YARIMKEÇİRİCİLƏR VƏ KİMYƏVİ RABİTƏ MÖVZUSUNUN İNTEQRATİV KONTEKSTDƏ TƏDRİSİ TƏCRÜBƏSİNDƏN Текст научной статьи по специальности «Химические науки»

УДК 372.853

YARIMKECÍRÍCÍLaR УЭ KÍMYaVÍ RABÍT9 MÖVZUSUNUN ÍNTEQRATÍV KONTEKSTD9 T9DRÍSÍ T9CRÜB9SÍND9N

RAZÍYEV S9F9R 9MÍN OGLU

UNEC Zaqatala filialinin dosenti, Zaqatala,Azarbaycan

AZADaÍYEVA GÜLZAR NÍZAM QIZI

Sumqayit Dövlat Universitetinin dosenti, Sumqayit, Azarbaycan

SEYÍDOVA 9NTÍQ9 N9SÍB QIZI

Sumqayit Dövlat Universitetinin ba§ müallimi, Sumqayit, Azarbaycan

Xülasa: Mdqalddd camiyyatimiz ügün hartarafli inki§af etmi§, bilikli, bacariqli, praktik vardi§lara malik ganc nasil yeti§dirmayin asas rolunun tahsilimiz qar§isinda duran vacib masalalardan biri oldugu vurguanir. Bu xüsusda tahsilin raqamsal transformasiyasi mühüm ahamiyyat kasb edir. Tadqiqatda müxtalif saviyyali öyrananlarla yarimkegiricilar va kimyavi rabita mövzusunun inteqrativ tadrisi üzra kegirilan darsin praktik effektlar vermasi ügün istifada olunan tacrüba müzakira edilmi§dir. í§da bütün sahalarda interaktiv üsulatr va raqamsalla§manin xüsusi önam kasb etdiyi müasir zamanda öyrananlarin bu sahada istifada olunan cihaz, qurgu va avdanliqlarin yarimkegiricilar fizikasinin son illardaki naliyyatlarina va inteqrativliya asaslandigini ba§a dü§malarina nail olunmu§dur. Galacakda digar bölmalar üzra darslarda da onlarin praktik vardi§lar alda etmalari ügün interaktiv üsullar va raqamsalla§madan istifada etmak asas hadaf kimi götürülür.

Agar sözlzr: interaktiv, inteqrativ, valentlik, a§qar, raqamsal tahsil, diod, tranzistor

Qeyd etdiyimiz kimi tahsilimiz qar§isinda duran asas maqsadlardan biri praktik vardi§lara malik ganc nasil yeti§dirmakdir, ona göra da nbiz öyranan na bilir yox, na bacarir konteksinda öz i§larimizi qurmaliyiq. Bu sahada apardigimiz i§lar bir daha sübut edir ki, yalniz yuxaridaki fikirlara fokuslanaraq tadrisda yüsak naticalar alda etmak olar. Bu nöqteyi-nazardan yarimke^ricilar va kimyavi rabita mövzusunun raqamsal konteksda inteqrativ tadrisi üzra gördüyümüz praktik i§lar a§agida §arh edilir. Bu zaman biz ilk növbada inteqrativliyi tamin etmak ü9ün yarimke9iricilar fizikasinda xüsusi önam kasb edan valentlik anlayi§ina aydinliq gatirmaliyik. Bu aslinda bütün fanlar üzra inteqrasiyasin mühüm rol oynadigini göstarmaya bir bahanadir [1,sah.31].

Malum oldugu kimi, valentlik anlayi§ini elma 1852-ci ilda ingilis alimi E.Frankland daxil etmi§dir. Hamin nazariyyanin asasi isa F.Kekuleya aiddir. Elementin valentliyi an basit formada onun xarici elektron tabaqasini tamamlamaq ü9ün lazim olan elektronlarin sayina uygun galir. Digar tarafdan valentlik latin man§ali söz olub valens sözündan götürülmü§dür, dilimiza gücü olan kimi tarcüma edilir.

