Научная статья на тему 'ЯСМИҚНИНГ МАЙДА УРУҒЛИ ХАЛКАРО ЭЛИТА КЎЧАТЗОРИ ЎСИМЛИКЛАРИДА ҲОСИЛДОРЛИК БЕЛГИЛАРИ ТАҲЛИЛИ'

ЯСМИҚНИНГ МАЙДА УРУҒЛИ ХАЛКАРО ЭЛИТА КЎЧАТЗОРИ ЎСИМЛИКЛАРИДА ҲОСИЛДОРЛИК БЕЛГИЛАРИ ТАҲЛИЛИ Текст научной статьи по специальности «Сельское хозяйство, лесное хозяйство, рыбное хозяйство»

119
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ясмиқ / коллекция / хосилдорлик / дуккак вазни / корреляция / дон ҳосилдорлиги / дон сони / 1000 дона дон вазни / lentils / collection / yield / bean weight / correlation / grain yield / number of grains / thousand-kernel weight (TKW)

Аннотация научной статьи по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству, автор научной работы — Дилафруз Эркиновна Қулмаматова, Саидмурод Кимсанбоевич Бабоев, Ойбек Эгамберди Ўғли Холлиев, Акмал Каландарович Буронов, Фаррух Илхомович Маткаримов

Мақолада ясмиқ (Lens culinaris Medic) нинг , бир ўсимликдаги дуккак сони ва вазни, бир ўсимликдаги дон сони ва дон вазни белгилари, 1000 дона дон вазни белгилари таҳлил қилинган, таҳлил натижаларига кўра, ўсимликдаги дуккак сони ва вазни, бир ўсимликдаги дон сони ва дон вазни белгилари ўртасидаги кучли ижобий боғлиқлиги, генотипик ўзгарувчанликнинг юқори эканлиги генетикселекцион изланишларда янги навларнинг танлов самарадорлигини ошириш имкониятини берган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ANALYSIS OF YIELD CHARACTERISTICS IN INTERNATIONAL ELITE GARDEN PLANTS OF LITTLE SEEDS OF LENTIL

In the article presents analyses of some yield traits of lentil crop (Lens culinaris Medic.), such as thousand-kernel weight (TKW), grain number, grain weight, bean number and bean weight. Based on the results of analysis have been determined high genotypic variability of genotypes and significantly positive correlation between bean number and bean weight, grain number and grain weight in a plant. This kind of high genotypic variability increases selective efficiency of new varieties in future geneticbreeding researches

Текст научной работы на тему «ЯСМИҚНИНГ МАЙДА УРУҒЛИ ХАЛКАРО ЭЛИТА КЎЧАТЗОРИ ЎСИМЛИКЛАРИДА ҲОСИЛДОРЛИК БЕЛГИЛАРИ ТАҲЛИЛИ»

ЯСМЩНИНГ МАЙДА УРУГЛИ ХАЛКАРО ЭЛИТА КУЧАТЗОРИ

УСИМЛИКЛАРИДА ^ОСИЛДОРЛИК БЕЛГИЛАРИ ТА^ЛИЛИ

Дилафруз Эркиновна ^улмаматова

Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси катта илмий ходими

Саидмурод Кимсанбоевич Бабоев

Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси профессори

Ойбек Эгамберди угли Холлиев

Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси кичик илмий ходими

Акмал Каландарович Буронов

Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси кичик илмий ходими

Фаррух Илхомович Маткаримов

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти укитувчиси

Санжар Саидазимович Бузуруков

Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси кичик илмий ходими

АННОТАЦИЯ

Маколада ясмик (Lens culinaris Medic) нинг , бир усимликдаги дуккак сони ва вазни, бир усимликдаги дон сони ва дон вазни белгилари, 1000 дона дон вазни белгилари тахлил килинган, тахлил натижаларига кура, усимликдаги дуккак сони ва вазни, бир усимликдаги дон сони ва дон вазни белгилари уртасидаги кучли ижобий боFликлиги, генотипик узгарувчанликнинг юкори эканлиги генетик-селекцион изланишларда янги навларнинг танлов самарадорлигини ошириш имкониятини берган.

