Научная статья на тему 'VALUE OF DISTANCE LEARNING IN CONTINUING EDUCATION'

VALUE OF DISTANCE LEARNING IN CONTINUING EDUCATION Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
16
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Ученый XXI века
Область наук
Ключевые слова
СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ / ДИСТАНЦИОННОЕ ОБУЧЕНИЕ / ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ / ПРОГРАММА СОКРАТА

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Абдулазизова Н.А., Закирова Д.С.

. В этой статье рассматривается преминение дистанционного обучения в образовательном процессе и способы улучшения результатов в ВУЗах Узбекистана.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ЗНАЧЕНИЕ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В СИСТЕМЕ НАПРИРЫВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

This article reveres usage of distance learning to learning process and its ways of improvements in our country’s the its Education System.

Текст научной работы на тему «VALUE OF DISTANCE LEARNING IN CONTINUING EDUCATION»

Педагогические науки УДК 370+378.14

МАСОФАЛИ УКИТИШНИНГ УЗЛИКСИЗ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДАГИ АХАМИЯТИ

Н.А. Абдулазизова1, Д.С. Закирова2

Аннотация

Ушбу маколада масофали укитишнинг мамлакатимиз олий укув юртидаги таълим жараёнига куллаш хамда унинг самарадорлигини ошириш йуллари курсатилган.

Калит сузлар: замонавий таълим, масофали укитиш, илгор тажриба, узлуксиз таълим, таълимнинг очиклиги принципи, ахборот ва телекоммуникатсия, ахборот технологиялар, Сократ дастури.

Педагогика фани билимлар сохаси ва ижтимоий амалиёт сохаси каби жахон ривожланиш умумий тенденциялари ва конуниятларига биноан ривожланади. Шунинг учун касбий-педагогик таълим чет эл тажрибаларини урганиш уни илмий тушуниш илгор гоялардан миллий таълим амалиётида фойдаланиш айникса долзарб хисобланади. "Кадрлар тайёрлаш сохасидаги позитив жахон тажрибасини хисобга олиш узлуксиз таълим ва кадрлар тайёрлаш тизими барча элементларига тааллукли ва унинг ривожланиши омилларидан бири хисобланади". Шу билан бирга миллий гоялар ва анъаналарда курилган таълим хар доим миллий ривожланиш масалаларига жавоб беришини эсда тутиш керак.

Бундай таълимнинг техник ёки ташкилий шакллари турлича булиши мумкин баъзан умуман одатдан ташкари тасаввур килиб булмаган куринишларга эга булиши мумкин. Аммо бизнинг чукур ишонч хосил килишимизга инсоннинг таълим олиши натижаси факат укув фаолияти шакллари шу жумладан масофавий таълим билан белгиланмайди балки укув жараёни куриладиган таянч психологик - педагогик мазмунга боглик булади. Айнан мана шу мазмунларини излаб топиш миллий менталитетга нисбатан масофали таълим асосларини ишлаб чикиш бошлангич вазифаси хисобланади.

Масофали укитиш назарияси ва амалиёти бой чет эл ва миллий тажрибалар тадкикотлар йуналишлари умуман долзарблигини тасдиклайди. Янги педагогик ахборот ва телекоммуникатсия технологиялардан фойдаланишга асосланган таълим олиш усулидан бири хисобланган масофали таълим мохиятини тушунишга бизни якинлаштиради. Таълимнинг синтетик интеграл ва гуманистик шакли хисобланувчи масофали укитишнинг айнан назарий ва амалий масалалари таълимни ислох килиш шароитларида миллий таълим тизими олдида турган муаммолар катта кисмини хал этиши керак.

Чет эл таълим тизимларида масофали укитишнинг ташкил топиши ва ривожланиши жараёнини урганишда таълим муассаларида масофали укитишни амалий ташкил килиш турли шакллари ва вариантларини хамда масофали таълимни дидактик таъминлаш воситаларини тахлил килишга эътиборни каратиш зарур

Масофали таълим - масофада туриб укув ахборотларини алмашиш воситаларига асосланувчи махсус ахборот таълим мухити ёрдамида таълим хизматлари тупламидан иборат. Масофали таълим ахборот - таълим мухити фойдаланувчилар таълим олиш эхтиёжларини кондиришга мулжалланган маълумотлар узатиш воситалари ахборот ресурслари узаро алокалар протоколлари аппарат - дастурли ва ташкилий-методик таъминотлар системали - ташкилий тупламидан иборат.

1Абдулазизова Нилуфар Абдурахмоновна - старший преподователь, Ферганский государственный университет, Узбекистан.

