Научная статья на тему 'Влияние биопрепарата xs-2 на урожайность сои'

Влияние биопрепарата xs-2 на урожайность сои Текст научной статьи по специальности «Промышленные биотехнологии»

CC BY
67
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СОЯ / КОРЕНЬ / БИОПРЕПАРАТ / ЛЕКАРСТВЕННОЕ РАСТЕНИЕ / ФУРФУРАЛИДЕНДИМОЧЕВИНА / ЗАБЫВЧИВОСТЬ / ИЛДИЗ / ўСИМЛИК / ФУРФУРОЛИДЕНДИМОЧЕВИНА / УНУВЧАНЛИК / SOY / ROOT / BIOPREPARATION / HERBAL / FURFURALIDENDIMOCHEVINA / FORGETFULNESS

Аннотация научной статьи по промышленным биотехнологиям, автор научной работы — Асқаров И.Р., Исаков Х., Жамолова Х.М., Маматқулова Ў.О.

В статье исследуется влияние биопрепарата XS-2 на получение высокого и качественного урожая сои путем сравнения стебля, длины корня и количества листьев, образовавшихся в результате прорастания семян, пропитанных растворами биопрепарата XS-2 в разных вариантах.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по промышленным биотехнологиям , автор научной работы — Асқаров И.Р., Исаков Х., Жамолова Х.М., Маматқулова Ў.О.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE INFLUENCE OF THE BIOLOGICAL PRODUCT XS-2 ON THE YIELD OF SOYBEANS

The article examine the effect of XS-2 biopreparation on high and high-quality soybean yield by comparing stem, root length and leaf number formed as a result of germination of seeds soaked in XS-2 biopreparation solutions in different variants.

Текст научной работы на тему «Влияние биопрепарата xs-2 на урожайность сои»

ВЛИЯНИЕ БИОПРЕПАРАТА XS-2 НА УРОЖАЙНОСТЬ СОИ

Аскаров И.Р.

Исаков Х.

Андижанский государственный университет

Жамолова Х.М.

Маматцулова У.О.

Андижанский институт сельского хозяйства и агротехнологии

В статье исследуется влияние биопрепарата XS-2 на получение высокого и качественного урожая сои путем сравнения стебля, длины корня и количества листьев, образовавшихся в результате прорастания семян, пропитанных растворами биопрепарата XS-2 в разных вариантах.

Ключевые слова: соя, корень, биопрепарат, лекарственное растение, фурфуралидендимочевина, забывчивость.

ХС-2 БИОПРЕПАРАТИНИ СОЯ УСИМЛИГИ ХОСИЛДОРЛИГИГА ТАЪСИРИ

Мацолада соя усимлигидан юцори ва сифатли х,осил олишда ХС-2 биопрепаратини таъсири, турли хил вариантлардаги ХС-2 биопрепарати эритмаларида ивитилган уругларни униб чициши натижасида хосил булган поя, илдиз узунлиги ва барглар сонини солиштириб урганилди.

Калит ^злар: соя, илдиз, биопрепарат, усимлик, фурфуролидендимочевина, унувчанлик.

THE INFLUENCE OF THE BIOLOGICAL PRODUCT XS-2 ON THE YIELD OF SOYBEANS

The article examine the effect of XS-2 biopreparation on high and high-quality soybean yield by comparing stem, root length and leaf number formed as a result of germination of seeds soaked in XS-2 biopreparation solutions in different variants.

Keywords: soy, root, biopreparation, herbal, furfuralidendimochevina, forgetfulness.

DOI: 10.24411/2181-0761/2020-10112

Президентимиз томонидан Республикамизда соя етиштириш х,ажмларини янада купайтириш тугрисида «2017-2021 йилларда соя экишни купайтириш ва соя дуккакли экинларини устиришни ташкил этиш чора тадбирлари тугрисида» 2017 йил 14 мартдаги ПК-3832 сон царори ижросини таъминлаш мацсадида Вазирлар махкамасининг 2018 йил 10 февралдаги 105- сон царори ишлаб чицилган ва тадбиц этилмоцда.

Карорлар ижросини таъминлаш мацсадида 2020 йил 21 майда Президентимиз Андижон вилоятига цилган ташрифи чогида соя етиштиришда гуза цатор оралаб экиш буйича Андижон тажрибасини яратиш тугрисида курсатмалар берди. [1]

Республикамиз ах,олисининг озиц-овцат мах,сулотларига, хусусан, усимлик мойига булган эх,тиёжини тула цондириш, импорт х,ажмини цисцартириш, чорвачилик ва паррандачиликнинг озуца базасини мустах,камлашда соя экинининг ах,амияти катта. Дуккакли усимлик х,исобланган соя барча цишлоц хужалик экинлари - кузги галла, гуза, маккажухори, сабзавотлар ва бошца экинлар учун энг яхши утмишдош экин х,исобланади [2].

