Научная статья на тему 'Use of anabolic preparation of plant origin in treatment of tuberculosis'

Use of anabolic preparation of plant origin in treatment of tuberculosis Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
61
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Табриз Н.С.

Изучена эффективность анаболического препарата растительного происхождения «Экдифит» в лечении больных туберкулезом легких. Установлено, что препарат «Экдифит» в комплексном лечении туберкулеза оказывая анаболическое, адаптогенное и стимулирующее действие на больных, повышает ее эффективность.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ АНАБОЛИЧЕСКОГО ПРЕПАРАТА РАСТИТЕЛЬНОГО ПРОИСХОЖДЕНИЯ В ЛЕЧЕНИИ ТУБЕРКУЛЕЗА

The efficiency of anabolic preparation of plant origin «Ecdifït» in treatment of the patients with tuberculosis lungs was investigated. It was established, that «Ecdifït» preparation in complex treatment of tuberculosis rendering anabolic, adaptogenic, and stimulating action on the patients, increases its efficiency.

Текст научной работы на тему «Use of anabolic preparation of plant origin in treatment of tuberculosis»

SUMMARY

S.E. TURSYNBAYEV POSTINFECTIOUS DAMAGE OF BLOOD VESSELS IN DRUG ADDICTS

The Almaty state medical institute of advanced training of doctors, Almaty city

The clinical investigation of 258 patients was carried out with the aim of studying the frequency of vessels damage among drug addicts and its part in structure of all vascular damages. 125 of them were treated at the drug- abuse clinic, and 133 patients at the departments of vascular surgery and surgical infections.

It was revealed that there were the damages of blood vessels in drug addicts with parenteral injection of drugs in 100 % of cases, but they were admitted to the surgical hospital only at complicated stage. The skin-vascular fistulas locate in axillar region in 64 % of cases, but fistulas of this localization give less vascular complications. «Shafts» locate in inguinal regions in 70,6% of patients, and locate in axillar regions only in 8,2%, from the number of patients hospitalized into surgical hospital. It shows that vascular complications often appear in drug addicts at the stage of skin-vascularfistula formation of the femoral localization.

Н.С. Т6БР1З

0С1МД1КТЕН ЖАСАЛГАН АНАБОЛИКАЛЫК Д6Р1Н1 ТУБЕРКУЛЕЗД1 ЕМДЕУДЕ КОЛДАНУ

Караганды мемлекеттк медицина академиясы, Караганды каласы

Маныздылыгы. 90-шы жылдардыц басындагы дагдарыс туберкулез бойынша жагдайдыц бiршама нашарлауына алып келдк 1995-1998 жылдар аралыгында сыркаттылыктыц есу каркыны 12,4 - 30,1 %-ды курады, сол сиякты туберкулезден болган елiм-жiтiм керсеткш де бiршама естк Осы себепт 1998 жылы Кр президентшщ жарлыгымен ДД¥ туберкулезбен кYресу стратегиясы енпзтт, нэтижесiнде соцгы алты жылдыц шшде сыркаттылык (15,2%-га) жэне елiм-жiтiм (17,2%-га) керсеткiштерi туракты тYPде темендедi. Бiрак, елiмiзде эпидемиологиялык керсетмштердщ жаксаруына карамастан, туберкулездщ клиникалык курылымында ершiмелi, келемдi процестердщ есуi, наукастардыц емге немкурайлы карауы жэне туберкулезге карсы дэртерге тезiмдiлiктщ есуi, наукастар емшщ нэтижелтИн жогары децгейге кетеруге ыкпал жасамады, мысалы, туберкулездщ жаца окигаларыныц «жазылу» керсеткiшi 70%-дан аспай тур [1]. Жогарыда аталган мэселелерге байланысты туберкулез емшщ нэтижелiлiгiн кетеру Yшiн этиотропты дэрiмен катар патогенетикалык эсер беретш дэрiлердi колдану мацызды болып табылады. Осындай эсердi туберкулез наукастарына гипотрофия, анорексия, астения, айкын интоксикация кезшде, анаболикалык стероидтарды тагайындау аркылы кол жетюзуге болады [2,3].

Соцгы жылдары есiмдiктен жасалган улы эсерi аз анаболикалык, адаптогендi, стимуляциялык жэне тонусты кетеретiн эсерi бар фитодэрiлер дэртерлердщ кецтш аударуда. Гылыми ендiрiстiк орталык «Фитохимия» акционерлiк когамында тэжiлi тYЙмебас сiршдiсшщ негiзiнде анаболикалык, адаптогендi, стимуляциялык жэне тонусты кетеретiн касиетi бар «Экдифит» дэрiсi дайындалган [4].

