Научная статья на тему 'ТУРЛИ ТОЛАЛАРНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ ТИЗИМИДА ТАДҚИҚ ЭТИШ'

ТУРЛИ ТОЛАЛАРНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ ТИЗИМИДА ТАДҚИҚ ЭТИШ Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
34
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МИКРОНЕЙР КЎРСАТКИЧИ / ПИШГАНЛИК КОЭФФИЦИЕНТИ / ЮқОРИ ЎРТАЧА УЗУНЛИГИ / КАЛТА ТОЛАЛАР ИНДЕКСИ / СОЛИШТИРМА УЗИЛИШ КУЧИ / УЗИЛИШДАГИ УЗАЙИШИ

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Танибердиев Ф.Р., Эшмаматов Б.Х., Собиров О.Г., Бақоева Д.Б.

Ушбу мақолада 100% пахта толаси ва 40% рогоза ўсимлигидан олинган толаси билан 60% пахта толаси аралашмасининг сифат кўрсаткичлари “Пахтани дастлабки ишлаш” кафедраси лабораториясида HVI 1000 SA тизимида аниқланди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STUDY OF THE QUALITY INDICATORS OF VARIOUS FIBER IN A MODERN SYSTEM

In this article, in the laboratory of the department "Primary processing of cotton" in the HVI 1000 SA system, the quality of a mixture of 100% cotton fiber and 40% cattail fiber with 60% cotton fiber was determined.

Текст научной работы на тему «ТУРЛИ ТОЛАЛАРНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ ТИЗИМИДА ТАДҚИҚ ЭТИШ»

Танибердиев Ф.Р. докторант

Тошкент туцимачилик ва енгил саноат институти

Эшмаматов Б.Х.

ходим

Тошкент шахридаги ЁДЖУ техника институти

Собиров О.Г. талаба

Тошкент туцимачилик ва енгил саноат институти

Бацоева Д.Б. талаба

Тошкент туцимачилик ва енгил саноат институти

ТУРЛИ ТОЛАЛАРНИНГ СИФАТ КУРСАТКИЧЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ ТИЗИМИДА ТАДЦЩ ЭТИШ

Аннотация: ушбу мацолада 100% пахта толаси ва 40% рогоза усимлигидан олинган толаси билан 60% пахта толаси аралашмасининг сифат курсаткичлари "Пахтани дастлабки ишлаш" кафедраси лабораториясида HVI1000 SA тизимида аницланди.

Калит сузи: микронейр курсаткичи, пишганлик коэффициенти, юцори уртача узунлиги, калта толалар индекси, солиштирма узилиш кучи, узилишдаги узайиши.

Taniberdiev F. R doctoral student Tashkent Institute of Textile and Light Industry

Eshmamatov B. Kit.

employee

YEOJU technical institute in Tashkent

Sobirov O. G. student

Tashkent Institute of Textile and Light Industry

Bakaeva D.B. student

Tashkent Institute of Textile and Light Industry

STUDY OF THE QUALITY INDICATORS OF VARIOUS FIBER IN A

MODERN SYSTEM

Abstract: In this article, in the laboratory of the department "Primary processing of cotton" in the HVI 1000 SA system, the quality of a mixture of 100% cotton fiber and 40% cattail fiber with 60% cotton fiber was determined.

Keywords: micronaire index, maturity ratio, upper average length, short fiber index, specific tensile strength, elongation at break.

Ишлаб чикариш учун турли сунъий ва синтетик полимер материаллар ва уларни кайта ишлашнинг турли усуллари кулланиладиган кимёвий толалар табиий толалардан фаркли уларок, физик-кимёвий хоссалари узгаришининг кенг диапазони билан ажралиб туради. Турли бошлаетич махсулотлар негизида илFор технологиялар талаб киладиган функционал ва техник хоссаларга эга булган кимёвий толалардан юкори даражада пишик булган корд ипидан тортиб юкори сифатли тукимачилик буюмларини ишлаб чикариш учун мулжалланган ингичка иплар олишгача имкон яратади [1-6738-6742 б.].

