Научная статья на тему 'ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИНГ УМУМИЙ ВА МАХСУС ЖИСМЛНИЙ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ УСУЛЛАРИ'

ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИНГ УМУМИЙ ВА МАХСУС ЖИСМЛНИЙ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ УСУЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Энергетика и рациональное природопользование»

CC BY
141
29
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
футбол / тўп / узоқ / тезлик / машғулот / спорт / база / техник.

Аннотация научной статьи по энергетике и рациональному природопользованию, автор научной работы — Ф. Б. Артиков

Ушбу мақолада 15-16 ѐшли футболчиларнинг умумий ва махсус жисмоний тайѐргарлигини оширишда қўлланиладиган восита ва усуллар ва тажрибадан кейин олинган натижалар акс эттирилиб ушбу мақоладаги маълумотлар мураббийлар учун ўқув машғулот сифатини яхшилашга қаратилган чоралар кўришига асос бўлиб хизмат қилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИНГ УМУМИЙ ВА МАХСУС ЖИСМЛНИЙ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ УСУЛЛАРИ»

ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИНГ УМУМИЙ ВА МАХСУС ЖИСМЛНИЙ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ УСУЛЛАРИ

Ф. Б. Артиков

Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада 15-16 ёшли футболчиларнинг умумий ва махсус жисмоний тайёргарлигини оширишда кулланиладиган восита ва усуллар ва тажрибадан кейин олинган натижалар акс эттирилиб ушбу маколадаги маълумотлар мураббийлар учун укув машFулот сифатини яхшилашга каратилган чоралар куришига асос булиб хизмат килади.

Калит сузлар: футбол, туп, узок, тезлик, машFулот, спорт,база, техник.

КИРИШ

Хозирги кунга келиб бутун дунёда малакали футболчиларни тарбиялашда туFридан-туFри ёш болалар ва усмирлар футболини ривожлантиришга эътибор каратиш лозимлиги оркали амалга оширилиши хеч кимга сир эмас. Ёш болаларни ва усмирларни футбол спорт турига жалб килиш, уларни тайёрлаш, ургатиш жараёни самарали йулга куйилса, кейинги футболимиз ривожланиш боскичи хам шунчалик самаралирок кечарди.

Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев томонидан олиб бораётган одилона сиёсат асосида футбол спорт тури хам жадал ривожланиб бормокда. Президентимизнинг 2019 йил 4 декабрдаги 5887-сонли «Узбекистон футболини ривожлантиришни мутлако янги боскичга олиб чикиш чора -тадбирлар туFрисида»ги Фармони бу сохани янада ривожлантиришга хизмат килмокда. Ушбу фармон ва карорлар асосида футболимизда катор узгаришлар кузатилаётган булсада аммо жахон чемпионати ва олимпияда уйинларида иштирок этиш имкониятида хали хануз бебахра колётганимиз хали сохада амалга ошириладиган ишлар кулами салмокли эканини курсатади.

Фикримизча бунинг асосий сабабларидан бири Мамлакатимизда ма^оратли ёш футболчиларни тайёрлашга кодир, уз касбининг устаси булган, ракобатбардош мураббийлар доираси ута тордир. Олиб борилаётган педагогик кузатувлар илмий жихдтдан асосланмайди, услубий талабларга жавоб бермайди. Бериладиган жисмоний ва техник - тактик машкларнинг физиологик киймати эътиборга олинмайди. Шу максадди ёш футболчиларнинг

жисмоний тайёргарлигини оширишга каратилган тажриб утказишга карор килдик.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ Ишнинг ма^сади. 15-16 ёшли футболчилар томонидан бажариладиган техник-тактик харакатларининг самадорлигини оширишга мулжалланган махсус машклар мажмуаларини ишлаб чикиш ва уларни Укув-машFулот жараёнига жорий этиш асосида техник-тактик махоратини урганишдан иборат.

