Научная статья на тему 'Тұрғылықты жері анықталмаған туберкулез науқастарының әлеуметтік-клиникалық сипаттамасы және емінің тиімділігі'

Тұрғылықты жері анықталмаған туберкулез науқастарының әлеуметтік-клиникалық сипаттамасы және емінің тиімділігі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
53
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — М. Т. Қожамұратов

It was studied the socially-clinical characteristic and treatment effectiveness of tubercular patients without a certain residence, it is established that among them often there are idle men, infringers of modes of the treatment, suffering accompanying disease, the core alcoholism, the having expressed clinical signs of disease of the man, the specified factors have made negative impact on efficiency of treatment and regress of clinical and radiological signs was low.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE SOCIALLY-CLINICAL CHARACTERISTIC AND TREATMENTEFFECTIVENESS OFTUBERCULAR PATIENTS WITHOUT CERTAIN PLACE OF RESIDENCE

Изучена социально-клиническая характеристика и эффективность лечения больных туберкулезом без определенного места жительства. Установлено, что среди этой категории больных часто встречаются неработающие мужчины, нарушители режимов лечения, страдающие сопутствующим заболеванием, в основном алкаголизмом, имеющие выраженные клинические признаки заболевания. Указанные факторы оказали отрицательное влияние на эффективность лечения, регрессия клинических и рентгенологических признаков была низкой.

Текст научной работы на тему «Тұрғылықты жері анықталмаған туберкулез науқастарының әлеуметтік-клиникалық сипаттамасы және емінің тиімділігі»

М. Т. Кожамуратов

Т¥РРЫЛЬЩТЫ ЖЕР1 АНЫКТАЛМАРАН ТУБЕРКУЛЕЗ НАУКАСТАРЫНЫЦ 8ЛЕУМЕТТ1К-КЛИНИКАЛЫК СИПАТТАМАСЫ ЖЭНЕ ЕМ1НЩ ТИ1МД1Л1Г1

Караганды мемлекеттiк медицина университетi, фтизиатрия кафедрасы

6леуметтiк жэне психикалык бешмделу мэселесi фтизиатрия саласындары емдеу-сауыктыру жумысыныч бiр курамдас бвлiгi болып табылады. Ерекше мачызды мэселе арнайы пси-хоэмоциялык взгерiстердiч тэн болуымен жYретiн туррылыкты жерi аныкталмаран юсшермен жумыс жасаран кезде болады. Бул взгерiстер олардыч кYPделi тiршiлiк ахуалыныч жеке бастарыныч деформациялануына, психикалык ауруларра немесе стресстерге экелiп соруы мYмкiн [1]. 6леуметтiк-дезадаптацияланFан туберкулез адамдарында эпидемиологиялык аурудыч таралуы мYмкiн, бул ауру жаFдайлары квбiнесе туберкулездiч екiншiлiк тYрiмен жYредi. Бул аурудыч негiзгi маFынасы болып, вмiр турмысыныч сипаттамасы жэне эртYрлi аурулардыч салдарынан иммунитетщ твмендеуi болып табылады [2].

Жумыстыч максаты турFылыкты жерi аныкталмаFан вкпе туберкулезi наукастарыныч элеуметтiк-клиникалык сипаттамасын жэне ем^ч тиiмдiлiгiн зерттеу болып табылады.

Жумысты жYргiзу Yшiн КараFанды облыс-тык туберкулезге карсы диспансерде 2011-2012 жылдары ем алFан 108 наукас карастырылды. Бул наукастардыч 53-i турFылыкты жерi аныкталмаFандар (негiзгi топ), ал 554 мекен жайы бар наукастар (бакылау тобы).

ТурFылыкты жерi аныкталмаFан - 27 (50,9±6,9%) наукас 2 санатта, ал 26 (49,1±6,9%) наукас 4 санатта ем алFан, ал бакылау тобыныч 27 (49,1±6,7%) наукасы 2 санатта жэне 28 (50,9±6,7%) наукасы 4 санатта ем алFандар.

К,арастырылFан наукастардыч жасы 18-75 жас аралыктарында болды. БакылауFа алынFан наукастардыч жыныстык курылымына сипат жа-саFанда ею топта да эдеттегiдей ер юсшер саны басым болды, негiзгi топта - 43 (81,1±5,4%) ба-

Туберкулездiч кли1

кылау тобында - 34 (61,8±6,6%), эйелдер тшсш-ше - 10 (18,9±5,4%) жэне 11 (38,2±6,6%), деген -мен негiзгi топтаFы ерлер саны, бакылау тобына караFанда дэлелдi тYPде жоFары болды, р<0,05.

