Научная статья на тему 'ЯНГИ ТАРИХИЙ ШАРОИТДА ЁШЛАРНИНГ СИЁСИЙ ФАОЛЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ'

ЯНГИ ТАРИХИЙ ШАРОИТДА ЁШЛАРНИНГ СИЁСИЙ ФАОЛЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
10
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Янги тарихий шароит / конституция / ёшлар сиёсати / сиёсий ва ҳуқуқий онг / ҳуқуқларнинг хилма-хиллиги ва ранг баранглиги.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Т.Куйлиев, Н.Рахмонбердиева

Ушбу мақолада янги тарихий шароитда мамлакатимиз ҳаётида ўзига хос ўринга эга бўлган ёш авлоднинг сиёсий фаоллигини оширишнинг ҳуқуқий асослари яқинда қабул қилинган Асосий қонун – Конституциямизнинг тегишли моддалари асосида баён қилишга эътибор қаратилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЯНГИ ТАРИХИЙ ШАРОИТДА ЁШЛАРНИНГ СИЁСИЙ ФАОЛЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ»

"YOSHLAR HUQUQLARI: IMKONIYATLAR VA HIMOYA QILISH MEXANIZMLARI"

RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI 2024-YIL 26-MART

ЯНГИ ТАРИХИЙ ШАРОИТДА ЁШЛАРНИНГ СИЁСИЙ ФАОЛЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ ^У^У^ИЙ АСОСЛАРИ 1Т.Куйлиев, 2Н.Рахмонбердиева

1ТошДАУ "Гуманитар фанлари ва хукук" кафедраси доценти 2ТИКХММИ - ИТМ "Гуманитар фанлари" кафедраси ассистенти https://doi.org/10.5281/zenodo.10870149

Аннотатция. Ушбу мацолада янги тарихий шароитда мамлакатимиз уаётида узига хос уринга эга булган ёш авлоднинг сиёсий фаоллигини оширишнинг ууцуций асослари яцинда цабул цилинган Асосий цонун - Конституциямизнинг тегишли моддалари асосида баён цилишга эътибор царатилган.

Калит сузлар: Янги тарихий шароит, конституция, ёшлар сиёсати, сиёсий ва \уцуций онг, ууцуцларнинг хилма-хиллиги ва ранг баранглиги.

Аннотация. В данной статье уделяется внимание правовым основам повышения политической активности молодого поколения, занимающего особое место в жизни нашей страны в новых исторических условиях, на основе соответствующих статей недавно принятого Основного закона. Закон - наша Конституция.

Ключевые слова: Новый исторический контекст, конституция, молодежная политика, политическое и правовое сознание, многообразие и многообразие прав.

Abstract. In this article, attention is paid to the legal basis of increasing the political activity of the young generation, which has a special place in the life of our country in the new historical conditions, based on the relevant articles of the recently adopted Basic Law - our Constitution.

Keywords: New historical context, constitution, youth policy, political and legal consciousness, diversity and diversity of rights.

Истиклолимизнинг дастлабки йиллариданок мамлакатимизда ёш авлод хакида бошланган гамхурлик килиш бугунги кунда хам уз долзарблигини йукотмасдан давлат сиёсатиинг уствор йуналиши булиб колмокда. Бу борада мамлакатимиз Президенти Ш.Мирзиёев тугри таъкидлаганидек, "Биз ёшларга доир давлат сиёсатини хеч огишмасдан, катъият билан давом эттирамиз. Нафакат давом эттирамиз, балки бу сиёсатни энг устивор вазифамиз сифатида бугун замон талаб килаётган юксак даражага кутарамиз. Ёшларимизнинг мустакил фикрлайдиган, юксак интеллектуал ва маънавий салохтятга эга булиб, дунё микёсида уз тенгдошларига хеч кайси сохада буш келмайдиган инсонлар булиб камол топиши, бахтли булиши учун давлатимиз ва жамиятимизнинг бор куч ва имкониятларини сафарбар этамиз".

