Научная статья на тему 'Турли хил этиологияли нефропатияларда чиªарилган нафас конденсатидаги ялли£ланиш олди цитокинларини та²лил ªилиш'

Турли хил этиологияли нефропатияларда чиªарилган нафас конденсатидаги ялли£ланиш олди цитокинларини та²лил ªилиш Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
189
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
сахарный диабет / диабетическая нефропатия / нереспираторная функция лёгких / цитокины / хроническая почечная недостаточность / конденсат выдыхаемого воздуха / diabetes mellitus / nephropathy / non-respiratory lung function / cytokines / chronic renal failure / condensate of exhaled air.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — С. Ж. Бозарипов, А. О. Охунов, Д. А. Охунова

В последние годы во всем мире растет частота случаев развития хронической почечной недостаточности, в качестве основных причин которой выступают диабетическая нефропатия, артериальная гипертония и хронический гломерулонефрит. Почечная недостаточность при диабетической ангиопатии характеризуется сложным комплексом полиорганных и системных нарушений. Изменения в сердечно-сосудистой системе, печени, желудочно-кишечном тракте и других органах при этом состоянии хорошо изучены. Тем не менее, достижения современной медицины не снижают уровня летальности ниже 68%. Причиной таких высоких показателей является развитие сложных и малоизученных расстройств гомеостаза, органных осложнений, при которых поражение легких – синдром острых легочных повреждений – наблюдается в первую очередь и наиболее часто (60-80 % случаев), резко усугубляя состояние больных, где показатель смертности достигает 90 %.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИССЛЕДОВАНИЕ ПРОВОСПАЛИТЕЛЬНЫХ ЦИТОКИНОВ В КОНДЕНСАТЕ ВЫДЫХАЕМОГО ВОЗДУХА ПРИ НЕФРОПАТИИ РАЗЛИЧНОГО ГЕНЕЗА

Recently the prevalence of chronic renal failure stipulated by diabetic nephropathy, arterial hypertension and chronic glomerulonephritis has increased. Renal failure combined with diabetic angiopathy is characterized by diversified complex of polyorganic and systemic disorders. Shifts in cardiovascular system, liver, digestive tract and other organs during this condition have been properly studied. However, achievements of modern medicine do not reduce mortality rate that peaks at 68%. The ground for such high rate underlies in complicated and poorly-studied homeostasis alterations, organ complications, where lesion of lungs – syndrome of acute pulmonary lesions manifests foremost and more frequently (60-80% of cases), leading to severe health decline and mortality rate reaches up to 90%.

Текст научной работы на тему «Турли хил этиологияли нефропатияларда чиªарилган нафас конденсатидаги ялли£ланиш олди цитокинларини та²лил ªилиш»

УДК: 616.61-02:616.24-008.4:612.017.1-07

ТУРЛИ ХИЛ ЭТИОЛОГИЯЛИ НЕФРОПАТИЯЛАРДА ЧИКАРИЛГАН НАФАС КОНДЕНСАТИДАГИ ЯЛЛИРЛАНИШ ОЛДИ ЦИТОКИНЛАРИНИ ТА^ЛИЛ КИЛИШ

С.Ж. БОЗАРИПОВ, А.О. ОХУНОВ, Д.А. ОХУНОВА

ИССЛЕДОВАНИЕ ПРОВОСПАЛИТЕЛЬНЫХ ЦИТОКИНОВ В КОНДЕНСАТЕ ВЫДЫХАЕМОГО ВОЗДУХА ПРИ НЕФРОПАТИИ РАЗЛИЧНОГО ГЕНЕЗА

С.Ж. БОЗАРИПОВ, А.О. ОХУНОВ, Д.А. ОХУНОВА

ANALYSIS OF ANTIINFLAMMATORY CYTOKINES IN CONDENSATE OF EXHALED AIR AT NEPHROPATHY OF VARIOUS ETIOLOGY

S.J. BOZARIPOV, A.O. OKHUNOV, D.A.OKHUNOVA

Ташкентская Медицинская Академия

В последние годы во всем мире растет частота случаев развития хронической почечной недостаточности, в качестве основных причин которой выступают диабетическая нефропатия, артериальная гипертония и хронический гломерулонефрит. Почечная недостаточность при диабетической ангио-патии характеризуется сложным комплексом полиорганных и системных нарушений. Изменения в сердечно-сосудистой системе, печени, желудочно-кишечном тракте и других органах при этом состоянии хорошо изучены. Тем не менее, достижения современной медицины не снижают уровня летальности ниже 68%. Причиной таких высоких показателей является развитие сложных и малоизученных расстройств гомеостаза, органных осложнений, при которых поражение легких - синдром острых легочных повреждений - наблюдается в первую очередь и наиболее часто (60-80 % случаев), резко усугубляя состояние больных, где показатель смертности достигает 90 %.

