Научная статья на тему 'Тыныс алу ағзаларының туберкулезімен бірінші рет ауырған науқастардағы стандартты қысқа мерзімді химиотерапияның нәтижелілігі'

Тыныс алу ағзаларының туберкулезімен бірінші рет ауырған науқастардағы стандартты қысқа мерзімді химиотерапияның нәтижелілігі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
106
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Н. С. Тәбріз

With the aim of estimation of the effectiveness of standard short control chemotherapy on the I category 272 first revealed patients with tuberculosis of respiratory organs had been examined by WHO . The high effectiveness of use of standard short chemotherapy was determined in the first revealed patients with tuberculosis of respiratory apparatus, treated in the regime of the I category. The cessation of bacteria excretion was reached in 86,5% patients (standard 85%) in the earlier period of treatment, the positive results were registered in 86,0% of cases.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EFFICIENCY OF STANDARD SHORT CHEMOTHERAPY IN THE FIRST REVEALED PATIENTS WITH TUBERCULOSIS OF RESPIRATORY APPARATUS

С целью оценки эффективности стандартной краткосрочной контролируемой химиотерапии по I категории ВОЗ обследованы 272 впервые выявленных больных туберкулезом органов дыхания. Установлена высокая эффективность применения стандартной краткосрочной химиотерапии у впервые выявленных больных туберкулезом органов дыхания, пролечившихся в режиме I категории. Прекращение бактериовыделения достигнуто у 86,5% больных (стандарт 85%) в более ранние сроки лечения, благоприятные исходы лечения зарегистрированы в 86,0% случаях.

Текст научной работы на тему «Тыныс алу ағзаларының туберкулезімен бірінші рет ауырған науқастардағы стандартты қысқа мерзімді химиотерапияның нәтижелілігі»

Г. И. Кислюк, З. Н. Мамлина, О. В. Карапиди, М. З. Ацылбекова, У. Т. Жомартова 1991 - 2007 ЖЫЛДАР АРАЛЫРЫНДА КАРАГАНДЫ АЙМАРЫНДАРЫ ЖАЦА ТУРАН Н8РЕСТЕЛЕРДЩ АУЫРУ ДИНАМИКАСЫ

1991 - 2007 жылдар аралырында Караганды аймарындары жача туран нэрестелердiч ауыру динамикасыныч курылымы взгерiстерге ушырады. Орталык нерв жYЙесiнiч перинаталды закымдалуы жача туран кезеч^ч жетекшi патологиясы болып табылады, екiншi орында - эндокринды патология, одан кейiн -жукпалы-кабыну аурулары, анемия, гипотрофия, мерзiмiнен бурын туу. Эндокриндiк патология кврсетюш-тер^ч артуы, iрiчдi-кабыну ауруларыныч, нэрестелерде темiр тапшылык анемиясыныч Yлес салмарыныч азаюы Казакстан Республикасында ана мен баланы корраура байланысты IрI квлемдi бардарламалар енгiзiлуiне катысты взгерiстердi кврсетедi.

H. С. Ta6pi3

ТЫНЫС АЛУ АРЗАЛАРЫНЬЩ ТУБЕРКУЛЕЗ1МЕН Б1Р1НШ1 РЕТ АУЫРРАН НАУКАСТАРДАРЫ СТАНДАРТТЫ КЫСКА МЕРЗ1МД1 ХИМИОТЕРАПИЯНЬЩ Н6ТИЖЕЛ1Л1Г1

Караганды мемлекеттiк медицина академиясы

Расырлар бойы туберкулез микобакте-риясы турызатын ауру корам денсаулыры Yшiн мачызды мэселе болып келедг Осы микробпен

I,5 млрд-тан астам адамдар инфекцияланран. Казiрп кезде дYние жYЗiнде инфекциялык ауру-лардан болран влiмiнiч негiзгi себебi туберкулез болып калуда (жыл сайын 5-10 млн влiм тiркеледi) [1].

90-шы жылдардыч басынан бастап дYние жYЗi бойынша туберкулез бойынша эпидемио-логиялык жардай жаппай нашарлай бастады. Бул уакыт Совет Одарыныч ыдырауымен тутас келд^ ТМД елдерiнде элеуметтiк-экономикалык жардай-дыч нашарлауы туберкулездiч вршуiне алып кел-дi. Казакстанда 1995 жэне 1998 жылдар аралы-рында туберкулез бойынша сыркаттылык 12,4-ден 30,1%-ке дейш жорарлады, ал 1995 жылы влiм кврсеткiшi алдычры жылмен салыстырранда 44,3%-ке встi. Елдегi эпидемиологиялык жардай-дыч киындауына байланысты 1998 жылы К,Р Пре-зидентiнiч буйрырымен бYкiл Казакстан Респуб-ликасыныч аймактарына бYкiлдY-ниежYЗiлiк ден-саулыксактау уйымы (БД¥) усынран туберкулездi емдеу жэне диагностикалау эдiстерi енпз^ [2].