Давлатимиз рахбарининг ташаббуси билан мамлакатимизда ёшлар хдкида хар томонлама гамхурлик килиш энг аввало хукукий меъёрий база асосида яратилиши амалга оширилмокда. Ёшлар манфаатининг сиёсатда акс этиши тор иктисодий даражадан, ёшларни ижтимоий ишлаб чикаришга жалб этилганлигини ифодаловчи ижтимоий-иктисодий категориядан сиёсий масала даражасига кутарилди. Бу дегани шундан иборатки, ёшларнинг ижтимоий-сиёсий жараёнларда канчалик фаол иштироки, гоявий-мафкуравий дунёкарашнинг такомиллашганлиги, яъни уларнинг сиёсий онгги ва маданияти, энг аввало манфаати ва кизикишлари, карашлар ва интилишларини намоён этадиган сиёсий киёфасидаги узгаришлар мамлакат тараккиётини белгилаб берувчи мухим омилга айланди.

"YOSHLAR HUQUQLARI: IMKONIYATLAR VA HIMOYA QILISH MEXANIZMLARI"

ЯЕ8РиБЫКА 1ЬМ1У-АМАЫУ ANJUMANI 2024-У1Ь 26-МАЯТ

Келажак ёшларнинг сиёсий жараёнларда, давлат бошкарувида катнашувини таъминлайдиган ижтимоий-маданий, сиёсий маданиятни шакллантиришда сиёсий партиялар, касаба уюшмалари ва айникса ёшлар ташкилотлари фаолиятини такомиллаштириш лозим. Ёшларнинг сиёсий фаоллигини ошириш, хукук ва эркинликларини теран англаш борасида оммавий ахборот воситалари етарли даражада иш олиб бориши керак. Ёшлар сиёсий фаоллигини кучайтириш ва уларнинг уз кобилятини тула руёбга чикариш учун тегишли шарт-шароитлар яратиш лозим.

Ёшларда сиёсий онгнинг етукликнинг шаклланишида асосий ^онунимизнинг ахамияти, урни нихоятда катта. Чунки ёшлар хукукий-сиёсий онги ва маданияти бевосита Конституцияда белгиланган хукук, эркинликлар хамда мажбуриятлар оркали амалга оширилади. Янги тахрирдаги Узбекистон Республикаси Конституциясининг 79- моддасида "Давлат ёшларнинг шахсий, сиёсий, иктисодий, ижтимоий, маданий, экологик хукуклари химоя килинишини, таъминлайди, уларнинг жамият ва давлат хаётида фаол иштирок этишини рагбатлантиради" - дейилиши юкоридаги фикримизнинг ёркин тасдигидир.

Зеро, бу борада мамлакатимиз Президенти Ш.Мирзиёев тугри таъкидлаганидек, "Тула ишонч билан айтиш мумкинки, Узбекистон Республикасининг Конституцияси халкимиз сиёсий-хукукий тафаккурининг юксак намунасидир. У хеч кимга карам булмасдан, эркин ва озод, тинч ва осойишта, фаровон яшашнинг конуний кафолати булиб келмокда. Бозор муносабатларига асосланган хукукий демократик давлат, кучли фукаролик жамияти барпо этиш борасида мустахкам пойдевор булиб хизмат килмокда".

Конституциямиз, энг аввало, сиёсий хужжатдир. Унда давлат суверенитети, халк хокимиятчилиги, хукукий демократик тамойиллари, ташки сиёсат масалалари уз ифодасини топган. "Давлат халк иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат килади. Давлат органлари ва мансабдор шахслар жамият ва фукаролар олдида масъулдирлар",-дейилади Узбекистон Республикаси Конституциясининг 2-моддасида. Демак, давлат халк манфаатини кузлаб, уз фаолиятини юритади. Халкнинг асосини эса бугунги кунда ёшлар ташкил этади. Халк хокимиятчилиги ёшларнинг сиёсий хукук ва эркинликларини таъминлашни, уларнинг сиёсий фаолликларини оширишни талаб этади. Ёшларда сиёсий етукликни бевосита миллий узликни англаш, тарихий-сиёсий вокеликни идрок этиш оркали хам такомиллашувини куришимиз мумкин. Буни якиндагина Ватанимиз буйлаб 6 миллионга якин гайрати баланд, интилувчан угил-кизлар иштирокида булиб утган "Янги Узбекистон ёшлари, бирлашайлик!" шиори остида утказилган фестиваллар ва форумлар хам тасдиклаб берди.