Ключевые слова: сахарный диабет, диабетическая нефропатия, нереспираторная функция лёгких, цитоки-ны, хроническая почечная недостаточность, конденсат выдыхаемого воздуха.

Recently the prevalence of chronic renal failure stipulated by diabetic nephropathy, arterial hypertension and chronic glomerulonephritis has increased. Renal failure combined with diabetic angiopathy is characterized by diversified complex of polyorganic and systemic disorders. Shifts in cardiovascular system, liver, digestive tract and other organs during this condition have been properly studied. However, achievements of modern medicine do not reduce mortality rate that peaks at 68%. The ground for such high rate underlies in complicated and poorly-studied homeostasis alterations, organ complications, where lesion of lungs -syndrome of acute pulmonary lesions manifests foremost and more frequently (60-80% of cases), leading to severe health decline and mortality rate reaches up to 90%.

Key words: diabetes mellitus, nephropathy, non-respiratory lung function, cytokines, chronic renal failure,condensate of exhaled air.

Сурункали буйрак етишмовчилиги (СБЕ) му°аррар ривожланувчи *олат ^исобланади [3,11,19]. Замонавий оператив нефрология юту°ларига °арамай, бу патоло-гияни даволаш бугунги кунда *ам, унинг ривожлани-ши ва турли асоратларининг усиши ю°ори частотада булиб, мураккаб тиббий муаммолардан бири булиб °олмо°да [1,7,9].

Сунгги йилларда бутун дунёда, асосий сабаблари диабетик нефропатия, артериал гипертония ва сурункали гломерулонефрит сифатида сурункали буйрак етиш-мовчилигининг ривожланиш ^олларининг частотаси ошиб бормо°да [6,4,8].

Келтирилган адабиётларда курсатилишича, буйрак етишмовчилиги диабетик ангиопатияда орир кечувчи, бир °атор аъзолар ва тизимлардаги меъёрий *аёт фа-олиятини мураккаб комплексли, куп аъзоли бузилиши билан тавсифланади [5,17]. Бу доирада яна юрак °он-томир тизими, жигар, ош°озон-ичак йуллари ва бош°а аъзоларнинг функциялари урганилган. Интенсив терапия, реанимация усуллари ва замонавий тиббиётдаги бош°а юту°ларга °арамай, улим даражаси 68% дан па-сайгани йу° [2,13,18]. Бундай ю°ори курсаткичларнинг

сабаби мураккаб ва кам урганилган гомеостаз бузилиш-ларининг ривожланиши, упка шикастланганда - бирин-чи навбатда упканинг уткир шикастланиши синдромида ва нисбатан куп (60-80%) учрайдиган аъзолардаги асо-ратлар, бемор ^олатини кескин орирлаштириб, улим ^олатини 90% гача олиб боради.

Упка шикастланишининг асосий патогенези сифатида гомеостазнинг му^им тизимлари: таш°и нафас, буйрак функциялари, сув-туз мувозанати, волемия, кислота-иш°ор ^олатларининг бузилишида газ алма-шинуви функцияларининг зарарланишининг бирламчи натижаси ^исобида куриб чи°илади. Бундай ёндашув даволашнинг асосий элементи - респиратор терапия-нинг асосий элементларини олдиндан ани°лаб беради. Биро° сунгги йилларда дастлаб тажриба моделларида ажратилган упкадан, кейинчалик эса клиникада олин-ган упканинг нореспиратор функцияси (УНФ) туррисида жуда куп янги маълумотлар пайдо булди.

Шу билан бир ва°тда, адабиётларда организм-да яллирланиш реакцияси кечишини ба^олашда яллирланиш олди цитокинларини тад°и°отларда му^им урни туррисида етарлича маълумотлар бор [15,16].

