Научная статья на тему 'УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА АЛИШЕР НАВОИЙ АСАРЛАРИНИ ЎРГАНИШНИНГ КОНЦЕПТУАЛ АСОСЛАРИ'

УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА АЛИШЕР НАВОИЙ АСАРЛАРИНИ ЎРГАНИШНИНГ КОНЦЕПТУАЛ АСОСЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
299
180
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
концептуал / методологик / услубий / бадиият / хронокросс / жанр / кластер / кроссворд. / концептуальный / методологический / стилистический / художественность / хронокросс / жанр / кластер / кроссворд

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Ойматова Нилуфар Миржамоловна

Мақолада Алишер Навоий ижодини умумий ўрта таълим мактабларида ўқитилиши ва бу жараёндаги муаммо ва ечимлар борасида фикр юритилди. Ўқитишнинг самарали усуллари тавсия этилди. Ўқувчиларни маълумотлар базаси билан таништириш мақсадида тавсия этилаётган методларнинг самарадорлиги кўрсатиб берилди. Шунингдек, ўқитиш методикасига доир таклиф ва тавсиялар берилди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

КОНЦЕПТУАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ ИЗУЧЕНИЯ ПРОИЗВЕДЕНИЙ АЛИШЕРА НАВОИ В СРЕДНЕЙ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ ШКОЛЕ

В статье рассматриваются вопросы преподавания творчества Алишера Навои в средних общеобразовательных школах, а также проблемы в этом процессе и их решения. Рекомендуются эффективные методы обучения. Эффективность предложенных методов будет продемонстрирована с целью ознакомления студентов с базой данных. Также даются предложения и рекомендации по методам обучения.

Текст научной работы на тему «УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА АЛИШЕР НАВОИЙ АСАРЛАРИНИ ЎРГАНИШНИНГ КОНЦЕПТУАЛ АСОСЛАРИ»

МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

65

Ойматова Нилуфар Миржамоловна,

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти эркин тадкикотчиси

УМУМИИ УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА АЛИШЕР НАВОИЙ АСАРЛАРИНИ УРГАНИШНИНГ КОНЦЕПТУАЛ АСОСЛАРИ

УУК: 373.5

ОЙМАТОВА Н.М. УМУМИЙ УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА АЛИШЕР НАВОИЙ АСАРЛАРИНИ УРГАНИШНИНГ КОНЦЕПТУАЛ АСОСЛАРИ

Маколада Алишер Навоий ижодини умумий урта таълим мактабларида укитилиши ва бу жараёндаги муаммо ва ечимлар борасида фикр юритилди. Укитишнинг самарали усуллари тавсия этилди. Укувчиларни маълумотлар базаси билан таништириш максадида тавсия этила-ётган методларнинг самарадорлиги курсатиб берилди. Шунингдек, укитиш методикасига доир таклиф ва тавсиялар берилди.

Таянч суз ва тушунчалар: концептуал, методологик, услубий, бадиият, хронокросс, жанр, кластер, кроссворд.

ОЙМАТОВА Н.М. КОНЦЕПТУАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ ИЗУЧЕНИЯ ПРОИЗВЕДЕНИЙ АЛИШЕРА НАВОИ В СРЕДНЕЙ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ ШКОЛЕ

В статье рассматриваются вопросы преподавания творчества Алишера Навои в средних общеобразовательных школах, а также проблемы в этом процессе и их решения. Рекомендуются эффективные методы обучения. Эффективность предложенных методов будет продемонстрирована с целью ознакомления студентов с базой данных. Также даются предложения и рекомендации по методам обучения.

Ключевые слова и понятия: концептуальный, методологический, стилистический, художественность, хронокросс, жанр, кластер, кроссворд,

OYMATOVA N.M. THE CONCEPTUAL BASIS OF LEARNING ALISHER NAVAIS WORKS AT SECONDARY SCHOOLS

In the article Alisher Navai's work at secondary schools teaching and the problems and solutions in the process are discussed. Effective teaching methods are recommended. The effectiveness of the proposed methods are demonstrated in order to familiarise students with the database. Furthermore, suggestions and recommendations on teaching methods are also given.

