Научная статья на тему 'ҒЎЗА ҲОСИЛДОРЛИГИГА ФУЗИКОКЦИН ПРЕПАРАТИНИНГ ТАЪСИРИ'

ҒЎЗА ҲОСИЛДОРЛИГИГА ФУЗИКОКЦИН ПРЕПАРАТИНИНГ ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Агробиотехнологии»

CC BY
15
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ғЎЗА / ЧИГИТ / ПРЕПАРАТ / БИОСТИМУЛЯТОР / ФУЗИКОКЦИН / ДАЛА ТАЖРИБАСИ / ЎСИШ / РИВОЖЛАНИШ / КЎСАК / ҲОСИЛДОРЛИК

Аннотация научной статьи по агробиотехнологии, автор научной работы — Ботиров А., Тўхтабоев А.

Мақолада Фузикокцин препаратининг ғўза ҳосилдорлигига таъсирини ўрганиш бўйича дала тажрибаларининг натижаси кўрсатилган. Тажрибалардан маълум бўлдики, фузикокцин ғўзанинг униб чиқиши, ўсиши ва ривожланишига ижобий таъсир кўрсатиб, ҳосилдорлик кўтарилишига ёрдам беради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по агробиотехнологии , автор научной работы — Ботиров А., Тўхтабоев А.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EFFECT OF FUSICOXIN ON COTTON YIELD

The article presents the results of field experiments to study the effect of Fusicoccine on cotton yield. Experiments have shown that fusicoccin, having a positive effect on germination, growth and development, increases the yield of cotton.

Текст научной работы на тему «ҒЎЗА ҲОСИЛДОРЛИГИГА ФУЗИКОКЦИН ПРЕПАРАТИНИНГ ТАЪСИРИ»

Ботиров А., б.ф.н.

доцент Тухтабоев А. доцент

Андижон цишлоц хужалик ва агротехнологиялар институти

ГУЗА ХОСИЛДОРЛИГИГА ФУЗИКОКЦИН ПРЕПАРАТИНИНГ

ТАЪСИРИ

Аннотация: Мацолада Фузикокцин препаратининг гуза уосилдорлигига таъсирини урганиш буйича дала тажрибаларининг натижаси курсатилган. Тажрибалардан маълум булдики, фузикокцин зузанинг униб чициши, усиши ва ривожланишига ижобий таъсир курсатиб, уосилдорлик кутарилишига ёрдам беради.

Калит сузлар: Fуза, чигит, препарат, биостимулятор, фузикокцин, дала тажрибаси, усиш, ривожланиш, кусак, уосилдорлик.

Botirov A., b.f.n. associate professor Tokhtaboev A. assistant professor Andijan Institute of Agriculture and Agrotechnology

EFFECT OF FUSICOXIN ON COTTON YIELD

Annotation: The article presents the results of field experiments to study the effect of Fusicoccine on cotton yield. Experiments have shown that fusicoccin, having a positive effect on germination, growth and development, increases the yield of cotton.

Key words: cotton, seeds, preparation, biostimulant, fusicoccin, field experience, growth, development, bolls, yield.

Усимликларни гормонал бошкариш хдкидаги таълимот машхур олимлар В.Вент, Н. Холодной, К.Тиманн, М.Чайлахянлар томонидан ривожлантирилиб, 20-асрнинг иккинчи ярмидан бошлаб амалиётда кенг кулланила бошланди. Гормонал хусусиятга эга моддалар усимликлар хдёт фаолиятини кимёвий бошкариш имконини беради. К,ишлок хужалигини жадал ривожлантириш талаб килинаётган шароитда бундай моддаларга булган эътибор ортиб бормокда.

Хозирги даврда юксак усимликларнинг морфофизиологик жараёнларига фаол таъсир этувчи жуда куп синтетик бирикмалар маълум. Бундай моддаларнинг купчилиги микроорганизмларнинг ёки

усимликларнинг хаёт фаолияти туфайли хосил булган махсулотлар ичида учрайди. Улар усимликларнинг усиш ва ривожланишига таъсир килиб, усишни бошкарувчи биостимулятор хисобланади. Ушбу физиологик фаол моддаларнинг мухим хусусияти шундаки, улар жуда кичик дозаларда усимликларга таъсир килиб, характерли морфофизиологик узгаришларни вужудга келтиради, усимлик танаси буйлаб харакатланиб, кимёвий бошкарувни амалга оширади.

Ана шундай биостимуляторлардан бири фузикокцин булиб, у ¥т1сосспт amygdali замбуруFининг хосиласи хисобланади. Кимёвий формуласи - Сзб Н56 О12. Фузикокцин биостимулятор сифатида кишлок хужалик экинларининг хосилдорлигини ошириши кузатилган.

Юкорида айтилганлардан келиб чикиб биз фузикокцинни куллаб Fуза билан дала тажрибалари утказдик. Бунинг учун Fуза чигитига экишдан олдин фузикокциннинг 0,68 мг/л концентрациями эритмаси билан ишлов берилди.

