Научная статья на тему 'УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ ЎҚУВЧИЛАРИГА ИНГЛИЗ ТИЛИНИ ЎРГАТИШДА ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ'

УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ ЎҚУВЧИЛАРИГА ИНГЛИЗ ТИЛИНИ ЎРГАТИШДА ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
13
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Маннопова Феруза Абдувахидовна

Умумий ўрта таълим тизимидаги муҳим йўналишлардан бири бу давр талабларига жавоб берадиган педагогик технологияларни ишлаб чиқиш ва амалга оширишдир. Ҳозирги кунда технологиянинг жадал ривожланиши замонавий жамиятни модернизациялашга олиб келди, бу эса инсон имкониятларини кенгайтириш орқали ҳаётий қадриятлар ва меъёрлар тизимининг ўзгаришига олиб келади. Ушбу ўзгаришнинг натижаси Интернетнинг ривожланиши бўлиб, у ахборотлаштириш деб номланган янги эволюцион жараённинг бошланиши бўлиб хизмат қилади

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ ЎҚУВЧИЛАРИГА ИНГЛИЗ ТИЛИНИ ЎРГАТИШДА ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ»

"Ilg'or xorijiy tajribalar asosida bo'lajak o'qituvchilarda kasbiy kompetensiyalarni rivojlantirishning pedagogik strategiyalari: muammolar va yechimlar" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi

2024-yil 20-fevral

УМУМИЙ УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ УЦУВЧИЛАРИГА ИНГЛИЗ ТИЛИНИ УРГАТИШДА ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН

ФОЙДАЛАНИШ Маннопова Феруза Абдувахидовна

Андижон вилояти Баликчи тумани 42- мактабнинг инглиз тили фани укитувчиси

https://doi.org/10.5281/zenodo.10676506 Умумий урта таълим тизимидаги мух,им йуналишлардан бири бу давр талабларига жавоб берадиган педагогик технологияларни ишлаб чикиш ва амалга оширишдир. Х,озирги кунда технологиянинг жадал ривожланиши замонавий жамиятни модернизациялашга олиб келди, бу эса инсон имкониятларини кенгайтириш оркали хдётий кадриятлар ва меъёрлар тизимининг узгаришига олиб келади. Ушбу узгаришнинг натижаси Интернетнинг ривожланиши булиб, у ахборотлаштириш деб номланган янги эволюцион жараённинг бошланиши булиб хизмат килади. Энди куплаб мактабларда укитувчилар замонавий дарсни ахборот технологияларидан фойдаланмасдан тасаввур кила олмайдилар. АКТ талабаларнинг урганилаётган муаммоларга кизикишини оширишда ажралмас ёрдамчига айланади ва визуал-мажозий фикрлашни ривожлантиради. Буларнинг барчаси билимларнинг янги тизимига, онгнинг узгаришига, дунёнинг бутун расмини кайта куриб чикишга олиб келади: одам узи билан автоматлаштирилмокда, у одамлар билан мулокотда узини турли йуллар билан намоён килади. Мактабда укув жараёнида Актдан фойдаланиш укувчиларнинг билим, аклий ва мустакил фаолиятини фаоллаштиришга, таълим жараёнини фаоллаштиришга имкон беради. Ахборот технологиялари нафакат укув ишларининг шакллари ва усулларини узгартиришга, балки таълим парадигмаларини сезиларли даражада узгартиришга ва бойитишга имкон беради.