Key words and concepts: conceptual, methodological, stylistic, aesthetics, cluster, genre, crossword, chroncross.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021,9 (106)

66

МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

Кириш.

Умумий урта таълим жараёнида Алишер Навоий асарларини урганишнинг кон-цептуал асослари илмий жихатдан тахлил килинишини талаб этади. Шу боис куйида таълим методикасининг ана шу жихатлари бора-сидаги карашларимизни бахоли кудрат тахлил киламиз.

Алишер Навоий яратган улкан ада-бий - маънавий мерос хамиша ноёб киммат касб этиб, асрлар оша, токи инсоният мавжуд экан, унга булган эхтиёж узлуксиз давом эта-веради.

Алишер Навоий ёшлик даври хакида шун-дай ёзган эди: "Йигитлигим замони ва шабоб айёми авонида купрак... назмда фусунпардоз шуаронинг ширин ашъори ва рангин абъёти-дин эллик мингдин ортук ёд тутубмен... "1.

Хакли равишда хайратларга тулик савол туFилади: Хазратнинг ёшлик даврида ёд олган шеърлари шу кадар куп булса, бутун умри давомида канча асарларни укиб, улардан бахраманд булди экан?!

Дархакикат, улуF шоирнинг узи хам укиш ва урганиш йулини "бешикдан то кабргача" акидаси асосида олиб бор-гани айни хакикатдир. Сирасини айтганда, хазрат Навоий башариятнинг илFор вакил-лари тарафидан ёзилган улуF китобларнинг деярли х,ар бир вароFини укиди, улар тарафидан яратилиб колдирилган фикр дурдо-наларини ахтарди, топди, урганди, уларнинг маъноларини атрофли текширди, танкидий узлаштирди2.

Мавзунинг долзарблиги. Мамлакатимиз таълим тизимида юксак маънавиятли барка-мол шахсни камол топтиришда укувчиларнинг нутк ва тафаккурини ривожлантириш, дунёкарашларини, илмий карашларини тако-миллаштириш ва бу йулда Навоий яратган улмас мероснинг ахамиятини чукур хис эта олишларига эришиш бугунги адабиёт фани таълимининг энг долзарб муаммолари сира-сига киради.

Навоий асарларининг аслиятдан тушуна олиш даражасига етган иктидорли укувчилар том маънода салохиятли бир инсон булиб

1 Навоий A. Танланган асарлар. III том. - Тошкент, 1948

2 Зохидов В. Навоий дунёкарашининг асосий ман-

балари. - Т.: Узбекистон "Фан" нашриёти. 1948.

тарбияландики, ундан нафакат якинлари, балки бутун бир жамият хам ибрат олади.

Мавзу буйича илмий муаммони куйилиши.

Навоий дунёкараши х,амда барча асарлар заминидаги ижтимоий-фалсафий фик-рлар йуналишини урганишда дастлабки кадамларни Й.Э.Бертельс3, О.Шарафутдинов4, М.Шайхзода5, шунингдек, П.Шамсиев6, А.Хайитметовларнинг7 илмий тадкикотларида кузатиш мумкин. Аммо бу олимлар, асосан, шоир ижодини филологик тадкикига ахамият беришган.

Алишер Навоий ижоди филологик жихатдан кенг тадкик этилган, урганилган булиб, шоир асарлари педагогик ва методологик жихатдан жуда кам тахлил килинган. Мавзу ана шу жихатлари билан илмий тадкикотларни амалга оширилишини талаб килади.

Тадцицотнинг мацсади адабиёт укитиш таълими тизимини умумий урта таълим муас-сасалари фаолияти самарадорлигини оши-риш, таълимнинг инновацион жихатларига эътибор каратиш буйича илмий-назарий асос ва Навоий ижодини узлаштиришнинг кулай методик тавсиялар тизимини такомиллашти-риш ва ишлаб чикишдан иборат.

