Научная статья на тему 'Ўзбекистон ҳудудларининг мева ва сабзавотчиликка ихтисослашувининг таҳлили'

Ўзбекистон ҳудудларининг мева ва сабзавотчиликка ихтисослашувининг таҳлили Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
418
94
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЕВА-САБЗАВОТ МАҳСУЛОТЛАРИ / СОВУТИШ КАМЕРАЛАРИ / ТОМЧИЛАТИБ СУғОРИШ / ХОМ АШЁ / қАЙТА ИШЛАШ / ИШЛАБ ЧИқАРИШ / ХОМ АШЁ БАЗАСИ / ПЛОДООВОЩНАЯ ПРОДУКЦИЯ / FRUITS AND VEGETABLES / ХОЛОДИЛЬНЫЕ КАМЕРЫ / КАПЕЛЬНОЕ ОРОШЕНИЕ / DRIP IRRIGATION / СЫРЬЕ / RAW MATERIALS / ПЕРЕРАБОТКА / PROCESSING / ПРОИЗВОДСТВО / PRODUCTION / СЫРЬЕВАЯ БАЗА / RAW MATERIAL BASE / COLD STORAGE

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Тавакалов Жонибек Тавакалович

Мақолада Ўзбекистон бўйича мева ва сабзавот маҳсулотларини етиштириш фаолиятининг салоҳияти тадқиқ этилган. Республикада етиштириладиган мева-сабзавот маҳсулотлари таҳлил қилиниб, олинган натижа асосида мева-сабзавотчилик соҳасини ривожлантиришнинг асосий йўналишлари ёритиб берилган.В статье автором исследуется потенциал эффективного функционирования производства продукции плодов и овощей в регионах Узбекистана. Проведен анализ производства плодоовощной продукции и даны основные направления по развитию производства плодоовощной продукции республики.In the article the author investigated the potential of the effective production of fruits and vegetables in the regions of Uzbekistan. The analysis of fruit and vegetable production and the main directions for these production developments in Uzbekistan are suggested.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Ўзбекистон ҳудудларининг мева ва сабзавотчиликка ихтисослашувининг таҳлили»

ТАВАКАЛОВ Жонибек Тавакалович,

Тошкент давлат иктисодиёт университети х,узуридаги «Узбекистан иктисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари» илмий тадкикот маркази кичик илмий ходими

УЗБЕКИСТОН ЩУДЛАРИНИНГ МЕВА ВА САБЗАВОТЧИЛИККА ИХТИСОСЛАШУВИНИНГ ТА^ЛИЛИ

УДК 338.43(663/665)

ТАВАКАЛОВ Ж.Т. УЗБЕКИСТОН ЦУДУДЛАРИНИНГ МЕВА ВА САБЗАВОТЧИЛИККА ИХТИСОСЛАШУВИНИНГ ТАЦЛИЛИ

Маколада Узбекистон буйича мева ва сабзавот мах,сулотларини етиштириш фаолияти-нинг салох,ияти тадкик этилган. Республикада етиштириладиган мева-сабзавот мах,сулотлари тах,лил килиниб, олинган натижа асосида мева-сабзавотчилик сох,асини ривожлантиришнинг асосий йуналишлари ёритиб берилган.

Таянч иборалар: мева-сабзавот мах,сулотлари, совутиш камералари, томчилатиб суториш, хом ашё, кайта ишлаш, ишлаб чикариш, хом ашё базаси.

ТАВАКАЛОВ Ж.Т. АНАЛИЗ СПЕЦИАЛИЗАЦИИ РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА К ПЛОДООВОЩНОЙ ПРОДУКЦИИ

В статье автором исследуется потенциал эффективного функционирования производства продукции плодов и овощей в регионах Узбекистана. Проведен анализ производства плодоовощной продукции и даны основные направления по развитию производства плодоовощной продукции республики.

Ключевые слова: плодоовощная продукция, холодильные камеры, капельное орошение, сырье, переработка, производство, сырьевая база.