Калит сузлар: ясмик, коллекция, хосилдорлик, дуккак вазни, корреляция, дон хосилдорлиги, дон сони, 1000 дона дон вазни.

ANALYSIS OF YIELD CHARACTERISTICS IN INTERNATIONAL ELITE GARDEN PLANTS OF LITTLE SEEDS OF LENTIL

ABSTRACT

In the article presents analyses of some yield traits of lentil crop (Lens culinaris Medic.), such as thousand-kernel weight (TKW), grain number, grain weight, bean

number and bean weight. Based on the results of analysis have been determined high genotypic variability of genotypes and significantly positive correlation between bean number and bean weight, grain number and grain weight in a plant. This kind of high genotypic variability increases selective efficiency of new varieties in future genetic-breeding researches.

Keywords: lentils, collection, yield, bean weight, correlation, grain yield, number of grains, thousand-kernel weight (TKW).

КИРИШ

Ясмик (Lens culinaris Medic.) кимматли оксилли озик-овкат экинлари гурухига киради ва кишлок хужалиги экинлари орасида дунёда етакчи уринлардан бирини эгаллайди. Купгина мамлакатларда ясмик; туйимли овкатланишни таъминловчи мухим омилга айланган. Даромади жихатидан маккажухоридан юкори уринда туради. Купгина бошка дуккаклилар сингари осон хазм булувчи оксил таркибига эга. Турли навлар уругларида оксил микдори 26-31% ни ташкил килади. Ясмик оксили таркибида барча зарур аминокислоталар мавжуд. Бу экин таркибида лизин микдори юкори ва оксил таркибида 6,7-7,5 % ни ташкил килади. Шунингдек треонин (3,1-3,8 %), валин (5,4-5,8 %), изолейцин (4,1-4,6 %), лейцин (6,5 7,4 %), тирозина фенилаланин билан (6,8-7,7 %) ни ташкил килади. Умуман олганда, мухим аминокислоталар микдори буйича "мукаммал" оксил (95-109 %)га эга, шунинг учун ясмик оксил сифати юкори булган энг кимматли дуккакли усимлик хисобланади. Оксилнинг биохимиявий таркибига кура ясмик кундалик овкат рационида пархез ва вегетариан таом хисобланади [2].

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Кенг талаб килинадиган дуккакли экинлар хосилдорлиги ошириш, махсулот сифатини яхшилаш, саноатда экологик хавфсиз хом ашё билан таъминлаш ва кайта ишлаш, кишлок хужалигида ишлаб чикаришни баркарорлаштиришда ва халк хужалигида катта ахамиятга эга [7]. Ясмикдан юкори ва баркарор хосил олиш учун истикболли юкори махсулдор навларни гербицитлар билан зарарланган ва зарарланмаган фонда мухитда урганиш ва танлаш оркали хам юкори натижага эришиш мумкин.

Ясмикнинг усимлик колдиклари яшил масса, сомон ва пояси хайвонлар учун хам яхши озука манбаидир. Бошка дуккаклилар сингари ясмик хам туганак бактериялар билан симбиоз холатда тупрокдан азотни бириктириб

олиш хусусиятига эга, алмашлаб экиш жараёнида кейинги экинлар учун жараёнида кейинги экинлар учун кимматли утмишдош хисобланади [1,2].

Амалиётдан маълумки, деярли барча усимликлар тупрокдан минерал бирикмалар оркали азот узлаштириш мумкин [3]. Факатгина дуккакли экинлар туганак бактериялари билан симбиоз холатда хаводан азот узлаштириш хусусияти билан бошка экинлардан ажралиб туради. Бундай азот манбаларининг захиралари деярли чексиздир [6, 4].