Инглиз тилини ургатишда акл, тасаввур, диккат, кузатувчанлик, нутк-фикрлаш ва ижодий кобилиятлар ривожланади. Инглиз тили дарсларида компютер технологияларидан, таълим ва тарбия шаклларидан фойдаланишнинг юкори самарали ижодий омилига айланиб бормокда. Таълим фаолиятини ташкил этишнинг бу усули нафакат хдяжонли ижодий шаклда дарснинг барча вазифаларини самарали ечишга, балки таълимнинг коммуникатив когнитив фаолиятини х,ам амалга оширишга имкон беради. Компютерга эга булган укитувчи укув жараёнини жадаллаштириш, уни янада визуал ва динамик килиш учун ноёб имкониятга ега. Х,озир куплаб мактабларда компютер ускуналари, мултимедия мосламалари, интерактив доскалар етарли микдорда, Интернетга бепул кириш имконияти мавжуд. Шунинг учун инглиз тилини укитишда ахборот технологияларидан фойдаланиш нафакат зарур, балки жуда х,ам мумкин булиб колди. Таълимнинг бошлангич боскичида инглиз тилини урганиш куплаб талабалар учун кийинчилик тугдириши х,еч кимга сир эмас, материални узлаштириш одатда ёдлашга асосланади. Компютердан фойдаланиш укитиш тамойилларидан бири - визуаллаштиришни амалга ошириш оркали тилни урганиш жараёнини анча осонлаштиради. Таълимнинг бошлангич боскичида инглиз тили, бошка мактаб предметларига караганда анча равшанликни талаб килади, бу куп сонли тушунтириш чизмаларидан фойдаланишни талаб килади. Инглиз тили дарсларида ахборот технологиялардан фойдаланишнинг мух,им жихдти - бу мултимедия такдимоти билан бирлаштирилган лойихд фаолияти. Маълумки, мултимедия такдимотлари инглиз тилини укитиш жараёнига фаол кириб келди.

Мултимедия технологияларидан дарсда фойдаланиш имкониятларидан бири бу бирлашган, яхлит дарсларни тайёрлаш ва утказишдир. Такдимотларни тайёрлаш предмет-

"1^'ог хогфу tajribalar анон1(1а Ьо'^ак о^киусЫ1а^а kasbiy kompetensiyalarni rivojlantirishning pedagogik strategiyalari: тиатто1аг уа уесЫт1аг" mavzusidagi гезриЬИка 11ш1у-ашаИу konferensiyasi

2024-уП20-fevra1

объект муносабатларини уз ичига олади: укитувчи-яратувчи ёки укувчи-яратувчи. Инглиз тилини укитишнинг замонавий ёндашувлари - бу болалар учун уз гояларини ижодий ёндошган холда ифода этиш имкониятидир. Ахборот технологияларидан лойиха усули билан биргаликда фойдаланиш мактаб укувчиларига билим, куникма ва малакаларини амалда куллашга имкон беради ва шунинг учун бу кооператив коллектив тадбирлар муваффакиятли амалга ошириладиган илмий-билиш фаолиятини ташкил этиш шаклларидан бири булиб, бу инглиз тилини урганиш мотивациясини оширишга имкон беради. Бундай фаолиятнинг асосий йуналиши укувчининг узи, уз фикрини эркин ифода этиш кобилиятига эга. Ушбу усул хар хил ёшдаги болалар билан турли хил мавзуларда, таълимнинг турли боскичларида ишларни ташкил килиш учун мулжалланган. Таълим жараёнини бундай ташкил этиш хар бир болага нафакат узини намоён килиш, уз махорати, билим ва куникмаларини намойиш этиш, балки ижобий бахо олиш имкониятини беради. Бундан ташкари, замонавий шароитда талабаларнинг ахборот технологияларига булган катта ва жиддий кизикишини хисобга олган холда, ушбу технология инглиз тили дарсларида мотивацияни ривожлантиришнинг кучли воситаси сифатида ишлатилиши мумкин. Инглиз тили дарсларида укув компютер дастурларидан фойдаланадиган укитувчи хар кандай таълим технологияси куйидаги услубий талабларга жавоб бериши кераклигини билиши керак:

- концептуаллик: илмий концепция, шу жумладан таълим максадларига эришиш учун психологик ва ижтимоий-педагогик асослар;

- изчиллик: тизимнинг барча белгиларининг мавжудлиги (жараённи куришдаги изчиллик, унинг барча кисмларининг алокаси, яхлитлиги);

- самарадорлик: таълим стандартларига жавоб берадиган натижалар кафолати;

- мослашувчанлик: педагогик фаолиятнинг узига хос шароитларини хисобга олган холда укитувчи ва укувчилар уртасидаги узаро муносабатларнинг кулайлиги ва эркинлигини таъминлаш учун таркибни узгартириш имконияти;

- динамизм: фойдаланадиган технологияни ривожлантириш ёки узгартириш имконияти;

- такрорланувчанлик: ушбу таълим муассасасида ёки бошка укитувчилар томонидан технологиядан фойдаланиш мумкин.