Yarimke9iricilarda valentlik kimyavi element atomlarinin müayyan sayda kovalent kimyavi rabita amala gatirmak xassasidir. indi müzakira etdiyimiz son fikir valenliya tabiat elmlarinin kömayila, ham kimya, ham da fizika fanlarinin alaqasi nöqteyi- nazarindan baxmagi talab edir. Bunu daha detalli ara§dirmagi öyrananlarin özlarina havala edacayik. Qeyd etmak yerina dü§ardi ki, fizikanin praktik baximdan öyranilmasinda kimyanin özüna maxsus yeri vardir. inteqrativliyin fandaxili va fanlararasi konteksda mühüm rol oynadigi internet resurslarinda da öz aksini tapmi§dir. Pedoqoji elmda didaktika öz prinsiplari ila inteqrasiyani praktik vardi§lar alda etmakda asas alatlardan biri kimi götürür. Eyni masalalari biz bu sahada aparilmi§ digar tadqiqatlarda da mü§ahida edirik.

indiki tadqiqatimiz ham da yarimke9iricilar fizikasinin elm va texnikanin bütün sahalarindaki geni§ tatbiqini öyrananlarin özlari tarafindan a§kara 9ixarilmagindan ibaratdir. £ünki öyrananlarin kafedan rolunda olmasi onlari farahlandirir va fanna olan maragini artirir, onlar ara§dirmaga,

ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"

tadqiqata, oyranmaya meylli olur. Raqamsallaçmanin praktik aasasini hayata keçiran cihaz, qurgu va avadanliqlarin yarimkeçiricilar fizikasina asaslandigini nazara alsaq movzunun na daracada ahamiyyatli va aktual olduguna bir daha yagin olariq. Tadqiqat uzra içlara qruplarin yaradilmasi ila baçlanilir. Oyradan yalniz fasilitator kimi çixi§ edir. O, qruplara bolmak masalasini oyrananlarin oz ixtiyarina buraxir. Onlar istadiklar kimi, masalan, saymaq usulu ila qruplari yarada bilarlar. Buna nail olunduqdan sonra qruplar oz yerlarini tuturlar. Bundan sonra yena da muallimin istiqamatverici rolu ila nazari materiallarla tani§liga baçlanilir.

Burada ilk novbada yarimkeçiricilarin xususi muqavimatinin dielektiriklara nisbatan az, metallara nisbatan isa çox oldugu xatirladilir[2,sah.71]. Qeyd edilir ki, yarimkeçiricilar elementlarin dovru sisteminin asasan III, IV, V qruplarinda yerla§mi§lar. Onlar xususi elektirik keçiriciliyina gora da metallardan zaif, dielektiriklardan isa yuksak movqe tuturlar. Lakin, maddalari xususi elektrik keçiriciliyina va xususi muqavimatina gora qruplara ayirmaq bir o qadar da duzgun deyildir. Çunki, yarimkeçiricilardan olan germanium va silisiuma muayyan qadar açqar vurmaqla onlarin xususi keçiriciliyini artirmaq olar. Bu halda hamin elementlara cirla§mi§ yarimkeçiricilar deyirlar. Demali, yarimkeçiricilari metal va dieletriklardan xususi muqavimatina va keçiriciliyina gora farqlandirmak zaruri olsa da kafi §art deyildir. A.ioffe ilk dafa yarimkeçiricilarin elektirik keçiriciliyinin temperatur asililigini metallar uçun uygun asliliqdan prinsipial farqli oldugunu subut etmiçdir.

Metallarda temperatur artdiqca elektirik keçiriciliyi zaif azaldigi halda yarimkeçiricilarda kaskin artir. Araçdirmalar gostarir ki, yarimkeçiricilar dielektiriklardan yukdaçiyicilarin novlarina gora da farqlanirlar. Bela ki, dielektiriklarda yukdaçiyicilar ionlar, yarimkeçiricilarda isa elektron va deçiklardir. Fizika elmi noqteyi-nazarindan xususi elektrik keçiriciliyi temperatur artdiqca artan va yukdaçiyicilar rolunu elektron va deçiklar oynayan maddalar yarimkeçiricilar adlanir. Lakin, bir çox tacrubalarda muayyan olunmuçdur ki, bazi yarimkeçiricilarin elektirik keçiriciliyi temperatur artdiqca metallarda oldugu kimi zaif azalir.