Тадцицотнинг объекти сифатида Навоий асарларида комил инсон Fояларининг укитилиши борасида умумий урта таълим муассасалари сифат самарадорлигини оши-ришнинг назарий-методологик, педагогик-технологик асосларини такомиллаштариш. Таълим тажриба-синов ишларида Тошкент шахри, Тошкент вилояти хамда Сирдарё вило-ятининг айрим умумтаълим мактаблари тан-ланди.

Тадцицотда жадваллар, "кластер", "хро-нокррос" методларидан фойдаланилди.

Тадцицотнинг эмпирик манбаини анкета суровномалари натижалари ташкил этди.

3 Бертельс Е.Э. Навои и Джами. -М.: Восточная литература, 1 966.

4 Шарафуддинов О.А. Алишер Навоий хаёти ва ижоди. -Т.: Уздавнашр. 1984.

5 Маллаев Н. Гениал шоир ва мутафаккир. -Т.:"Фан", 1968.

6 Шамсиев П. Алишер Навоий. Сабъаи сайёр. Илмий-критик текст. Нашрга тайёрловчи. П.Шамсиев. Т.: 1956

7 Хайитметов А. Алишер Навоийнинг ада-бий танкидий карашлари. - Т.: "Фан", 1959.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021,9 (106)

МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

67

1-расм. Навоий ижодини урганилишидаги узвийлик1.

Асосий ^исм.

Бугунги кунда умумтаълим мактабларида Навоий меросини укитишда айрим муракка-бликлар, кийинчиликларга дуч келаётганимиз х,ам сир эмас.

Олдинда кузланаётган максад - укитишдаги самарадорликка эришиш учун эндиликда таълимнинг кайси жих,атларига эътибор каратилиши зарур?

Ахборот технологиялари ижтимоий х,аётнинг х,ар бир жабх,асидан фаол уринни эгаллаган бугунги тезкор даврда Навоийнинг маънавий меросига мурожаат этмок комил инсон тарбияси йулида, Навоий яратган улкан маънавий мерос дастуруламал вазифасини утайди. Чунки шоир ижоди чукур fOявийлиги, мазмунан бойлиги, жанрлар хилма-хиллиги, юксак бадиияти билан адабиётимиз ва маъна-виятимиз тарихида мух,им бир этапни ташкил этади. Хусусан, бу борада давлатимиз рах,бари Шавкат Миромонович Мирзиёев таъкид-лаб утганидек, "Таълим ва тарбия, илм-фан, со-гликни саклаш, маданият ва санъат, спор-тни ривожлантириш масалалари, ёшлари-мизнинг чукур билимга эга булиши, чет тил-ларини ва замонавий ахборот-коммуникация технологияларини пухта эгаллашини таъ-

1 Расм муаллиф томонидан тузилган.

минлаш доимий устувор вазифамиз булиб колади"1 2.

Хозирда Навоий асарлари умумтаъ-лим мактабларининг бошланfич синфлари-дан бошлаб то олий таълим муассасалари-гача мураккаблик даражасига кура укитилиб келинади. Булар оддий рубоийлар тах,лилидан бошланиб, "Хамса"нинг энг йирик достонла-рига кадар маълум бир боскичларда олиб борилади.

Куйида ана шу жараённинг концептуал, яъни тизимли олиб борилиши борасидаги фикрларимизни х,авола этсак.

Фикрларимизни "Кластер" методи оркали изох,лаймиз.

Навоий асарларининг 5-11 синфлар дои-расидаги бу мутаносиблик ва уйfунлик зами-рида концептуал боfликлик, яъни тизимли бо-гланиш кузатилиб, таълимдаги бу узвийлик (1-расм) икки хил маънода кулланади:

1. Таълим турлари уртасидаги узвийлик.

2. Укув фанлари орасидаги узвийлик.