Тад^и^отнинг объекти ва предмети. Узбекистан чемпионатида иштирок этиб келаётган "ТШФДИМИ" (тажриба гурухи) ва "БУСМ 2" (назорат гурухи) жамоаларининг 15-16 ёшдаги футболчилари тадкикот объекти сифатида жалб килинди, уларда техник ва тактик тайёргарликни ошириш учун махсус ишлаб чикилган машклар ёрдамида шакллантириш тадкикот предмети сифатида танлаб олинди.

Дастлабки олинган жисмоний ва техник тайёргарликни аниклашда фойдаланилган назорат тестларида, турли амплуа футболчиларнинг курсаткичларида фарк борлиги ва уларда жисмоний тайёргарлик натижалари юкорилигини, тажриба гурухи сифатида олинган "ТШФДИМИ" жамоасининг футболчиларнинг жисмоний тайёргарлик буйича олинган тест меёрларида камчиликлар борлигини, айникса уйиндаги химоячиларнинг амалга оширилаётган тупни олиб юриш, дарвозага зарба бериш, тусинлар оралатиб зарба бериш курсаткичларида камчиликлар келтирилган эди. Бундан ташкари хужумчиларнинг тупни аник тепишда, яримхимоячиларда тупни олиб юришда дарвозага зарба бериш техник харакатларда камчиликлар кузга ташланди. Бизнинг укув-машFулотларда махсус ишлаб чикилган машклар оркали бу качиликларни бертараф этишга харакат килдик.

ашFулотларни ташкил этишда бевосита ушбу ёшдаги футболчиларни жисмоний тайёргарлигини оширишга доир тадкикотларга таянилди. Олинган маълумотлар асосида жисмоний тайёргарликларини оширишга каратилган намунавий восита ва усуллар мажмуаси ишлаб чикилди ва тажриба йули оркали 15-16 ёшли футболчиларнинг жисмоний тайёргарлигини ошириш методикасини ишлаб чикишда куйидаги масалалар инобатга олинди:

-машFулотларда кайси жисмоний сифатга канча вакт ажратиш ва айнан шу ёшда уша жисмоний сифатнинг ривожланиш даражаси буйича маълумотларни урганиш;

- хафталик ва ойлик машFулотларда бажарилган машFулотлар хусусиятлари, юкламалари хажми ва шиддати;

-машFулот юкламаларини меъёрлашда ёшга оид хусусиятлари.

МашFулотларда футболчиларининг жисмоний тайёргарлик даражасини оширишга каратилган воситалар тадбик килинди. Воситаларни куллашда циклик, ациклик, айланма усулидаги машFулотлар вариантларидан хамда, футбол спорт турига якин харакатли уйин машкларидан кенг фойдаланилди.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

МашFулот айланма усулидан фойдаланиб ташкил этилди ва хар бир машкнинг хусусиятидан келиб чикиб асосий жисмоний сифатларни ривожлантиришга каратилган холда олиб борилди. Куйида жисмоний тайёргарликни оширишга тадбик килинган айрим машкларнинг намунавий куринишлари ёритилган:

1. Старт тезлигни ошириш учун ихтисослаштирилмаган машклардан фойдаланиш мумкин: давомийлиги 3-5 сонияли югуриш, такрорлаш сони серияларда 4-6 маротаба, 2-4 серия, такрорлашлар орасидаги танаффус 30-40 сония, сериялар орасидаги танаффус 2-3 дакика.

2. 30 - 40 метр масофага туFри чизик буйлаб 8 та фишкалардан утиб тез югуриш: - 4 маротаба фишкалардан утиб туFри; - 2 + 2 чап ён билан; - 2 + 2 унг унг ён билан югуриш.

3. 8 та фишка ва 6 та тусикдан (h = 20 - 25 см) утиб югуриш ва 8 - 10 м масофага тез югуриш.

4. 8 метр оёкдан оёкка утиб югуриш, 3 метр частотани ошириб, 8 - 10 метр тез югуриш.