Туберкулезбен ауыратын наукастарды ем-деуге негiзгi орынды химиотерапия алады, оныч негiзгi эсерi наукас адамныч арзасындары мико-бактериялардыч квбеюiн тежеу болып табылады. бД¥ усынран жэне дYние жYЗiнiч квптеген ел-дерiнде апробациядан вткен кыска мерзiмдi ба-кылау химиотерапиясы, узактыры 6-9 ай 2 ке-зечнен туратын, алрашкысында 3-5 жэне жалрас-тыру кезечiнде 2-3 химиопрепаратарды бiр уакытта колданылатын стандартты ем болып табылады [3].

Бул зерттеудiч негiзгi максаты тыныс алу мYшелерi туберкулезiмен алраш рет ауырран наукастарды емдеу кезiнде БД¥ усынран стандартты кыска мерзiмдi бакылау химиотерапиясы-

ныч 1-шi категориясы бойынша журпзтеген емнiч нэтижелiлiгiн баралау болып табылады.

Койылран мiндеттердi шешу Yшiн тыныс алу мYшесiнiч туберкулезi аныкталран наука-стардары 272 - а кабылдаран 1 категория режи-м^ч кыска мерзiмдi химиотерапияныч койылран зерттеулер максатын шешу.

Зерттеуге алынрандардыч 160-i (58,2%) ерлер, эйелдер - 92 (41,8%) болды. Наукастар-дыч орташа жасы 38-дi курады.

Наукастардыч квпшiлiгi жумыссыздар -173 (16,2%), бул олардыч элеуметтiк туррыда коррансыз екенiн кврсетедi, жумысшылар - 44 (16,2%), кызметкерлер - 20 (7,3%), зейнеткер-лер - 22 (8,1%), жэне студенттер 13 (4,8%) жардайда кездестi.

Негiзгi аурудыч аскынулары 28 (10,3%) наукаста аныкталран, оныч шнде 14 (5,1%) рет вкпелк журек жеткiлiксiздiгi, 9 (3,3%) рет плеврит жэне 5 (1,8%) рет кан тYкiру жэне вкпеден кан кету байкалды.

Туберкулездiч баска аурулармен косарла-нуы - 57 (21,0%) жардайда аныкталды, олардыч шнде жиi кездесетiндерi: маскYнемдiк - 21 (7,7%), кант диабет - 6 (2,2%), асказан мен он екелi iшек ойык жарасы - 5 (1,8%), вкпеыч бейспецификалык созылмалы аурулары - 5 (1,8%) жэне психикалык аурулар - 4 (1,5%).

Анамнез жинаранда туберкулез наука-старымен катынас - 17 (6,3%) жардайда кездесл.

6кпенiч клиникалык тYрлерiнiч курылы-мында инфильтратты туберкулездiч басымды-лыры аныкталды - 210 (78,9%), сол сиякты алраш рет ауыррандар арасында вкпе туберкуле-зiнiч ауыр да, созылмалы - фиброзды-кавер-налы туберкулездiч Yлес салмары да жорары болды - 10 (3,7%) (кесте 1).

Зерттеуге алынран наукастардыч - 156 (57,4%) - да бактерия бвлу ^ркелт, калган 116 (42,6%) - да бактерия бвлу аныкталмады. ДэрЬ лерге сезiмталдык тестiсi 57 наукаска жасалды. 16 (28,1%) наукаста барлык туберкулезге карсы дэрiлерге сезiмталдык сакталран. 6 (10,5%) наукаста монорезистентттк, 23 (40,3%) наукаста полирезистентiлiк жэне 12 (21,1%) наукаста мультирезистенттшк аныкталды.

бкпедеп инфильтратты-деструкциялык взгерiстер туберкулез процесаыч армыныч ауыр-лыры мен жэне квлемдтИн аныктайды, ярни,

Кесте 1.

Клиникалык тYрлердiч курылымы

Клиникалык тYрлер абс %

6кпенiч диссеминацияланран туберкулезi 11 4,0

6кпенiч ошакты туберкулезi 7 2,6

6кпенiч инфильтратты туберку-лезi 217 79,8

Казеозды пневмония 6 2,2

6кпе туберкуломасы 1 0,4

6кпенiч фиброзды-каверналы туберкулезi 10 37

Туберкулездi плеврит 20 73

Барлыры 272 100

емыч нэтижелiлiгiне эсер етедк Мысалы, вкпеыч рентген суретшде бiр бвлк^ч закымдалуы - 117 (44,0%), ею бвлктщ закымдалуы - 50 (18,8%), бiр жак вкпенщ закымдалуы - 20 (7,5%) ею жак вкпеыч закымдалуы 59 (22,2%) жэне плевраныч закымдалулары - 20 (7,5%) жардайларда кез-дестi. бкпенщ деструкциялык взгерiстерi 152 (57,1%) наукаста аныкталды.