Digar tarafdan yarimkeçirici maddalar prinsip etibari ila ifrat keçirici ola bilmazlar. Bu isa bir sira tacrubi tadqiqatlarla uzlaçmir. Bela ki, bir sira oksid §u§alar asasinda alinmiç yarimkeçirici maddalar yarimkeçirici olduqlari halda, onlarda yuk daçiyicilar elektronlar deyil, ionlardir. Bu qrupa daxil olan maddalara ion yarimkeçirici deyilir. Bir çox hallarda isa maddalari metal, yarimkeçirici va dielektrik kimi tasnif etmak yukdaçiyicilarin enerji spektrina gora aparilir. Bu cur yanaçmada qabul olnur ki, qadagan olunmuç zonaya malik olmayan maddalar metal, qadagan olunmuç zonanin eni 0,1-6 eV olan maddalar yarimkeçirici va 6eV-dan boyuk olanlar isa dielektriklardir. Lakin, son deyilanlardan da kanara çixmalar movcuddur. Bela ki, qadagan olunmuç zonanin eni 0-a yaxin olan va "manfi" qadagan olunmuç zonali yarimkeçiricilar da movcuddur.

Gorunduyu kimi, yarimkeçiricilar anlayiçinin bir qiymatli tayini çox çatindir. Bela ki, yarimkeçirici, metal va dielektirklari bir-birindan farqlandiran asas va prinsipial alamat onlarin xarici tasirlara muxtalif hassasliq gostarmalaridir. Yarimkeçiricilarin muxtalif xarici tasirlara,masalan, qizdirmaq, çualarla tasir etmak va s. gostardiyi reaksiya ani olaraq ba§ verir. Bu xarici tasirlarla onlarin elektrik keçiriciliyini taqriban 6 tartib artiqmaq mumkundur. Kristalda maddani taçkil edan asas element atomlarindan faqrli olan ozga element atomlarinin (açqarlarin) olmasi mahiyyatca xarici kimyavi faktordur. Nazari va tacrubi araçdirmalar gostarir ki, bu nov xarici faktorlar da kiristalin fiziki xassalarini kokundan dayiçdirir. Masalan, klassik yarimkeçirici material hesab olunan silisium va germanium kiristallarina açqar olaraq az miqdarda mis atomlari alava etdikda bu kristallar yarimkeçiricilik xassalariini praktik olaraq itirirlar. Yarimkeçiricilarin texnikada geni§ tatbiq olunmasinin asas sabablarindan biri onlarin yuxarida adlari çakilan xarici tasirlara hassas olmalari ila alaqadardir. Bu hassasligin sabablarina aydinliq gatirak. ilk novbada, bu metal va yarimkeçiricilarin elektrik keçiriciliyinin kaskin farqlanmasi ila alaqadardir. Digar tarafdan onlar bir-birindan elektronlarin konsentrasiyasi ila da farqlanirlar. Bela ki, metallarda elektrik keçiriciliyinda i§tirak edan elektronlarin sayi vahid hacmdaki atomlarin sayi qadardir. Yarimkeçiricilarda isa bu raqam olduqca azidr. Demali, yarimkeçiricilarda atomlar elektrik

keçiriciliyini tamin etmak ûçûn macazi manada elektron vermir. Buna göra da yalniz yuxaridaki adlari çakilan va digar tasirlarla yanmkeçiricilarin elektron keçiriciliyini dafalarla aritmaq mümkündür. Qruplara taqdim edilan tapçiriq varaqlarindan va elektron resurslarin yarimkeçiricilar barada bu va digar malumatlari alda eda bilmalari onlara tövsiya olunur. Bundan sonra öyrananlar sinif otaginda qrup çaklinda öz yerlarini tuturlar.

Tadqiqatin maqsadi yarimkeçiricilarin elm, texnika, istehsalat va s. sahalarda artmaqda olan rolunu va bütün sahalarda raqamsallaçmanin tatbiqinda bilavasita i§tirakini öyrananlarin özlari tarafindan öyradanlarin fasilitatorlugu ila anlamalirina nail olmaqdir. Bu maqsada çatmaq ûçûn ilk növbada yuxarida qeyd olunan malumatlarla tani§ olmalidirlar.Öyrananlarin qruplara bölünmasi bu maqsada çatmaqda onlara yardimçi olacaqdir. Lakin, hamin maqsad qrup daxilinda i§ bölgüsünün düzgün qrulmasindan bilavasita aslidir. Qruplara tapçiriq varaqlari paylanildi. Tapçiriq varaqlarinda yuxarda dediyimiz masalalar daha geni§ formatda i§iqlandirilmi§dir. Bu proseslar müallimin istiqamatvericiliyi ila hayata keçirilir.