5. ТуFри чизик буйлаб югуриш: 2х5м; 4х10м; 2х15м; 2х20м; 2х5 м; 4х10м.

6. Икки оёкда 10-12 маротаба утириб туриш.

Тадбик килинган харакатли уйинлардан "Овчи" уйини (илова). Уйинчилар бир чизикда хар бири туп билан туришади. Бошка бир овчи -уйинчи уларнинг каршисида туради. Сигнал буйича уйинчилар тупни олиб юриб, карши томонга утишга харакат килади. "Овчи" куллари билан тегиб, иложи борича купрок уйинчиларни тутишга харакат килади. Х,ар бир уйинчи "овчи" ролида булади. Овчилар сонини оширган холда куллаш кабилар тадбик килинади.

Тупни олиб юриш билан "К,ирикоёк" уйини (илова). Уйинчилар икки колоннага сафланади. Сигнал буйича охирги уйинчи тупни олиб юриш оркали

биринчи уйинчига келади. У биринчи уйинчига етиши биланок тупни колонна охиридаги уйинчига узатади, узи эса биринчи уйинчига айланади. Тупни кабул килган охирги уйинчи уни бошига олиб келади, биринчи булади ва тупни охирги уйинчига кайтаради. К,айси жамоа тезрок олдиндаги чизикка етиб келса, шу жамоа Fалабага эришади.

Ушбу машклардан хафталик машFулотларда фойдаланилди. Машкларни куллашда машFулотнинг хусусиятлари инобатга олинди. Х,ар бир кулланилган машкларнинг сериялари, дам олиш ораликлари ва такрорлаш сони катъий назорат килиб борилди. МашFулот юкламаларининг шуFулланувчилар организмига таъсири уларнинг юрак кискариш сони (ЮК,С) билан улчаб борилди.

Жамоалардан дастлаб ва кейинги олинган натижалар куйидагича куриниш олди. Бу ерда тезликни аникловчи 30 м га югуришда назорат ва тажриба гурухрдаги натижалар 4.85±0,13 (Р>1.74), тажриба гурухи 4.77±0,08 (Р<3.81), 300 м га югуришда 57.50±1.02 (Р>1.83) ва 56.62±0,64 (Р<2.20), 6 мин югуришда 1512.33±29.31 (Р>2.09) ва 1538.42±31.62 (Р<3.50), узинликка сакрашда 197.00±4.00 (Р>1.53) ва 198.83±383 (Р<2.23) курсатишган. Жисмоний назоратини текширишда олинадиган натижаларда тажриба гурухининг тезкорликини юкорилиги, тезкор-куч махсус сифати, яъни узинликка сакрашда натижасини юкорилиги, чидамкорлик сифатини юкорилиги кузга ташланда, бу эса уйин давомида футболчиларнинг уйинда энг куп харакатлар бажаришларни билдиради.

1-жадвал

Дастлабки ва тадкикотдан сунг олинган жисмоний ва техник тайёргарликни

аниьуговчи назорат тест курсаткичлари (Х± □)

№ Тест меёрлари Назорат гу зу^ининг натижалари Тажриба гурухининг натижалари

Тадк;ик;отдан олдин Тадкикотдан кейин Р Тадкикотдан олдин Тадкикотдан кейин Р

1. 30 м га югуриш 4,97±0,18 4,85±0,13 Р >1,74 5,04±0,21 4,77±0,08 Р< 3,81

2. 300 м га югуриш 56,63±1,21 57,50±1,02 Р >1,83 57,59±1,33 56,62±0,64 Р<2,20

3. 6 мин югуриш 1554,83±60,80 1512,33±29,31 Р <2,09 1481,08±44,14 1538,42±31,62 Р<3,50

4. Узунликка сакраш 200,25±5,79 197,00±4,00 Р >1,53 192,92±7,90 198,83±3,83 Р<2,23