Караганды облыстык туберкулезге карсы диспансерiнде жYргiзiлген клиникалык сынактыц (1 кезец) барысында «Экдифит» дэрiсшщ туберкулез наукастарын емдеу кезшде адам агзасына кауiпсiз, улы эсер жасамай, анаболикалык, адаптогенд^ тонусты кетеретш жэне стимуляциялык эсер етет^ аныкталды [ 5].

Бул жумыстыц максаты есiмдiктен жасалган анаболикалык дэрi «Экдифиттi» туберкулездщ комплекстi емiне косу аркылы наукастар емшщ нэтижелттн кетеру мYмкiндiгiн зерттеу болып табылады.

Материалдар мен эд^тер. Койылган максаттарды шешу Yшiн екi топ наукастарына тексеру жYргiзiлдi. Негiзгi топка 50 наукас енгiзiлдi, олардыц комплекстi емiнде «Экдифит» дэр^ колданылды, бакылау тобында «Экдифит» дэр^н кабылдамаган 50 наукас болды.Ем топта да эйелдер саны басым болды - 29 (58±6,98%) непзп топта, 27 (54±7,05 %)бакылау тобында, ерлер саны тиiсiнше - 21 (42±6,98%)

, "~ ~ ~ „ ..„. „.,.,„ N. Батыс Казахстан медицина журналы №2 (18) 2008 Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г. ' ___' '

жэне 23 (46±7,05%) болды. Наукастардыц орташа жасы негiзгi топта - 31,0±1,20, бакылау тобында -31,2±1,31, р>0,05.

Клиникалык тYPлер iшiнде eкпенiц инфильтратты туберкулезi басым болды - 76±6,04% негiзгi жэне 80±5,66% бакылау топта (кесте 1). Негiзгi топтыц 46 (92±3,84%) жэне бакылау тобыныц 45 (90+4,24%) наукастарында туберкулез ауруыныц эртYрлi белгiлерi байкалды. Кесте 1

Туберкулез клиникалык тYрлерiнiи курылымы

Клиникалык тYPлер Негiзгi топ Бакылау тобы

абс % абс %

Диссеминацияланган екпе туберкулез! 1 2±1,98 2 4±2,77

Инфильтратты екпе туберкулез! 38 76±6,04 40 80+5,66

Казеозды пневмония 4 8±3 84 3 6±3,37

Каверналы екпе туберкулез! - - 1 2±1,98

Фиброзды-каверналы екпе туберкулез! 7 14±4,91 4 8±3,84

Барлыгы 50 100 50 100

Тексеруге алган топтар наукастарыныц екпе рентгенограммаларында кeлемдi процестер кездест1 (кесте 2). ©кпедеп деструкциялык eзгерiстер екi топта да бiрдей жиiлiкте кездестi (транше 94±3,36% жэне 88±4,60%). Кесте 2

Туберкулез процесшщ кeлемдiлiгi

Топтар Наукастар Бeлiк 2 бeлiк ©кпе 2 eкпе

саны абс % абс % абс % абс %

Непзп 50 12 24±6,04 10 20±5,66 10 18±5,43 19 38±6,86

Бакылау 50 12 24±6,04 8 16±5,18 12 24±6,04 18 36±6,79

Емнщ басында бактерия белу негiзгi топ наукастарыныц 70+6,48% жэне бакылау тобыныц 64+6,79%-да кездестi, туберкулез микобактериясыныц дэрiге тeзiмдiлiгi негiзгi топта 74+6,20%-ды, бакылау тобында 66+6,70%-ды курады (кесте 3). Перифериялык кандагы eзгерiстер негiзгi топта 39 (78±6,63%) жэне бакылау тобында 35 (70+6,48%) наукаста байкалды. ЖYргiзiлген биохимиялык кан зерттеулерi жалпы белоктыц тeмендегенiн кeрсеттi - 14 (28±6,35%) непзп жэне 12 (24±6,04%) бакылау топта, баска гарсетюштер калыпты децгейде болды.