Мазкур жараён адабиётда умумдидактик

характерга эга булиб х,исобланади.

Адабиёт дарсликларини тах,лил килар экан-миз, синфларнинг усишига караб, мавзулар-

2 Мирзиёев Ш.М. Миллий тараккиёт йулимизни катъият билан давом эттириб, янги боскичга кутарамиз. - Тошкент: "Узбекистон", 2017. 16-бет.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 9 (106)

г

68

МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

л

v_________________________________________________________________________________________________у

1-жадвал. "Дарс мавзуларидаги узвийлик" жадвали 1

Синф Асар Кискача мазмуни Соат

5 Алишер Навоий. "Шер билан Дуррож" масали "Хайрат ул-аброр" достонидан Алишер Навоийнинг хаёти ва ижоди хакида кискача маълумот. "Шер билан Дуррож" инсон маънавияти хакида бахс юритувчи мажозий асар сифатида. Ундаги Шер ва Дуррож образларининг тавсифи. Шер ва Дуррож мисолида асарда фарзандларга булган мехр-мухаббат, узаро садокат, ёлFончилик сингари хусусиятларнинг тасвирланиши. Уларга муносабатла-рининг ифодаланиши. Ушбу масаланинг маърифий, тарбиявий, бадиий-эстетик ахамияти. Масалнинг бадиий хусусиятлари. 5

6 Алишер Навоий. Хикматли сузлар Навоий хикматли сузларининг мазмун-мохияти, умрбокийлиги. "Махбуб ул-кулуб" хаётий хикматлар мажмуаси сифатида, "Саховат ва химмат бобида, "Хилм зикрида", "Сафар манофии зикрида" кисмларидаги илм ва хунар, яхшилик, инсонийлик, ростгуйлик ва ёлFончи, сабр ва каноат, мехр, вафо инсонийлик хакидаги хикматларнинг узига хосликлари. Уларнинг халк маколларига якинлиги, улардан фарки. Бу хикматларнинг маънавий-ахлокий, таълими-тарбиявий ва бадиий ахамияти. Хикматларда хаётий ходисаларнинг киска, ихчам, лунда ва таъсирчан ифодалангани. Хикматларнинг курилиши. Улардаги бадиий таъсир воситалари. Назарий маълумот: Хикматли сузлар хакида тушунча. 3

7 Алишер Навоий. "Мехр ва Сухайл" Навоий "Хамса"си ва Шарк адабиётида хамсачилик. "Хайрат ул-аброр" шоирнинг олам ва одам хакидаги фикрларини бадиий акс эттирган асар сифатида "Сабъаи сайёр" Навоий "Хамса"сининг таркибий кисми сифатида. "Мехр ва Сухайл"нинг сюжети ва композицион хусусиятлари. Мехр, Сухайл ва Жобир образларининг тахлили ва талкини. Кахрамонларнинг номи ва хатти-харакатлари орасидаги боFланишлари. Хикояда садокат, мардлик, тантилик каби инсоний туЙFулар ифодаси. Унинг бадиий хусусиятлари. Назарий маълумот: Ташбех, таносиб хакида тушунча. 4

8 Алишер Навоий. Fазал ва китъалар Навоий Fазал мулкининг султони эканлиги, "Хазойин ул маоний хакидаги кискача маълумот". Навоий шеъриятининг мавзу камрови ва бадияти. "Кеча келгумдур...", "Каро кузум...", "Кургали хуснунгну..." Fазалларида мажозий ва илохий ишк талкини. "Жонга чун дермен..." сингари Fазаллари тахл ил и Навоий Fазалларидаги тасвирларнинг фавкулоддалиги. Унинг шоир махорати билан алокадорлиги. Навоий ва узбек Fазалчилигининг кей-инги тараккиёти. "Камол эт касбким, олам уйидин", "Жахон ганжига шох эрур аждахо" китъалари. Уларнинг Fоявий-бадиий мазмуни ва мохияти. Китъаларнинг тузилиши, таркиби, тасвир хусусиятлари. Назарий маълумот. Китъа хакида маълумот. 6

