Научная статья на тему 'ЁШ ФУТБОЛЧИ ҚИЗЛАРНИНГ МАХСУС ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШ ВОСИТА ВА УСУЛЛАРИ САМАРАДОРЛИГИ'

ЁШ ФУТБОЛЧИ ҚИЗЛАРНИНГ МАХСУС ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШ ВОСИТА ВА УСУЛЛАРИ САМАРАДОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
6
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ВОСИТА / УСУЛ / САМАРДОРЛИК / СИФАТ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Мухаммадов М.Г.

Ушбу мақолада ёш футболчи қизларнинг махсус жисмоний тайёргарлигини бахолаш ва ўзаро таққослаш орқали устунлик ва камчиликларни аниқлаб машғулот самарадорлигини оширишга доир тавсиялар ёритилган.В этой статье освещены рекомендации по повышению эффективности тренировок посредством выявления преимуществ и недостатков путем оценки и сравнения специальной физической подготовленности юных девушек футболисток.This article highlights recommendations for improving the effectiveness of training by identifying advantages and disadvantages by evaluating and comparing the special physical fitness of young female football players.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЁШ ФУТБОЛЧИ ҚИЗЛАРНИНГ МАХСУС ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШ ВОСИТА ВА УСУЛЛАРИ САМАРАДОРЛИГИ»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

1-Расм. Тажриба ва Назорат гурухлари спортчи-талабаларининг танланган тестарда курсатган натижалари уртача арифметик

цийматларини нисбий усиши динамикаси (фоизларда)

Хулоса.

1. Киска масофага югурувчи уз техникасини та-комиллаштириш учун тезланишли югуришдан, тула куч сарфламай масофанинг маълум кисимларини югуриб утишдан, шунингдек, киска масофа югурувчи машгулотида мухим урин тутиши керак булган махсус тайёрлов машкларидан фойдаланиши тавсия этилади.

2. Тезлик имкониятларини ривожлантириш учун енгиллаштирилган шароитларда кия тепаликлар (киялик бурчаги-2-4°) югуриш кулланилади. Бунда кияликда югуриш горизонтал буйлаб югуриш хамда тепаликка

(токка) югуриб чикиш билан алмашлаб кулланилган такдирда энг яхши самарага эришиш мумкин.

3. Спорт амалиётида локал мушак тайёргарлигига ва натижаларни яхшилашга ёрдам берувчи тренажёр-лардан фойдаланиш ва 0,5-2 кг.ли огирликлар билан машк килиш спортчига 100 м. масофани уз натижаси-дан 0,1-0,3 с. яхширок натижа билан югуриб утишга ёрдам беради.

Адабиётлар:

1. Normurodov A.N., /Yengil atletika va uni o'qitish metodikasi, - T.: 2011. - 342 b.

2. Olimov M.S., Shakirjanova K.T., Rafiyev H.T., Smuriygina L.V., To'xtaboyev N.T. va boshqalar. / Darslik. Yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari "Yengil atletika". - T.: 2018. - 662 b.

3. Olimov M.S., Shakirjanova K.T., Rafiyev H.T., To'xtaboyev N.T., Smuriygina L.V. va boshqalar. / Darslik. Yengil atletika nazariyasi va uslubiyati. / - T.: 2018. - 842 b.

4. Olimov M.S., Soliyev I.R., Haydarov B.Sh. / Darslik. Sport pedagogik mahoratini oshirish. - T.: 2017. - 318 b.

5. Olimov M.S., To'xtaboyev N.T., Soliyev I.R., Ortiqov X.T. /O'rta va uzoq masofalarga yugurish uslubiyati. O'quv qo'llanma. "Fan va texnoligiya", - T.: 2016. 156 bet.

6. Qudratov R, G'aniboyev I.D., Soliyev I.R., Baratov A.M. /Yengil atletikachilarning maxsus mashqlari, - T.: 2011. - 115 b.

7. Qudratov R., /Yengil atletika. Darslik - T.: 2014. - 342 b.

8. To'xtaboyev N.T., Shakirjanova K.T., Soliyev I.R. Qisqa masofalarga yugurish uslubiyati. O'quv qo'llanma - T.: 2017 y. - 186 b.

