Научная статья на тему 'ЁНҒИН-ҚУТҚАРУВ ТЕХНИКАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШДА МАВЖУД МУАММОЛАР ВА УЛАРНИНГ ЕЧИМИ'

ЁНҒИН-ҚУТҚАРУВ ТЕХНИКАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШДА МАВЖУД МУАММОЛАР ВА УЛАРНИНГ ЕЧИМИ Текст научной статьи по специальности «Механика и машиностроение»

CC BY
0
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ёнғин / юқори ҳарорат / портлаш / зарб тўлқини / ёнғин хавфсизлиги / қутқарувчи / қидирув-қутқарув ишлари / қутқарув техникалари / фавқулодда вазият / жабрланувчи. / Fire / high temperature / explosion / shock wave / fire safety / rescuer / search and rescue work / rescue techniques / emergency / victim.

Аннотация научной статьи по механике и машиностроению, автор научной работы — Абдураҳмонов Дилмуроджон Турсунбоевич

Ушбу мақолада Фавқулодда вазиятлар вазирлиги тасарруфидаги ёнғин ўчириш ва қидирув-қутқарув автомобилларидан фойдаланиш давомида, шунингдек, қутқарувчиларнинг ўз олдига қўйилган вазифаларини бажариши давомида, яъни ёнғинларни ўчириш, содир бўлган фавқулодда вазият оқибатларини бартараф этиш мобайнидаги мавжуд муаммолар ва уларнинг ечимлари ўз аксини топган. Тадқиқот ишининг мақсади қидирув-қутқарув ишларини олиб боришдаги мавжуд муаммоларни аниқлаш ҳамда уларни бартараф этиш бўйича асосланган тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. Ушбу мақсадга эришиш орқали фавқулодда вазият оқибатида кўриладиган талофатлар миқдорини камайтириш, шунингдек, жабрланувчиларнинг ҳаёти ва соғлигини сақлаб қолиш имконияти яратилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по механике и машиностроению , автор научной работы — Абдураҳмонов Дилмуроджон Турсунбоевич

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROBLEMS IN USING FIRE RESCUE TECHNIQUES AND THEIR SOLUTIONS

This article reflects the existing problems and their solutions in the process of firefighting and the use of search and rescue vehicles under the jurisdiction of the Ministry of emergency situations, as well as during the implementation of the tasks set before them by rescuers, namely, extinguishing fires, eliminating the consequences of an emergency situation that has occurred. The purpose of the research work is to identify existing problems in the conduct of search and rescue, as well as to develop based recommendations for their elimination. By achieving this goal, it is possible to reduce the amount of casualties suffered as a result of an emergency, as well as to preserve the life and health of the victims.

Текст научной работы на тему «ЁНҒИН-ҚУТҚАРУВ ТЕХНИКАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШДА МАВЖУД МУАММОЛАР ВА УЛАРНИНГ ЕЧИМИ»

УДК 614

ЁНГИН-ЦУТЦАРУВ ТЕХНИКАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШДА МАВЖУД МУАММОЛАР ВА УЛАРНИНГ ЕЧИМИ

Абдурах,монов Дилмуроджон Турсунбоевич Наманган вилоят Фавкулодда вазиятлар бошкармаси. Даёт фаолияти хавфсизлигини укитиш

маркази укитувчиси. gmail: egamberdiYevazizbek206@gmail.com.

Аннотация. Ушбу маколада Фавкулодда вазиятлар вазирлиги тасарруфидаги ёнгин учириш ва кидирув-куткарув автомобилларидан фойдаланиш давомида, шунингдек, куткарувчиларнинг уз олдига куйилган вазифаларини бажариши давомида. яъни ёнгинларни учириш, содир булган фавкулодда вазият окибатларини бартараф этиш мобайнидаги мавжуд муаммолар ва уларнинг ечимлари уз аксини топган. Тадкикот ишининг максади кидирув-куткарув ишларини олиб боришдаги мавжуд муаммоларни аниклаш хдмда уларни бартараф этиш буйича асосланган тавсиялар ишлаб чикишдан иборат. Ушбу максадга эришиш оркали фавкулодда вазият окибатида куриладиган талофатлар микдорини камайтириш, шунингдек. жабрланувчиларнинг хдёти ва соглигини саклаб колиш имконияти яратилади.