Маракаева Т.В. тадкикотларига кура, бир усимликдаги дуккаклар сони (r = 0,80±0,04) ва бир усимликдаги дон OFирлиги (r = 0,80±0,04) белгилари махсулдорлик билан кучли ижобий корреляцияга эга булди. Х,осилдорликни шаклланишида махсулдорлик элементларининг таъсир даражасини урганиш натижасида танлаш селекция жараёнида максадга мувофикдир [5].

Тадкикотлар Генетика ва усимликлар экспериментал биологияси институтининг Дурмон тажриба базаси далаларида олиб борилди. Тадкикот объекти сифатида ICARDA халкаро ташкилотининг - LIENS 20 Lentil International Elita Nursery for Small Seeds - Ясмикнинг майда уруFли Халкаро элита кучатзори усимликлари танлаб олинди. Олинган маълумотлар ANOVA статистик программасининг Фишер услубида тахлил килинди.

Х,ар кандай кишлок хужалик экинларининг янги навларини яратишда бошлашич материал сифатида жахон коллекциясидан фойдаланиш яхши самара беради. Шу максадда ICARDA халкаро ташкилотининг - LIENS 20 Lentil International Elita Nursery for Small Seeds - Ясмикнинг майда уруFли Халкаро элита кучатзори усимликларида бахорда экиб урганилди. Тажрибалар Зметрли эгатларга 3 катордан 5 м майдонга 11март куни экилди. Намуналарнинг униб чикиши об хаво шароитига кура, 8-11 кунни ташкил килди. Коллекция намуналарнинг 50% гуллаш фазаси 4-8 май кунларига, 50% дуккаклаш фазаси 11-18 май кунларига, пишиш вакти эса 2-10 июн кунларида туFри келди.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Ясмикнинг хосилдорлигини оширишда селекция жараёнларини яхшилаш мухим роль уйнайди. Селекцион ишларда статистик маълумотларни кайта ишлаш усуллари орасида белгилар орасидаги узаро корреляцион боFликликни тахлил килиш кенг кулланилади. Шу сабабли ясмикнинг коллекция намуналарида кимматли хужалик белгилари орасидаги узаро боFликлик урганилди.

Ясмик намуналарида хосилдорлик белгиларининг корреляцион

60FЛИКЛИГИ

1 - жадвал

усим- 1усим- 1усим. 1 усим. 1 усим 1000

лик ликдаги дуккак дон сони дон дона

буйи дуккак сони огир лиги огир. дон огир лиги

усимлик буйи 1 0,19 0,34 0,10 0,31 0,28

1усимликдаги 1 0,67 0,82 0,71 -0,20

дуккак сони

1усимликдаги 1 0,68 0,90 0,21

дуккак огирлиги

1усимликдаги дон 1 0,72 -0,43

сони

1усимликдаги дон 1 0,24

огирлиги

1000 дона 1

дон огирлиги

Урганилган коллекцион намуналарда бир усимликдаги дуккак сони белгиси бир усимликдаги дуккак вазни (г = 0,67), бир усимликдаги дон сони (г = 0,82) ва дон вазни (г = 0,71) билан, бир усимликдаги дуккак вазни белгиси бир усимликдаги дон сони (г = 0,68) ва дон огирлиги (г = 0,90) билан кучли ижобий богликликка эга булди. Уртача ижобий корреляцион богликлик факатгина усимлик буйи ва бир усимликдаги дуккак огирлиги (г = 0,34) уртасида кузатилди. 1000дона дон вазни белгиси хужалик белгилари билан асосан кучсиз ижобий (г = 0,28; г = 0,21; г = 0,24 ) ва салбий богликликка (г = -0,20; г = -0,43) эга булиб, усимликда дуккаклар ва дон сонининг камайиши уз навбатида 1000 дон дон вазнининг хам пасайишига олиб келди.

Усимлик буйининг паст булиши бир усимликдаги дон сонининг (г = 0,10) камайишига олиб келди.

Ясмикда хосилдорликни таъминловчи белгиларнинг энг паст ва юкори курсаткичлари: усимлик буйи -23-49 см. бир усимликдаги дуккак сони - 37-170 дона бир усимликдаги дуккак вазни 2,12-9,50 гр. бир усимликдаги дон сони - 45-263 дона бир усимликдаги дон вазни - 1,52-6,20 гр. 1000 дона дон вазни - 18,0-54,01 гр.