5. 30 м га тупни олиб юриш 5,90±0,16 5,86±0,11 Р>0,63 6,12±0,21 5,86±0,12 Р<3,50

б. Тупни узок

мaсофaгa 55,75±4,16 56,75±3,14 P >0,64 51,67±5,16 58,58±3,42 P<2,08

тепиш

7. Tyсинлaр

орaлaтиб 8,61±0,б1 8,49±0,36 P >0,55 9,49±0,68 8,69±0,48 P<3,21

зaрбa бериш

S. Тупни

yйнaтиш 34,83±8,16 36,83±7,43 P >0,60 24,00±2,98 36,17±6,19 P<5,87

(жaнглиëр)

9. ^wa отиш ^ут) 13,67±1,50 13,42±1,24 P >0,43 12,67±1,67 13,42±1,38 P >1,15

Техник харакатларни белгилаб берувчи назорат тестларида хам футболчиларнинг курсаткичлари бир хил эмаслигини курсатади. Яъни 30 м га тупни олиб юриш назорат ва тажриба гурухрдаги натижалар 5,86±0,11 (Р>0,63) ва 5,86±0,12 (Р<3,50), тупни узок масофага тепишда 56,75±3,14 (Р>0,64) ва 58,58±3,42 (Р>3,76), химоячилар 5,14±0,11 (Р>1,10) ва 5,97±0,09 (Р<2,08), тусинларни оралатиб дарвозага зарба бериш харакатларида хужумчилар 8,49±0,36 (Р>0,55) ва 8,69±0,48 (Р<3,21), тупни уйнатишда (жанглиёр) 36,83±7,43 (Р>0,60) ва 36,17±6,19 (Р<5,87), кулда отиш (аут) 13,42±1,24 (Р >0,43) ва 13,42±1,38 (Р >1,15) натижаларни аникладик

Натижалардан куриш мумкинки, дастлабки олинаган курсаткичларга караганда тадкикот сунгида тажриба гурухининг жисмоний ва техник харакатларни белгилаб берувчи тест меёрларида фарк (Р) кузатилди. Назорат гурухи сифатида олинган жамоанинг футболчиларининг натижалари уз режасида олиб борилган машFулотлари асосида усиш кузатилмади.

ХУЛОСА

Олинган натижалардан хулоса киладиган булсак, биз томонимиздан ишлаб чикилган ва Укув-машFулотида жалб килинган махсус машклар мажмуи тажриба гурухининг футболчиларининг жисмоний тайёргарлик даражасига самарали таъсир этганлигини аникладик. Бу натижаларнинг усиш, уйин давомидаги техник-тактик харакатларнинг усишига хам таъсир этганлигини педогогик кузатишлардан хам куриш мумкин.

REFERENCES

1. Abdukhamidov, R. N. (2021). IMPROVING PSYCHOPHYSIOLOGICAL TRAINING OF TEENAGE BOXERS WITH THE HELP OF IMPROVISED MEANS OF GAMES. Berlin Studies Transnational Journal of Science and Humanities, 7(1.5 Pedagogical sciences).

2. Абдухамидов, Р. Н. (2021). САМАРАЛИ ВОСИТА ВА УСУЛЛАР ЁРДАМИДА УСМИР БОКСЧИЛАРНИНГ ПСИХОФИЗИОЛОГИК ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

3. Халмухамедов, Р. Д., Абдухамидов, Р. Н., Каримов, Ш. К,., & Усмонхужаев, С. Т. (2021). СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ СУДЕЙСТВА В БОКСЕ. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

4. Ражабов, Г. К. (2021). ПОКАЗАТЕЛИ ТАКТИКО-ТЕХНИЧЕСКИХ ДЕЙСТВИЙ ВЫСОКОКВАЛИФИЦИРОВАННЫХ БОКСЕРОВ В СОРЕВНОВАТЕЛЬНЫХ БОЯХ В УСЛОВИЯХ ОТСУТСТВИЯ И ВОЗНИКНОВЕНИЯ СТРЕССОВЫХ ФАКТОРОВ (ПОМЕХ). Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

5. Ражабов, F. К. (2021). МАЛАКАЛИ БОКСЧИЛАРНИНГ ТУРЛИ ЭКСТРЕМАЛ ШАРОИТЛАРИДА МУСОБАКА ФАОЛИЯТИ НАТИЖАДОРЛИГИ. ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES, 2(1), 161-169.