TAVAKALOV J.T. ANALYSES OF UZBEKISTAN'S REGIONS SPECIALIZATION TO FRUITS AND VEGETABLES PRODUCTION

In the article the author investigated the potential of the effective production of fruits and vegetables in the regions of Uzbekistan. The analysis of fruit and vegetable production and the main directions for these production developments in Uzbekistan are suggested.

Keywords: fruits and vegetables, cold storage, drip irrigation, raw materials, processing, production, raw material base.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

Сунгги йилларда Узбекистонда ер майдонларини узлаш-тириш юцори суръатларда ривожланиб бормоцда. Айницса, республикамиздаги цишлоц хужалигидаги ер майдонларининг куп цисми мева ва сабзавотлар етиштирилиши учун жуда цулай.

Бирок, кишлок хужаликларида махсулот-ларни етиштириш суръати кайта ишлаш таш-килотлари имкониятларидан анча юкори. Айнан шу сабабдан Узбекистан озик,-овк,ат бозорларида кишлок хужалиги махсулот-ларининг ракобатбардош эмаслигидан ному-таносибликлар вужудга келади. Мана шундай шароитда хам узимизнинг махсулотлар уртасида, хам чет давлатлар махсулотлари уртасида кучли ракобат вужудга келмокда. Ушбу ракобатнинг асосий курсаткичлари булиб унинг нархи, 100 фоизлик сифат ва экологик табиий хавфсизлиги хизмат к,ил-мокда.

Жумладан, Узбекистан Республикаси Пре-зидентининг 2017 йил 7 февралдаги «Узбекистан Республикасини янада ривож-лантириш буйича Х,аракатлар стратегияси тутрисида»1™ ПФ-4947-сонли фармонида айнан долзарб масалалардан бири «...тарки-бий узгартиришларни чукурлаштириш ва кишлок хужалиги ишлаб чикаришини изчил ривожлантириш, мамлакат озик-овкат хавф-сизлигини янада мустахкамлаш, экологик тоза махсулотлар ишлаб чикаришни кенгай-тириш, аграр секторнинг экспорт салохиятини сезиларли даражада ошириш», деб бежиз айтилмаган.

Бу мамлакатда кишлок хужалиги махсулот-ларини етиштириш ривожланганлиги ва уларнинг иктисодий усишдаги урни ошган-лигидан далолат бермокда.

Узбек халкининг эхтиёжларини(ички таъ-минотни) кондириш учун давлатимизда етиш-тириладиган умумий мева ва сабзавот мах,-сулотларининг 80 фоизидан 14 фоизи кайта ишлашга, 3 фоизи экспортга ва 3 фоизи урутликка кетади.

Шу жумладан, 2007-2015 йиллардаги кишлок хужалиги фаолиятида шуни яккол

1 http://www.lex.uz/pages/getpage.aspx7lact_ id = 3107036

куришимиз мумкинки, охирги 8 йил давомида салкам хар бир махсулот тури буйича уларнинг хосилдорлиги билан ботлик холда махсулот етиштирилиши ошиб бормокда. 20072015 йилларда картошка 6,0 дан 21,6 минг тоннага, сабзавот 42,7 дан 43,5 минг тоннага, полиз экинлари 14,0 дан 31,1 минг тоннага, мевалар етиштириш 26,1 дан 56,6 минг тоннага ва узум етиштириш 16,4 дан 24,5 минг тоннага ошган (1-жадвал). Бу шундан далолат берадики, мева ва сабзавотлар етиштириш республикамизда доимий равишда усиб бормокда ва бу сохада мавжуд имконият-лардан самарали фойдаланиш мамлакат экс-портини ошириш ва ривожлантиришда асосий омил булиб хизмат килмокда.

Ахолининг янги ва кайта ишланган мева ва сабзавот махсулотларига булган эхтиёжини кондириш учун хом ашё базасини ва уларни кайта ишлаш ташкилотларининг жойлашиши ва ривожлантирилишини урганиш талаб эти-лади.

Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси маълумотларига кура мева ва сабзавотларнинг ялпи терими буйича минтакалар гурухларга ажратилади ва 1,000 га тенг ва ундан юкори булган индексга эга биринчи гурухга (2015 йил) Андижон, Фартона, Самарканд, Бухоро ва Наманган вилоятлари киритилди.