Müallim darsa motivasiya, problemin qoyuluçu ila baçlayir. Darsin gediçinda, yuxarida qeyd edildiyi kimi, qruplarla talim formasindan istifada olunur. Müasir üsullardan olan aqli hücum (beyin hamlasi) istifada olunur, ancaq yax§i olar ki, burada aqli hûcumun va ya refleksiya metodlarinin ba§qa bir növündan free writing (frirayting) "sarbast yazi"adlanan üsulundan istifada olunsun. Bu üsul verilmi§ mövzu ila bagli agla galan har bir fikri kagiza yazmaga imkan verir. Burada fikri ifada etmak ûçûn formal (ûslub va ya orfoqrafiya) talablar yerina yetirilmasa da olar.

Bu üsul sarbast yazi xarakteri ila layihalarin yazilmasinda, hamçinin yuxarida qeyd olunan tapçiriqlarin hallinda çox ahamiyyatli ola bilar. Çûnki burada yazi qaydalarina amal etmak vacib deyil, asas qoyulan problem va ya masala ila bagli fikirlarin rahat §akilda ifada olunmasidir. Bu daginiq fikirlar vaxt itkisi baximindan da ahamiyyatlidir. Fikirlardan masalanin hallina dogru iralilama ba§ verir.

"Sarbast yazi" üsulu daxilimizdaki gözlanilmaz ideyalar, dûçûncalar va mûnasibatlari aça bilar. Öyrananlarin bu ûsula uygun olaraq içlamasi onlarin galacakda har hansi bir layiha ûzarinda içlayarkan kömayina galacak [3,s.1].Tap§iriq onlara oxunmazdan avval onlar bilirdilar ki, yazilmamiç ag maktublarin olmasi mûmkûn deyil. Bunun ûçûn onlara hansi mövzu ila alaqadar yazacaqlarini bildirmak lazimdir.

Bu proses 3-5 daqiqa arzinda hayata keçirilir.

"Sarbast yazi" kömak edir:

• lûgati inkiçaf etdirmak;

• söz va cûmlalar tartib etmak;

• qiymatlandirmadan qorxmamaq;

• ôzûndan öyranmak;

• fikirlarinizi ifada etmak;

• fantaziyani (realligi) inkiçaf etdirmak;

• bacariq va taxayyûlû inkiçaf etdirmak;

• vaxti izlamak;

• mövzuya uygyn fikirlarini qeyd etmayi bacarmaq.

Üsulun yazi qaydalari:

1. Bûtûn vaxt arzinda bu mövzu ila bagli agliniza galan har §eyi yazin.

2. Tak sözlar, söz birlaçmalari va ya xûlasalar deyil, alaqali matn yazin.

3. Yazdiqlariniza qayitmayin, dûzaltmayin, yazdiqlarinizi takmillaçdirmayin.

4. Artiq heç na agliniza galmasa bela, yazmaga davam edin, yazin va xatirlayin. Ola bilar ki, fikrinizi, diqqatinizi camlaya bilmayasiniz, onda köma^i cûmlalar ("indi aglima heç na galmir...") da yaza bilarsiniz, amma mövzuya qayitmaga casarat etmak lazimdir.

5. Fikirlarinizi yazmaga orfoqrafiyanin mane olmasina imkan vermayin.

9lava tadbirlar:

Sonraki marhalada çagirdlar avvalca maktublari cüt-cüt va ya ûç-ûç oxumagi xahi§ etsaniz (ûç dafa) bir-birlari ila yazili matni müzakira va mübadila etmadan bütün sinfa ucadan oxuyurlar. Cüt-cüt (ûçlû) oxumaq ûçûn qruplari mövzunun maqsadlarina uygun §akilda dayiçmakla yaradin. Bazan öyrananlarin bir qrupda birlaçmasinin taçkili özlarinin istaklarina uygun, bazan daha yaxin va bazan da na sinifda, na da sinifdan kanarda, hamçinin maktabdan sonra da ünsiyyat qurmadigi, yani buna göra da taniya bilmadiyi kaslarla yaranmasi daha yax§idir.

Maktub qrup §aklinda oxunacaqsa, yalniz özlari könüllü olana söz verin.