Тажрибалар Андижон вилояти, Избоскан тумани Охунбобоев массивидаги "Ахмадулло Омади" фермер хужалигида утказилди. Иклим ёзда нисбатан баркарор, куз ва бахорда узгарувчан, уртача йиллик харорат 12-14,5 0С орасида булади. К,ишда совук харорат илик хавога кескин узгариши мумкин. Уртача минимал курсаткич кишки даврда -2, -9 0С атрофида узгариб туради. Умуман вегетация даврида эффектив харорат 2250-2400° С ни ташкил этиб, Fуза устириш учун кулай хисобланади. Тажриба майдони аввалдан суFориладиган, шурланмаган, типик буз тупрок.

Тажрибалар 2018-йили Андижон-37 нави билан 2 та вариантда, 4 кайтарикда утказилди. Минерал уFитлар меъёри хужаликда кабул килинган меъёрларга мувофик булди.(250-К,150-Р,100-К kg|ga).Экиш схемаси 60х10-1.

Тажрибалар ишлаб чикариш шароитида утказилди. Тажриба майдони 8 га ни ташкил этди. Ундан хисобга олиш майдони ва усимликлари ажратиб олинди. Х,исобга олиш ва кузатишлар ПСУЕАИТИ услубияти буйича олиб борилди.

Избоскан тумани Охунбобоев массивидаги "Ахмадулло омади" фермер хужалигида олиб борилган тажриба жараёнида куйидаги асосий хисоблаш ва кузатиш ишлари олиб борилди:

уруFларнинг униши, хакикий барглар сони, хосил шохлари сони, Fунча ва гуллар сони, асосий поя баландлиги,, хосил элементлари, шу жумладан кусаклар-нинг очилиши, хосилдорлик хисобга олиб борилди.

Булардан ташкари гуллаши ва мева хосил булиш динамикаси алохида урганилди. УруF сарфи гектарига 86 кг.

Тажриба натижалари:

Тажрибада олиб борилган фенологик кузатишлар шуни курсатдики, фузикокцин Fузанинг усиш ва ривожланишига ижобий таъсир курсатади,

Fузанинг униб чикиши, усиши, ривожланишини тезлаштиради, хосил элементлари купаяди. Олинган хосил хисоблаб курилганда фузикокцин кулланилган тажриба вариантида назоратга нисбатан хосилдорлик юкори булганлиги аникланди. Натижалар куйида жадвалларда курсатилди.

1-жадвал

Фузикокциннинг кусакларнинг очилиш динамикасига таъсири

Кузатиш муддатлари

№ Вариантлар 1.09.18 1.10.18

Кусакларнинг умумий сони Шу жумладан Кусаклар-нинг умумий сони Шу жумладан

Очилган Очилма-ган Очилган Очилма-ган

1 Назорат (Фузикокцинсиз) 11,5 8 3.5 12.4 12,4 -

2 Тажриба (Фузикокцин билан) 13.6 9,0 4,6 14,5 13,0 1,5

Юкорида келтирилган жадвал маълумотларидан куриниб турибдики, фузикокцин кулланилган вариантда кусаклар сони назоратга нисбатан куп булган. Демак, фузикокцин хосил элементлари купайишига таъсир килади ва уларнинг сонини орттиради.

Тадкикот натижасига кура ишонч хосил килдикки, фузикокцин таъсирида

факатгина вегетатив органлар эмас, балки генератив органлар -симподиал шохлар, шона, гул ва кусаклар хам тажриба вариантида купайиб борди. Бу эса хосилдорлик буйича олинган маълумотларда уз аксини топди.

2-жадвал

Фузикокциннинг Fyза хосилдорлигига таъсири.

№ ^айтариклар Уртача ^ушимча хосил,ц/га

Вариантлар I II III IV

1 Назорат (Фузикокцинсиз) 32 30,2 30,5 31.3 31,0 -

2 Тажриба (Фузикокцин билан) 36.5 35.9 35.2 37.2 36.2 5,2

Жадвал маълумотларидан куриниб турибдики, фузикокцин Fyза хосилдорлигини оширади, бизнинг тажрибамизда хосилдорлик назоратга нисбатан 5.2 ц\га юкори булганлиги кузатилди.

Хулоса килиб айтганда, фузикокцин препарати усимликнинг усиши ва ривожланиши учун кулай шароит яратиш оркали Fyза хосилдорлигини оширишга ёрдам беради.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Мананков М.К., Отрудина И.П. Влияние фузикокцина на некоторые показатели водообмена культурных растений. ВНИИСБ. 1989

2. Муромцев Г.С и другие. Эффективность действия фузикокцина на с/х культур. Достижения науки и техники АПК. 1990. №2

3. Муромцева Д.Г Механизм действия и особенности физиологической активности фузикокцина. Авторефарат. Ташкент. 1990

4. Галина Дмитриева, Владимир Кузнецов. Физиология растения Том 2 1997

5. Максимова Р.А, Аббасова К.А, Полин А.Н Фузикокцин -регулятор роста растений 1987

6. Волынец А.П, Шуканов В.П, Полянская С.Н, Манжелесова Н.Е, Корытько Л.А, Литвиновская Р.П Эндогенные фиторегуляторы роста: свойства, физиологическое действие и практическое использование. 2019 год.

7. Бабаков А.В Рецептор фузикокцина в плазматических мембранах выших растений 1998 год

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.