0,500 дан 1,000 индексгача эга булган иккинчи гурухга Тошкент - 0,984, Хоразм -0,842, Сурхондарё - 0,651 ва Кашкадарё -0,578 вилоятлари киради. Учинчи гурухга 0,500 ва ундан паст индексга эга булган Навоий, Жиззах, Сирдарё вилоятлари ва Коракалпотистон Республикаси киради.

Узум ишлаб чикариш буйича бу гурухда биринчи уринни Самарканд вилояти (4,547), кейинги уринларни Бухоро вилояти (1,456), Тошкент вилояти (1,304) ва Сурхондарё вилояти

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

2-жавдал. Узум ишлаб чикариш буйича минта^алар буйлаб гурух,лаш (минг тонна)2

1-жадвал. К,ишлок, хужалиги билан шуfулланувчи ташкилотларнинг асосий

фаолият курсаткичлари1

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Узгариш

Кишлок хужалиги махсулотлари (амалда, нарх), млрд сум 234,2 257,5 278,4 343 464 554,9 683,2 787,7 824,4 (+) (-) %

Кишлок хужалиги махсулотлари етиштирилиши (минг тонна)

Картошка 6 5,4 12,6 11,2 15,5 17 17,6 21,9 21,6 15,6 360,0

Сабзавотлар 42,7 32,8 43,8 44,5 53,9 57,4 65 81,9 86,2 43,5 201,9

Полиз экинлари 14 13,4 17,3 19,9 21,9 23,3 25,8 29,1 31,1 17,1 222,1

Мева ва резавор мевалар 26,1 21,3 20,7 18,6 31,7 25,5 29,3 51 56,6 30,5 216,9

Узум 16,4 16,3 17,8 7,7 16,4 20 18,8 22,6 24,5 8,1 149,4

Узум

Экин майдони, минг га Хосилдорлик, ц/га Ишлаб чикариш, минг тонна

I гурух (индекс 1,000 ва ундан юкори)

Самарканд 3,861 5 ФарFона 1,995 9 Самарканд 4,547 4

Тошкент 1,792 Бухоро 1,847 Бухоро 1,456

Сурхондарё 1,327 Андижон 1,751 Тошкент 1,304

Кашкадарё 1,158 Хоразм 1,441 Сурхондарё 1,014

Наманган 1,129 Самарканд 1,441

Навоий 1,200

Тошкент 1,073

Кашкадарё 1,068

Наманган 1,040

II гурух (индекс 0,500 дан 1,000гача)

Бухоро 0,990 4 Сурхондарё 0,939 4 ФарFона 0,957 5

Навоий 0,643 Коракалп. Респ. 0,927 Наманган 0,951

ФарFона 0,594 Сирдарё 0,907 Кашкадарё 0,815

Жиззах 0,505 Жиззах 0,760 Навоий 0,628

Андижон 0,574

III гурух (индекс 0,500 ва ундан паст)

Андижон 0,435 Хоразм 0,337

Хоразм 0,297 4 Жиззах 0,246 л

Сирдарё 0,158 Сирдарё 0,121 4

Коракалп. Респ. 0,079 Коракалп. Респ. 0,045

(1,014) эгаллаган. Иккинчи гурухдан Фартона вилояти (0,957), Наманган вилояти (0,951), Кашкадарё вилояти (0,815), Навоий вилояти (0,628) ва Андижон вилояти (0,574), учинчи гурухдан Хоразм, Жиззах, Сирдарё ва КоракалпоFистон Республикаси урин олган (2-жадвал).

1 Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси. Узбекистон Кишлок хужалиги статистик туплам. - Т., 2007-2016.

2 Муаллиф ишланмаси.