Qeyd edak ki, bu üsul yaradici §akilda yazi texnikasini manimsamak üçün çox yararlidir. Fikirlarini sarbast çakilda varaqa ^çm'Ub sonra onun asasinda har hansi bir layihani hayata keçirmak ^ün ahamiyyatli texnikadir. Bu üsulun asas xüsusiyyati ondan ibaratdir ki, burada maqsadini varaqa ^ç^mak va onu reallaçdirmaq üçün dü§ündüyün fikirlari yazi keyfiyyatini nazara almadan qeydlarini edirsan.

Bu maktubu farqlandiran xüsusiyyatlar var: birincisi, san sadaca dü§üncalarini heç bir garginlik olmadan köçürürsan, çünki burada naticani fikirlaçmirsan, tanqid da gözlamirsan, yalniz lazim olan masala ila alaqadar §üurunda na varsa onlari qeyd edirsan.

ikincisi, burada "na yazim?, "neca yazim?","nadan ötrü yaziram", "sonra na yazim?" kimi suallar narahat etmamalidir, indi manim bu masala barasinda fikirlarim nadir onu yaziram.

^üncüsü, müayyan çarçiva dü§ünmak olar, masalan, matnin hacmina göra vaxt mahdudiyyati qoymaq olar (10-15 daqiqa arzinda yazmaq). Çünki masala na qadar mürakkab olarsa, onu fikirlarla maqsada çatana qadar ifada etmak ham hacm, ham da vaxt baximindan artacaq.

Dördüncüsü, yalniz dü§ündüyün kimi yazirsan, bu yazini kimsa oxuyacaq deya yazi stilistikasi va qrammatika sani narahat etmir. Çünki bu matn deyil, bu sanin sarbastliya çixmi§ fikirlarindir.

övvalca özümüza suali verib cald çakilda fasilasiz qeydlar edirik. Bu nainki yazi içlarinda, ham da gündalik hayatda garak olan bacariqlardandir. Müayyan suallar yarana bilar, onlara cavabi qisa, konkret da yazmaq olar va ya birina cavab verdikdan sonra digarina diqqat yetirmak olar. Burada maqsad aydindir. Situasiyadan çixmaq ^ün fikrimda müzakira ediram va burada yena da asas olan odur ki, na xatt, na harflarin yazili§indaki sahvlar, na cizma-qaralar yazani narahat etmir. Çünki o situasiyani aydinlaçdirmaq üçün yollar axtararkan nasa qeydlar edib müayyan bir naticaya galmak istayir. Çünki asas masala suali dogru cavablandirmaqdir. Beyin "aydinlanan" kimi lazimi fikirlar öna keçir va artiq onu cald suratda yazmaq lazimdir.

"Sarbast yazi" üsulunun mütamadi olaraq tatbiq olunmasi, aslinda, indiki zamanda an ciddi problemlardan olan diqqat daginiqliginin da öhdasindan asanliqla galmaya kömak edar. Çünki dagilmi§ fikilari bir yera yigmaq, maqsada dogru iralilayarkan özünü sarbast hiss etmakla rahat §akilda kagiza köçürülmü§ sözlarda, cümlalarda tapmaq, onlardan natica çixaqmaq, qeyd etdiyimiz kimi, bu bir çox masalalarin halli üçün çox vacib va ahamiyyatlidir. Çünki bu üsul daginiq, sarbast fikirlardan özünüdarka, araçdirma naticasinda özünü tadqiqatçi kimi görmaya, naticaya nail olmaq sevinci yaçamaga sövq edan bir üsuldur.

Prosesin gediçinda müallim didaktik prinsiplari da bacariqla tatbiq edir. Qruplar müzakira va müsahiba ila taqdimatlarin hazirlanmasini hayata keçirirlar. Qiymatlandirmada faalliq, amakdaçliq, tartibat va s. nazara alinir. Bununla yana§i qruplarin bir-birlarinin qiymatlandirilmasi da hayata keçirilir. Qiymatlandirmanin §affaf va operativ olmasi üçün veb alatlarindan istifada olunur. Taqdimatlarin gediçinda "sarbast yazi" dan istifada olunmasi öyrananlarin fikir mübadilasi aparilmasini tamin edir.