2Закирова Дилфуза Саидолимовна - старший преподователь, Ферганский государственный университет, Узбекистан.

Масофали таълим - укитувчиларга урганилаётган материал асосий хажмини етказиб беришни укитиш жараёнида укитувчилар ва талабларнинг интерактив узаро алокаларини, талабаларга урганилаётган материални мустакил узлаштириш буйича мустакил ишлаш имконини беришни хамда укиш жараёнида уларнинг олган билимларини ва куникмаларини бахолашни таъминловчи ахборот технологиялари туплами.

Келтирилган тушунчалардан таккослаш тадкикотини утказишда дунёда масофали укитиш таълим мухити кандай шаклланишига асосий эътиборни каратиш зарурлиги куриниб турибди. Шу билан бирга бизни биринчи навбатда таълимнинг мана шу сохаси ривожланиши тенденциялари кизиктиради. Умуман таълимнинг ноанъанавий шаклларига утишда дунё тенденциялари янги ахборот технологиялари буйича тайёргарлик олиб борувчи касбий укув юртларининг сони ортиб бориши кузатилади.

Университетлар ташкилий тизимларининг бирлаштирилиши масофали таълимнинг узига хос тенденцияси хисобланади. Университетлар консорсиуми турли университетларда ишлаб чикилган абитуриентлар учун курслардан тортиб илмий даража олишгача булган курслардан иборат курслар тупламини таклиф этади.

Fарбий Европада олий таълим олиш даражасидан масофали таълим "очик университетлар" деб аталувчи шаклларда амалга оширилади. Миллий очик университетлар куп жихатдан сиртки таълим ташкилий принципларидан фой-даланадилар. Очик таълим асосида - укитувчилар узлари олдиларида турган таълим максадларига эришишга интилиб тула мустакил йуналадиган таълим мухити пухта ишлаб чикилган.

Таълимнинг очиклиги принципи куйидагини англатади: олий укув юртига очик укишга кабул килиши яъни зарур ёшга етишдан ташкари (18 ёш) хар кандай шарт ва талаблардан воз кечиш; укишни очик режалаштириш яъни курслар системасидан йули билан укиш индивидуал дастурини тузиш эркинлиги; укиш вакти ва суръатларини эркин танлаш яъни бутун йил давомида талабаларни олий укув юртига кабул килиш ва белгиланган укиш муддатларининг йуклиги; укиш жойини эркин танлаш: укув вакти асосий кисмида талабалар укув аудиторияларида жисмонан булмайдилар ва каерда укишни мустакил танлай оладилар.

Охирги ун йилликлар давомида масофали укитишнинг ривожланиши узлуксиз таълим воситаси сифатида дунё хамжамиятининг диккат маркази объекти хисобланади. 1990 йил март ойида Европа комиссияси "Масофали укитиш ва касбий тайёрлаш" ишчи хужжатини кабул килди бу хужжатда таълим "айникса таълимнинг самаралилиги нуктаи назаридан кизикарли. Юксак сифатли таълим технологиялари марказда ишлаб чикилиши ва шундан кейин жойларда таркатилиши мумкин" дейилган. Масофали таълим учун кулай шароитлар яратиш учун 1994 йилда Европа комиссияси "Леонардо да Винчи" дастурини ишга солди. Ушбу дастур "бутун хаёти давомида узлуксиз таълимни ва тайёрлаш янги шакллари" тизимини ривожлантириши керак. "Сократ" дастури "уйда таълим олишни европа масштабига олиб чикиш" максадини уз олдига куяди. Масофали таълим сохасида фаолиятни мувофиклаштириш учун бутундунё масофали таълим ассоциацияси ^АОЕ) ташкил этилди бу ассоциация масофали таълим минтакавий таълим тизимларини бирлаштиради.

Дунёда масофали таълимнинг тизимлари турли-туманлиги хизматлар курсатиладиган таълим ва ташкилий шакллари жуда хилма-хиллиги сабабли хатто оддий турларга ажратиш хам жуда кийин. Куйида чет эл нашрлари материалари буйича масофали таълим укитиш тизимлари энг эътиборлилари курсатиб утилган.

Масофали таълим фаолиятига келтирилган мисоллардан Fарбда масофали таълимнинг ривожланиши асосий тенденцияси масофали таълим тизими оркали такдим этиладиган таълим хизматларининг кенглиги ва турли хиллиги хисобланади деган хулосага келиш мумкин. Бундан ташкари масофали таълимнинг ривожланиши ахборот ва телекоммуникация технологияларнинг ривожланиши билан богликдир.