Кесте 3

Дэр^е тeзiмдiлiктiи сипаты

Топтар

Негiзгi

Наукастар саны

50

HRES HES HS Н жэне S

абс % абс % абс % абс %

32 64±6,79 2 4+2,77 1 2+1,98 2

4±2,77

Бакылау

50

31 62±6,86

2

4±2,77

Ескерту: Н - изониазид, R - рифампицин, Е - этамбутол, S - стрептомицин

Сонымен, зерттеуге алынган топтардыц барлыгы дерлiк бiрдей болды, жынысы, жасы, клиникалык тYрлерi, процестщ кeлемдiлiгi, бактерия бeлу жиiлiгi жэне дэрiге тeзiмдiлiк сипаты бойынша дэлелдi айырмашылыктар болган жок, бул топтар арасындагы емнщ нэтижелiлiгiн объективтi багалауга жэне салыстыруга мYмкiндiк бередi.

Екi топ наукастарына бiрдей туберкулезге карсы дэрiлер комбинациясы тагайындалды (кесте 4).

«Экдифит» дэрiсi тэулiгiне 2 рет, тацертец жэне кешке ашкарынга тагайындалды. ^абылдау узактыгы - 14 кYн.

Зерттеу нэтижес жэне оны талдау. Ем нэтижесне талдау жасау комплекстi емге eсiмдiктен жасалган анаболикалык дэрi «Экдифит» косылган туберкулез наукастарында жагымды клиника-рентгенологиялык жэне лабороториялык eзгерiстердi аныктады. Экдифиттщ эсерiнен симптоматикалык эффект кыска мерзiмде пайда болып, жeтел, какырык бeлу жэне де баска ауру белплер^ катаральд1

31 Батыс фаац^т медицина журнмы №2 (18) 2008 ж./Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г.

езгерютер Te3ipeK жогалды (кесте 5). Ем аякталганнан кейiн салмак косу Heri3ri топта 41 (82±5,43%) жагдайда, бакылау топта 26 (52±7,07%) жагдайда кездестi, р<0,01. Емнен 1 ай еткен соц салмак косу Heri3ri топтыц 42 (84+5,18%) жэне бакылау тобыныц 13 (26+6,20%) наукасында кездестi, р<0,05. Кесте 4

Стандартты химиотерапия тYрлерi

Химиотерапия тYрлерi Негiзгi топ Бакылау тобы

абс % абс %

1 категория 11 22±5,86 12 24±6,04

2 категория 11 22±5,86 10 20±5,66

4 категория 4 8±3,84 4 8±3,84

ДОТС+ 24 48±7,07 24 48±7,07

Барлыгы 50 100 50 100

Кесте 5 «Экдифит» дэрюн кабылдаган сои жэне 1 айдан кейшп ауру белг1лер1н1н жогалу динамикасы

Непзп Бакылау

Ауру белгiлерi Емге дейiн Емнен кейш % Емнен 1 ай еткен соц% Емге Емнен дейш кейiн % Емнен кейiн %

Жетел 44 21,5±6,09 56,8±7,47*** 45 6,7±3,73 20,0±5,96

Какырык белу 43 34,9±7,27** 69,8±7,00*** 42 7,1±3,95 31,0±7,14

Кеуденщ ауырсынуы 18 44,4±1,65* 83,3±8,79* 21 14,3±7,63 47,6±10,89

Ентiгу 22 31,8±9,93 68,2±9,93* 22 13,6±7,30 36,4±10,25

Дене кызуыныц кетерiлуi 19 73,7±10,1 94,7±5,1 20 50±11,18 85±7,98

Арыктау 27 48,1±9,61 88,9±6,04** 25 24±8,21 44±9,92

6лсiздiк 37 29,7±7,51 45,9±8,19 38 15,8±5,91 44,7±8,06

Тэбеттiц темендеу1 21 57,1 ±10,80** 71,4±9,86* 24 12,5±6,75 37,5±9,88

¥йкыныц нашарлауы 8 50±1,76 87,5±11,69 6 33,3±19,2 66,7±19,24

Тершецдк 24 83,3±7,61** 0 22 36,4±9,97 0

Сырылдар 25 40±9,80 60±9,80 24 20,8±8,28 33,3+9,6

Барлыгы 46 15,2±5,29 32,6±6,91 45 4,4±3,06 15,6±5,50

Ескерту: * р<0,05, **р<0,01, ***р<0,001 - емнен кейшп топтар арасындагы параметрлер айырмашылыктарыныц дэлелдiгi