Усимликдаги дуккаклар сони, жойлашиши хосилни йигиб олишдаги асосий курсаткичдир. Урганилган намуналарда усимликдаги дуккак сонининг уртача умумий курсаткичи 89,41±8,49 донага тенг булиб, намуналарда 37-170 донагача эканлиги кузатилди.

Юкори курсаткич эга булган энг дуккаклар куп жойлашган усимлик 123,60±14,04 дона, паст курсаткич эса 56,80±6,66 га тенг булди. Юкори хосилдор 20 та намунада дуккак сони 2тадан 34тага куп эканлиги аникланди. Бир усимликдаги дуккаклар сони 100 донадан ортик булган 11та намуна усимликларида 123,60±14,04; 106,60±11,94; П8,80±8Д4; 110,0±9,89; 103,40±12,10; 106,60±8,87; 113,40±15,71; 106,40±12,04; 108,20±14,38; 115,40±14,48 донага тенг булди. 57013, 57033 намуналаридан бошка барча намуналарда узгарувчанлик коэффициенти уртача ва юкори даражада эканлиги аникланди (2-жадвал).

Ясмикнинг майда уруFли Халкаро элита кучатзори усимликларида бир усимликдаги дуккаклар сони ва вазни

2-жадвал

№ LIENDT усимликдаги дуккак сони (дона) усимликдаги дуккаклар вазни (гр.)

