Научная статья на тему 'МАСОФАВИЙ ТАЪЛИМДА ЎҚИТИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ ТЕХНИК ВОСИТАЛАРИ ВА УЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ'

МАСОФАВИЙ ТАЪЛИМДА ЎҚИТИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ ТЕХНИК ВОСИТАЛАРИ ВА УЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

336
70
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
масофавий ўқитиш / масофавий таълимни ташкил қилиш усуллари / масофавий ўқитиш тизими / ўқув муассасасида масофавий таълим. Масофавий таълим моделлари / LMS / MOODLE / ОООК / distance learning / methods of organizing distance learning / distance learning system / distance learning in an educational institution. Distance learning models / LMS / MOODLE / OOOK

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Б.С. Ахмадалиев, Б. К. Хайриддинов

Ушбу мақолада замонавий ахборот коммуникация воситаларидан фойдаланиш ҳамда улардан оқилона фойдаланган холда талаба ва ўқувчиларга билим ва куникмалар бериш, дарсларни ташкил этиш ҳақида сўз юритилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MODERN TECHNICAL TOOLS OF DISTANCE LEARNING AND THEIR IMPORTANCE

This article deals with the use of modern information and communication tools, as well as the provision of knowledge and skills to students and the organization of lessons, using them wisely

Текст научной работы на тему «МАСОФАВИЙ ТАЪЛИМДА ЎҚИТИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ ТЕХНИК ВОСИТАЛАРИ ВА УЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ»

МАСОФАВИЙ ТАЪЛИМДА УЦИТИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ ТЕХНИК ВОСИТАЛАРИ ВА УЛАРНИНГ А^АМИЯТИ

Б.С. Ахмадалиев

Тошкент вилояти Чирчщ давлат педагоигка инситути у;итувчиси

Б. К. Хайриддинов

Тошкент вилояти Чирчи; давлат педагоигка инситути талабаси

АННОТАЦИЯ

Ушбу ма;олада замонавий ахборот коммуникация воситаларидан фойдаланиш хдмда улардан о;илона фойдаланган холда талаба ва укувчиларга билим ва куникмалар бериш, дарсларни ташкил этиш х,ак;ида суз юритилган.

Калит сузлар: масофавий у;итиш, масофавий таълимни ташкил ;илиш усуллари, масофавий у;итиш тизими, у;ув муассасасида масофавий таълим. Масофавий таълим моделлари, LMS, MOODLE, ОООК

MODERN TECHNICAL TOOLS OF DISTANCE LEARNING AND THEIR

IMPORTANCE

B. S. Ahmadaliev

Teacher of Chirchik State Pedagogical Institute, Tashkent region

B. K. Khayriddinov

Student of Chirchik State Pedagogical Institute, Tashkent region

ABSTRACT

This article deals with the use of modern information and communication tools, as well as the provision of knowledge and skills to students and the organization of lessons, using them wisely.

Keywords: distance learning, methods of organizing distance learning, distance learning system, distance learning in an educational institution. Distance learning models, LMS, MOODLE, OOOK

Мактабда укитиш методикасиузгармаса, таълим сифати хам, мазмуни хам, мухит хам узгармайди.

Ш.М.Мирзиёев

КИРИШ

Замонавий ахборот ва коммуникация технологиялари воситаларини таълим жараёнига кириб келиши анъанавий укитиш усулларига кушимча равишда янги укитиш шакли - масофавий укитиш яратилишига омил булди.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Масофавий укитиш - энг яхши анъанавий ва инновацион методлар, укитиш воситалари ва формаларини уз ичига олган сиртки ва кундузги таълим сингари ахборот ва телекоммуникация технологияларига асосланган таълим формасидир.

Масофавий укиш - бу янги ахборот технологиялари, телекоммуникация технологиялари ва техник воситаларига асосланган таълим тизимидир. У таълим олувчига маълум стандартлар ва таълим конун-коидалари асосида укув шартшароитлари ва укитувчи билан мулокотни таъминлаб бериб, укувчидан купрок мустакил равишда шугулланишни талаб килувчи тизимдир. Бунда укиш жараёни таълим олувчини кайси вактда ва кайси жойда булишига боглик эмас.