Y3öeKucTOHga naxTaHu^HK, Fa^aHH^HK, caö3aBOTHH.«HK, HopBaHH^HKKa uxTucoc^amraH xy^a^HK^apga cohhh a^Mam^aö экнm^aргa KupuTum экнн^aр XocH^gop^Hru, Tynpo; yHyMgop^urura h^oöhh Ta^cup KypcaTagu. Bup reKTapga MaBcyM gaBOMuga 150- 250 Kr a30T Tyn^afigu .

Coh H^gH3^apH oprça^H xaBogaH co$ a3OTHH y3^amTHpH6, Tynpo;HH öofiuTagu. YcHM^HK ycum gaBpuga y3H yHyH xaM, y3ugaH KefiHHru ycHM^HK yHyH xaM Ma^yM MH;gopga a3OT ^o^gHpuö KeTagu. ^ihh y Tynpo; TapKHöHHH Hxmu^aö, ÖHO^orHK ^apaëH^apHHHr ^ao^uruHH omupagu. Ymöy ycHM^HK экн^гaн ga^a^apga Tynpo;HHHr MHKpo^^opacH HxmH^aHagH, Tynpo;ga ÖHO^orHK Ba эко^огнк th3hm By^ygra Ke^agu. HyBa^naHr^ap, pu3oöuyM öaKTepHH^apH Ba öom;a ^ofiga^H opraHH3M^ap amamu yHyH Ky^afi Myx,HT nafigo öy^agu.

TaKpopufi экнн cu^araga экнmga «TyMapuc», «Ofi^aMO.«», «O^thhto^», «reHeTHK», «napBO3» HaB^apugaH $ofiga.flaHHm MyMKHH. CoHHHHr H^gH3^apHga TyraHaK^ap ^OCH^ ;H^Hm yHyH экнmgaн o^gHH ypyF^apHH HHTparHH mTaMM^apu ÖH^aH um^aö экнm axmu HaTH^a öepagu,

2019-2020 HH^^apga coh ycuM^urugaH ro;opu Ba cu^aT^u xpcufl o^umga XC-2 öuonpenapaTHHH Ta^cupuHH ypraHum öyfiHHa h^mhh Tag;u;oT^ap o^hö öopu^Mo;ga. XC-2 öuonpenapaTH öuocTHMyflHTop öy^uö, y3HHHHr öuo^oruK ^ao^urura Kypa xopu^HH aHa^or^apgaH rço^umMafigu, Ky^am Me^ëpuHHHr KaM^uru, TaHHapxuHH ap3OH^uru öu^aH öom;a ycTHpyBHH Mogga^apgaH a^3a^ ^ucoö^aHagu [3] .

XC-2 öuonpenapaTH Maxa^HH xom amë^apgaH o^HHraH öy^uö Ta^cup этyвнн Moggacu ^yp^ypo^HgeHgHMOHeBHHagup. XC-2 öuonpenapaTH Fy3a Ba Fa^a экнн^apннн öuocTHMy^HTopu cu^araga ^aB^aT KuMë Komhcchhch TOMOHugaH "Pecnyö^HKa ;um^OK xy^a^uruga Ky^amra pyxcaT этн^гaн npenapaT^ap" pyfixaTura KupHTH^raH.[4-5]

M^mhh Tag;u;oT^apuMH3HH XC-2 öuonpenapaTHHH coHHHHr ycumura Ba xocu^gop^urura Ta^cupuHH ypraHum öu^aH gaBOM эттнpgнк. npenapaTHHHr Typ^u концeнтpaцнн (0.1, 0.01, 0.001, 0.0001 %) ^h эpнтмa^apннн coh ypyFHHHHr yHyBHaH^urura Ta^cupuHH Ky3aTum yHyH Ta^puöa o^hö öopumga ro;opugaru 5 Ta BapuaHT yHyH 5 goHa neTpu KocaHacuHHHr xap öupura ^H^bTp kofo3h co^hhhö, 100 goHagaH coh ypyF^apuu co^HHgu.