X±Sx V% X±Sx V%

1 57001 123,60±14,04 25,04 6,25±0,92 32,93

2 57003 81,60±8,11 22,21 3,93±0,44 25,30

3 57004 95,90±10,01 26,45 4,98±0,55 24,47

4 57005 87,40±8,38 21,42 5,33±0,61 25,68

5 57006 62,20±7,32 26,30 2,88±0,39 29,96

6 57007 71,60±6,27 19,59 3,98±0,40 22,71

7 57008 86,60±10,43 26,94 5,16±0,63 27,12

8 57009 81,00±5,98 16,51 4,50±0,23 11,37

9 57010 74,40±7,30 21,93 4,87±0,68 31,41

10 57011 100,20±9,18 20,48 5,52±0,69 27,83

11 57012 91,40±16,38 16,38 4,56±0,52 25,41

12 57013 97,40±4,21 9,67 5,02±0,35 15,61

13 57014 83,20±9,41 25,28 4,36±0,61 31,27

14 57015 106,60±11,94 25,03 4,67±0,50 23,91

15 57016 118,80±8,14 15,33 5,21±0,32 13,64

16 57017 83,80±0,97 2,58 5,67±0,23 9,23

17 57018 94,60±11,17 26,39 5,52±0,69 27,87

18 57019 79,40±10,42 29,34 3,39±0,42 27,41

19 57020 110,0±9,89 20,10 4,88±0,60 27,60

20 57021 108,20±14,38 29,72 4,73±0,66 31,32

21 57022 73,20±19,23 19,23 3,17±0,33 23,39

22 57024 78,80±7,68 21,78 4,58±0,40 19,72

23 57025 106,40±12,04 25,29 5,26±0,47 19,88

24 57026 76,60±5,46 15,92 4,51±0,52 15,92

25 57027 75,40±8,34 24,73 3,78±0,36 21,22

26 57030 103,40±12,10 26,16 4,16±0,32 17,13

27 57031 106,60±8,87 26,31 5,50±0,45 21,28

28 57032 99,2±8,85 19,95 5,07±0,58 25,38

29 57033 80,75±2,59 7,17 3,83±0,18 10,55

30 57034 113,40±15,71 30,97 5,44±0,40 16,26

31 57035 98,80±10,42 23,57 4,65±0,55 26,61

32 57036 79,50±9,32 26,22 4,74±0,56 26,54

33 57038 70,0±4,43 14,14 3,18±0,17 12,15

34 57039 90,20±4,66 11,55 3,37±0,21 14,09

35 57041 67,20±6,06 20,16 3,18±0,14 9,52

36 57042 69,80±9,50 30,44 5,45±0,62 25,62

37 57043 56,80±6,66 26,21 3,64±0,50 30,74

38 57044 88,00±7,82 19,86 5,01±0,43 19,27

39 57045 115,40±14,48 28,05 4,57±0,51 24,93

40 57046 95,40±13,00 30,46 5,10±0,73 31,95

41 57047 80,40±6,91 19,22 4,92±0,44 20,09

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

42 57048 99,40±9,59 21,57 5,34±0,66 27,70

урт.ум. огир. 89,41±8,49 4,63±0,47

Бир усимликдаги дуккак вазни уз навбатида дуккаклар сони билан узаро богликдир. Тажрибаларимизда урганилган намуналарда бир усимликдаги дуккак вазни 2,12-9,50 гр. эканлиги белгининг юкори узгарувчанликка эга эканлигидан далолатдир. Юкори курсаткич эга булган 57001 намунасида 6,25±0,92 грамм, 57022 намунасида эса 3,17±0,33 граммга, намуналарнинг уртача умумий киймати 4,63±0,47 грамм тенг булди. Бир усимликда дуккаклар вазнининг 5 граммдан юкори булиши (6,25±0,92; 5,33±0,61; 5,16±0,63; 5,52±0,69; 5,26±0,47; 5,50±0,45; 5,44±0,40; 5,45±0,62; 5,01±0,43; 5,10±0,73; 5,34±0,66) ва юкори курсаткичли генотипларнинг ажралиб чикиши хосилдор навларни яратишда манба булиб хизмат килади.

Ясмикнинг асосий белгиларидан бири, навнинг уруг махсулдорлигини белгиловчи хусусияти бу бир усимликдаги дон сони ва вазнидир. Тажрибада урганилагн намуналарда бир усимликдаги дон сони 45донадан 263 донагача, умумий уртача курсаткич эса 138,48±13,26 донага тенг булди. Умумий уртача кийматга нисбатан юкори курсаткичга эга булган намуналар 20 тани ташкил этиб, усимликдаги дон сони 141,0±23,43 донадан 188,80±25,30 гача яъни хдр бир усимликда 3тадан 50тага дон сони ортганлиги аникланди. Уртача кийматга нисбатан намуналарда дон сонининг ортиши юкори хосилли навларни ажратиб олиш мумкинлигидан далолатдир. Х,ар бир усимликда дон сонининг (45донадан 263 донагача) юкори фаркланиши генотипик узгарувчанликнинг хам юкори эканлигини исботлайди. Намуналарда узгарувчанлик коэффициент асосан юкори даражада 20,11% - 37,15%гача эканлиги аникланди (3- жадвал).

Ясмик хосилдорлиги таъминловчи яна бир мухим белги бир усимликдаги дон вазнидир. Намуналарда бир усимликдаги дон огирлиги 1,52 грамдан 6,20 грамгача эканлиги аникланди.

Намуналарнинг умумий уртача курсаткичи 3,60±0,36 грамни ташкил килди. Хар бир усимликдаги дон вазни 4 грамдан ортик булган усимликлар 12 та намунада кузатилди. Майда уругли кучатзор намуналарида умумий курсаткичга нисбатан дон вазни 0,50- 0,83 грамгача ошганлигини уруг махсулдорлиги юкори навлар ажратиб олиш билан изохлаш мумкин.

1000 дона дон вазни белгиси усимлик махсулдорлиги белгиловчи асосий белги хисобланиб, ясмик коллекцияси намуналарининг озукавийлик кийматини хам белгилайди. Урганилган намуналарнинг аксариятида (35тасида) белгининг уртача курсаткичлари 20,98±1,56 грамдан 27,45±0,70 грамгача, намуналараро уртача курсаткич 27,93±1,48 гр.га тенг булди. Баъзи намуналарда (8 тасида) 1000 дона дон вазни 28,48±8,89 грамдан 44,49±2,93 грамгача эканлиги аникланди, бу эса уз навбатида коллекцион кучатзор намуналари майда уругли булишига карамасдан, йирик уругли усимликлар ажратиб олинди. 1000дона дон вазни буйича узгарувчанлик коэффициенти 2,6% дан (57047) 33,21% гачани (57022 ) ташкил килди (3- жадвал).