Турли хил этиологияли нефропатияларда чикарилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди цитокинларини та*лил °илиш

Ту°има шикастланишининг °андайдир бир шаклидан сунг келиб чи°°ан яллирланишда, яллирланиш ва унинг орирлик даражаси туррисида маълумот берадиган, ци-токинлар ва уткир давр о°силлари ишлаб чи°арилиши билан кузатилади. Келтириб чи°арадиган сабабла-рига °арамай яллирланиш жараёнлари бири-бири-га жуда ухшаса-да, бир °анча *олатларда уткир давр о°силлари ва цитокинларнинг ани°ланиши яллирланиш жараёни табиати ёки унинг асоратлари туррисида маъ-лумот бериши мумкин [10,14]. Бу борли°ликда баъзи тад°и°отчиларнинг *исоблашича, инфекциянинг узига хос маркери булган - яллирланиш олди цитокинларига тад°и°отчилар ва клиницистларнинг °изи°иши тушунар-лидир [11,12,19].

Турли хил этиологияли нефропатияларда упканинг нореспиратор функцияси *а°ида адабиётларда маъ-лумотлар кам, нотули° булиб, ушбу гуру* беморлар-да даволаш натижаларини етарлича яхшилаш учун альвеоцитларда энергетик алмашинув даражасида метаболик жараёнларни коррекция °илиши ну°таи на-заридан комплекс интенсив терапияни ишлаб чи°ишни °ийинлаштиради.

Бизнинг тад°и°отимиздан ма°сад турли хил этиологияли нефропатияларнинг ривожланиш динамикасида чи°арилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди цитокинлари таркиби узгариши асосида упканинг норе-спиратор функцияси *олатини ба*олаш *исобланади.

ТАДКИКОТ УСУЛИ ВА МАТЕРИАЛИ

Тажрибавий тад°и°отлар Тошкент тиббиёт акаде-миясининг Марказий илмий-тад°и°от лабораторияси (ТТА МИТЛ) базасида: «Уткир респиратор дистресс-синдромининг экстрапульмонал генези шаклланиши патогенезида упка нореспиратор функцияларининг компенсатор-мослашув реакциялари °онуниятларини урганиш» Ф5СС005 фундаментал грант лойи*аси до-ирасида амалга оширилган.

Тажрибада санитария-эпидемиология хизматлари талабларига жавоб берувчи, Тошкент тиббиёт академияси одатий лаборатор вивариясида жойлашган иккала жинсдаги, вазни 1500-2500 г. булган 40 та оддий °уёнлардан фойдаланилган.

Сурункали буйрак етишмовчилигининг янги тажрибавий ва тад°и°от моделларини яратишнинг техник бос°ичида моделларни ишлаб чи°иш билан борли° булган тажриба материаллари туплангандан сунг, статистик та*лил утказиш учун 40 та жонивордан фойдала-нилди. Барча жониворлар 4 та гуру*га ажратилди:

1. назорат - 10 та интакт °уёнлар (патологик жараён моделлаштирилмаган);

2. биринчи асосий - 10 та °уёнда тажрибавий сурункали токсик нефропатия (СТН) модели;

3. иккинчи асосий -10 та °уёнда диабетик ангиопатия (диабетик нефропатия-ДНП) фонида нефропатиянинг тажрибавий модели;

4. учинчи асосий - 10 та ° уёнда диабетик нефропатия фонидаги сурункали буйрак етишмовчилиги (СБЕ) тажрибавий модели.

СТН тажрибавий моделини °уррошин ацетатини °уллаш билан А.К. Митциев ва *аммуаллифлар услуби буйича ишлаб чи°илди [1].

Диабетик нефропатияни тажрибавий модели биз-нинг узига хос услубимиз буйича ТТА МИТЛ да ишлаб чи°илган («Диабетик нефропатия фонида сурункали буйрак етишмовчилигини моделлаштириш усули»

15.08.2014 йилдаги 1АР 04955 - сонли ихтирога патент). Усул комбинацион йул билан °уйидаги тарзда амал-га оширилди: доксорубицинни 0,9 % натрий хлордаги эритмаси 100-110 мг/кг вена ичига юборилди ва жони-ворнинг °орин парда орти бушлирига, 100 г тана вазнига сорбитолни 70% ли эритмасидан 0,2-0,4 мл юборилди.

Кандли диабет ривожланишининг клиник-лабора-тория констатациясидан (гипергликемия, глюкозурия) кейин эфир наркози остида, асептик шароитда бел со*асидан иккита °ийши° кесма ор°али °орин парда орти бушлирига кирдик. Бос°ичма-бос°ич унг ва чап буйракларни ажратдик (аъзонинг ю°ори °исмидан паст-ки °исмигача) ва 50% дан 70% гача *ажмда аъзонинг капсуласида мариз °атлами доирасида ЭХВЧ-100 элек-трокоагулятори ёрдамида термик жаро*атлар *осил °илдик.