9. Shakirjanova K.T. Yengil atletikada boshqaruv va pedagogik nazorat. O'quv qo'llanma - T.: 2009. - 58 b.

10. Oзoлин, Э.С. CnpMHTepcKrn 6er / Oзoлин Э.С. - М.: Чeлoвeк, 2010. - 176 с.

Муаллиф билан ботланиш учун:

Muxammadov1992@bk.ru

Укитувчи

М.Г. МУХАММАДОВ1

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шахри, Узбекистон

ЁШ ФУТБОЛЧИ ЦИЗЛАРНИНГ МАХСУС ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК ДАРАЖАСИНИ АНИЦЛАШ ВОСИТА ВА УСУЛЛАРИ

Аннотация

Annotation

В этой статье освещены рекомендации по повышению эффективности тренировок посредством выявления преимуществ и недостатков путем оценки и сравнения специальной физической подготовленности юных девушек-футболисток.

Ключевые слова: футбол, спорт, средство, метод, эффективность, качество.

Ушбу маколада ёш футболчи кизларнинг махсус жисмоний тайёргарлигини бахолаш ва узаро таккослаш оркали устунлик ва камчиликларни аниклаб машгулот самарадорлигини оширишга доир тавсиялар ёритилган.

Калит сузлар: футбол, спорт, восита, усул, самардорлик, сифат.

This article highlights recommendations for improving the effectiveness of training by identifying advantages and disadvantages by evaluating and comparing the special physical fitness of young female football players.

Key words: football, sport, means, method, efficiency, quality.

Долзарблиги. Дунё микёсида футбол спорт тури-нинг тоборо ривожланиб бориши аёллар футболида хам яккол уз кузга ташланмокда. Аёллар уртасида утказилаётган мусобакаларда аёл футболчилар томо-нидан бажарилаётган техник-тактик харакатлар сони ва самарадорлигини ошиб борётганлиги уларнинг жисмоний тайёргарлик дараждасини тобора ошиб бораётганлиги билан боглик. Юртимизда хам аёл-лар футболи ривожланиб бормокда ва бу соханинг ривожлантиришга оид катор чора тадбирлар олиб борилмокда. Бирок мамлакатимиз аёллар футбол

жамоамизнинг Осиё ва Жахон микёсидаги мусобака-ларда кайд этаётган натижалари ушбу сохада амалга ошириладиган изланишларга эхтиёж борлигини курсатмокда [1,2].

Бунда аввало ёш футболчи кизларда олиб бори-лаётган машгулотлар сифатини яхшилаш, мазкур жараёнга янги илгор тажрибаларни жалб этиш зарур омиллардандир. Купгина мутахасисларнинг фикрича Ёш футболчилар билан олиб бориладиган машгу-лотларни ташкил этишда барча тадбик килинадиган восита ва усулларни специфик тарзда тадбик килиш

см см о см

го та t

0 Q. W

1

с го

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

лозимлигини таъкидлайдилар. Бу эса уз -узидан мах-сус жисмоний тайёргарликни оширада ва техник ва тактик тайёргарлик даражасига хам самарали таъсир курсатади[3,4,5,6].

Тадкикот максади. Ёш футболчи кизларнинг махсус жисмоний тайёргарлик даражасини аниклаш ва аникланган камчиликларни бартараф этиш буйича тавсиялар ишлаб чикиш

Тадкикот вазифалари.

- ёш футболчи кизларнинг махсус жисмоний тай-ёргарлиги даражасини махсус тестлар оркали аниклаш;

- олинган маълумотлар асосида аникланган камчиликларни бартараф этишга оид тавсиялар ишлаб чикиш.

Куйилган вазифаларни амалга ошириш максадида илмий услубий адабиётларни урганиш, педагогик тестлаш ва математик-статистик усуллардан кенг фойдаланилди.

Тадкикотни олиб борилиши. Юкоридаги му-ло^азалар асосида биз 16-17 ёшли кизларнинг махсус жисмоний тайёргарлик даражасини аниклашга оид тажриба утказдик. Бунда 3 та жамоа яъни Тошкент

вилоятининг "Олмалик-2", Фаргона вилоятининг "Нефтчи-2" ва Андижон вилоятининг "Андижанка-2" жамоаларида тажриба утказилди. Мазкур жамоалар-нинг тайёргарлик даври мобайнида махсус жисмоний тайёргарлиги А.А.Кузнецов томонидан ишлаб чикил-ган тетстлар ёрдамида аникланди. Тадкикотда куйида-ги тестлардан фойдаланилди: тупни олиб юриш, узок масофага зарба бериш, аникликка зарба бериш, тупни узокликка отиш ва комплекс машклар.