ХУЛОСА

Тахлил натижаларига кура, хосилдорликни белгиловчи асосий белгилар бир усимликдаги дуккак сони ва вазни, бир усимликдаги дон сони ва дон вазни белгилари уртасидаги кучли ижобий богланиш мавжудлигини курсатди, бу уз навбатида генетик-селекцион изланишларда янги навларнинг танлов самарадорлигини ортишини таъминлайди.

Ясмикнинг майда уругли Халкаро элита кучатзори усимликларидан Узбекистон иклим шароитига мос, кимматбахо хусусиятларга эга 12та уруг махсулдорлиги юкори булган, 8 та нисбатан йирик уругли намуналар борлиги аникланди. Ажратиб олинган ясмикнинг коллекция намуналари ижобий хужалик белгиларига эга булган истикболли хом ашё сифатида Узбекистоннинг турли минтакаларида ясмикнинг районлашган навларини янада такомиллаштириш максадида селекцион жараёнларда куллаш мумкин.

Ясмикнинг майда уруFли Халкаро элита кучатзори усимликларида бир усимликдаги дон сони

ва вазни, 1000 дон вазни курсаткичлари _3-жадвал

№ LIENDT ycHM^HKgarH goH coh (goHa) усимликдаги дон вазни (гр) 1000 дона дон вазни (гр.)