Аннотация. В данной статье отражены существующие проблемы и пути их решения в процессе тушения пожаров и использования поисково-спасательных транспортных средств, находящихся в ведении Министерства по чрезвычайным ситуациям, а также при выполнении спасателями задач, поставленных перед ними, а именно: тушение пожаров, ликвидация последствий чрезвычайной ситуации, которая произошло. Целью исследовательской работы является выявление существующих проблем при проведении поисково-спасательных работ, а также разработка обоснованных рекомендаций по их устранению. Достигнув этой цели, можно уменьшить количество жертв, понесенных в результате чрезвычайной ситуации, а также сохранить жизнь и здоровье пострадавших.

Annotation. This article reflects the existing problems and their solutions in the process of firefighting and the use of search and rescue vehicles under the jurisdiction of the Ministry of emergency situations. as well as during the implementation of the tasks set before them by rescuers. namely, extinguishing fires, eliminating the consequences of an emergency situation that has occurred. The purpose of the research work is to identify existing problems in the conduct of search and rescue. as well as to develop based recommendations for their elimination. By achieving this goal. it is possible to reduce the amount of casualties suffered as a result of an emergency, as well as to preserve the life and health of the victims.

Калит сузлар: Ёнгин, юкори хдрорат, портлаш, зарб тулкини, ёнгин хавфсизлиги, куткарувчи, кидирув-куткарув ишлари, куткарув техникалари, фавкулодда вазият, жабрланувчи.

Ключевые слова: Пожар, высокая температура, взрыв, ударная волна, пожарная безопасность, спасатель, поисково-спасательные работы, техника спасения, чрезвычайная ситуация, пострадавший.

Keywords: Fire. high temperature. explosion. shock wave. fire safety, rescuer. search and rescue work. rescue techniques. emergency, victim.

Кириш. Техноген тусдаги фавкулодда вазиятлар орасида ёнгинлар узининг келтирадиган талофатлари юкорилиги билар ажралиб туради. Чунки ушбу турдаги фавкулодда вазиятларда ах,олининг барча катламлари факат унинг узидан эмас, балки унинг иккиламчи омиллари булмиш портлашлар, тутундан х,ам жабрланиш х,олатлари куп

QurilishrnTajmjlmiyjumali

3-jild, 2-son 170

https://jurnal.qurilishtalim.uz

кузатилади. Шу сабабли хам, ушбу турдаги фавкулодда вазиятларда авария-куткарув ишларини тезкорлик билан ташкил этиш, куткарув воситаларининг доимий шайлигини таьминлаш лозим булади [1].

Методология. Тадкикот ишида маълумотларни туплаш, миллий ва хорижий тажрибани урганииш, олинган маълумотларни киёслаш, уларни тизимли тахлил килиш, умумлаштириш, статистика ва кузатиш методларидан фойдаланилди.

Мух,окама ва натижалар. Фавкулодда вазиятлар вазирлиги тасарруфидаги ёнгин учириш ва кидирув-куткарув автомобилларидан фойдаланиш давомида, шунингдек, куткарувчиларнинг уз олдига куйилган вазифаларини бажариши давомида, яъни ёнгинларни учириш, содир булган фавкулодда вазият окибатларини бартараф этиш мобайнидаги мавжуд муаммоларни тахлил килинди ва куйидаги камчиликлар аникланди

- Ёнгин ва фавкулодда вазиятларнинг транспорт воситаларига нисбатан бир катор таъсир этувчи омилларига таъсирчанликнинг мавжудлиги. Ёнгин ва фавкулодда вазиятларга хос булган таъсир этувчи омиллари бу - ёнгин жойидаги юкори харорат, портлашлар натижасида юзага келувчи зарб ва зарб тулкини, тутун, чанг, хаво температурасининг совуклиги, сув ва х,аво окимларнинг ёнгин-куткарув машиналарига уз таъсирини курсатиши;

- Ёнгин-куткарув автомобилларининг техник жихатдан хамда зарур булган махсус асбоб-анжомлар билан мукаммал таъминланмаганлиги;

- Фавкулодда вазият зонасидаги вайроналардан утиб кетиш имкониятининг пастлиги;

- Ёнгин учириш автомобилларида сув захирасининг чекланганлиги, сув узатиш насосининг сув олиш имкониятининг пастлиги;

- Сус олиш насосининг чукурликлардан ва узок масофалардан сув олиш имкониятининг йуклиги;

- ^идирув-куткарув автомобилларида вокеа жойида юзага келган ёнгин ходисасини бартараф этиш учун сув бериш имкониятининг йуклиги;

- Эргономик сифатларнинг яхши эмаслиги (ёрдамчи операцияларга куп вакт сарфланиши, машина имкониятларидан тулик фойдаланмаслик ва бошкалар);

- Мослаштирилган транспорт базасидан фойдаланиш;

- Иктисодий ва функционал самарадорликни хисоблаш имкониятининг пастлиги.