Тадкикот натижалари ва мухокамаси. Жамоа-ларнинг натижаларини тахлил килиш натижаларига кура "Олмалик-2" жамоаси 30 метрга тусиклар ора-лаб тупни олиб юриш тестини уртача 10,88 (тажриба сунггида 9,24) сониялик натижани кайд этишган буса , Узок масофага зарба бериш тестини 14,3(20,5) балл (унг оёк), 13,2 (16,2) балл(чап оёк) куринишида амалга оширдилар. Колган тестлар буйича: Аникликка зарба беришда, унг оёкда 3,6 (6,6) балл,чап оёкда 2,8 (4,0) балл, Тупни узокликка отишда 16,7 (18,1)метр, Комплекс машклар гуру^ида оёкда 13,85 (12,7) сония, бошда якунловчи машкда 14,18 (13,44) сония(1-жад-валга каранг).

1 жадвал

Ёш футболчи кизларнинг махсус техник тайёргарлик даражасини педагогик тажриба давомида нисбий узгариш натижалари(п=20).

Жамоа Техник тайёргарлик

Тупни олиб юриш (сек) Узок масофага зарба бериш (балл) Нишонга зарба бериш (балл) Тупни узокка отиш (метр) Комплекс машклар (сек)

Унг оёкда Чап оёкда Унг оёкда Чап оёкда оёкда бош билан

Олмалик -2 Т.Б X 10,81 14,95 13,87 3,97 2,98 16,7 13,78 14,18

о 1,49 2,06 1,52 0,67 0,49 1,84 1,68 1,34

Т.О X 9,24 18,07 16,09 5,04 3,87 18,1 12,07 13,07

о 1,36 2,32 1,69 0,84 0,74 1,96 1,41 1,31

Нисбий усиш, % 14,52 20,87 16,01 26,95 29,87 8,38 12,41 7,83

3,48 4,50 4,37 4,45 4,48 2,33 3,49 2,65

Р <0,01 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,05 <0,01 <0,05

Андижанка -2 Т.Б X 10,78 15,72 13,43 4,18 3,56 17,23 12,24 13,87

о 1,43 1,83 1,33 0,47 0,44 1,76 1,09 1,44

Т.О X 10,11 16,38 14,19 4,54 4,03 18,46 11,67 13,07

о 1,34 1,93 1,44 0,59 0,54 1,86 0,88 1,36

Нисбий усиш, % 6,22 4,20 5,66 8,61 13,20 7,14 4,66 5,77

1,53 1,11 1,73 2,13 3,02 2,15 1,82 1,81

Р >0,1 >0,2 >0,05 <0,05 <0,01 <0,05 >0,05 >0,05

Нефтчи -2 Т.Б X 11,45 16,23 14,17 4,82 3,72 18,32 11,98 13,63

о 1,48 1,57 1,46 0,53 0,38 1,76 0,97 1,16

Т.О X 10,97 17,08 15,17 5,19 3,98 19,52 11,43 13,02

о 1,36 1,38 1,58 0,56 0,41 1,83 0,94 1,04

Нисбий усиш, % 4,19 5,24 7,06 7,68 6,99 6,55 4,59 4,48

1,07 1,82 2,08 2,15 2,08 2,11 1,82 1,75

Р >0,2 >0,05 <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 >0,05 >0,05

"Андижанка-2" жамоасининг натижалари эса куйидагича куриниш олди. Жамоа аъзолари Тупни олиб юришда уртача 10,78(10,11с) сония, Унг оёкда узок масофага туп узатишда 15,7 (16,02)балл, чап оёкда13,4(14,10) балл, Нишонга зарба бериш тестининг унг оёкдаги натижаси 4,1(4,8) балл, чап оёдаги натижаси 3,1(4,0) балл. Тупни узокликка отиш тестида жамоа аъзоларининг уртача натижаси 17,2 (17,9) метрни ташкил этган булса, комплекс машклар гуру^ининг оёкда якунланадиган вариянтида 12,16(11,98) сония, бошда бажариладиган куриниши-

да 13,78 (13,07) сония натижа курсатишди.