Узбекистон Республикасида Президентимиз рахномалигида боскичма-боскич жамиятимизни сиёсий-хукукий, ижтимоий-иктисодий модернизация килиш, маънавий жихатдан тиклаш ва юксалтириш, мавжуд конунларни, давлат бошкаруви, иктисодий тизимни кайта куриб чикиш, бу борада таъсирчан ва самарали механизмларни яратиш, демократик тамойил ва меъёрларни хаётга татбик этиш буйича мисли курилмаган кенг куламли ва изчил чора-тадбирларни амалга оширилиб келинмокда. Чунки, "Жамиятимиз орасида янгиликка интиладиган шахслар, ислохатларнинг хаётий зарурат эканини чукур хис этадиган ва узгаришларнинг онгли ва фаол иштирокчисига айланадиган инсонлар купчиликни ташкил этади. Лекин эскилик кон-конига сингиб кетган, бутун вужуди билан янгиликни истамайдиган консерваторлар хам сакланиб колади. Афсуски, бугунги давр хам бундан мустасно эмас". Бундай баёнот ва ёндошувлар, аввало, тарихни билмаслик,

"YOSHLAR HUQUQLARI: IMKONIYATLAR VA HIMOYA QILISH MEXANIZMLARI"

RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI 2024-YIL 26-MART

халкнинг бунёдкорлик салохиятига, куч-кудратига ишонмаслик, айтиш мумкинки, хозирги дунёни жадаллик билан узгариб бораётган объектив глобал жараёнларини тушунмаслик кайфиятидаги ёшларга карата айтилган фикирлардир. Келажакда ёшларнинг сиёсий жараёнларда, давлат бошкарувида катнашувини таъминлайдиган ижтимоий-маданий, сиёсий маданиятини шакллантиришда сиёсий партиялар, касаба уюшмалари ва айникса ёшлар ташкилотлари фаолиятини такомиллаштириш лозим.

Ёшларнинг сиёсий фаолиятини ошириш, хукук ва эркинликларини теран англаши борасида оммавий ахборот воситалари етарли даражада иш олиб бориши керак. Ёшларнинг сиёсий фаолиятини кучайтириш ва уларнинг уз кобилятини тула руёбга чикариш учун тегишли шартшароитлар яратиш лозим. Конституциямиз ёшларнинг сиёсий хукукларини, уларнинг ижтимоий-сиёсий фаолликларини амалга оширишни таъминлайди. Конституциямизда мулкий ва шахсий хукуклар, ижтимоий-сиёсий хукуклар нормаланган. Ёшлар мехнат килиш хукуки оркали жамиятнинг иктисодий сохасини ривожлантиришга уз хиссасини кушиши, узининг ижтимоий овозига эга булиши, узига ва идрокига ишончининг ортиши, уз камолатини жамият тараккиёти билан боглаши, бунёдкорлик ишларида фаол иштирок этиш , уларнинг сиёсий киёфасида номоён булмокда.

Конституциямиз фукаро-жамият-давлат уртасидаги узаро масъулиятни мустахкамлаган хукукий хужжатдир. Унинг узига хос янги жихатларидан бири фукаро ва давлат, хукук ва бурчлар узаро узвий богланганлигидадир.