Сабзавот ишлаб чикариш буйича тахлил киладиган булсак, биринчи гурухда биринчи уринни Тошкент вилояти (2,588), кейинги уринларни Самарканд вилояти (2,038), Андижон вилояти (1,840), Сурхондарё вилояти (1,115) ва Фартона вилояти (1,000) эгаллаган. Иккинчи, яъни индекси 0,500 дан 1,000 гача булган гурухдан Наманган вилояти (0,832), Бухоро вилояти (0,759), Хоразм вилояти (0,732) ва Кашкадарё вилояти (0,648) жой олган. Учинчи, яъни индекси 0,500 ва ундан

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

3-жавдал. Сабзавот ишлаб чикариш буйича минтакалар буйлаб гурух,лаш (минг тонна)1

Минтакаларни гурухлаш

Сабзавот

Экин майдони, минг га Хосилдорлик, ц/га Ишлаб чикариш ,минг тонна

I гурух (индекс 1,000 ва ундан юкори)

Тошкент 2,230 Самарканд 1,996 Тошкент 2,588

Самарканд 1,892 Андижон 1,348 Самарканд 2,038

ФарFона 1,234 Кашкадарё 1,303 Андижон 1,840

Андижон 1,228 Тошкент 1,256 Сурхондарё 1,115

Кашкадарё 1,082 5 Наманган 1,273 10 ФарFона 1,000 5

ФарFона 1,247

Сирдарё 1,226

Навоий 1,214

Бухоро 1,162

Хоразм 1,110

II гурух (индекс 0,500 дан 1,000гача)

Хоразм 0,962 Сурхондарё 0,953 Наманган 0,832

Наманган 0,956 Жиззах 0,935 3 Бухоро 0,759

Сурхондарё 0,956 6 Коракалп. Респ. 0,851 Хоразм 0,732 4

Коракалп. Респ. 0,690 Кашкадарё 0,648

Бухоро 0,601

Жиззах 0,557

III гурух (индекс 0,500 ва ундан паст)

Сирдарё 0,285 2 Жиззах 0,485

Навоий 0,266 Сирдарё 0,367

Навоий 0,297 4

Коракалп. Респ. 0,295

паст гурухда Жиззах вилояти (0,485), Сирдарё вилояти (0,367), Навоий вилояти (0,297) ва Коракалпотистон Республикаси (0,295) кол-мокда (3-жадвал).

Картошка буйича биринчи гурухда биринчи уринни Самарканд вилояти (2,720), кейинги уринларниТошкент вилояти (1,923), Андижон вилояти (1,392), Фартона вилояти (1,337), Наманган вилояти (1,156), Сурхондарё вилояти (1,075) эгаллаган. Иккинчи гурухдан Бухоро вилояти (0,870), Кашкадарё вилояти (0,857), Хоразм вилояти (0,563) жой олган. Учинчи, яъни индекси 0,500 ва ундан паст гурухдан Навоий вилояти (0,326), Жиззах вилояти (0,299), Сирдарё вилояти (0,247) хамда Коракалпотистон Республикаси (0,231) урин олган (4-жадвал).

Полиз экинларининг ялпи йитими бар-карор усиш суръатини курсатиб турибди ва

1 Муаллиф ишланмаси.

ялпи усиш суръатига к,арасак, полиз экинлари 2 баробар усганини куришимиз мумкин.

Кишлок хужалиги иктисодиётнинг бир сохаси булиб, давлатнинг озик-овкат ишлаб чикариш сохаси ва минтакавий ривожла-нишни ботлаб туради. Ана шу сабабдан, кишлок хужалик махсулотлари ишлаб чика-рилишида унинг самарадорлигини ошириш, махсулот сифатини яхшилаш, мос кайта ишлаш тизимини яратиш, уни саклаш ва сотиш мухимдир. Хар бир минтакадаги имко-ният ва ишлаб чикариш имкониятларини умумиктисодий ривожлантириш учун мак-садли йуналтириш, Узбекистон иктисодиётини ривожлантиришда ракобатбардош «нукта»-ларни эгаллаш ва янги муваффаккиятларга эришиш мухим максадлардан биридир.