"Нефтчи-2" жамоасининг натижаларига тухталсак ,Тупни олиб юришда уртача 11,45 (10,89) сония, Унг оёкда узок масофага туп узатишда 16,52 (17,0)балл, чап оёкда14,2 (15,1) балл, Нишонга зарба бериш тестининг унг оёкдаги натижаси 4,8(5,1) балл, чап оёдаги натижаси 3,7(3,9) балл. Тупни узокликка отиш тестида жамоа аъзоларининг уртача натижаси 18,3 (18,8) метрни ташкил этган булса, комплекс машклар гуру^ининг оёкда якунланадиган вариянтида 11,98(11,56) сония, бошда бажариладиган куриниши-

56

www.fansports.uz

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

да 13,20 (13,02) сония натижа курсатишди. Олинган натижалардан куриниб турибдики "Олмалик-2" жа-моасининг кайд этган натижаларида самарали усиш кузатилган булиб бу машгулот жараёнини ташкил этиш самарадорлиги билан богликдир.

Биз томонимиздан тажриба гурухи футболчи кизларига тайёргарлик даврининг умумий ва мах-сус тайёрлов боскичларида микроциккларни тугри режалаштириш ва асосан юкоридаги тестларни бажаришга йуналтирилган воситлар оптималлашти-рилди. Юкламалар машгулотлар давомида куйидагича йуналтирилди.

Бу жараённи ташкил этишда уйин вазиятларини моделлаштириш усулидан устувор фойдаланилди.

Тайёргарлик даврининг махсус тайёргарлик ми-кроциклида тадбик килинган воситларнининг наму-навий куринишлар куйидагича акс эттирилган. Юкори координацион мураккабликка эга булган машклар асосан машгулотларинг асосий кисмида фойдалани-лади. Куйида ушбу гурухга киритилувчи машкларга мисоллар келтирилган:

- 4 та дарвозада 7х7 футболчилар билан уйин олиб бориш. Жамоа аъзолари 2 та катта дарвозада уйинни бошлайдилар. Тупнинг уйинга киритилиши футбол-чилардан бири ташлаб беришидан кейин ракиб май-донининг ярмисида амалга оширилади. Тупни эгаллаб турган жамоанинг хужум килиш харакатини якунлаш «бегона» худудга барча уйинчилар утиб булганидан кейин амалга оширилишига рухсат берилади. Тупни танлашга химояга утувчи жамоанинг тупни эгаллаб турган жамоа худудига утганидан кейинги шароитда рухсат берилади.

- 11х11 холатда иккита дарвозада уйин олиб бориш. Хужум якунланишидан узилиб колишидан кейин жамоа «узининг» ярим майдонига кайтади ва олдиндан маълум булган уйин худудларини ёпишга харакат килади.

- 11х11 холатда иккита дарвозада уйин олиб бориш. Хужум узиб куйилганидан кейин «А» жамоада учта уйинчи «В» жамоанинг хужуми ривожлантири-лиишга халакит беради; колган уйинчилар«узлари-нинг» ярим майдонига кайтишади, кайтган уйинчилар майдон худудларини ёпади ва туп учун курашга киришади.

- 5х5 холатда майдонда (хар бир уйинчи хар бир уйинчига карши) икки марта катта дарвозада ва битта кичик дарвозада уйин олиб борилади.

Бундан ташкари, 3х3, 4х4, 5х5, 6х6, 7х7, 8х8 кури-нишда турли хил «квадратлар»дан фойдаланилади, бунда махсус топширик берилади, жумладан, тупни тутиб, ушлаб олиш, шахсий топширик билан тупни жамоавий идора килиш ва хоказо).

Кайта олинган натижаларни нисбий усиш курсат-кичлари тахлилида маълум булдики

Келтирилган маълумотлар ва уларнинг статистик характеристикаларини тахлили Олмалик-2 жамоа-сининг футболчи кизларининг танланган саккизта тестлар буйича тажриба давомида энг катта нисбий усиши "Чап оёкда нишонга зарба бериш" натижаларида кузатилиб, у 29,87 % га, энг кичиги эса "Бош

билан комплекс машклар бажариш вакти"да кузатилди ва у 7,83 % га тенглигини курсатди хамда ушбу жамоа кизларининг жами урганилган тестлар буйича нисбий усишларининг уртача 17,10 % ни ташкил этди.

Андижанка-2 жамосининг футболчи кизларининг танланган саккизта тестлар буйича тажриба давомида энг катта нисбий усиши хам "Чап оёкда нишонга зарба бериш" натижаларида кузатилиб, у 13,20 % га, энг кичиги эса "Унг оёкда узок масофага зарба бериш"да кузатилди ва у 4,20 % га тенглигини курсатди хамда ушбу жамоа кизларининг жами урганилган тестлар буйича нисбий усишларининг уртачаси 6,93 % ни ташкил этди.

