Научная статья на тему 'Medical examination and indicators of screening of patients with the pseudorheumatism'

Medical examination and indicators of screening of patients with the pseudorheumatism Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
369
441
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
РЕВМАТОИДНЫЙ АРТРИТ / СКРИННИНГ / ВРАЧ ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ / PSEUDORHEUMATISM / SCREENING / GENERAL PRACTITIONER

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Сирожова Мухаббат Ихтиёровна

Проведен ретроспективный анализ распространенности ревматоидного артрита среди городского населения. Определены показатели скриннинга больных ревматоидным артритом врачем общей практики. В среднем на осмотр врачем общей практики больного ревматоидным артритом тратится 6 минут.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

МЕДИЦИНСКИЙ ОСМОТР И ПОКАЗАТЕЛИ СКРИННИНГА БОЛЬНЫХ РЕВМАТОИДНЫМ АРТРИТОМ

The retrospective analysis of prevalence of a pseudorheumatism among urban population is carried out. Indicators of screening of patients with a pseudorheumatism are defined by the general practitioner. On average 6 minutes are spent for survey by the general practitioner of the patient with a pseudorheumatism.

Текст научной работы на тему «Medical examination and indicators of screening of patients with the pseudorheumatism»

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

УДК: 616.72-002.772

РЕВМАТОИДЛИ АРТРИТ КАСАЛЛИГИ БИЛАН ОГРИГАН БЕМОРЛАРНИНГ ТИББИЙ КУРИГИ ВА СКРИННИНГ КУРСАТКИЧЛАРИ

СИРОЖОВА МУХАББАТ ИХТИЁРОВНА - Бухоро тиббиёт колледжи умумкасбий ва касбий фанлар кафедраси укитувчиси

МЕДИЦИНСКИЙ ОСМОТР И ПОКАЗАТЕЛИ СКРИННИНГА БОЛЬНЫХ РЕВМАТОИДНЫМ АРТРИТОМ

СИРОЖОВА МУХАББАТ ИХТИЁРОВНА преподаватель кафедры общих и профессиональных дисциплин Бухарского медицинского колледжа город Бухара. Республика Узбекистан

АННОТАЦИЯ

Проведен ретроспективный анализ распространенности ревматоидного артрита среди городского населения. Определены показатели скриннинга больных ревматоидным артритом врачем общей практики. В среднем на осмотр врачем общей практики больного ревматоидным артритом тратится 6 минут.

Ключевые слова: ревматоидный артрит, скриннинг, врач общей практики

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

MEDICAL EXAMINATION AND INDICATORS OF SCREENING OF PATIENTS WITH THE PSEUDORHEUMATISM

SIROZHOVA MUKHABBAT IKHTIYOROVNA is a teacher of department of the general and professional disciplines of the Bukhara medical college the city of Bukhara. Republic of Uzbekistan

ABSTRACT

The retrospective analysis of prevalence of a pseudorheumatism among urban population is carried out. Indicators of screening of patients with a pseudorheumatism are defined by the general practitioner. On average 6 minutes are spent for survey by the general practitioner of the patient with a pseudorheumatism.

Keywords: pseudorheumatism, screening, general practitioner

Ревматоидли артрит номаълум этиологияли, системали сурункали касаллик булиб, мураккаб аутоиммун жараёнда кечади ва бугимлар яллигланиши билан кечиб эрозияли артрит ривожланади, ички органларда хам узгаришлар кузатилади [1].

Ревматоидли артрини ахоли уртасида таркалганлиги уртача 0,8% ни (0,3% дан 2,1% гача) ташкил килади. Аёллар эркакларга нисбатан 3 марта куп касалланади. Ёшга караб таркалганлиги ошиб боради. Касаллик 30-50 ёшда ривожланади. 80% беморларда касаллик 35-50 ёшдан ривожлана бошлайди. 18-29 ёшли аёлларга нисбатан 60-64 ёшли аёлларда ревматоидли артритнинг учраши 6 марта куп [1].

Ревматоидли артрит аёлларга 0,5%, эркакларга 0,1% учрайди. РА АКШ ларида ахоли уртасида 1% ни ташкил килади.

148

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

10% беморларда ирсиятга богликлиги исботланган. 1 та тухумдан ривожланган эгизакларда, 2 та тухумда ривожланган эгизакларга нисбатан касалликнинг учраши 4 марта юкори булади. 1 тухумдан ривожланганларга ирсий фактор 15-20% ни ташкил килади [4].

РА нинг кечиши турлича булиб, 3 йилдан сунг рентгенологик белгилар кузатилади. Бу 70% беморларни ташкил килади. 50% беморларда эса, 1-чи йилдан бошланиб суяк эрозияси ривожланади.