Тукимачилик ишлаб чикаришнинг хомашё базасини кимёлаштириш саноатини ривожлантиришнинг асосий йуналиши булиб, жахон анъаналарига мос келади. Дунёда барча турдаги кимёвий толаларга талаблар муттасил равишда ортиб бормокда: 2019 йилда -94 млн.т., 2020 йилда -105 млн.т., 2021 йилда -116 млн.т. Бунда йиллик усиш суръати 3,7% ни ташкил килади [2, 37-38-б]. Толали материалларнинг дунё балансидаги синтетик толалар улуши 2021 йилга келиб, 64% га, табиий толаларнинг улуши эса, жумладан, пахта -26,7%, целлюлоза-5,7%, жун -3,0%, ипак -0,14% ва колганлари (зиFир, каноп, жут, рами ва бошкалар) 0,56% га етади.

Мамлакатимиз иктисодиётида туб узгаришларнинг амалга оширилиши, республика иктисодиётининг хомашё йуналишидан ракобатбардош махсулот ишлаб чикариш йулига изчил утаётганлиги, мамлакат экспорт салохияти кенгаяётганлиги, ишлаб чикаришнинг хар бир сохаси олдига янги вазифаларни куймокда [3, 4957-4968 б.].

Тукимачилик саноатида ишлаб чикарилаётган иплар ассортиментини кенгайтириш ва сифатли, ракобатбардош иплар ишлаб чикариш борасида тадкикот ишлари олиб борилди. Унинг учун, ип таркибида ишлатиладиган пахта толаси ва рогоза усимлигидан олинган толанинг сифат курсаткичлари HVI 1000 SA тизимида аникланди. Олинган тадкикот натижалари 1-5-расмларда келтирилди.

толя

гАл -пишгянлик коэффициенти; W -ro^pH ypтaчa узунлик.

1-paсм. Тypли толя вя apaлaшмa толaлapнинг пишгянлик коэффициенти вя юкоpи ypтaч a узунлигининг yзгapиши.

толя

»-кэлтя толaлap индекси; M -узилишдяги узяйиши.

2-paсм. Тypли толя вя apaлaшмa толaлapнинг кэлтя толaлap индекси вя узилишдяги узяйишининг yзгapиши.

тола

3-расм. Турли тола ва аралашма толаларнинг микронейр курсаткичининг узгариши.

тола

4-расм. Турли тола ва аралашма толаларнинг солиштирма узиш кучининг узгариши.

тола

5-расм. Турли тола ва аралашм а толаларнинг сарFишлик даражасининг узгариши.

Тадкикот натижаларидан куриниб турибдики, пахта толасининг микронейр курсаткичи 4,58 ни, пишганлик коэффициенти 0,86 ни, юкори уртача узунлиги 1,13 ни, калта толалар индекси 7,3 ни, солиштирма узилиш кучи 32,5 gk/teks ни, узилишдаги узайиши 7,1% ни, сарFишлик даражаси 7,9 ни, 40% рогоза усимлигидан олинган толаси билан 60% пахта толаси аралашмасининг микронейр курсаткичи 4,2 ни, пишганлик коэффициенти 0,875 ни, юкори уртача узунлиги 1,14 ни, калта толалар индекси 6,75 ни, солиштирма узилиш кучи 32,5 gk/teks ни, узилишдаги узайиши 7,1% ни, сарFишлик даражаси 14,45 ни ташкил этди.

Олинган тадкикот натижаларидан куриниб турибдики, рогоза усимлигидан олинган толанинг сифат курсаткичлари пахта толасига деярли бир хил эканлиги тадкикот натижаларидан аникланди.

Адабиётлар руйхати: 1.Ochilov Tulkin Ashurovich, Ashurov Khasan To'lqin o'g'li, Kulmetov Mirpolat, Usmonova Shaxnoza Anvarovna, Mirzaakhmedova Khuriyat Basitovna, Korabayev Sherzod Ahmadjanovich. Evaluation of Physical and Mechanical Properties of Fabric Fabrics from Different Secondary Material Resources. Design Engineering.101 p.

2. Ochilov T.A., Khalmatov D.A., Shumqorova Sh.P., Usanov M.M, Korabayev Sh. A. Analysis of Quality Indicators of Mixed Spun Wool Yarns. Annals of R.S.C.B., ISSN:1583-6258, Vol. 25, Issue 4, 2021, Pages. 779 - 786.

3.Usmonova Shakhnoza, Kulmetov Mirpolat, Ashurov Khasan, Akbarov Rustam1, OchilovTulkin, Nishonov Islombek. Change of Quality Indicators of Fabric Fabrics. Annals of R.S.C.B., ISSN:1583-6258, Vol. 25, Issue 6, 2021, Pages. 2869 - 2874.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.