I

Г II

1 2 3 4 5 6 7 8

Т е с т л а р т. р.

Олмалиц -2 иАндижанка -2 Нефтчи -2

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1-Расм. Ёш футболчи цизларнинг махсус техник тайёргарлик

даражасини педагогик тажриба давомида нисбий усиш динамикаси (фоизларда)

Нефтчи-2 жамоси кизларида эса тестлар буйича тажриба давомида энг катта нисбий усиши "Унг оёкданишонга зарба бериш" натижаларида кузати-либ, у 7,68 % га, энг кичиги эса "Тупни олиб юриш вакти"да кузатилди ва у 4,19 % га тенглигини курсатди хамда ушбу жамоа кизларининг жами урганилган тестлар буйича нисбий усишларининг уртачаси 5,85 % ни ташкил этди.

Шундай килиб, урганилган саккизта тест буйича тажриба давомида энг катта уртача нисбий усиш кур-саткичи тадкикотда иштирок этган учта футбол жамоа кизлари орасида Олмалик-2 жамоасида (17,10 %), унга нисбатан Андижанка-2 жамоси кизларида анча (6,93 % ва 2,47 марта) кам, Нефтчи-2 жамосида эса янада (5,85 % ва 2,93 марта) камрок усганлиги кузатилди.

Хулоса килиб шуни алохида таъкидлаш керакки олинган натижалар Олмалик-2 жамоаси укув-машгу-лот жараёнига тадбик этилган восита ва усулларнинг самарадорлиги белгилаб берди. Бу укув машгулот-ларни ташкил этишда амалдаги меъёрий талабларга йуналтирилган воситаларни куллаш жумладан уйин вазиятларини моделлаштириш усулидан устувор фойдаланиш футболчи кизларни махсус жисмоний тайёргарлигини такомиллаштириб, бу оркали техник-тактик харакатлар самарадорлигини ошириш мумкинлигини курсатиб берди.

Адабиётлар:

1. Узбекистан Республикаси Президентининг 2019 йил 4 декабрда-ги "Узбекистонда футболни ривожлантиришни мутлако янги боскичга олиб чикиш чора-тадбирлари ^рисида" ги ПФ-5887-сонли Фармони.

СМ

см о см

го га

0 ^

ю

1

с го

35,0

29,9

30,0

27,0

25,0

20,9

Ш 20,0

6,0

4,5

5,0

3,2

12,4

0,0

7,8

6,2

5,0

0,0

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

2. Курбанов О.А. Методика совершенствование ударов по мячу головой юных футболистов. Автореф. дис. ... канд. пед. наук. - Т: УзГИФК. 2005. - 168 с.

3. Юсупов Н.М.Юкрри малакали футболчи кизларни тезкор-куч тайёргарлигининг ривожлантириш услубини такомиллаштириш. Диссертация. 2018йил. Чирчик.152 б.

4. Йулдашов М.Р. Ёш футболчи кизларнинг координацион коби-

лиятларини ривожлантириш услубиятини такомиллаштириш. Диссертация. 2021 йил. Чирчик.144 б.

5. Акбаров А., Мусаев Б.Б., Спорт метрологияси, дарслик, Тошкент, Тафаккур каноти, 2014, 424 б.

6. Акбаров А., "Спортда математик тахлил усуллари", магистрлар учун укув кулланма, УзДжТСУ, 2020, 228 б.

Муаллиф билан богланиш учун:

kadirov.s1@gmail.com

Дзюдо спорт тури буйича спорт устасилигига номзод Мустакил изланувчи С.Э. КДДИРОВ1

'Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шахри, Узбекистон

СПОРТ ТАКОМИЛЛАШУВ ГУРУХДАРИДА МАААКААИ ДЗЮДОЧИЛАРНИНГ КУЧ СИФАТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ УСЛУБИЯТИ

Аннотация

Annotation

В данной статье рассматриваются вопросы совершенствования методики развития силовых и скоростно-силовых навыков квалифицированных дзюдоистов. Разработана классификация упражнений для развития общей и специальной физической подготовки дзюдоистов.

Ключевые слова: дзюдоисты, спортивная подготовка, силовая и скоростно-силовая подготовка, общая и специальная физическая подготовка, учебно-тренировочный процесс.