Х,озирги кунда фойдаланиб келинаётган автомобиллар шассисидаги

гилдиракларнинг барчаси узи тортадиган килиб ишлаб чикилган. Улар асосан каттик копламали йулларда фойдаланишга мулжалланган. Гилдирак формуласи 4х2 этиб бажарилган.

Тухтатиш тизимида [3]: АППД-2 Валдай-3310, АЦ-40(43253)63Б ва МАЗ-6312 моделлари «Вестингаузер» туридаги пневматик тухтатиш тизими билан жихозланган. Шу сабабли автомобилнинг тормоз тизимида сикилган хаво булмаганда автомобилни кузгатишнинг имконияти йуклиги, яъни, тормоз калоткаларининг кисиб колиши мазкур тизимнинг асосий камчилиги хисобланади. Шу билан бирга шу турдаги тормоз тизимига эга булган автомобилларнинг тормоз тизимида хаво босимини ушлаб туришнинг жуда мураккаблигидир. Бу эса автомобилни чакирикка зудлик билан чикиб кетиш имкониятини чеклайди.

Двигателида: АЦ-40(432321)63Б, АЦ-40(130)63Б, АЦ-40(131)137А ва ПНС-110 (ЗИЛ-131)лардан ташкари юкорида курсатилган автомобиль моделларининг барчаси поршенли ички ёниш двигателлари билан жихозланган. Дизель двигателларининг фойдали иш коэффиценти 20...23% ни (карбюраторли двигателларники 18...20%) ташкил этиб, айрим режимда ишлаганида эса 36.40% га етади. Ушбу двигателлар юкори ёкилги тежамкорлигига эга, шунингдек, улардан чикаётган газлардаги компонентлар камрок Qurilish^aT'a'limjlmiyjurmli^^^^^^^^S-jild^

захарли (токсичный) хисобланади. Двигатель, бошка асосий кисм ва агрегатларининг ишлаб бериш даври (ишлаб чикарувчи заводнинг талаблари асосида ишлаганда) Япониянинг «Исузу» автомобилларида 1 млн.км.ни, Россиянинг автомобилларида эса амалиёт курсатаётганидек уртача 100-200 минг км.ни ташкил этади.

Конструкциясида: Бугунги кунда республикамиз микёсида 68-70%ни ташкил этадиган ЗИЛ русумли автомобиллар шассисида булган ёнгин учириш автомобилларида ёнгинларни учириш учун мулжалланган сув микдори кам булганлиги, агарда ёнгин жойида булинмаларнинг тактик-техник имкониятларидан келиб чиккан холда 4 та Ж^Д-50 билан ишланадиган булса (енгликларда колиб кетадиган сувларни хисобга олмасак) машинадаги сув 2350 литр /14 л/секунд = 137,8 секунд ёки 2,79 минутга етади холос. Ёнгин учириш автомашинасида сув тугаганидан кейин хайдовчи билан албатта 1 нафар ёнгин учирувчи сув олиб келишга бориши шарт (Уз.Р.ФВВнинг 2021 йил 31 март кунидаги "Ёнгин куткарув булинмалари навбатчи сменалари шахсий таркибининг навбатчиликни кабул килиш хамда жанговор вазифаларни бажариши буйича жангавор табелини тасдиклаш тугрисида" 101 -сонли буйруги билан тасдикланган жангавор табелда курсатилган тартибда). Чунки хдйдовчи насос оркали сув берса кимдир ёнгин учирувчи автомобилни тепа кисмига утириб енгликни сув сигимига тугрилаб ушлаб керак булади.

Автомобиллар конструкцияларининг тахлили шуни курсатмокдаки, NQR75К, FTR33Н моделларида иш курол ва аслахалари жойлаштирилган кутиларнинг нишаб (кия) суриладиган килиб тайёрланганлиги сабабли уларни олишда куп вакт ва куч сарфлаш шарт эмас. Бу эса жанговар ёйилишда тезкорликни хамда автомобиллардан фойдаланиш хавфсизлигини таъминлайди.