BupuHHH Ha3opaT BapuaHTuga neTpu KocaHagaru coh ypyF^apura 30 m^ cyB KyfiguK, ;o^raH BapuaHT^apga XC-2 öuonpenapaTHHHHr Typ^u концeнтpaцнн^н эpнтмa^apнgaн 30 m^ gaH ;yfiuö Hu;guK.

coh ypyFHHHHr yHyBHaH^uruHH aHH^am (ffl.T.Xy^aeB yc^yöu 2004 fi) yc^yöuHTH öyfiHHa o^hö öopu^gu.[6]

OeHO^oruK Ky3aTum^apuMH3 100 goHa coh ypyF^apuHH Typ^u xu^ BapuaHT^apgaru XC-2 эpнтмa^apga HBUTH^raH ypyF^apHH yHuö HH;umu HaTH^acuga xocu^ öy^raH noH, H^gu3 y3yH^uru Ba öapr^ap cohhhh co^umTupuö ypraHH^gu. HaTH^a^apra Kypa, энг caMapa^u puBO^^aHum XC-2 npenapaTHHH 0.001 % ^h эpнтмacнga öy^uö, noH y3yH^uru 8 cm, H^gu3 y3yH^uru 10 cm, hhh öapr^apu cohh 4 Tarawa, Ha3opaTgaru cyBga noH y3yH^uru 5 cm, H^gu3 y3yH^uru 5 cm, hhh öapr^ap cohh 2 Tara TeHr öy^gu. XC-2 npenapaTHHH Typ^u концeнтpaцнн^apgaгн эpнтмa^apнga TeKmupum HaTH^a^apuMH3ra Kypa 0.01 % ^h эpнтмacнga noH y3yH^uru 2 cm, H^gu3 y3yH^uru 4 cm, ^eKHH hhh öapr^apu ycuö HH^Magu. 0.0001 % ^h эpнмaga noH y3yH^uru 5 cm, H^gH3 y3yH^uru 6 cm, öy^uö öyHga xaM hhh öapr^apuHH ycumu Ky3aTH^Magu. 0.1 % ^h эpнтмaga HBUTH^raH coh ypyF^apuga öyKyBHaH^HK Ky3aTH^gu aMMO noH Ba H^gu3 ycuö Hu;Magu. ByHra caöaöu эpнтмa концeнтpaцннcн ro;opu öy^raH^uru yHyH coHHHHr yHyBHaH^urura ca^öufi Ta^cupu Ky3aTH^gu.

Xy^oca ;h^hö afiTraHga coh ypyFHHHHr yHHö HHKumura öuocTHMy^HTop XC-2 öuonpenapaTH Ky^aHH^raHga ;yfiugarH HaTH^a^ap o^HHgu.

ХС-2 биопрепаратини 0.001 % концентрацияли эритмасида соя уругининг ю;ори унувчанлигига- 98%, шу билан бирга поя ва илдизларнинг нисбатан узунлигига, чин барглар сонини куплигига эришилди.

Эришилган натижаларга кура ХС-2 биопрепарати усимликнинг тупрокдан ози;ланишини яхшилайди, барглар сони купрок; булишига олиб келади. Натижада усимликдага асосий физиологик жараён -фотосинтезнинг жадаллашиши, соя пояси ва илдизларини бакувват ;илиб, х,осилдорликни оширишга ёрдам беради.

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси вазирлар мах,камасининг карори 10.02.2018 й. п 105

2. Ёрматова Д, Маъмуров А. Энг яхши такрорий экин. Узбекистон ;ишло; хужалиги. № 6, 2007 й. 17 б..

3. Х. Исаков, К.Норкулова, СДосимова.. 2000. Протравители "П-4"и стимулятор "ХС-2" новые виды препаратов для сельхозяйственных культур. Международный сельскохозяйственный журнал. М,2000г №-4, 63-64 стр

4. Х. Исаков, Г. Мичхадзе, С. Усмонов, Т. Протравители "П-4"и стимулятор "ХС-2"в жизни. Журнал Сельскохозяйство Узбекистана. Т.1996 №6 20-стр

5.Узбекистон Республикаси ;ишло; хужалигида ишлатиш учун рухсат этилган пестицидлар ва агрохимикатлар руйхати.- Тошкент: Puta-Print, 2016

6. Ш. Т. Хужаев, Э. А. Холмуродов. Энтомология, ;ишло; хужалик экинларини х,имоя ;илиш ва агротоксикология асослари Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирлигининг илмий-услубий бирлашмалар фаолиятини мувофи;лаштирувчи кенгаш президиумининг карорига асосан 600000-;ишло; ва сув хужалиги билим сох,асининг 5620300-"Усимликлар х,имояси ва карантини" бакалавр йуналиши талабаларига дарслик сифатида чоп этишга рухсат этилган. (ш-нашр) Тошкент-2014 й

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.