блеуметлк жаFдайлары бойынша турFы-лыкты жерi аныкталмаFан барлык наукастар (100%) жэне бакылау тобыныч 28 (50,9±6,7%) наукасы жумыссыз болды, р<0,001, сол сиякты бакылау тобында 6 (10,9%) наукас зейнеткер, 1 (1,8%) мYгедек, 20 (36,4%) эртYрлi жумыс iстейтiндер болды. Негiзгi топтыч 17 (32,1±6,4%), бакылау тобыныч 2 (3,6±2,5%) наукасы абактыда болып келгендер, р<0,001.

Аурудыч клиникалык курылымы кестеде берiлген, 1-шi кестеде кврсеттгендей екi топта да вкпенiч инфильтратты туберкулезiмен ауыратын наукастар саны басым болды, непзп топта -58,5% жэне бакылау тобында - 61,9%. бкпеыч фиброзды-каверналы туберкулезiмен ауыратын наукастардыч да Yлес салмаFы жоFары болды, транше 37,7% жэне 30,9%, бул клиникалык турлер бойынша топтар арасында дэлелдi айырмашылык болFан жок.

Наукастардыч ем басындаFы тiркеу жаFдайлары бойынша жалпы алFанда негiзгi топта аурудыч кайталануы - 20 (37,7±6,7%), бакылау тобында - 26 (47,3±6,7%), Y3iлiстен кейiнгi ем тиiсiнше - 20 (37,7±6,7%) жэне 4 (7,3±3,5%), р<0,001, сэтсiз ем тиiсiнше 13 (24,6±5,9%) жэне 13 (23,6±5,7%), баскалар ^ркеу жаFдайы тек негiзгi топта Fана кездестi -12 (11,2±4,3%), р<0,02.

Косалкы аурулар непзп топта 100%, бакылау тобында 37 (67,2±6,3%) кездесл, р<0,001. Косалкы аурулары бойынша негiзгi топтыч наукастарында бiрiншi орында созылмалы маскYнемдiк (66,0%, бакылау тобында жок) болды, р<0,001.

Наукастардыч ем кабылдар алдындаFы субьективтi мэлiметтерi негiзгi топ наукастарында туберкулез ауруыныч эртYрлi белгiлерi, оныч iшiнде жвтел (94,3%, бакылау тобында 74,5%, р<0,001) жэне элсiздiк (65,4%, бакылау тобында 45,2%, р<0,001) басым болатынын кврсетт (кесте 2).

Рентгендiк мэлiметтер бойынша вкпедеп квлемдi деструкциялы взгерiстер непзп топта 49 (92,4±3,6%), бакылау тобында 45 (81,8±5,2%).

Кесте 1.

<; тYрлерiнiч курылымы

КлиникалыктYрлерi Непзп топ Бакылау тобы

абс. % абс. %

Шашыранды вкпе туберкулезi 2 3,8±2,6 1 1,8± 1,8

Инфильтратты вкпе туберкулезi 31 58,5±6,8 34 61,9±5,6

бкпе туберкулемасы - - 1 1,8± 1,8

Каверналы вкпе туберкулезi - - 2 3,6±2,5

Фиброзды-каверналы вкпе туберкулезi 20 37,7±6,7 17 30,9±6,2

БарлыFы 53 100 55 100

*р<0,05, **р<0,005 - емнен кешнп топтар арасындары параметрлер айырмашылырыныч дэлелi

Аурудыч клиникалык белплершщ жиiлiгi

Кесте 2.

Ауру белгiлерi Непзп топ Бакылау тобы

абс. % абс. %

Жвтел 50 94,3±3,2 41 74,5±5,9**

Кан туюру 2 3,8±2,6 2 3,6±2,5

Ен^гу 30 56,6±6,8 27 49,1±6,7

Дене кызуыныч квтер^ 11 20,7±5,6 8 14,5±4,7

ЖYдеу 10 18,8±5,4 9 16,3±5,9

блаздк 24 65,4±6,4 36 45,2±6,8*

Тэбеттщ твмендеуi 6 18,1±5,2 10 11,3±4,3

Сырылдар 26 49,1±6,9 18 32,7±6,3

Барлыры 53 100 55 100

Какырык анализ^де ТМБ микроскопия аркылы аныкталрандар непзп топта 46 (86,8±4,6%), бакылау тобында 43 (78,1±5,6%). Дэрiлерге твзiмдiлiгi бойынша негiзгi топта мультирезис-тенттiлiк 30 (56,6±6,8%), бакылау тобында 25 (45,4±6,7%) болды. Полирезистенттiлiк тиiсiнше 5 (9,4±4,0%) жэне 6 (10,9±4,2%) болды. Екiншi катардары дэрiлерге твзiмдiлiк тиiсiнше 4 (7,5±3,6%) жэне 5 (9,1±3,9%) болды.

