапия ва тиббий реабилитация, дерматология, венерология марказлари ташкил этилди. Уларнинг вилоят, туман булимлари фаоли-яти йулга куйилди. Шунингдек, Республика ОИТ-Сга карши курашиш маркази унинг вилоятлар-даги 14 та филиали, республика, вилоят ва туман кликни саклаш бошкармалари хузуридаги 78 та ОИВ диагностикаси лабораторияларини камраб олган умуммиллий муассасалар тармоFи яратилди.

СоFликни саклаш сохасида кулланилган чора-тадбирлар самараси боис айрим турдаги ижтимоий хавфли хамда юкумли касалликларга карши курашда маълум муваффакиятларга эришилди. Эмлаш ва санитария назорати ишларининг яхши-ланиши окибатида баъзи юкумли касалликларга бутунлай бархам берилди ( 4-жадвал).

СоFликни саклаш ижтимоий химоя тизими-нинг энг мухим ва йирик йуналишларидан бири саналади. У мамлакатимиз ахолисининг барча-сини камраб олади. Шунинг учун хам уни молия-лаштириш сезиларли маблаFларни талаб килади.

Ижтимоий ривожланиш масалаларини хал этиш ижтимоий сохани молиялаштириш кулами

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2020, 4(136)

6-жадвал. Кичик корхоналар ва микрофирмалардаги шифохона муассасалари сони (бирлик)2

5 - жадвал. Давлат бюджети харажатлари таркибининг узгариш динамикаси1

Индикатор номи 2010 йил 2015 йил 2019 йил

млрд. сум харажат-ларга нисба-тан, фоизда млрд. сум харажат-ларга нисба-тан, фоизда млрд. сум харажат-ларга нисба-тан, фоизда

Ижтимоий соха ва ахолини ижтимоий куллаб-кувватлаш 7835,9 58,5 21316,9 58,8 63542,3 79,7

шундан

СоFликни саклаш 1716,5 12,8 5218,5 14,4 14977,4 12,7

Йиллар Курсат-кичлар 2008 йил 2010 йил 2012 йил 2014 йил 2016 йил 2018 йил

Узбекистон Республикаси 237 325 414 375 447 529

ва ушбу максадларга ажратилган маблаFлардан самарали фойдаланиш билан бевосита боFлик.

Мустакиллик йилларида давлат бюджети хара-жатларининг таркиби сифат жихатидан узгарди. Хусусан, соFликни саклаш тизими учун харажат-лар мос равишда купайди (5-жадвал).

Сотликни саклашга ажратилаётган давлат бюджети харажатлари булишувини таъминлаш ва ракобатчилик мух,итини шакллантириш максадида давлат тиббиёт муассасалари каторида хусусий тиббиёт ривожланишига кенг имкон берилиши, ахолининг тиббий хизматлардан фойдаланиши-даги танлов имкониятини юзага келтирди.

Ушбу масалага Президентимиз Ш.М.Мирзиёев Олий Мажлисга килган мурожаатномасида жид-дий эътибор каратиб: "Сотликни саклаш сохасида давлат муассасалари билан бир каторда, хусусий тиббиёт йуналиши хам жадал ривожланмокда. Даволаш фаолияти турлари 50 тадан 126 тага купайтирилиб, катор имтиёзлар берилгани туфайли утган йили 634 та хусусий тиббиёт муассасалари ташкил этилди"3. Айникса, хусусий

1 Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (http://web.stat.uz/open_data/ uz/2.3%20OD_budget_uzb.pdf)

2 Узбекистон республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (№ 01/3-01-19-556 хатига асосан)

3 Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мир-зиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. //Халк сузи газетаси 2020 йил 25 январь, 19 (7521)

тиббиёт стоматология, лаборатория ташхиси, терапия, физиотерапия, неврология ва бошка сохаларга ихтисослашган хизматларда жадал ривожланмокда.

Тахлилимизча, мамлакатимиздаги хусусий касалхоналар сони 2018 йилда, 2008 йилга нисба-тан 2 баробарга купайган. Бу эса ахолида хусусий тиббий хизматга булган кизикишнинг тобора оша-ётганлигини ва тадбиркорларда хусусий муасса-саларни ривожлантиришга булган интилиш куча-яётганлигидан далолат беради. (6-жадвал).