Педагогические науки

Хозирги замон талабига тулик жавоб берадиган мутахассисни тайёрлаш бу - давр талабидир. Хрзирги вактда республикамизда ёш авлодни тарбиялаш укитиш билим бериш замонавий ахборот технологияларга якиндан ёндашиш хамда янги техника ва технологиялар билан ишлашни ургатиш максадида жуда куп ижобий ишлар амалга оширилиб борилмокда. Улардан асосийси "Масофадан укитиш техника ва технологияси"дир. Шу нуктаи назардан ёш авлодни масофадан укитиш тизимига тайёрлаш боскичларини куйидаги куринишда амалга ошириш мумкин.

Хозирги ахборот технологиялар жадал ривожланиб бораётган даврда масофавий укитиш катта ахамият касб этмокда. Чунки таълимнинг бу тури шу пайтгача мавжуд булган таълим турларидан узининг айрим ижобий томонлари билан ажралиб туради. МУнинг кундузги ва бошка таълим турларидан фаркли жихати шундаки мазкур таълим турига жуда кенг ахоли оммасини жалб килиш мумкин. МУ узида кундузги ва сиртки таълим турларининг ижобий хусусиятларини мужассам этади

Шу жихатларига кура МУ хозирги кундаги истикболли таълим турларидан бири хисобланади. МУ асосида таълим бериш учун укиш истагида булган ахолининг муайян кисмини таълим муассасаси жойлашган ерга йигиш шарт эмас. Иккинчидан тингловчи ёки укувчи томонидан ортикча сарф -харажат килиш зарурати булмайди. Учинчидан бу таълим турига жалб килинувчиларнинг ёш чекланишларини истисно килиш мумкин. МУга жалб килинувчи контингентни куйидаги ижтимоий гурухларга мансуб булган шахслар ташкил килиши мумкин:

>иккинчи олий ёки кушимча маълумот олиш малака ошириш ва кайта тайёргарлик уташ истагида булганлар;

>минтакавий хокимият ва бошкарув рахбарлари;

>анъанавий таълим тизимининг имкониятлари чекланганлиги сабабли маълумот олаолмаган ёшлар;

>уз маълумот макомини замонавий талаблар даражасига кутариш истагида булган фирма ва корхоналар ходимлари;

>иккинчи параллел маълумот олишни хохлаган тингловчилар; >марказдан узокда кам узлаштирилган минтакалар ахолиси; >эркин кучибюриши чекланган шахслар; >жисмоний нуксонлари булган шахслар; >харбий хизматда булган шахслар ва бошкалар.

"Таълим тугрисида"ги Узбекистон Республикаси конуни ва "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури" максад ва вазифалари боскичма - боскич руёбга чикарилишида замонавий ахборот технологиялари ва тизимларнинг роли мухим ахамият касб этиши хаммага аёндир. Замонавий ахборот технологияларига: мультимедиа бир тилдан иккинчи тилга таржима килиш бир алифбодан иккинчи бир алифбога утказиш компютерли тест назорати сканер технологияси интернет электрон почта Шеб - технология электрон виртуал кутубхона масофадан туриб таълим бериш такдим этиш технологияси сунъий тафаккур тизимлари ва бошкалар киради.

Фойдаланган адабиётлар:

1. Толипов У., Усмонбоева М. Педагогик технологияларнинг тадбикий асослари -Т.: 2006.

2. Ходиев Б.Ю., Голиш Л.В., Рихсимбоев О.К. Кейс-стади "Иктисодий олий укув юртидаги замонавий таълим технологияси": Илмий-услубий кулланма ("Замонавий таълим технологиялари" туркуми). - Т.: ТДИУ, 2009. - 150 бет.

© Н.А. Абдулазизова, Д.С. Закирова, 2016

УДК 370+378.14

ЗНАЧЕНИЕ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В СИСТЕМЕ НЕПРИРЫВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Н.А. Абдулазизова, Д.С. Закирова

Аннотация. В этой статье рассматривается преминение дистанционного обучения в образовательном процессе и способы улучшения результатов в ВУЗах Узбекистана.

Ключевые слова: современное образование, дистанционное обучение, передовой опыт, напрерывное образование, принцип открытности образования, информация и телекоммуникация, информационные технологии, программа Сократа.

© Н.А. Абдулазизова, Д.С. Закирова, 2016

UDC 370+378.14

VALUE OF DISTANCE LEARNING IN CONTINUING EDUCATION

N.A. Abdulazizova, D.S. Zakirova

Abstract. This article reveres usage of distance learning to learning process and its ways of improvements in our country's the its Education System.

Keywords: modern learning, distance learning, information and telecommunication, information technologies, program of Sekrat.

© N.A. Abdulazizova, D.S. Zakirova, 2016

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.