Масофавий таълим - масофадан туриб укув ахборотларини алмашувчи воситаларга асосланган, укитувчи махсус ахборот мухит ёрдамида, ахолининг барча катламлари ва чет эллик таълим олувчиларга таълим хизматларини курсатувчи таълим мажмуаидир.

Масофавий укитиш тизими - масофавий укитиш шартлари асосида ташкил этиладиган укитиш тизими. Барча таълим тизимлари сингари масофавий укитиш тизими узининг таркибий максади, мазмуни, усуллари, воситалари ва ташкилий шаклларига эга.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Замонавий технологиялар масофавий олий педагогик таълимни янгича ташкил килинишига асос яратади. Бундай таълимда педагоглар, компьютер дастурчилари ва мутахассислари ёрдамида янги укитиш курсларини яратишлари лозим булади. Замонавий таълим тизими укитувчидан масофавий укитиш тизимига тайёр булмогини, яъни илгор укитиш технологияларни

(Интернет, Кейс, ТВ - технологиялар ва хк.) узлаштирган булишини такозо этмокда.

Масофавий таълимда талаба ва укитувчи фазовий бир-биридан ажралган холда узаро махсус яратилган укув курслари, назорат шакллари, электрон алока ва Интернетнинг бошка технологиялари ёрдамида доимий мулокотда буладилар. Интернет технологиясини куллашга асосланган масофавий укитиш жахон ахборот таълим тармогига кириш имконини беради, интеграция ва узаро алока тамойилига эга булган мухим бир туркум янги функцияларни бажаради.

Масофавий укитиш барча таълим олиш истаги булганларга уз малакасини узлуксиз ошириш имконини яратади. Бундай укитиш жараёнида талаба интерактив режимда мустакил укув-услубий материалларни узлаштиради, назоратдан утади, укитувчининг бевосита рахбарлигида назорат ишларини бажаради ва гурухдаги бошка «вертикал укув гурухи» талабалари билан мулокотда булади.

Олий таълим муассасасини бошкаришни автоматлаштириш, укув жараёнига ахборот-коммуникация технологияларини (АКТ) жорий этиш Узбекистон Республикаси Президенти томонидан тасдикланган "2017 - 2021 йилларда Олий таълим тизимини комплекс ривожлантириш дастури"нинг энг асосий йуналишларидан бири хисобланади.

Айни вактда, мазкур йуналиш буйича XXI аср талабларига мос келувчи концептуал карашлар мавжуд булмаганлиги сабабли олий таълим муассасаларининг айрим фаолиятларидагина ахборот тизимларини жорий этилганини куришимиз мумкин. Олий таълим муассасаси фаолиятини тулик ахборотлаштириш олий таълим тизимидаги янги ислохотлар хисобига мураккаблашиб, баъзи норматив-хукукий хужжатларга тегишли узгартиришлар киритилишини такозо этмади. Бунинг учун ахборотлаштиришнинг энг биринчи вазифаси мавжуд жараёнларни реинженеринг килишдан иборат булади. Ушбу йуналишда Жанубий Корея, Буюк Британия, Дания, ва Россия каби давлатларнинг тажрибаси урганилганда, ахборотлаштиришнинг асосий максади биринчи навбатда таълим сифатини оширишга каратилган булса, кейинги уринда жараёнларни автоматлаштириш оркали олий таълим муассасаси ходимлари ва профессор-укитувчилари фаолиятида куп такрорланадиган вазифалар учун кетадиган вактни тежашга каратилган. Таълим сифатини оширишда асосий эътибор таълим контентларини яратиш ва улардан очик фойдаланишни ташкил этишга каратилган.

Масофавий таълимда турли таълим моделлари кулланилади, бирок уларнинг барчасига хос бир хусусият мавжуд, бу хам булса, унда барча укувчи ва укитувчилар масофа жихатидан ажратилишидир.