Барча салбий ва ижобий тенденциялар маълум омиллардан ташкил топади: республика ахолиси талаблари, мева ва сабзавотлар

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

4-жавдал. Сабзавот ишлаб чикариш буйича минтак,алар буйлаб гурух,лаш (минг тонна)1

Минтакаларни гурухлаш

Картошка

Экин майдони, минг га Хосилдорлик, ц/га Ишлаб чикариш минг тонна

I гурух (индекс 1,000 ва ундан юкори)

Самарканд 1,996 Самарканд 1,842 Самарканд 2,720

Тошкент 1,551 Навоий 1,584 Тошкент 1,923

ФарFона 1,505 Бухоро 1,410 Андижон 1,392

Сурхондарё 1,490 ФарFона 1,345 ФарFона 1,337

Кашкадарё 1,198 Тошкент 1,333 Наманган 1,156

Наманган 1,106 7 Наманган 1,315 11 Сурхондарё 1,075 6

Андижон 1,075 Андижон 1,270

Кашкадарё 1,215

Сурхондарё 1,139

Жиззах 1,069

Хоразм 1,050

II гурух (индекс 0,500дан 1,000гача)

Хоразм 0,891 Сирдарё 0,804 Бухоро 0,870

Коракалп. Респ. 0,630 3 Коракалп. Респ. 0,529 2 Кашкадарё 0,857 3

Бухоро 0,661 Хоразм 0,563

III гурух (индекс 0,500 ва ундан паст)

Сирдарё 0,307 Навоий 0,326

Жиззах 0,292 3 Жиззах 0,299 4

Навоий 0,292 Сирдарё 0,247

Коракалп. Респ. 0,231

ишлаб чикарувчиларининг кучсиз маркетинг ишлари, мева ва сабзавот ишлаб чик,арувчи ташкилотлар ва бу ташкилотларда стратегик тахлилнинг хамда режалаштиришнинг йук-лиги. Купгина ташкилотларда ишлаб чикариш кучларидан тулик фойдаланилмаётганлик кузатилади ва бунга сабаб ускуналарнинг эскилиги ва янгиланишга мухтожлиги булади. Айрим ташкилотлар сохада катта ишлаб чикарувчи хисобланади, лекин чакана савдо билан шутулланади, бу эса ишлаб чикариш-нинг кичик доирада эканлигидан далолат-дир.

Мева ва сабзавот сохасида ички бозор-нинг ривожланиши куйидаги омилларга боFлик:

- арзон импорт оркасидаги ракобат;

- ахолининг уй хужалиги махсулотларини афзал куриши;

- мева ва сабзавот мах,сулотлари ишлаб чикарувчиларида бозор бошкарувида мала-

канинг етарли эмаслиги, бунинг окибатида ички ишлаб чикаришнинг кучсизлиги;

- арзон хом ашёга булган эхтиёж унинг бошка давлатларга чикиб кетишига сабаб булади (биринчи навбатда К,озотистон ярим-тайёр мах,сулотлар куринишида МДХ ва узок чет давлатларига жунатилиши).

Мева ва сабзавот етиштиришнинг асосий йуналишларидан бири муаммоларга ечим топиш булиши керак. Бу муаммолар музлат-гич ва омборхоналар тизими, логистика ва йул инфратузилмалари етарлича ривожлан-маганлиги, ер ва сув захираларидан самарали фойдаланмаслик, ах,оли сонининг ортиши, хом ашё тежовчи янги технологияларни татбик этмаслик, ишлаб чикариш тизимининг окилона узгартирилмаётганлиги булиши мум-кин.

Кишлок хужалигини ривожлантиришда янги методлар ва карашларни жалб килиш кишлок хужалигини ривожлантириш, биринчи навбатда мева ва сабзавот етишти-

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

5-жадвал. Сабзавот ишлаб чикариш буйича минтакалар буйлаб гурух,лаш (минг тонна)1

Минтакаларни гурухлаш

Полиз экинлари

Экин майдони, минг га Хосилдорлик, ц/га Ишлаб чикариш, минг тонна

I гурух (индекс 1,000 ва ундан юкори)

Коракалп. Респ. 2,323 Сирдарё 2,036 Сирдарё 2,174

К,ашкадарё 1,615 Сурхондарё 2,012 Жиззах 1,905

Хоразм 1,592 Самарканд 1,653 Сурхондарё 1,321

Сирдарё 1,327 Навоий 1,574 Тошкент 1,031

Жиззах 1,283 Наманган 1,512

Тошкент 1,084 Бухоро 1,450 4

Тошкент 1, 356

Андижон 1, 317

6 Кашкадарё 1,207 1?