кувват узатиш кутисида (коробка отбора мощности): NQR75К, FTR33Н, АЦ-40(432921)63Б ва АЦ-5-40(43253)247.02 модельдаги автомобил-ларида насос курилмасини ишлатиш учун транспорт двигатели энергиясидан фойдаланилган. Ушбу холатда трансмиссиянинг асосий кушимча агрегати - кувват узатиш кутиси хисобланади. ^улланилган кувват узатиш кутиси битта тезлик ва узгармас холатда ишлайди. Бугунги кунда гарнизон ёнгин учириш автомобилларига юкорида кайд этилган кувват узатиш кутилари урнатилган. Улардан фаркли, АППД-2 Валдай-3310 биринчи ёрдам ёнгин учириш автомобилидаги сув насоси кувват узатиш кутисидан олинадиган энергия хисобига эмас, балки автоном ички ёниш двигателида (мотопомпа) ишлайди. Ушбу тур республикамиз ёнгин учириш хизмати гарнизонида янгилик хисобланади.

Насос курилмасида: Ёнгин учириш автомобилларининг тактик-техник курсаткичлари куп жихатдан унда фойдаланилаётган насос курилмасининг курсаткичлари буйича бахоланади, яъни, ёнгинни учириш учун зарурий микдорда ва босимда ёнгин учирувчи суюклик бера олишига ахамият каратилади.

NQR75К, FTR33Н русумли ёнгин учириш автоцистерналарида Германияда ишлаб чикарилган Ziegler/FPN10-2600-2H+FPH40-250-3H моделидаги (ишлаб чикариши - 43 л/сек нормал ва 2 л/сек юкори босимда) хамда Ziegler/FPN10-3000-2H+FPH40-250-3H моделидаги (ишлаб чикариши - 50 л/сек нормал ва 4 л/сек юкори босимда) сунгги авлод ёнгин учириш насослари урнатилган.

Шунингдек, АЦ-5-40 (43253) 247.02 модель ёнгин учириш автомобилида НЦП 40/100-4/400 Р-Р моделидаги (ишлаб чикариши - 40 л/сек нормал ва 4 л/сек юкори босимда) такомиллашган 2 погонали ёнгин учириш насоси урнатилган.

Насоснинг юкори босимда ишлаши - ёнгин учиришнинг анча самарали, кам сув сарфланадиган, материаллар кам хул булиб, кам зарарланадиган, хароратни кескин пасайтира оладиган, тутунни утказиб ёнгинда ишлаётган шахсий таркиб учун кулай шароит яратиб берадиган майда сачратмали сув дастасини бериш имкониятини беради. Лекин бугунги кунда республикамиз вилоятларининг аксарият кисмида, яъни, вазирлик РигШзЬ va ТаИт йтгу щгпаИ 3-рШ, 2-son https://jurnal.Qurilishtalim.uz

тизимидаги ёнгин куткарув кисмларининг 70%да собик Иттифок даврида жамланган, ЗИЛ автомашиналари шассисида мослаштирилган АЦ-40(130)63А, АЦ-40(130)63Б, АЦ-40(131)137А, АЦ-40(131)375 ва бошка русумдаги ёнгин учириш автомашиналаридан фойдаланиб келинмокда.

Ушбу туркумдаги ёнгин учириш автомашиналарининг барчасига марказдан кочма куч таъсирида ишловчи ПН-40УА русумли сув насослари урнатилган. Бу насос тузилиши жихатидан анчагина содда ва арзон булиб, унинг сув бериш куввати 40 л/секундни ташкил этади, 7 метр чукурликдан сув олиш имкониятига эга. Унинг бирдан бир афзаллик томони шундаки, ушбу турдаги насослар узига-узи ишлаш кобилиятига эга.

Лекин бу ёнгин учириш автомобилларининг камчилиги шундаки, улар белгиланган чукурликдан чукуррокда ёки узокрокда булган сув манбаларидан сув ола олмайди.

2020 йил май ойида республикамизнинг Сирдарё вилояти Сардоба туманида "Сардоба" сув омборида содир булган техноген тусдаги фавкулодда вазият окибатларини бартараф этиш жараёнида халк хужалиги масканлари ва ахоли хонадонларига тулиб колган сувларни олиб ташлаш жараёнида ёнгин учириш автомашиналарининг сув олиш имконияти пастлиги натижасида маълум кийинчилик ва муаммолар юзага келди.

Худди шу каби муаммолар 2021 йил июнь ойида Наманган вилояти Наманган шахрида киска вакт ичида кучли ёмгир ёгиши окибатида Давлатобод тумани Юксалиш ах,оли яшаш массивидаги куп каватли ахоли яшаш уйини ертула кисмига тулиб колган сел сувларини олиб ташлашда ва Наманган шах,ар Уйчи кучасида жойлашган савдо дуконлари ва ахоли хонадонларига тулиб колган сел сувларини олиб ташлаш жараёнида хам юзага келди.