Наукастардыч ем^щ тиiмдiлiгi Yшiн 2 са-натта ем алушылардыч 3-5 айдан кешнп, 4 санаттарылардыч 6-12 айдан кейщп мэлiметтерi алынды. Наукастар емшщ тиiмдiлiгi клиникалык белгшердщ азаюы немесе жоралуы, микроскопия эдiсiмен какырык жарындысы конверсиясыныч жилiгi жэне вкпедеп инфильтрациялык взгерк-тердщ таралуы бойынша бараланды. ЖYргiзiлген ем нэтижесiнде аурудыч клиникалык белгiлерi негiзгi топта 21,8±5,7%-ра, бакылау тобында 88,7±4,3%-ра азайды, р<0,001. Какырык конвер-сиясы негiзгi топта 22 (47,8±7,3%), бакылау тобында 25 (58,1±7,5%) болды.

Рентгендiк нэтижелерi бойынша вкпедегi инфильтраттыч жартылай сорылуы негiзгi топта 25 (47,2±6,9%), бакылау тобында 43 (78,1±5,6%) наукаста байкалды, р<0,001, про-

цесстщ вршуi непзп топта 8 (15,1±4,9%) болды, бакылау тобында вршу болран жок, р<0,005.

Сонымен, туррылыкты жерi аныкталмаран туберкулез наукастарыныч басым квпшiлiгi жу-мыссыз, емдi Y3iлiстен кейiн жалрастырран, ко-салкы аурулармен оныч iшiнде, мас^немдкпен жиi ауыратын жэне клиникалык белгiлерi айкын болатын ер кiсiлер екен аныкталды, аталран факторлар ем тшмдтИне керi эсер жасап, бул наукастарда клиникалык белплердщ жэне рент-генологиялык взгерктердщ регрессиясы твмен болды.

ЭДЕБИЕТ

1. Алексеева Л. П. Изучение нарушений личности и эмоционально-волевой сферы у лиц БОМЖ, больных туберкулезом /Л. П. Алексеева, Ю. К. Розанова, М. В. Петровская, М. В. Мартынова //Проблемы туберкулеза. - 2007. -№11. - С. 6 - 10.

2. Коломиец В. М. Ограниченная эпидемия туберкулеза вконтингентах социально-дезадаптированных лиц молодого возраста //В. М. Коло-миец, А. В. Абрамов, С. М. Кудинов //Проблемы туберкулеза. - 2006. - №3. - С. 40 - 41.

Поступила 19.10.2012 г.

M. T. Kozhamuratov

THE SOCIALLY-CLINICAL CHARACTERISTIC AND TREATMENTEFFECTIVENESS OFTUBERCULAR PATIENTS WITHOUT CERTAIN PLACE OF RESIDENCE

It was studied the socially-clinical characteristic and treatment effectiveness of tubercular patients without a certain residence, it is established that among them often there are idle men, infringers of modes of the treatment, suffering accompanying disease, the core alcoholism, the having expressed clinical signs of disease of the man, the specified factors have made negative impact on efficiency of treatment and regress of clinical and radiological signs was low.

М. Т. Кожамуратов

СОЦИАЛЬНО-КЛИНИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА И ЭФФЕКТИВНОСТЬ ЛЕЧЕНИЯ БОЛЬНЫХ ТУБЕРКУЛЕЗОМ БЕЗ ОПРЕДЕЛЕННОГО МЕСТА ЖИТЕЛЬСТВА

Изучена социально-клиническая характеристика и эффективность лечения больных туберкулезом без определенного места жительства. Установлено, что среди этой категории больных часто встречаются неработающие мужчины, нарушители режимов лечения, страдающие сопутствующим заболеванием, в основном алкаголизмом, имеющие выраженные клинические признаки заболевания. Указанные факторы оказали отрицательное влияние на эффективность лечения, регрессия клинических и рентгенологических признаков была низкой.