Шунингдек, компютер технологияларидан фойдаланишнинг афзаллигларидан бири укувчиларнинг излаш ва ижодий фаолияти ривожлантириш хисобланади.

Лойихд технологияси - укувчилар томонидан тадкикот, ижодий лойихаларни амалга ошириш.

Ушбу иш шакли талабаларнинг мустакил, ижодий шахс сифатида ривожланиши учун кулай шароит яратади. Такдимот ишларини тайёрлаш учун укувчилар турли хил маълумот манбалари, шу жумладан Интернетдан фойдаланиб, керакли материални топишлари керак.

Лойиха технологияси - укувчиларга материални тугри танлаш ва маълумот окимида харакат килиш кобилиятини хам ургатади. Лойихани такдимот шаклида яратиш танланган мавзуни танлаш ва тадкик килиш, бир вактнинг узида ижодкорлик ва мустакилликни курсатиш ва ривожлантиришга имкон беради.

Ушбу технологиялар дарс тизимига мос келади, машгулот мазмунига таъсир килмайди, башорат килинган таълим натижаларига энг самарали эришишга имкон беради ва хар бир укувчининг имкониятларини очиб беради. Мактаб таълими ривожланишининг

"Ilg'or xorijiy tajribalar asosida bo'lajak o'qituvchilarda kasbiy kompetensiyalarni rivojlantirishning pedagogik strategiyalari: muammolar va yechimlar" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi

2024-yil 20-fevral

хозирги боскичида фанлараро алокалар жуда долзарб булиб келмокда. Интеграция бу ажралмас бир бутунликни яратиш жараёни ва натижасидир. Укитишда укув фанларини битта синтез килинган курсда бирлаштириш, фанларнинг асосларини умумлаштириш, мураккаб укув мавзулари ва муаммоларини очиб бериш оркали амалга оширилиши мумкин.

Чет тили дарслари укитувчига предметлараро алокаларни амалга ошириш учун катта имкониятлар яратади. Урта мактабда олинган билимларнинг синтези табиат, жамият, инсон, мехнат, техника, тил каби фундаментал билим объектларини урганиш жараёнида юзага келади. Фанлараро алокалар коммуникатив куникмаларни шакллантириш учун хам асос, хам коммуникатив фаолиятни амалга ошириш натижасидир. Улар турли хил укув предметларини тарбиялаш, укитиш ва ривожлантириш имкониятларини бирлаштириб, болаларнинг куп киррали ва хар томонлама ривожланишига хисса кушадилар. Фанлараро алокаларнинг асосий ахамияти шундаки, улар турли хил дарсларда олинган барча билимларни ягона тизимга "боглаш" имкониятини яратади, шунингдек, ушбу алокалар натижасида янги билимларга эга булади. Фанлараро алокаларни тугри йулга куйиш, улардан мохирона фойдаланиш болалар онгининг мослашувчанлигини шакллантириш, укув жараёнини фаоллаштириш ва чет тилини укитишнинг амалий йуналиши учун мухимдир. Чет тили дарсларида фанлараро алокаларга мурожаат килиб, мен, авваламбор, талабалар учун янги маълумотларни уз ичига олган матнлар ва кушимча материаллардан фойдаланаман. Матнлар ва огзаки мавзулар, бошка укув фанлари буйича жорий дастурларни ва талабаларнинг узларининг фикрларини хисобга олган холда аниклаймиз.

Эслатиб утишнинг (эслаб колиш) методик услуби урганишда сезиларли ижобий натижаларни беради. Билимларни ва унга алокадор мавзуларни эсга олиш, укувчиларнинг янги мавзу хакидаги тасаввурларини диверсификация килиш, янги урганилган мавзуни узлаштириш жараёнида мустакил фикрлаш учун шароит яратишга ёрдам беради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.