Ушбу камчилик хизмат фаолияти давомида ёнгинларни учириш ёки сув тортиш ишларини олиб бориш жараёнида доимий равишда юзага келмокда.

Махсус асбоб-анжомлар билан тулик жих,озланмаганлиги [4, 5, 6]: Узбекистон Республикаси Президентининг Фармон ва ^арорларига асосан Ички ишлар вазирлиги тизимида булган собик Ёнгин хавфсизлиги хизмати ёнгин учирувчиларига эндиликда инсонларни куткариш вазифаси хам юклатилганлиги сабабли ёнгин ва бошка фавкулодда вазиятлар содир булган жойларда ёнгин куткарув автомобилида булган шахсий таркиб томонидан куткарув ишларини хам амалга ошириш лозим.

Лекин ёнгин учириш автомобилида кидирув куткарув ишларини олиб бориш учун махсус асбоб-анжомлар булмаганлиги сабабли ушбу вазифани бажаришда айрим муаммолар юзага келмокда. Ёки булмаса вилоятлар марказларида жойлашган ^идирув-куткарув автомобилларини узок масофаларга чакиришга тугри келмокда. Бу эса Ёкилги мойлаш махсулотларини ортикча сарфига ва иктисодий томонидан моддий зарарни ортишига олиб келмокда.

Мисол учун, Наманган вилоятининг Поп тумани худудида содир булган йул транспорт ходисасида (автоавария) машинада кисилиб колган фукарони чикариб олиш учун Наманган шахрида жойлашган Ёнгин-куткарув отрядининг махсус кесувчи ва киркувчи асбоб-анжомлар билан жихозланган Авария-куткарув гурухи 80-90 км. масофани босиб утиб келишига тугри келмокда.

Х,ар кандай техник курилма конструкциясининг такомиллашуви, уни ишлатишга кулайлаштирилганлиги билан тавсифланади. Ёнгин учириш автомобили конструкциясининг такомиллаштирилиши хакида гапирганимизда, биринчи навбатда асосий вазифаси - шахсий таркибни, учириш воситалари ва аслахаларини ёнгин жойига етказиш, ёнгин учогини кам талофат билан киска муддатда бартараф этишга мослаштирилганлиги (кулайлаштирилганлиги)ни кайд этиш лозим.

Юкоридагилардан келиб чиккан холда айтиш мумкинки, юкорида кайд этилган барча турдаги ёнгин учириш автоцистерналари жанговар вазифаларни бажаришга кодир. Qurilish va Ta'lim ilmiy jurnali 3-jild, 2-son https://jurnal.Qurilishtalim.uz

Хулоса. ^уткарув ва бошка кечиктириб булмайдиган ишларни бажариш учун ёнгин-куткарув техникаларини сафарбар этиш керак булади.

Бунинг учун худудга жанговор экипажларни, куткарув, ут учириш воситалари ва ёнгинга карши техник воситаларни етказиб бериш, ёнгиннинг жадал ёнаётган кисмига зарур булган микдорда ёнгин учириш воситаларини етказиб бериш, ёнгинни учиришдан олдин ва учириш жараёнида бир катор махсус ишларни бажариш лозим булади. Ёнгин учириш техникалари асосий ва кушимча турларга булинади. Асосий ёнгин учириш автомобиллари куйидаги вазифаларни бажаради:

1. Ёнгин жойига зудлик билан жанговор хисобдаги шахсий таркибни, ёнгин учириш воситасини ва ёнгин учириш асбоб-анжомларини етказиб бериш;

2. Ёнгин учогига ёнгин учириш воситасини (сув, купик, кукун ва бошкалар) бериш, жанговор экипаж билан одамларни кутккариш ва ёнгинни учириш буйича ишларни бажариш.

Уз навбатида асосий ёнгин учириш автомобиллари умумий ва максадли турларга булинади.

Асосий ёнгин учириш автомобилларига шахарларда ва ахоли яшаш пунктларда ёнгинларни учириш учун мулжалланган (ёнгин учириш автоцистерналари, ёнгин учириш автонасослари ва ёнгин учириш насос-енглик) автомобиллари киради.