Х,айвонларнинг чи°арган нафас конденсатини йириш учун С. В. Федотов ва *аммуаллифлари томонидан ишлаб чи°илган мос °урилмадан фойдаландик. Маълум-ки ушбу °урилма чи°арилган нафас конденсатидаги бурларни тулии; конденсациялаш имконини беради ва са°лаш *амда транспортировка °илиш учун ало*ида шароит талаб °илмайди.

Курилма совутиш камерасига жойлаштирил-ган, Т-шаклдаги найсимон конденсаторга уланган тумшу°бор ни°обдан иборат. Т-шаклдаги найсимон конденсатор металлдан °илиниб, ичи полиуретанли °оби° билан °опланган, совутиш камераси (музли пуфак) эса исси°ликдан *имояловчи °опламага жойлаштирилиб, Т-шаклдаги найсимон конденсаторни утиши учун йул °илинган олинувчи °оп°о° билан таъминланган.

Чи°арилган нафас конденсатининг йириш усулини °уйидагича утказдик: *айвонни нафас оладиган тумшу°часига тумшу°бор-ни°об зич ма*камланди. Тумшу°бор-ни°об Т-шаклли найсимон конденсатга уланди. Найсимон конденсаторга тушаётган *аво совутиш камерасидан утиб совуши натижасида конденсатланиб, сую°ликка айланди. Бу эса кейинги биокимёвий тад°и°отлар учун ашё *исобланади.

!1_-1Ь, 11-6 ва ТЫР-а - яллирланиш олди цитокинлар концентрациясини «Цитокины» ОБЖ (Россия) да ишлаб чи°арилган тест-тизим реактивлар тупламидан фойда-ланган *олда °атти° фазали иммунофермент усули билан ани°ланди.

Олинган натижалар ва уларнинг му^окамаси

Токсик этиологияли нефропатияга чалинган жониворларнинг чи°арилган нафас конденсати тад°и° °илинганда ушбу му*итда текширилаётган бош°а яллирланиш олди цитокинларига нисбатан 11_-1Ьнинг концентрацияси устунлиги ани°ланди (1-расм).

Тажрибада патологик жараённинг 10-кунидаё° сурункали токсик нефропатия гуру*идаги *айвонлар чи°арилган нафас конденсатида 11_-1Ь яллирланиш олди цитокини 0,047±0,008 пкг/млга етди, 30-кунида эса унинг усиши 0,055±0,001 пкг/млгача °айд этилди, яъни дастлабки курсаткичдан деярли 2,2 марта купро° булди.

Паст фаоллик яллирланиш олди цитокиниТЫР-а га нисбатан °айд °илинди, яъни сурункали токсик нефро-патияда тажрибанинг 10-кунида 0,024±0,0007 пкг/мл дан 0,031±0,0008 пкг/мл гача бироз ошишидан кейин, тажрибанинг кейинги муддатларида, 30-кунида энг кичик (ми-нимал) °ийматгача камайиб борди (0,011±0,0009пкг/мл; р<0,05) - 2 чи расм.

Тажрибанинг барча муддатларида чи°арилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди цитокини !1_-6 ни

о?* о.з

0.25 0.2 0.1S

од

о. к о

0L31S

0,247

0 155

0.0*4

0105

На&орнг

0Г047 И в.озг

...Ш и

10 кун

20 куи

50 куи

40 кгн

00 пун

■ Сурункали го« и к н« фропэпм ■ Диабетик не Фе п япп ■ Сурунхапп буйрж < пин моачил игн

1-расм. Турли хил этиологияли тажрибавий нефропатия моделлари ривожланиш бос°ичида чи°арилган нафас конденсати таркибидаги IL-1b нинг (пкг/мл) ми°дорини узгариши.

2-расм. Турли хил этиологияли тажрибавий нефропатия моделлари ривожланиш бос°ичида чи°арилган нафас конденсати таркибида TNF-анинг (пкг/мл) ми°дорин узгариши.

ми°дорини узгариб бориш динамикасида унинг туррун усиши °айд °илинди. Энг ю°ори курсаткичи тажриба-нинг 30-кунида 0,022±0,0004 пкг/мл °айд °илинди (бу назорат гуру^и курсаткичидан 2,75 р<0,05марта куп) -(3-расм).