ФарFона 1,164

Хоразм 1,141

Жиззах 1,095

II гурух (индекс 0,500дан 1,000гача)

Сурхондарё 0,752 Коракалп. Респ. 0,727 Кашкадарё 0,960

Самарканд 0,663 Хоразм 0,919

ФарFона 0,553 Бухоро 0,889 6

Наманган 0,509 Коракалп. Респ. 0,811

4 1 Самарканд 0,784

Андижон 0,750

III гурух (индекс 0,500 ва ундан паст)

Андижон 0,487 ФарFона 0,495

Бухоро 0,486 Наманган 0,490 3

Навоий 0,354 3 Навоий 0,472

тулдирувчиларни ишлаб чикариш асосий йуналишлардан бирига айланиши;

- ички ва ташки озик-овкат бозоридаги катта истеъмолга булган эхтиёжларни хисобга олган холда саклаш ва кайта ишлашда мева ва сабзавотларни кенг микёсда ривожлан-тириш;

- озик-овкат хом ашёларини тайёрлашда механизм ва молиявий дастакларни мукобил ривожлантириш учун (дех,к,он хужалиги фак,ат накд хисоб-китобни талаб килади) ишлаб чикарувчилар ва кайта ишловчилар уртасида хисоб-китоб методларини ривожлантириш1.

Шундай килиб, мева ва сабзавот эспор-тини купайтиришда етказмалар мукобил-лигини оширишда, импорт тузилмаси ва хажмини ошириш, ташки савдо сальдосида

1 Муаллиф ишланмаси.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

ришда мустакилликка эришиш кераклиги аграр секторни кайта тузишни тезлаштиришга хизмат килади.

Урта хисобда мева ва сабзавотларни кайта ишлаш 14%ни ташкил этади. Булардан келиб чикиб мева-сабзавот махсулотларини кайта ишлаш сохасида асосий ривожланиш йуна-лишлари куйидагилар хисобланади:

- юкорида саналганларни ишлаб чика-ришда мева ва сабзавотларни кайта ишлаш, кучлардан тулик ва самарали фойдаланиш, юкори кийматли ишлаб чикариш хажмини ошириш, махсулотларнинг жахон стандарт-ларига мос равишда оширилиши;

- ривожланганлик даражасини хисобга олган холда, ушбу соханинг ривожланганлик ва ёйилганлик кулами хамда озик-овкат ишлаб чикариш буйича ускуналар ва уларга

ижобий курсаткичга эришиш, ташки сабзавот савдосида Россия Федерациясига к,арамликни камайтиришга каратилган максадли ишлар олиб борилади. Экспортни минтакавий дара-жада ривожланиш тизими экспортларни кре-дитлашда енгилликлар бериш, экспорт суFур-талари даражасини ошириш каби чоралар куннинг энг долзарб масалаларидан хисоб-ланади.

Кайта ишлаш сохасида мева ва сабзавот тармоFи ривожланиши куйидаги омилларга боFлик:

- истеъмолчиларнинг шарбатларга (сок-ларга) булган талаби, ахолининг сотиб олиш кобилиятининг ошиши, узок муддатга мул-

жалланган ахолининг реал даромадларининг ошиши, ички бозор хажмининг ошиши;

- хом ашё базасининг кенгайтирилиши;

- ташки бозорга чикиш (ташки бозордаги савдонинг кенгайиши).

Ракобатбардошликни ошириш, мева ва сабзавот махсулотларини консервация килишни такомиллаштириш, экспортнинг кенгайтирилиши сохадаги ривожланишнинг асосий йуналишига иктисодиётнинг усиши ва озик-овкат саноати бехатарлигини таъ-минлаш учун кушимча молиявий ресурслар олинишига имконият берилишига эътибор каратиш керак.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Давлат статистика кумитаси. Узбекистон Кишлок хужалиги статистик туплами. - Т., 2007-2016.

2. www.mfrssfeed.uz

3. http://www.lex.uz/pages/getpage.aspx?lact_id = 3107036

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2017, 8

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.