Ушбу маколада малакали дзюдочиларни куч ва тезкор-куч кобилиятларини ривожлантириш усулларини такомиллаштириш масалалари куриб чикилган. Дзюдочиларнинг умумий ва махсус жисмоний тайёргарлигини ривожлантириш буйича машклар таснифи ишлаб чикилган.

Калит сузлар: дзюдочилар, спорт машгулотлари, куч ва тезкор-кучга тайёрлаш, умумий ва махсус жисмоний тайёргарлик, уцув-машгулот жараёни.

This article discusses the issues of improving the methods of development of strength and speed-strength skills of qualified judoists. Classification of exercises for development of General and special physical training of judoists is developed.

Key words: judoists, sports training, strength and speed-strength training, General and special physical training, training process.

СЧ1 СЧ1 О

см

m ет t

0

Q.

W

1

С

m

Долзарблиги. Ривожланган мамлакатларда дзюдочиларнинг малакаси ва махсус курсаткичларини ошириш буйича илмий тадкикотлар олиб борилмокда ва уларнинг ечими бевосита укув ва укув жараёнининг услубий йуналишини танлашга, умумий жисмоний ва махсус тайёргарлик воситаларидан окилона фойда-ланишга боглик. Замонавий ёшлар дзюдосида куч ва тезкор-кучмашклари алохида ахамиятга эга - кураш-чиларнинг махорати ва махсус курсаткичларини оши-ришнинг мухим омилларидан бири. Спортчиларни куч ва тезкор-куч - куч тайёрлаш воситалари ва усулларини рационализация килиш муаммоси доимий равишда спорт олимлари ва амалиётчиларининг нуктаи назари-дадир (Й. Верхошанский 1988, Ф.,Каримов 2020. Р. S. Саламов 2018, К. E. Иванков, 2019 , Г. S. Туманян 2009 ,). Сунгги пайтларда турли йуналишдаги юкларнинг optimal нисбати, уларни турли майорат даражаси ва тайёргарликдаги дзюдочиларнинг тезкор-куч ва куч машгулотларига киритиш кетма-кетлиги билан боглик бир катор жихатлар янгиланди. Куплаб замонавий да-стурлар ва тавсиялар юкори малакали дзюдочиларни кутиш билан ишлаб чикилган. Уларнинг аксарияти спортни такомиллаштириш гурухларининг аксарият курашчиларига хос булган морфофункционал ривож-ланиш хусусиятларини хисобга олмайди, шунинг учун уларни малакали курашчиларни тайёрлаш жараёнида факат дастлабки ишлов беришдан кейин фойдаланиш мумкин.

Тадкикотнинг максади спортни такомиллаштириш боскичида турли вазн тоифаларидаги 15-17 ёшли малакали дзюдочиларнинг куч ва тезкор-куч кучай-

тиришнинг табакалаштирилган методологиясини назарий жихатдан ишлаб чикинг ва экспериментал равишда асосланг.

Тадкикотнинг вазифалари:

1. Илмий-услубий адабиётларни тахлил килиш, малакали дзюдочиларни тайёрлашнинг узига хос хусу-сиятларини ва турли хил техник ва тактик вазифалар-ни бажаришда жисмоний ривожланиш курсаткичлари, функционал холати ва жисмоний тайёргарлиги узга-ришининг ёш шаклларини урганиш.

2. Куч ва тезкор-куч кобилиятларини ривожлан-тиришга еътибор каратган холда малакали дзюдочиларнинг моторли куникмаларини шакллантириш методологиясини ишлаб чикиш.

3. Курашчиларнинг махсус тайёргарлигининг ин-формацион ва ишончли назорат тестлари (тестлари) мажмуасини аниклаш ва спортни такомиллаштириш боскичида турли вазн тоифасидаги дзюдочиларнинг куч ва тезкор-кучкобилиятларини бахолаш учун меъ-ёрий курсаткичларни ишлаб чикиш.

4. Спортни такомиллаштириш боскичида турли вазн тоифаларидаги 15-17 ёшли малакали дзюдочиларнинг куч ва тезкор-кучкучайтириш буйича ишлаб чикилган усулларининг самарадорлигини экспери-ментал равишда асослаш.

Тадкикотнинг объекти 15-17 ёшдаги малакали дзюдочиларни спортни такомиллаштириш боскичида укитиш ва укитиш жараёни.

Тадкикотнинг предметини турли вазн тоифа-ларидаги 15-17 ёшли малакали дзюдочиларнинг куч ва тезкор-куч кобилиятларини ривожлантиришнинг

58

www.fansports.uz

№7-2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.