15% беморларда яллигланиш жараёни тезда тухтайди. Бунда иш кобилятига таъсир килмайди. 15-30% холларда улим билан тугалланади. Улим асосий сабаби инфицирланиш ва ошкозон ичакдан кон кетиш. Охирги йилларда улим сабаби ностероид яллигланишга карши воситаларни узок вакт куллашдан кейин хам келиб чикмокда [2,].

РА да беморнинг улимига олиб келувчи сабаблар [8]:

1. Буйрак амилоидози фонидаги уремия

2. Буйрак бужмайиши билан кечувчи гломерулонефрит фонидаги уремия

3. фибриноз - геморрагик перикардит

4. фибриноз - геморрагик пневмония

5. пневмосклероз, кардиосклероз фонидаги, упка-юрак етишмовчилиги.

6. васкулитлар фонидаги бош мия ишемик инфарктлари

7. жигар амилоидози фонидаги жигар етишмовчилиги

8. ичак амилоидози фонидаги холсизлик ва ориклаш

9. апластик анемия

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

10. пиелонефритдаги гипертензион синдром фонидаги бош мияга кон куйилиш

11. гармонотерапия натижасида улимга олиб келувчи сабаблар:

а. стероид яралар, ошкозон-ичак профуз кон кетиш

б. панкреанекроз

в. стероид диабет фонидаги диабетик кома.

Максад:

Ревматоидли артрит касаллиги билан огриган беморларнинг тиббий куриги ва скрининг курсаткичларини аниклаш учун сарфланган вакт тахлили.

Вазифа

1. Бухоро марказий поликлиникага ахоли уртасида ревматоидли артрит касаллигининг таркалганлигини аниклаш. Умумий курикни ташкил килиш.

2. Ревматоидли артрит билан огриган беморларни кабул вактида УАВ шароитида тез ва кам вакт талаб киладиган усулни танлаш, беморларни ташхислаш ва кетган вактни тахлил килиш.

Ревматоидли артрит (РА) - бириктирувчи тукиманинг аутоиммун зарарланиши булиб, периферик кон томирлар зарарланиши, суяклар эрозияси ва ички органлар зарарланиши билан боради [2,10].

Этиологияси. Ревматоидли артрит сабаби охиригача яхши урганилмаган. РА келиб чикишида, вируслар роли аник эмас. Инфекция бугимларда сурункали яллигланишни келтириб чикаради ва узок муддатли яллигланиш, синовиал хужайраларда янги узгаришларга олиб келади ва у хужайра антиген сифатида кабул

килинади. HLA DR4 ва Dw4 ва бу антигенларга карши организмга 1д М, IgG ишлаб чикарилади ва натижада иммун яллигланишга олиб келади [4].

Классификацияси [2, 12.]

1. Клинико-анатомик характерига кура - поли-, моно-, олигоартритлар.

2. Формасига кура: бугим, бугим-висцерал, Фелит синдроми, Ювенил

3. Кечишига кура: секин, тез, секин прогрессияланган.

4. Фаоллик даражасига кура - 0,1,2,3

5. боскичига кура - рентгенда 1,2,3,4

6. Функционал етишмовчилигига кура - 0,1,2,3

Клиникаси: РА асосан уткир ости куринишда, тургун полиартрит билан бошланади. Огриклар асосан туннинг иккинчи ярми ва эрталаб булади. Эраталабки харакат чекланиб, оёкларнинг уюшиб колиши ва махаллик ва умумий куринишда булади. Бу асосан 20-30 минут давом этади. Эрталаб уриндан турганда бирдан туриб кета олмайди. Умумий холсизлик, бугим секинлик билан шишиб, пролифератив узгаришлар юз бериб, деформацияга олиб келади. Баъзан касаллик бошида юзага келган бугим синдроми бир неча ой, ахтто йилгача йуколиши мумкин. 70% беморларда полиартрит баъзан, моно- ёки олигоартрит кузатилади. Касалликнинг бошлангич даврида 2-3 кафт бармок проксимал бармоклари оралиги бугимларидан бошланади. 90-95%ни ташкил килади. 2-чи уринда тиззи ва кафт билак бугимлари купрок зарарланади. Бошка бугимлар касалликнинг бошидан кам зарарланади. бугимлар симметрик зарарланади. Эрталабки шахтлик кузатилади. Харакат килганда йуколади, уйку бузилишлари кузатилади. Куйидаги тургун деформацияга караб турли типларга булинади [1, 2, 3].

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

1. улнар девиация - бу кафт суякларининг бошчаси ва мушаклар кучсизлигида кузатилади.

2. Плавника моржа формаси кузатилиши мумкин

3. кафт бармок бугимлари букувчи контраутураси, кул панжаси дистал бугимларининг букилиши «ок куш буйни» шаклини олади.

4. Энг огир формасида «Бутонерка» куринишда булади. Буларнинг хаммаси бирданига бармоклар харакатини чеклайди. Елка бугимининг зарарланиши энг охирги боскичларда кузатилади.