6. Халмухамедов, Р. Д., Каландаров, Д. Ш., Умаров, К. А., & Маткаримов, F. Р. (2021). ТАЙЁРЛОВ МАШКЛАР ЁРДАМИДА МАЛАКАЛИ БОКСЧИЛАРНИНГ ТЕХНИК-ТАКТИК МАХ,ОРАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

7. Халмухамедов, Р. Д., Махмудова, М. М., Рахматов, Б. Ш., Маъмурова, Л. К., & Эркинова, Н. М. (2021). Методика физической подготовки студенток высших образовательных учреждений на основе использования комплексов «Узбек жанг санъати». Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

8. Тажибаев, С., & Махкамов, И. (2021). МАКТАБ УКУВЧИЛАРИНИНГ СПОРТ УЙИНЛАРИ ТЕХНИКАСИНИ УЗЛАШТИРИШ КУРСАТКИЧЛАРИ. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

9. СЕРЕБРЯКОВ, Ю. (2020). ОFИР ВАЗН ТОИФАСИДАГИ БОКСЧИЛАРНИ ТАЙЁРЛАШНИНГ АЙРИМ ХУСУСИЯТЛАРИ. Фан^портга, (6), 36-39.

10. Зиядуллаев, К. Ш., Абдиев, Н. А., & Курбанбаев, И. Р. (2017). Обеспечение адекватности финансового механизма в управлении физической культурой и спортом. Актуальные проблемы гуманитарных и социально-экономических наук, 77(5), 82-84.

11. Ulugbekovich, R. A. Formation of Styles of Managerial Thinking as a Factor in the Preparation of a Future Specialist for Managerial Activities in the Field of Physical Culture and Sports. JournalNX, 7(03), 172-176.

12. Болтaбaев, M. P., Султонов, Ш. Ф., & Зиядуллaев, K. Ш. (2020). Узбекистондa жисмоний тaрбия Ba спорт сохдси бош^руви тизимини тaкомиллaштиришдa спорт менежментини ривожлaнтириш моделини ярaтиш. Фан-Спортга, (5), 2-б.

13. MAХMУДОB, Б., ЗИЯДУЛЛAEB, K., HAPЗИEB, Ж., ИБPAГИMОB, A., & HAPИMОHОB, Н. (2020). ОСОБEHHОСTИ ФОPMИPОBAHИЯ PbIHKA СmPTИBHЫХ УСЛУГ ПPИ СTAHОBЛEHИИ СПОPTИBHОЙ ИHДУСTPИИ В УЗБEKИСTAHE. Фан-Спортга, (1), б9-74.

14. Tилляходжaев, A. A. (2020). Узбекистондa спорт турлaрини ривожлaнтиришдa мaркетинг коммуникaциялaрининг ax,aмияти. Фан-Спортга, (5), S-10.

15. БAБAЖAHОB, P. (2020). ЖИСMОHИЙ TAPБИЯ BA СПОPT СОХДСИ KAДPЛAPИHИHГ ИНСОН KAПИTAЛИHИ PИBОЖЛAHTИPИШДA УЗЛЖСИЗ TAЪЛИMHИHГ A^AM^TK Фан-Спортга, (1), 25-30.

16. ЯPAШEB, K., & PAШИДОB, A. (2020). TEОPETИЧEСKОE ОБОСHОBAHИE ПPОБЛEMЫ ПОДГОTОBKИ БУДУЩИХ СПEЦИAЛИСTОB K УПPABЛEHЧEСKОЙ ДEЯTEЛЬHОСTИ В СФEPE ФИЗИЧEСKОЙ KУЛЬTУPЫ И СПОPTA. Фан-Спортга, (б), б1-б2.