Максадли ёнгин учириш автомобиллари ишлаб чикариш корхоналарида содир булган ёнгинларни хамда катта ва мураккаб турдаги ёнгинларни учиришда фойдаланилади (хаво-купикли, кукунли, газ-хаволи ва аэродромларда ёнгинларни учирувчи автомобиллари).

кушимча ёнгин-учириш автомобиллари асосий ёнгин учириш воситалари ишининг узлуксизлигини таъминлайди.

Функционал вазифаларни бажаришига кура машиналар ута енгил, енгил, урта, огир ва ута огир турларга булинади.

Ёнгин-учириш машиналари хилма-хил булиши - асосий ва ёрдамчи, катта ва кичик турларга булинишига карамасдан уларда бир катор камчиликлар мавжуд булиб, буларга бир куйидагилар киради:

- Фавкулодда вазиятларнинг бир катор омилларига таъсирчанликнинг мавжудлиги. Фавкулодда вазиятларга хос булган омиллар - юкори харорат, портлашлар, зарб ва зарб тулкини, тутун, чанг, сув ва хаво окимларнинг ёнгин-куткарув машиналарига уз таъсирини курсатиши;

- Ёнгин-куткарув машиналарининг техник жихатдан зарур булган асбоб-анжомлар билан мукаммал таъминланмаганлиги;

- Фавкулодда вазият зонасидаги вайроналардан утиб кетиш имкониятининг пастлиги;

- Эргономик сифатларнинг яхши эмаслиги (ёрдамчи операцияларга куп вакт сарфланиши, машина имкониятларидан тулик фойдаланмаслик ва бошкалар)

- Мослаштирилган транспорт базасидан фойдаланиш;

- Иктисодий ва функционал самарадорликни хисоблаш имкониятининг пастлиги.

Мавжуд бундай камчиликларни чукуррок урганиш учун ёнгин-куткарув

техникаларининг техник характеристика курсаткичлари, уларга булган асосий талаблар, ёнгин-куткарув техникаларига таъсир курсатадиган фавкулодда вазиятлар факторлари, амалдаги ёнгин-куткарув техникалари техник характеристика курсаткичлари киёсий тахлил килиниши керак.

АДАБИЁТЛАР

1. Узбекистон Республикасининг 1999 йил 20 августдаги "Ахолини ва худудларни табиий хамда техноген хусусиятли фавкулодда вазиятлардан мухофаза килиш тугрисида"ги ^онуни.

Quriiish^aTa^imJlmiyduznai^^^^^^^^^-iiM—son

174

2. Y3ÖeKHCT0H PecnyönuKacuHuHr 2006 Mun 28 ceHTaöpgaru "XaB^nu umnaö Hu^apum oöteKT^apHHHHr caHoaT xaB^cronuru Typpucuga"™ ^OHyHH.

3. Y3ÖeKHCTOH PecnyönuKacu npe3HgeHTHHHHr 2019 Mun 10 anpenb KyHugaru "Y3ÖeKHCTOH PecnyönuKacuga ^aBKynogga Ba3uaTnapHuHr onguHu onum Ba öapTapa^ этнm xaMga öhehh xaB^cronuruHu TatMHHnamHHHr cu^aT «uxaTugaH aHru TH3HMHHH «opuM этнm TyrpHCHga"rH nO-5706-coHnu OapMOHH

4. Y3ÖeKHCTOH PecnyönuKacu npe3ugeHTHHHHr "OaBKynogga Ba3uaTnap Ty3unManapuHHHr ^aonuaraHu aHaga TaKOMunnamTupum öyMuHa TamKunuM Hopa-Tagöupnap TyrpHCHga"rH n^-4276-coHnu ^apopu

5. "AxonuHu Ba xygygnapHu ^aBKynogga Ba3uaTnapgaH Myx,o$a3a KunumHuHr gon3ap6 MyaMMonapu" MaB3ycuga pecnyönuKa unMuM-aManuM aH^yMaH MaTepuannap TynnaMu. Y3P OMH. - TomKeHT, 2019. - 213 6.

6. "XaeTuM ^aonuaT xaB^cronuruHu TatMuHnamga нннoвaцнoн eHgamyB, unMuM umnaHManap Ba 3aMoHaBuM TexHonoruanap" MaB3ycugaru em onuMnapHuHr HH pecnyönuKa unMuM-aManuM aH^yMaH MaTepuannap TynnaMu. Y3P OBB aKageMuacu. - TomKeHT, 2020. -347 6.

Qurilishva^a/limjlmiyjurnal^

3-jild, 2-son 175

https://jurnal.qurilishtalim.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.