Упканинг зарарланиши 6 хил куринишда кечади. Плеврит, диффуз интерстициал фиброз, упканинг тугунчали фибрози, облитерицияловчи бронхиолит, васкулит ва кичик бронларнинг касалликлари. Юракнинг зарарланиши эндокардит, коронарит, кардиосклероз. Буйраклар зарарланиши амилоидоз, гломерулонефрит, оралик нефтрит.

Ревматоидли артритнинг диагностик меъзонлари (АРА, 1987)

1. Эрталабки шахтлик камида бир соат

2. 3 ва ундан ортик бугимлар артрити

3. Панжа бугимлари артрити (билак-кафт, кафт-панжа, фалангалараро).

4. Артритларнинг симметрик булиши

5. Ревматоидли тугунчалар

6. Ревматоидли факторнинг булиши

7. Ревматоидли артритга хос рентгенологик узгаришлар.

7 та диагностик меъзонларнинг камида 4 таси булганда ревматоидли артрит ташхиси куйилади. 1-4 меъзонлар камида 6 хафта булганда диагноз тасдикланади. Диагностик меъзонлар спецификлиги 89% ни ташкил килади [2].

Ревмафакторнинг конда топилиши 70% ни ташкил килади. Рентгенологик узгаришлар 2 йилдан сунг юзага келади.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Конда АФА антифеллагрин антитела топилиши РА ташхисини эрта куйишга ва касалликнинг ёмон окибатларга олиб келишидан саклайди.

Антинуклеар антителанинг топилиши 25% беморларда аникланади.

Материал ва услублар

Иш Бухоро марказий поликлиника дахаларида ретроспектив усулда касаллик таркалганлиги урганилди. Касаллик таркалганлигини урганиш максадида даха паспортларида, диспансер кузатувдаги беморнинг контрол картаси -Ф30 дан фойдаланилди.

Бундан ташкари «Шохруд-дустлик» ирригация бошкармасида профилактик курувда 30-50 ёшдаги 112 ишчилар уртасида сураб-суритириш ва топилган беморларда объектив курув утказилди. Сураб суриштириш учун махсус суровнома тузилди. 1-илова: Сураб-суриштиришда бугимларига огрикка шикоят килган беморлар объектив курув утказилди.

Шунингдек ревматология булимида 14 та бемор курилди.

Натижалар ва тахлиллар

Бухоро марказий поликлиника ахолиси уртасида ревматоидли артрит таркалганлиги урганилганда куйидаги натижалар олинди (1-диаграмма).

Ревматоидли артритнинг таркалиши 1-диаграмма.

Жами % 1 даха % 2 даха % 3 даха % сони сони сони

Бухоро марказий поликлиника ахолиси орасида Ревматоидли артрит таркалганлиги 0,57% ни ташкил килиб, адабиётлар билан солиштирганда бир оз камдир.

Рематоидли артрит билан огриган беморларнинг жинси тахлили 2-диаграммада келтирилган. РА билан огриган беморларнинг жинс буйича тахлили 2-диаграмма. n24

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Ушбу диаграммадан куриниб турибдики, аёлларда эркакларга нисбатан касаллик 11 марта куп учрамокда. Адабиётларда эса, аёлларда 3 марта куп булиши курсатиб утилган.

"Шохруд-дустлик» ирригация тизими бошкармасида профилактик курув утказилиб куйидаги натижалар олинди 3-диаграмма.

Профилактик курув натижалари 3-диаграмма. п112

3-диаграммадан куриниб турибдики, РА текширилганларнинг 2 тасида, яъни 1,8% да учрайди.

Ревматоидли артритда диагностик меъзонларнинг учраши 1-жадвалда келтирилган. Диагностик меъзонларнинг учраши. 1-жадвал.

Беморлар сони %

Бугимларда огрик 4 3,6

Панжа бугимларида зарарланиш 2 1,8

Эрталабки 2 1,8

шахтлик

Симметриклик 2 1,8

Шиш 1 0,9

Деформация 0 0

3 тадан ортик бугими зарарланган беморлар 2 1,8

112 та текширилганлардан 2 тасида РА нинг 4 та меъзони -эрталабки шахтлик, 3 тадан куп бугим артрити, панжа бугимларининг артрити ва артритларнинг симметриклиги аникланди. Шуларга асосланиб куйидагича ташхис куйилди: ревматоидли артрит, полиартрит, секин прогрессияланиб кечиши, 1-фаоллик даражаси, БФЕ I.

Касаллик аникланган 2 та бемор чукур текшириб курилди. Текширишда кетган вакт урганилиб тахлил килинди - 2-жадвал.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Тиббий курувга кетган вакт тахлили 2-жадвал. п 2

Кетган вакт минут %

Шикояти 2 33.3

Анамнези 1 16.7

Объектив курув 3 50

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.