Диабетик ангиопатия фонидаги нефропатияда бутун тажриба давомида назорат курсаткичларига нисбатан чи°арилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди

цитокини - TNF - а нинг жадал усиб бориши кузатилди.

Чи°арилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди цитокини - TNF-а ни ю°ори ми°дорининг макси-мал чукдаси, диабетик нефропатия моделининг 30-ку-нига турри келди (назорат гуру^и курсаткичи билан со-лиштирганда 14,9 марта куп; р<0,05).

Чи°арилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди цитокини - IL-1b диабетик нефропатия гуру^ида

Турли хил этиологияли нефропатияларда чи°арилган нафас конденсатидаги яллирланиш олди цитокинларини та*лил °илиш

3-расм. Турли хил этиологияли тажрибавий нефропатия моделлари ривожланиш бос°ичида чи°арилган нафас конденсати таркибида И-6нинг (пкг/мл) ми°дорин узгариши.

тажрибанинг 10-кунида ошиб, кейинги муддатларда °иймати нисбий туррун булиб °олди.

Худди шундай узгариш *олати, чи°арилган нафас конденсатида яллирланиш олди цитокини 11_-6 нинг ми°дори тажрибанинг 20-кунидан бошлаб узгариши биз томондан °айд °илинди, афтидан диабетик анги-опатия фонидаги нефропатия ривожланишига мазкур курсаткичнинг паст таъсирчанлиги билан борли°.

Шундай °илиб, СБЕ ривожланиши билан азотемия-ни авж олиб кетишида, чи°арилган нафас конденсати-даги барча яллирланиш олди цитокинларининг концен-трацияси ошиши кузатилди. Яллирланиш олди цитокини 11_-6 га нисбатан энг ёр°ин узгаришлар ани°ланди. СБЕ гуру*идаги *айвонларнинг упкасидан чи°аётган *аво конденсатида унинг ми°дори тажрибада патологик жараённинг 60-кунида 43,5 (р<0,05) марта ортди, бу ва°тда яллирланиш олди цитокинлари 11_-1Ь ва ТЫР-а ларнинг ми°дори мазкур тад°и°от муддатида назорат гуру*и курсаткичидан атиги 11,25 (р<0,05) ва 35 марта ортди (р<0,05).

Упкасидан чи°аётган нафас конденсати таркибида яллирланиш олди цитокинларининг ми°дорини ишонч-ли кутарилиши фа°атгина азотемия я°°ол намоён булган экспериментал моделлар учун хос. Бош°ача айтганда, *айвонларнинг упкасидан чи°аётган нафас конденсати таркибида яллирланиш олди цитокинла-рининг ми°дорини кутарилиши азотемияни намоён булиши билан нефропатияларни асоратланган *ола-тига утишининг белгиси *исобланади, уз навбатида бу текшириш усуллари °имматли диагностик а*амиятга эга эканлигидан далолат беради.

АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ:

1. А.К. Митциев, В.Б. Брин «Сурункали токсик нефропатияларни моделлаш усули». Патент эгаси: Патент эгаси Россия сорли°ни са°лаш ва ижтимоий ривож-лантириш Федерал агентлиги °ошидаги «Шимо-лий Осетия давлат тиббиёт академияси» давлат

олий касбий таълим муассасаси. 10.06.2009 й.даги 2358327-сонли патент

2. Балаболкин М.И., Клебанова Е.М., Креминская

B.М. Микроангиопатия - одно из сосудистых осложнений сахарного диабета. ConsiliumMedic. 2009; 5: С.215-220.

3. Бенсман В.М., Триандафилов К.Г., Мехта С.К. Некоторые лечебно-диагностические стандарты в хирургии осложненного синдрома диабетической стопы. Стандарты диагностики и лечения в гнойной хирургии: Матер. научн. практ. конф. 2008;

C.83-91.

4. Вудхед М., Власи Ф., Эвиг С. Клиническое руководство по ведению больных с инфекциями нижних отделов дыхательных путей. Пульмонология. 2008; 3: С.1-24.

5. Глобальная стратегия диагностики, лечения и профилактики хронической обструктивной болезни легких. М. 2007; С.102.

6. Давыденко В.В., Мачс В.М. Стимулированный ангиогенез - новое направление в лечении при ишемических состояниях. Вест. хир. 2009; 1: С. 117120.

7. Дедов И.И. Алгоритмы специализированной медицинской помощи больным сахарным диабетом. М. 2006; С.104.