А. Х. Абушахманова, Г. А. Лепесбаева, Н. М. Харисова, А. Х. Шандаулов, Г. Б. Мукашева

КЭС1БИ АЛЛЕРГОЗ КЕЗ1НДЕГ1 ОРГАНИЗМНЩ иммундьщ-гормондьщ РЕАКТИВТ1Л1Г1

Караганды мемлекеттiк медицина университет

РезистенттШк^ч жасушалык жэне гуморальдык факторларын бiрiктiретiн организмыч иммундык жYЙесi нейромедиаторлык жэне гормондык эсерлердiч кешендк ыкпал етуi нэтижесiнде кызмет етедi [1, 2, 3, 4, 5]. ЖYЙке-лiк, эндокриндiк жэне иммундык жYЙелердiч вза-ра реттелуi бiркатар эксперименттiк жэне клини-калык зерттеулерде кврсетiлген [6, 7, 8, 9, 10, 11]. Организмде гормондык дисбалансты тудыра алатын стресстiк жYктемелер, улы тiтiркендiр-гiштер, экологиялык ластану сиякты факторлар гипоталамустыч кызметiн буза алады, ал гипоталамус бвлетiн рилизинг-факторлар иммундык ку-зырлы мYшеердiч морфофункциялык жардайын тiкелей бакылайтын гипофиздiч адренокортико-тропты гормоныныч биосинтезiн ынталандырады [12, 13, 14, 15, 16, 17].

Аталран жумыстыч максаты кэсiби аллер-гиялык аурулардыч дамуы YPДiсiнде организмыч нейро-гормондык жэне иммунологиялык реактив-тшИыч ерекшелiктерiн зерттеу болып табылады.

МАТЕРИАЛ ЖЭНЕ ЗЕРТТЕУ ЭД1СТЕР1

Респираторлык аллергозра шалдыккан 191 (соныч iшiнде созылмалы обструкциялык бронхит

- 95 адам, демкпе алды - 66 адам, бронх демк-песi - 30 адам) пен кэаби дерматозбен ауыратын (экзема - 18 адам, аллергиядык дерма-тит - 37 адам, есекжем - 6 адам жэне тары баскасы 5 адам) наукастар кешендi тYPде зерттелдi.

Бакылау зерттеуi ден сау, ечбек втiлiмi квп жумыскерлер тобында (34 адам) жYргiзiлдi.

Канныч сарысуындары А, М, G класстары-ныч иммуноглобулиндерi Манчини бойынша агарда моноклонды антиденелермен радиальды диффузия эдiсiмен аныкталды. Эритроциттердеп суммарлык катехоламиндердiч мвлшерi А. И. Мардарь, Д. П. Кладиенко бойынша цитохимия-лык эдкпен аныкталды. Кандары адреналиннiч мвлшерi радиоиммундык эдiсiмен арнайы диаг-ностикалык заттар жиынтыры колдануымен сцин-тилляциялык куралда «Гамма-12» аныкталды.

НЭТИЖЕЛЕР ЖЭНЕ ОЛАРДЫ ТАЛКЫЛАУ

Иммундык жуйе жардайыныч анализi бар-лык зерттелген топтарда, соныч шнде денi сау, ечбек втiлiмi квп шахтерлерде иммунитеттiч гуморальдык бвлИыч дисфункциясы мен диспро-порциясын кврсеттi. Оларда 1д А мен 1д G деч-гейлерi калыпты параметрлермен салыстырранда адаптациялык сипаттары жорарылау тенденциясы байкалды (1 кесте).

Созылмалы обструкциялык бронхитпен ауыратын наукастарда гуморальдык иммунитет факторларыныч белсендiрiлуiмен, атап айтканда негiзгi класстардыч сарысу иммуноглобиндерiнiч концентрациясыныч жорарылауымен сипаттала-тын иммундык жYЙенiч кызметтiк белсендi жар-дайы байкалды. Бул олардыч кабыну YPДiсiне катысатындырымен тYCiндiрiледi.

1 кесте.

Созылмалы обструкциялык бронхитпен ауыратын наукастардыч канындары адреналиннiч жэне иммуноглобулиндердiч катынасы

Зерттелген жумысшылардыч топтары Канныч сарысуындары орташа мвлшерi

адреналин (нг/мл) 1дА (мг/мл) ^ (мг/мл) 1дМ (мг/мл)

Ден сау ечбек втiлiмi квп кеншiлер (34 адам) 395,4 ± 11,8 2,0 ± 0,1 12,6 ± 0,5 1,2 ± 0,1

Созылмалы обструкциялык бронхитпен ауыратын наукастар (95 адам) 564,2 ± 12,9 2,3 ± 0,2 14,9 ± 0,7 1,5 ± 0,3

Демкпе алдымен аскынран созылмалы обструкциялык бронхит (66 адам) 695,1 ± 14,7* 2,6 ± 0,2 15,2 ± 0,8* 1,8 ± 0,2

Бронх демкпеамен аскынран созыл-малы обструкциялык бронхит (30 адам) 726,3 ± 15,2* 2,7 ± 0,3 15,8 ± 0,9* 1,9 ± 0,4*

р<0,05 - айырмашылыктар бакылаумен салыстырранда дурыс

*

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.