17. MATKAPИMОBA, Н. (2020). О^Н^ ФAKTОPОB И P^KA PAЗBИTИЯ СПОPTИBHЫХ ОPГAHИЗAЦИЙ KAK ПPEДПPИHИMATEЛЬСKИХ СTPУKTУP. Фан^портга, (2), 7S-S0.

1S. Ahmedov, I. (2020). The Impact Of Digital Economy On International Trade. European Journal of Business and Management Research, 5(4).

19. Tillyaxodjayev, A. A. (2020). The importance of marketing communications in the development of kind of sports in Uzbekistan. South Asian Journal of Marketing & Management Research, 10(12), 1S-29.

20. БОЛTAБAEB, M., & ДЖУMAK;УЛОB, Ш. (2020). ^^EK^TO^A ЖИСMОHИЙ TAPБИЯ BA СПОPT СОХAСИДAГИ ИСЛОХОTЛAPHИHГ TAШKИЛИЙ-ХУKУKИЙ AСОСЛAPИ. Фан-Спортга, (2), 2-5.

21. БОЛTAБAEB, M., AХMATОB, M., & СУЛТОНОВ, Ш. (2020). MHОГОУPОBHEBЫЙ ŒCTEMHbffl ПОДХОД K ОPГAHИЗAЦИИ MAССОBОЙ СПОPTИBHО-ОЗДОPОBИTEЛЬHОЙ ДEЯTEЛЬHОСTИ В УЗБEKИСTAHE. Фан-Спортга, (4), 2-б.

22. ATAMУPATОB, Х. (2020). УMУMTAЪЛИM MAKTAБЛAPИДA ЮKОPИ СИНФ УKУBЧИЛAPИHИHГ ЖИСMОHИЙ СИФATЛAPИHИ TAPБИЯЛAШ ХУСУСИЯTЛAPИ. Фан^портга, (5), 7S-S0.

23. Rakhmatovich, M. F. (2021). Ways to Increase The Efficiency of Motor Vehicle Services. Asian Journal of Technology & Management Research (AJTMR) ISSN, 2249(0892).

24. Tukhtabaev, J. S., Tillaeva, B. R., Razakova, B. S., Ismagulova, G. N., & Achilov, I. A. (2020). Econometric evaluation of influential factors to increasing labor efficiency in textile enterprises. Advances in Mathematics: Scientific Journal.

25. Muminov, N., Olimjanova, S., Salimov, A., & Kim, T. (2020). Digitalization AS An Important Factor Of Legalization Of The Shadow Economy. International Journal on Economics, Finance and Sustainable Development, 2(2), 16-19.

26. Ulugbekovich, R. A. Formation of Styles of Managerial Thinking as a Factor in the Preparation of a Future Specialist for Managerial Activities in the Field of Physical Culture and Sports. JournalNX, 7(03), 172-176.

27. Каримов, И. И. (2021). ВЕЛОСИПЕД СПОРТИДАГИ АЙРИМ МУАММОЛАР ХДКИДА. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 341-347.

28. Холмуродов, О., & Хамраев, С. (2021). ВЕЛОСПОРТДАГИ ЯККАЛИК ТА^ИБ ПОЙГАСИНИНГ ТЕХНИКАСИ. CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS), 1(3), 356-362.

29. Черникова, Е., & Каримов, И. (2021). УЗБЕКИСТОНДА У^ ОТИШ СПОРТИНИ ОММАВИЙЛАШТИРИШ МАСАЛАСИ. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 291-297.

30. Niyazova, R. R., & Raximova, Z. D. (2021). ANALYSIS OF PHYSICAL FITNESS OF TRIATHLETES AT THE STAGE OF IMPROVING SPORTS SKILLS. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 148-154.

31. Karimov, I. I., & Memetov, R. U. (2021). QUVVATNI TAYYORLASHNING ASOSIY USULLARI BIATLONCHILARNING CHIDAMLILIGI. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 286-290.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.