Клиникалык зерттеу барысында наукастардыц жалпы жэне биохимиялык кан анализдер1 зерттелдi. Дэрiнi кабылдап болган соц негiзгi топта патологиялык езгерiстерi бар 39 наукастыц 20-да (51,3±8,0%) жэне 1 айдан кейiн 24-де (б1,5±7,79%) гемограммасы калыпка келсе, бакылау тобында патологиялык езгерiсi бар 36 наукастыц 11-де (31,3±7,84%) жэне 18-де (51,4±8,45%) калыпка келдг Биохимиялык кан анализшщ динамикасын зерттегенде 1 айдан кейш негiзгi топтыц 50%-да жэне бакылау тобыныц 25%-да жалпы белок калыпка келдi. Наукастарга «Экдифит» дэрiсiн кабылдар алдында жэне одан кейшп эрбiр ай сайын какырыкты туберкулез микобактериясына бактериоскопиялык зерттеулер жасалды. Бактериоскопиялык зерттеулердщ нэтижесi туберкулез микобактериясын белетiн негiзгi топтагы 36 жэне бакылау тобындагы 32 наукаста аныкталды. Емнщ нэтижесiнде бактерия белудщ токтаганы 28 (80,0±6,76%) негiзгi жэне 16 (50,0±8,84%) бакылау топ наукастарында тiркелдi, р<0,01. Туберкулездщ комплекстi емшде «Экдифит» дэрiсiн колдану екпедегi кабыну езгерютершщ тезiрек жазылуына ыкпал етт^ мысалы, инфильтрацияныц жартылай сорылуына, тыгыздалуына жэне ыдырау куысыныц жабылуы жэне кiшiреюi негiзгi топта тексеруге алынган 32 наукастыц 29-да (90,6±5,16%), бакылау тобында 32 наукастыц 20-да (62,5±8,56%) аныкталды (р<0,01).

, I ""~ - оЛ/.о Батыс Казахстан медицина журналы №2 (18) 2008 ж. 32 Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г. ' ____

Корытынды. Сонымен, «Экдифит» дэрiсiн туберкулездщ комплекстi емше косу, наукастарга анаболикалык, адаптогендi жэне стимуляциялык эсер жасап, оныц нэтижелтИн KepceTTi. ддебиеттер:

1. Исмаилов Ш.Ш. Актуальные проблемы по контролю над туберкулезом в Казахстане. Международная конференция «Глобальный контроль за туберкулезом в странах Центральной Азии». Алматы, 2007, С. 28-30

2. Перельман М.И., Корякин В.А., Протопопова Н.М. Фтизиатрия, 1996, С, 17-23.

3. Ященко Б.П., Бальцева Л.Б. Анаболические стероидные препараты в комплексном лечении и реабилитации больных с впервые выявленными деструктивными формами туберкулеза легких. Туберкулез: респ. междувед. сб. 1981, выпуск 13, С. 8-11.

4. Рахимов К.Д. Фармакологическое изучение природных соединений Казахстана. Алматы, «Атамура», 1999,271 с.

5. Табриз Н.С., Шаймерденова А.К., Бейсеналинова Ж.С., Альжанов С.С., Карилхан И., Адекенов С.М. Клиническое испытание препарата «Экдифит» в фтизиатрической практике // Фармацевтический бюллетень. 2007, №1-2, С. 35-36.

РЕЗЮМЕ

Н.С. ТАБРИЗ

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ АНАБОЛИЧЕСКОГО ПРЕПАРАТА РАСТИТЕЛЬНОГО ПРОИСХОЖДЕНИЯ В ЛЕЧЕНИИ ТУБЕРКУЛЕЗА

Карагандинская государственная медицинская академия, г. Караганда

Изучена эффективность анаболического препарата растительного происхождения - «Экдифит» в лечении больных туберкулезом легких. Установлено, что препарат «Экдифит» в комплексном лечении туберкулеза оказывая анаболическое, адаптогенное и стимулирующее действие на больных, повышает ее эффективность.

SUMMARY

N.S. TABRIZ

USE OF ANABOLIC PREPARATION OF PLANT ORIGIN IN TREATMENT

OF TUBERCULOSIS

Karaganda state medical academy, Karaganda city

The efficiency of anabolic preparation of plant origin - «Ecdifit» in treatment of the patients with tuberculosis lungs was investigated. It was established, that «Ecdifit» preparation in complex treatment of tuberculosis rendering anabolic, adaptogenic, and stimulating action on the patients, increases its efficiency.

33 Батыс Цыпуты медицина журналы №2 (18) 2008 ж./Медицинский журнал Западного Казахстана №2 (18) 2008 г.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.