9 Алишер Навоий. "Хамса" асари. Навоий ижоди - узбек мумтоз адабиётнинг энг юксак боскичи сифатида "Хамса"нинг яратилиши. Шарк адабиётида хамсачилик. Низомий Ганжа- вий. Хусрав Дехлавийй "Хамса"лари хакида маълумот Хамсачилик - махорат майдони сифатида. Туркий тилда "Хамса" ёзиш бадиий камолот ва ижодий жасорат намунаси булганлиги. "Хамса"нинг курилиши. "Хайрат ул-аброр" - фалсафий, таълимий-ахлокий достон. Дунёни тасав-вуфий идрок этиш. "Хамса"даги бошка достонлар. "Фарход ва Ширин" достонининг "Хамса"даги тутган урни. Достоннинг бадиий хусусиятлари. Фарход шоир идеалининг тажассуми сифатида. Комиллик йулига кирган инсон ман-зиллари тасвири. Ширин образи. Унда аёлларга хос энг юксак маънавий фазилатлар талкини. Достондаги бошка образлар. Достонда яхшилик ва ёмонлик, разолат ва адолат, бутунлик ва нокислик уртасидаги зиддият-нинг жонли шахслар тимсолларида курсатилиши. "Сабъаи сайёр" - ишкий саргузашт достони. Достонда тарихий вокеликнинг рамзий акс этиши. Унда шох ва шахс муаммосининг бадиий талкини. Назарий маълумот: Адабиётдаги комил инсон образи хакида тушунча1. 10

1 Тухлиев Б. ва бошкалар. Дарсликлар устида ишлаш. - Т: Узбекистон Республикаси Фанлар академияси "Фан" нашриёти, 2007. 59-61 бетлар.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021,9 (106)

МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

69

г

ч

J

1-расм. «Хронокросс» методи.

нинг хам мураккаблашиб боришини кузата-миз1.

Адабиёт таълими жараёнидаги ушбу методик билимлар силсиласини изохлаш максадида, куйидаги 1-жадвални хавола этиш максадга мувофикдир.

Бизнингча, бу каби жадваллар маълумот-лар базасини бойитиб, мавзулар уртасидаги боБликликни тизимли тарзда умумлаштиради.

Юкоридаги жадвал маълумотлари укувчиларнинг олдинги синфларда олган билимларни эслаш, такрорлаш баробарида, имкони булса, шу жадвал маълумотларини узларига тулдиришлари зарур. Дарс охирида эса укитувчи маълумотларни яна бойитиши мумкин. Ушбу метод оркали укувчиларнинг хотираси хам мустахкамланади.

Ана шундай концептуал боfликликни яна худди шу тарзда "Хронокросс" методи оркали хам давом эттиришимиз мумкин. Хронокросс - кроссвордга ухшаш метод булиб, унда туртбурчак шаклдаги катаклар бериладиган саволларга жавоб асосида харфлари оркали тулдирилади (1-расм).

Юкоридаги хронокросслар куйидаги саволлар асосида тулдирилади (2-жадвал).

1 Тухлиев Б. ва бошкалар. Дарсликлар устида ишлаш. -Т: Узбекистон Республикаси Фанлар академияси "Фан" нашриёти, 2007. 59 бет.

Алишер Навоий асарларининг умумин-соний юялари асарлар тахлиллари даво-мида янада мукаммалрок очилиб боради. Шоирнинг ижодидаги жанр ранг-баран-глиги, назарий маълумотларнинг куплиги, укувчилар ушбу маълумотларни кай даражада узлаштиришлари укитувчининг мавзуга доир танлай оладиган метод ва услубларига боБлик булади. Дарсликда берилган хар бир асарга шу ёшдаги бола кузи билан карар эканмиз, тахлиллар жараёнида хам мураккабликдан кочиб, узлаштириш, укувчиларда шоир ижо-дига кизикиш уйютишнинг энг оддий ва улар учун кизикарли йулларини ишлаб чикиш зарур.