Наукастар каркынды кезечде ^нделкт 4 туберкулезге карсы дэрiлердi - изониозид (Н), рифампицин пиразинамид (7). этомбутол (Е) немесе стрептомицин 2 ай - 150 (55,1%) жэне 3 ай - 110 (40,5%) уакыт аралырында кабылдады. Емыч мерзiмi бактерния бвлудiч токтауына тiкелей байланысты болды, егер 2 ай каркынды кезеч емiнен кейiн бактерия бвлу токтаран жардайда наукас жалрастыру кезечде квшiрiлiп 2 негiзгi туберкулезге карсы дэрiлердi (НR) 4 ай шнде кYнделiктi немесе кYнара тэртiп бойынша кабылдады. Егер 2 ай каркынды кезеч емiнен кейiн бактерия бвлу токтамаран жардайда ем 3 айра дейiн созылды

Емыч Y3iлуiне, баска мекемелерге ауысуы-на жэне влiмге байланысты 12 (4,4%) наукас каркынды кезечде ал 34 (12,5%) наукас жалрас-тыру кезечш аяктай алмады.

Химиотерапияныч тиiмдiлiгiн баралау бактерия бвлудщ токтау жиiлiгi мен мерзiмiне жэне емшч акырры нэтижелерiне байланысты журпзшдк

Ем аякталранан кейiн какырыкта бактерия-

Бактерия бвлудiч токтау

скопиялык эдiс бойынша туберкулез микобакте-риясы 238 (92,8%) наукаста табылмаран. Бактерия бвлудщ токтау нэтижелерiн бактерия бвлушi 157 наукастыч 141-де баралау мYмкiн болды. Бактерия бвлудщ токтау мерзiмi жэне жиiлiгi 2 кесте-де келтiрiлген. Кестеде кврсеттгендей какырык журындысыныч конверсиясы ем аякталраннан кейiн 122 (86,5%) наукаста аныкталып, оныч 82 (58,2%)-де - ем 2 айдан ке^н, 29 (20,5%)-да 3 айдан кейiн жэне 11 (7,8%)-де 4 айдан кейiн нэ-тижелi болды, ал 19 (13,5%) жардайда наукастар туберкулез ауруыныч кеш табылуына жэне квп-дэрiлiк твзiмдiлiкке байланысты емнiч аярына дейiн бактерия бвлуш токтаткан жок.

Туберкулезбен ауыратын наукастардыч ем нэтижесi твмендегiдей болып тiркелдi: жазылды (сауыкты) - емыч аярындары жэне кем дегенде оныч алдындары бiр зерттеу кезiнде какырык микроскопиясы терiс нэтижелi болса; ем аяк-талды - наукас туберкулезге карсы тарайындал-ран дэрiлердiч бэр^ кабылдады, бiрак «жазылды (сауыкты)» немесе «сэтаз ем» нэтижелерiнiч белгiлерiне сэйкес келмейд^ сэтсiз ем, егер наукаста: - емыч 5-шi айында жэне одан ке^н какырык микроскопиясы оч нэтижелi болса; - ем алдындары терк нэтижелi какырык микроскопиясы, емыч каркынды кезечiнiч сочында оч нэти-желi болса; кайтыс болды - наукас кез-келген себептен ем алу кезшде кайтыс болса; ем тэр-^н бузды - наукас емш 2 ай жэне одан узак мерзiмге Yзсе; ауыстырылды - наукас баска мекемеыч бакылауына ауысып, емiнiч корытын-дысы белгiсiз болса;

Емыч нэтижесi 3 кестеде кел^ршген. Кестеде кврсетiлгендей емнiч сочында жарымды (жазылды жэне ем аякталды) нэтижелер жи

Кесте 3.

Наукастарды емдеу нэтижелерi

Ем сочы Абс %

Жазылды 119 43,7

Емi аякталды 115 42,3

Сэтсiз ем 16 5,9

Кайтыс болды 13 4,8

Ем тэр^н бузды 8 2,9

Ауыстырылды 1 0,4

Барлыры 272 100

Кесте 2.

мерзiмi жэне жиiлiгi

Наукастар саны Какырык журындысы конверсиясыныч мерзiмi, ай Конверсия жок

2 3 4 Барлыры

абс % абс % абс % абс % абс %

141 82 58,2 29 20,5 11 7,8 122 86,5 19 13,5

кездест - 229 (86,0%).