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Тиббий хизматлар сохасида хусусий сек-торни ривожлантириш миллий иктисодиётдаги ахамиятини хисобга олган холда иктисодий ислохотларни чукурлаштиришнинг мухим омил-ларидан бирига айланмокда. Хозирги пайтда тиббий хизматлар бозорининг хилма-хиллигини, кенг куламлилигини, унинг турли хизматлар билан тулиб бораётганлигини тахлил к,илишнинг узиёк,, хусусий тадбиркорликнинг миллий ик,тисодиётда канчалик ахамиятга эга эканлигини курсатади. Тиббий хизматлар курсатиш сохасидаги хусусий секторнинг Республика иктисодиётини ривожлан-тиришдаги алохида урнини курсатувчи куйидаги жихатларини келтириш мумкин:

- биринчидан, тиббий хизматлар сохасида хусусий секторнинг ривожланиши, даро-мад ва мехнат манбаи хисобланиб, солик ва бошка туловлар хисобига бюджет тушумларини купайтиради, давлатнинг соFликни саклашга

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2020, 4(136)

килаётган харажатларини булишади, ахолининг бир кисмини иш билан банд этади;

- иккинчидан, тиббий хизматлар сохасида хусусий секторнинг ривожланиши бозор учун зарур тиббий хизматлар таклифини купайтиради, рак,обатчилик мухитини яратади, ахоли учун дав-лат ва нодавлат тиббий хизматлардан фойдала-нишдаги танлов имкониятини юзага келтиради;

- учинчидан, хусусий секторга тежамкор-лик, чидамлилик хусусияти хос булиб, хизматлар таннархини камайтириш оркали у сифатли ва арзон хизмат курсатиш эвазига тиббий хизматлар бозорини туйинтиради. Бир хизматнинг хаддан ташкари куп курсатилиши, иккинчисининг так,чил булишига йул куймайди, манфаатдорлик-нинг устунлиги туфайли фаолият юритаётган тад-биркорлар бошкалардан ва давлат муассасала-ридан узишга харакат килади;

- туртинчидан, соFликни саклаш сохасида хусусий сектор фаолиятининг амал к,илиши, тиб-биёт ходимлари онгида тадбиркорлик психо-логиясининг шаклланишини, соханинг бозор иктисодиётига мослашишини, мехнатнинг мулк-дан ажралишига йул куймайди, аксинча уларнинг узаро уЙFунлашувига имкон беради.

Хулоса ва таклифлар.

Тиббий хизматлар курсатишда амалга оши-рилаётган таркибий узгаришлар ахолига курсатилаётган тиббий хизматлар сифатининг ошишига ва замонавий фан-техника ютук,ларини хаётга татбик этиб, тиббиёт сохасида жахон муам-моларига айланган касалликларга даво топишга хизмат к,илади. Мамлакатимизда ^лом турмуш-тарзининг карор топишига, ахолининг узок ва фаровон умр куришига, ахолининг иш жойла-рида самарали мехнат килишига замин яратади.

Узбекистонда соFлик1ни сак,лаш сохаси хизма-тининг асосий тамойили ахолига малакали тиббий хизмат курсатишдан иборат. Сифатли хизмат курсатиш учун худудий, ижтимоий-ик,тисодий ва хукукий шарт-шароитларни яратиш зарур; иккинчидан, соFликни саклашда юкори натижаларга эришган ва амалда кулланилаётган илFор хори-жий тажрибалардан фойдаланган холда мажбу-рий тиббий суFурталашга давлат ва нодавлат кор-хоналарда ишлаётганлардан бошлаб боскичма-боскич утиш керак; учинчидан, давлат тиббиёт муассасалари каторида нодавлат тиббиёт муас-сасалари ривожланишини куллаб-кувватловчи тизимни узгарувчан шароитлардан келиб чикиб такомиллаштириб бориш лозим.

Адабиётлар руйхати:

1. Ш.М.Мирзиёев. Билимли авлод - буюк келажакнинг, тадбиркор халк-фаровон хаётнинг, дустона хамкорлик эса тараккиётнинг кафолатидир. - Т.: "Узбекистан" НМИУ, 2018. - 18 б.

2. Узбекистан Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Муро-жаатномаси. // «Халк сузи» газетаси, 2020 йил 25 январь, 19 (7521).

3. Узбекистан Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотлари (www.stat.uz).

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2020, 4(136)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.