Конституциямиз маънавий-тарбиявий хужжат хамдир. Унда ота-оналар фарзандларини вояга етгунларига кадар бокиш ва тарбиялашга, вояга етган, мехнатга лоёкатли фарзандлар уз навбатида ота-она хакида гамхурлик килишга мажбурлиги, давлат ва жамият етим болаларни ва ота-оналарининг васийлигидан махрум булган болаларни бокиш, тарбиялаш ва укитишни таъминлаш, оналик ва болалик давлат томонидан мухофаза килинишини белгилаган.

Юкорида келтирилган фикрлар, ёшлар давлатнинг олиб борилаётган сиёсати объектини ташкил этишини яна бир бор исботлайди. Давлатнинг тараккиёти муносиб ворисларнинг камол топиши билан чамбарчас боглик. Негаки, демократик давлат ёшларнинг ижтимоий-сиёсий муносабатлардаги фаол иштирокидан манфаатдор. Бунинг учун эса, табиийки давлат ёшларнинг сиёсий фаоллигини ошириш борасида кайгуради. Чунки сиёсий етук ёшлар салохияти жамиятни демокративлашиш жараёнини тезлаштиради. Ёшларимиз узларига яратилган имкониятлардан самарали фойдаланиш билан бирга жамият ва давлат олдидаги масъулиятларини унутмасликлари лозим. Зеро Асосий ^онунимизнинг 14 - моддасида куйидаги: жамиятимизнинг барча катламидаги фукаролари учун катъий амал килинадиган моддага алохида ургу берилган, "Давлат уз фаолиятини инсон фаровонлигини ва жамиятнинг баркарор ривожланишини таъминлаш максадида коунийлик, ижтимоий адолат ва бирдамлик принциплари асосида амалга оширади"

Асосий конунимизнинг демократик жамият карор топишига хиссаси шундан иборатки, у мавхум жамият ёки умумий халкни эмас, балки муайян инсоннинг эхтиёжлари, манфаатлари, хукук ва эркинликларига каратилган. Х,ар бир ёш хукукий саводхон булса, Конституция ва конунлардаги хукук ва эркинликлари хамда мажбуриятларини канчалик юкори даражада амалга оширса, давлатимиз олдига куйган максадига эришиши шунчалик осон кечади.

"YOSHLAR HUQUQLARI: IMKONIYATLAR VA HIMOYA QILISH MEXANIZMLARI"

RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI 2024-YIL 26-MART

REFERENCES

1. Мирзиёев Ш.М. Миллий тараккиёт йулимизни катъият билан давом эттириб, янги боскичга кутарамиз . Т.: "Узбекистон", 2018. 1- жилд,145-146-бетлар.

2. "Ёшларга оид давлат сиёсати тугрисида" Узбекистон Республикаси ^онуни // Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2016 йил, №37.

3. Т.Куйлиев. Хукукий-демократик давлат куришда ёшларнинг сиёсий шакллантиришнинг хукукий асослари. Материалы научно-практической конференции "Образование и воспитание молодежи - фундамент благополучия и процветания жизни". Филиал МГУ имени М.В.Ломоносова в городе Ташкенте. 2013, с. 167-172.

4. Узбекистон Республикаси Конституцияси. Мазкур янги тахрирдаги Узбекистон Республикасининг Конституцияси 2023 йил 30 апрель куни утказилган Узбекистон Республикаси референдумида умумхалк овоз бериш оркали кабул килинган. "O'zbekiston" Тошкент, 46-47-бетлар.

5. Мирзиёев Ш. Халкимизнинг розилиги бизнинг фаолиятимизга берилган энг олий баходир. Тошкент: "Узбекистон". 2018. 2-том, 4-бет.

6. Узбекистон Республикаси Конституцияси.5- бет.

7. Мирзиёев Ш. Янги Узбекистон тараккиёт стратегияси. Тулдирилган иккинчи нашри. -Т. "O'zbekiston" нашриёти, 2022,28-бет.

8. Узбекистон Республикаси Конституцияси.9- бет.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.