КОРТЫНДЫ

Алынран нэтижелер тыныс алу арзалары туберкулезiмен алраш рет ауырран наукастарды стандартты кыска мерзiмдi химиотерапияныч 1-шi категориясы бойынша емдеу жорарры нэтиже беретiнiн кврсетп. Бактерия бвлудiч токтауы 86,5% наукаста (стандарт 85%) кыска мерзiм шнде кол жеткiзiлiп, жарымды нэтижелер 86,0% жардайда тiркелдi.

ЭДЕБИЕТ

1. Бойерс М. Консервативное и хирургическое лечение туберкулеза и других микобактериозов /

М. Бойерс, Дж. Цвишенбергер //Проблемы туберкулеза - 1998. - №2. - С. 47 - 51.

2. Исмаилов Ш. Ш. Актуальные проблемы по контролю над туберкулезом в Казахстане //Тр. междунар. конф. «Глобальный контроль за туберкулезом в странах Центральной Азии». - Ал-маты, 2007. - С. 28 - 30.

3. Лечение туберкулеза: руководящие принципы для национальных программ, второе издание. - Женева: ВОЗ, 1997. - 210 с.

Поступила 23.08.08

N. S. Tabriz

EFFICIENCY OF STANDARD SHORT CHEMOTHERAPY IN THE FIRST REVEALED PATIENTS WITH TUBERCULOSIS OF RESPIRATORY APPARATUS

With the aim of estimation of the effectiveness of standard short control chemotherapy on the I category 272 first revealed patients with tuberculosis of respiratory organs had been examined by WHO . The high effectiveness of use of standard short chemotherapy was determined in the first revealed patients with tuberculosis of respiratory apparatus, treated in the regime of the I category. The cessation of bacteria excretion was reached in 86,5% patients (standard 85%) in the earlier period of treatment, the positive results were registered in 86,0% of cases.

Н.С.Табриз

ЭФФЕКТИВНОСТЬ СТАНДАРТНОЙ КРАТКОСРОЧНОЙ ХИМИОТЕРАПИИ У ВПЕРВЫЕ ВЫЯВЛЕННЫХ БОЛЬНЫХ ТУБЕРКУЛЕЗОМ ОРГАНОВ ДЫХАНИЯ

С целью оценки эффективности стандартной краткосрочной контролируемой химиотерапии по I категории ВОЗ обследованы 272 впервые выявленных больных туберкулезом органов дыхания. Установлена высокая эффективность применения стандартной краткосрочной химиотерапии у впервые выявленных больных туберкулезом органов дыхания, пролечившихся в режиме I категории. Прекращение бактериовы-деления достигнуто у 86,5% больных (стандарт 85%) в более ранние сроки лечения, благоприятные исходы лечения зарегистрированы в 86,0% случаях.

Р. Х. Бегайдарова, З. Е. Абилкасимов, И. С. Азизов, Г. К. Алшынбекова

ОЦЕНКА КЛИНИЧЕСКОЙ ЭФФЕКТИВНОСТИ АНТИБИОТИКОТЕРАПИИ САЛЬМОНЕЛЛЕЗА У ДЕТЕЙ

Кафедра детских инфекционных болезней Карагандинской государственной медицинской академии, Областная инфекционная больница (Караганда)

В последние годы наметилась тенденция к росту заболеваемости сальмонеллезом, особенно у детей в возрасте до 14 лет, при этом продолжает доминировать S. еnteritidis, растет доля анти-биотикорезистентных штаммов [2].

Несмотря на постоянно увеличивающееся число антимикробных препаратов (АМП) на рынке, эффективность антибактериальной терапии (АБТ) неуклонно снижается и на сегодняшний день ситуация может расцениваться как критическая. В связи с этим ВОЗ в 2001 г. разработала «Глобальную стратегию ВОЗ по сдерживанию антибиотикорезистентности». При этом речь идёт не только о необходимости пропаганды и быст-

рейшего внедрения в практику новых АМП -Очень важным представляется раннее выявление неблагоприятных тенденций и разработка мер, направленных на «продление жизни» известных препаратов [5].

Исходя из определения антибиотикочув-ствительности штаммов S. еnteritidis и S. ТурЫти -пит, можно повысить эффективность и безопасность лечения.

Цель исследования - оценка клинической эффективности антибиотикотерапии с определением чувствительности к антимикробным препаратам клинических штаммов S. entiriditis и S.typhimurium, выделенных у детей.

МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ Под клиническим наблюдением находились 129 больных в возрасте от 1 мес. до 14 лет, находившихся на стационарном лечении в профильном кишечном отделении, а также в отделении реанимации и интенсивной терапии Областной инфекционной больницы (ОИБ) по поводу сальмонеллеза еnteritidis и typhimurium. Обследование больных проводилось с 2005 по 2007 г.

Верификацию диагноза сальмонеллеза осуществляли бактериологическим методом. Клиническое обследование больных проводилось по

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.