8. Власов П.В. Рентгенодиагностика туберкулеза органов дыхания. Часть I. Медицинская визуализация. 2004; 4: С.77-89.

9. Перехода В.Н., Осипов Е.В., Балицкий Б.Х. Результаты лечения диабетической стопы. Стандарты диагностики и лечения в гнойной хирургии. 2005; С.161-163.

10. Коновалова В.К. Стратификационная долевая томография в диагностике шаровидных образований легких. Метод. Рекоменд. Барнаул. 1997; С.30.

11. Махмудов Э.А., Салиходжаев З.С., Юнусходжаев А.М. Пирацин в комплексном лечении больных атеросклерозом с сопутствующим сахарным диабетом. Мед.журн. Узбекистана. 2006; 1: С.64-66.

12. Петренко Ю.М., Шашурин Д.А., Титов В.Ю. Новые источники оксида азота, их возможная физиологическая роль и значение. Экспер. и клин. фармакол. 2004; 2: С.72-80.

13. Чучалин А.Г., Синопальников А.И., Страчунский Л.Г. Внебольничная пневмония у взрослых: практические рекомендации по диагностике, лечению и профилактике. Клиническая микробиология и антимикробная химиотерапия. 2006; 1: С.54-86.

14. Hingorani A.D. Polymorphisms in endothelial nitric oxide synthase and atherogenesis: J.French Lecture 2010; vol.154. P.521-527.

15. Jungmann E. Skin manifestations in diabetes can be diagnosed early. PrzegeLek. 2004; vol.49. 4: P.120-124.

16. Kobayashi K., Igimi H. Glycation index of hair for non-invasive estimation of diabetic control. Biol. Pharm. Bull. 2009; vol.19. 4: P.487-490.

17. Murdoch D.P., Armstrong D.G., Dacus J.B. The natural history of great toe amputations. J. Foot Ankle. Surg. 2007; vol. 36. 3: P.204-208.

18. Nehler M.R., Whitehill T.A., Bowers S.P. Intermediate-term outcome of primary digit amputations in patients with diabetes mellitus who have forefoot sepsis requiring hospitalization and presumed adequate circulatory status. J.Vasc. Surg. 2004; vol.30. 3: P.509-517.

19 Popov D., Simionescu M. Structural and transport property alterations of lung capillary endothelium in diabetes. Ital. J. Anat. Embryol. 2011; 106: (2 Sup-pl 1). P.405 - 412.

ТУРЛИ ХИЛ ЭТИОЛОГИЯЛИ НЕФРОПАТИЯЛАРДА ЧИКДРИЛГАН НАФАС КОНДЕНСАТИДАГИ ЯЛЛИРЛАНИШ ОЛДИ ЦИТОКИНЛАРИНИ ТАХ.ЛИЛ КИЛИШ С.Ж. Бозарипов, А.О. Охунов, Д.А. Охунова Тошкент Тиббиёт Академияси

Сунги йилларда бутун дунёда, асосий сабаблари диабетик нефропатия, артериал гипертония ва сурункали гломерулонефрит сифатида сурункали буйрак етишмовчилигининг ривожланиш *оллари частотаси ошиб бормо°да. Адабиётларда курсатилишича, буйрак етишмовчилиги диабетик ангиопатияда бир °атор аъзолар ва тизимлардаги меъёрий *аёт фаолиятини мураккаб комплексли бузилиши билан тавсифланади. Бу доирада яна юрак °он-томир ти-зими, жигар, ош°озон-ичак йуллари ва бош°а аъзоларнинг функциялари урганилган. Интенсив терапия, реанимация усуллари ва замонавий тиббиётдаги бош°а юту°ларга °арамай, улим даражаси 68% дан пасайгани йу°. Бундай ю°ори курсаткичларнинг сабаби, мураккаб ва кам урганилган гомеостаз бузилишларининг ривожланиши, упка шикастлан-ганда - уткир упка шикастланиши синдромида, биринчи навбатда ва нисбатан куп (60-80%) учрайдиган аъзолардаги асоратлар, бемор ^олатини кескин орирлаштириб, улим ^олатини 90% гача олиб боради.

Калит сузлар: °андли диабет, диабетик нефропатия, упканинг нереспиратор фаолияти, цитокинлар, сурункали буйрак етишмовчилиги, упкадан чи°арилган нафас конденсати.

Контакт: Бозарипов Сойибжон Жонибекович, ТТА Марказий илмий тадкикот

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.