Ана ушандагина кузланган максадга эриша олиш мумкин булади.

Хулоса урнида шуни айтиш жоизки, бу каби методлар, асосан, такрорлаш, мустахкамлаш дарсларида олиб борилса ёки катта мавзулар якунида хам кулланса, яхши натижа беради.

Аник хулосаларимизни келтирамиз:

• умумий урта таълим мактабларида Алишер Навоий ижодини урганишдаги мурак-кабликлар тахлил этилди;

• синфлараро мавзулардаги

боБликлардаги фарклар урганилди;

• мураккаб мавзуларни тахлил килиш ва урганишни осонлаштириш максадида янги интерфаол усуллар, жумладан, "Кластер",

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 9 (106)

г

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

70

МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

л

V.

2-жадвал. «Хронокросс» методи буйича саволлар.

(10-синф дарслиги) саволлар: (11-синф дарслиги) саволлар:

1. Муаммо х,ак,идаги асар номи к,айси? 1. Шайх Низомийнинг достони.

2. "Арбаъин"нинг 2-номи. 2....Лутфий.

3. Араб тилининг изохли лусати. 3. "Хамса"нинг 5-достон кахрамони.

4. Мактублар. 4. Кутлус, бахтли, саодатли.

5. Кайси тарихнавис Навоийни " бахшиларга бориб такалади", - дейди. 5. Искандарнинг отаси.

6. Азиз, кадрли, иззатли. 6. Доронинг кизи.

7. Навоий сазалларининг бош тимсоли.

"Узвийлик жадвали", хронокросслар тавсия этилди;

• мавзуларни хам бадиий, хам наза-рий жихатдан урганиш борасида тавсиялар берилди.

Куйидаги амалий таклифларни бериши-миз мумкин:

1. Мумтоз адабиёт намуналарини укитишда, шунингдек, Алишер Навоий ижо-дини урганишда мавзунинг кийинлик даража- * 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

сидан келиб чикиб, интерфаол усуллар танла-ниши керак.

2. Маълумотларнинг канчалик мураккаб ёки куплигидан келиб чикиб методлар тавсия этилади.

3. Алишер Навоий асарларини укитиш жараёнида мутафаккирнинг умуминсоний кадриятларга муносабатини англаб олишлари лозим.

4. Миллий кадриятлар ва она тили маса-ласи назардан четда колмаслиги керак.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Бертельс Е.Э. Навои и Джами. - М.: Восточная литература, 1966.

2. Боровков А. Изучение жизни и творчества Алишера Навои // Сборник статей. -Ташкент, 1940.

3. Зохидов В. Навоий дунёкарашининг асосий манбалари. - Т.: Узбекистон "Фан" нашриёти. 1948, 3-бет.

4. Маллаев Н. Гениал шоир ва мутафаккир. - Т.:"Фан", 1968.

5. Мирзиёев Ш.М. Миллий тараккиёт йулимизни катъият билан давом эттириб, янги боскичга кутарамиз. - Тошкент: "Узбекистон", 2017. 16-бет.

6. Навоий A. Танланган асарлар. III том. - Тошкент, 1948, 200-201-бетлар.

7. Тухлиев Б. ва бошкалар. Дарсликлар устида ишлаш. - Т: Узбекистон Республикаси Фанлар академияси "Фан" нашриёти, 2007. 59 бет.

8. Хайитметов А. Навоий дахоси. - Тошкент. 1970.

9. Шамсиев П. Алишер Навоий. Сабъаи сайёр. Илмий-критик текст. Нашрга тайёр-ловчи. П.Шамсиев. - Т, 1956.

10. Шарафуддинов О.А. Алишер Навоий хаёти ва ижоди. - Т.: Уздавнашр. 1984.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021,9 (106)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.