Х±Sх V% Х±Sх V% Х±Sх V%

1 57001 188,80±25,30 29,96 4,43±0,61 30,86 23,46±1,09 10,41

2 57003 110,40±17,06 34,55 3,09±0,31 22,31 29,11±2,22 17,06

3 57004 141,0±23,43 37,15 3,58±0,52 32,21 26,50±3,37 28,46

4 57005 130,0±11,69 15,81 4,19±0,44 23,63 31,88±2,08 14,59

5 57006 90,60±12,87 31,76 2,20±0,28 28,62 24,54±1,16 10,56

6 57007 130,0±11,69 20,11 3,10±0,32 23,38 23,77±0,88 8,28

7 57008 137,0±16,55 27,01 4,04±0,47 26,08 29,54±0,70 5,27

8 57009 152,40±8,21 14,64 3,22±0,20 14,01 25,91±1,49 12,88

9 57010 93,60±6,92 16,52 4,19±0,47 25,15 44,49±2,93 14,74

10 57011 169,0±18,55 24,54 4,39±0,51 26,14 26,09±2,04 17,51

11 57012 144,60±11,33 17,52 3,76±0,25 14,78 22,97±7,69 17,07

12 57013 168,80±8,71 11,54 3,89±0,29 16,79 22,97±0,79 7,69

13 57014 137,60±15,20 24,40 3,81±0,38 22,55 27,93±1,48 11,88

14 57015 171,60±17,56 22,87 3,65±0,40 24,63 21,19±0,69 7,30

15 57016 165,40±7,49 7,49 3,93±0,19 10,91 28,48±8,89 31,21

16 57017 97,80±3,68 8,67 4,17±0,18 9,88 43,75±0,89 4,53

17 57018 169,80±19,91 26,21 3,99±0,33 18,48 23,98±1,39 12,92

18 57019 130,60±17,16 29,38 2,57±0,33 30,52 19,67±0,45 5,12

19 57020 158,20±9,58 13,44 3,89±0,48 27,33 24,37±2,28 20,91

20 57021 171,2±20,35 26,57 3,57±0,45 27,94 20,80±0,75 8,10

21 57022 100,70±11,04 24,51 2,62±0,33 28,42 27,40±4,07 33,21

22 57024 138,80±17,29 27,85 3,73±0,50 29,84 26,84±1,69 14,05

23 57025 168,80±17,95 23,77 4,63±0,48 23,12 27,45±0,70 5,69

24 57026 137,80±5,75 15,92 3,55±0,42 15,92 25,67±2,56 15,92

25 57027 124,0±17,25 31,11 2,87±0,30 23,45 23,90±2,19 20,49

26 57030 147,0±13,52 20,56 3,38±0,29 19,44 23,19±1,16 11,22

27 57031 167,30±10,01 18,91 4,09±0,25 19,54 24,45±0,47 6,11

28 57032 162,60±17,23 23,69 4,09±0,41 22,49 25,22±0,48 4,28

29 57033 132,75±3,19 5,37 3,12±0,24 17,50 23,41±1,48 14,11

30 57034 164,20±17,39 23,68 4,15±0,31 16,51 25,98±2,57 22,11

31 57035 171,60±16,58 21,60 3,58±0,43 26,71 20,98±1,56 16,64

32 57036 126,80±17,01 29,99 3,60±0,40 25,01 28,89±1,88 14,54

33 57038 124,0±10,29 18,55 2,68±0,16 13,08 21,83±1,01 10,29

34 57039 104,0±5,26 11,31 2,74±0,21 17,26 26,23±1,06 9,01

35 57041 103,60±4,07 8,78 2,61±0,15 12,87 25,24±1,09 9,65

36 57042 109,0±12,76 26,17 4,35±0,54 27,80 39,89±1,09 6,08

37 57043 60,80±8,92 32,82 2,60±0,38 32,71 43,28±2,16 11,15

38 57044 156,20±14,13 20,22 3,99±0,32 17,70 25,77±1,28 11,07

39 57045 163,20±7,60 10,41 4,00±0,37 20,42 24,36±1,50 13,78

40 57046 144,60±21,21 32,79 3,83±0,60 35,09 25,89±1,17 10,10

41 57047 122,60±13,29 24,24 3,15±0,33 23,27 25,78±0,31 2,69

42 57048 156,80±16,64 23,73 4,03±0,42 23,29 25,82±1,05 9,11

урт.ум. огир. 138,48±13,26 3,60±0,36 27,93±1,48

REFERENCES

1. Бугаёв Г.И., Пимонов К.И.Сравнительная харак-теристика сортов чечевицы, возделываемых в приазовской зоне Ростовской области // Инновации в науке, образовании и бизнесе - основа эффективного развития АПК: материалы Междунар. науч.-практ.конф. - Пос. Персиановский, 2011.-С. 249-251.

2. Задорин А.Д., Исаев А.П., Новиков В.М. Роль зер-нобобовых и крупяных культур в развитии устойчиво-го земледелия // Земледелие. - 2012. - № 5. - С. 7 - 9.

3. Кононенко С. И., Левахин Ю.И., Мещеряков А.Г., Испанова А.М., Горох и нут разных сортов в кормопроизводстве // Зоотехническая наука Беларуси. - 2015. - Т. 50. - № 2. - С. 3-11.

4. Кононенко С. И., Ханиева И.М. и др., Особенности технологии возделывания чечевицы в условиях предгорной зоны КБР //Политематический сетевой электронный научный журнал Кубанского государ- ственного аграрного университета. - 2013. - № 94. - С. 622 - 631.)

5. Маракаева Т.В. Взаимосвязь урожайности и элементов продуктивности чечевицы. Вестник НГАУ (Новосибирский государственный аграрный университет). 2019; (3):40-47.

6. Посыпанов Г.С. Методы изучения биологической фиксации азота воздуха: Справочное пособие. - М.: Агропромиздат, 1991. - 300 с.

7. Kononenko S. I. Netradicionnye zernovye komponenty v racionah svinej //Politematicheskij setevoj jelektronnyj nauchnyj zhurnal Kubanskogo gosudarstvennogo agrarnogo universiteta. Krasnodar: KubGAU. - 2012. - №79. - S. 402 - 414.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.