Mürakkab problemin halli yolunu axtarmaq va ya komandanin növbati böyük layihasi ^ün yeni ideyalar tapmaq üçün birlikda içlamaya çaliçirmaq üçün daha bir üsul yuxarida qeyd olunan "beyin hamlasi" üsuludur. istanilan halda, innovasiyani güclandirmak va bazi yeni takliflar yaranmasi üçün proses zamani bu üsuldan istifada etmak yararlidir.

Effektiv "beyin hamlasi"nin incaliklarina dalmadan avval bir addim geri çakilmak va konsepsiyani müayyan etmak faydalidir. Merriam-Webster Lügatinda beyin firtinasi "bir va ya bir neça insanin bir problemi hall etmak va ya hall etmak cahdi ila ideyalarin beyin hamlasi" kimi tarif edir. Tani§ saslanir, ela deyilmi? Siz takbaçina beyin firtinasi apara bilarsiniz, lakin daha tez-tez bu üsul sarbast fikir mübadilasi aparmaq va onlarin asasinda yenilarini tapmaq maqsadila qruplarda istifada olunur.

Beyin firtinasi müasir i§ dünyasinda ümumi bir texnikadir (§übhasiz ki, siz özünüz da i§tirak etmisiniz), lakin onun darin tarixi köklari var [4, sah 1]. ilk dafa 1948-ci ilda reklam rahbari Alex F. Osborne tarafindan "Your Creative Power" kitabinda taqdim edilmiçdir . Bir reklam agentliyinin sahibi olaraq, o, iççilarindan an yax§i ideyalari alda etmayin yollarini axtarirdi . Bu maqsadla o, beyin hamlasinin bir neça prinsipini va xüsusiyyatlarini içlayib hazirlamiçdir.

O vaxtdan bari beyin hamlasi süratla inkiçaf etdi va müxtalif problemlara yaradici hallar yaratmaq ^ün istifada etdiyi ananavi üsula çevrildi.

Beyin hamlasinin komandaya vera bilacayi üstünlüklardan yalniz bir neçasi var:

Beyin hücumu yaradici tafakkürün inkiçafina kömak edir. Birinci fayda göz qabagindadir: beyin hamlasi fardi va ya komandadan daha yaradici va sarhadsiz dü§ünmayi talab edir ki, bu da daha yaxçi ideya va takliflara gatirib çixarir.

Beyin hamlasi tez-tez qruplar çaklinda aparilir va bu, bizi öz ön mülahizalarimizdan uzaqlaçmaga va birbaça tanqid etmadan baçqalarinin perspektivlarini va töhfalarini nazara almaga macbur edir. Bundan alava, mahsuldar beyin hamlasi bizi nainki baçqalarinin fikirlarini nazara almaga, ham da onlara asaslanaraq öz fikirlarimizi ortaya qoymaga macbur edir - bu, daha da yaxçi yekun naticalara gatirib çixarir. Beyin hamlasi amakdaçligi va komanda birliyini yax§ila§dirir.

Bütün bunlar yalniz daha yaxçi ideyalar yaratmaga imkan vermir, ham da komanda içini yax§ila§dirir. Komanda içinin praktik baximdan interaktiv üsullar va raqamsallaçmanin kömayi ila keçirilmasi talim prosesinda iralilayiçlarin alda olunmasini asanlaçdirir, fanlarin inteqrativ öyranilmasi isa manimsamani asanlaçdirir.

Qeyd olunan masalalari nazara alaraq natica kimi açagidakilari bildirmak olar:

Öyrananlarin praktiki vardiçdar alda etmasi üçün müasir talim üsullari va fanlararasi inteqrasiya mühüm rol oynayir.

Galacakda tabiat elmlarina maxsus qanunlarin fanlarin sahalarini ahata edan digar masalalarin hallinda da istifadasi nazarda tutulsun.

9D9BÍYYAT:

1. Abbasov M., Abbasov V., öliyev V.,Quliyeva G., Abi§ov N. Kimya-7. Darslik."Aspoliqraf'. Baki-2018., 99 sah.

2. Бонч-Бруевич В.Л., Калашников С.Г. Физика подупроводников. М., Наука, 1977 678 страниц

3. https://theoryandpractice.ru/posts/19220-chto-takoe-frirayting-i-kak-on-pomogaet-reshat-problemy

4. https://www.atlassian.com/ru/work-management/project-collaboration/brainstorming