Барча таълим турлари каби масофавий таълимнинг хам хар хил моделлари мавжуд. Бу таълим жараёнининг куйидаги асосий таркибий кисмлари: фан мазмунининг баёни; укитувчилар билан узаро бевосита ва билвосита мулокот; амалий топширикларнинг бажарилиши; талаба билимини назорат килиш ва бахолашдан иборат булади. Х,ар бир модел шу каби таркибни хамда уни амалга оширувчи технологияларни куллайди. масофавий таълимнинг турли моделлари нафакат кулланиладиган технологиялар, балки бошкарилиш даражаси, укитувчи ва укувчиларнинг масъулияти билан хам фаркланадилар. Айрим моделларда укитувчилар ва таълим муассасаси, худди анъанавий таълим тизими аудиторияларида укитилганидек, таълим жараёнини бошкариш функциясини тулик саклаб колади. Бошка турларида эса, таълимни бошкариш таълим олувчиларга утади.

Масофавий таълим тизими оркали кадрлар тайёрлаш сифатини ошириш, тингловчилар учун масофавий малака ошириш имкониятини яратиш, таълимнинг турли интерактив шаклларини бир-бирига якинлаштиришга эришиш мумкин. Бугунги кунда хорижда масофавий таълимдан шахсий режа асосида уйдан туриб билим олиш, университет томонидан тайёрланган видео дарслардан фойдаланиш, ишлаб чикаришдан ажралмаган холда таълим олиш, шунингдек бир вактнинг узида кушимча тарзда бошка йуналишларда таълим олиш ва шахсий кизикишлари буйича салохиятини ошириш тажрибаси кенг татбик килинмокда. Юртимиз таълим муассасаларида жорий килинаётган ахборот-коммуникация технологиялари инфратузилмаси хам келажакда бу каби имкониятлардан фойдаланишга хизмат килади.

ХУЛОСА

Юкоридагиларни хулоса килиб шуни айтиш мумкинки, масофавий таълим комплексини таълим муассасаларига жорий этилиши хар томонлама фойда келтиради. Олий таълим тизимида бу комплексни жорий килиш учун барча шарт-шароитлар мавжуд. Республика микёсидаги барча Олий таълим масканлари (ОТМ) компьютер, ахборот ва коммуникация технологиялари билан яхши таъминланган. Уларнинг барчаси Интернет тармогига уланганлар. Ушбу технологияларни таълим тизимига кенг жорий этиш ОТМлари олдига куйилган куп муаммоларни уз пайтида хал этишга ёрдам беради. Хрзирда

фанларни компьютерлардан фойдаланиб укитиш мухим ахамият касб этмокда. Компьютер технологияларининг имкониятларидан укувчиларни шахсга йуналтирилган ривожланишини, ижодий кобилиятларини ривожлантиришда самарали фойдаланиш мумкин. Педагоглар компьютердан дарсга методик материалларни тайёрлашдагина эмас, балки фанни укитишда зарур компьютер дастурларидан фойдаланишда, укувчилар билан индивидуал ишлаш жараёнида хам фойдаланадилар. Яна шуни айтиб утиш керакки, видеоконференция технология асосидаги масофавий укитиш усули юкори сифатли канал, махсус курилмаларни талаб килганлиги сабабли масофавий укитишнинг бошка усулларига нисбатан молиявий жихатдан бирмунча купрок маблаг талаб этадиган усуллардан хисобланади.

REFERENCES

1. "Халкаро молия ва хисоб" илмий электрон журнали. № 3, июнь, 2018 йил

2. 20.04.2017й. П^-2909-сон "2017 - 2021 йилларда Олий таълим тизимини комплекс ривожлантириш дастури

3. Масофали укитиш назарияси ва амалиёти. монография А. А. Абдукадиров, А. Х. Пардаев; ред. М. Содикова. - Т. Узбекистон республикаси фанлар Академияси " ФАН , 2009. - 145 с

4. Абдукодиров А.А., Пардайев А.Х. Масофали укитиш назарияси ва амалиёти. - Т.: Фан, 2009.145 б.

5. Аюпов Р.Х.,Шаякубов Ш.Ш. Интерфаол таълим усуллари ва воситалари.Т.: ТМИ, 2016 й..164 б.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.