Научная статья на тему 'Calculation of time spent on Medical examination of patients is more senior than 65 years'

Calculation of time spent on Medical examination of patients is more senior than 65 years Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
77
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СТАРЧЕСКИЙ ВОЗРАСТ / ПОТРАЧЕННОЕ ВРЕМЯ / ВРАЧ ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ / SENILE AGE / THE SPENT TIME / GENERAL PRACTITIONER

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Истамова Фируза Мадиёровна

В статье рассмотрена структура жалоб и диагнозов у пациентов старческого возраста. На основании хронометража потраченного времени на осмотр больных старческого возраста рассчитано среднее время, потраченное на осмотр пациентов старческого возраста. В среднем на осмотр врачем общей практики (собирание анамнеза, выслушивание жалоб, осмотр, измерение артериального давления и других процедур) пациентов старческого возраста потрачено время 17, 5 минут

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

РАССЧЕТ ВРЕМЕНИ, ПОТРАЧЕННОГО НА ВРАЧЕБНЫЙ ОСМОТР ПАЦИЕНТОВ СТАРШЕ 65 ЛЕТ

In article the structure of complaints and diagnoses at patients of senile age is considered. On the basis of timing of the spent time for survey of patients of senile age the average time spent on survey of patients of senile age is calculated. On average on survey by the general practitioner (collecting of the anamnesis, listening of complaints, survey, measurement of arterial pressure and other procedures) of patients of senile age time 17,5 minutes

Текст научной работы на тему «Calculation of time spent on Medical examination of patients is more senior than 65 years»

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

УДК: 614.254.3 + 616-053.9

65 ЁШДАН КАТТАЛАР ВРАЧ КУРИГИГА КЕТГАН ВАКТ

ИСТАМОВА ФИРУЗА МАДИЁРОВНА Бухоро тиббиёт коллежи хирургия ва оналикда парвариш кафедраси укитувчиси

РАССЧЕТ ВРЕМЕНИ, ПОТРАЧЕННОГО НА ВРАЧЕБНЫЙ ОСМОТР ПАЦИЕНТОВ СТАРШЕ 65 ЛЕТ

ИСТАМОВА ФИРУЗА МАДИЁРОВНА преподаватель кафедры хирургии и патронажа в материнстве Бухарского медицинского колледжа. г. Бухара. Республика Узбекистан.

АННОТАЦИЯ

В статье рассмотрена структура жалоб и диагнозов у пациентов старческого возраста. На основании хронометража потраченного времени на осмотр больных старческого возраста рассчитано среднее время, потраченное на осмотр пациентов старческого возраста. В среднем на осмотр врачем общей практики (собирание анамнеза, выслушивание жалоб, осмотр, измерение артериального давления и других процедур) пациентов старческого возраста потрачено время 17, 5 минут

Ключевые слова: старческий возраст, потраченное время, врач общей практики

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

CALCULATION OF TIME SPENT ON MEDICAL EXAMINATION OF PATIENTS IS MORE SENIOR THAN 65 YEARS

ISTAMOVA FIRUZA MADIYOROVNA is a teacher of department of surgery and patronage in motherhood of the Bukhara medical college. Bukhara. Republic of Uzbekistan.

ABSTRACT

In article the structure of complaints and diagnoses at patients of senile age is considered. On the basis of timing of the spent time for survey of patients of senile age the average time spent on survey of patients of senile age is calculated. On average on survey by the general practitioner (collecting of the anamnesis, listening of complaints, survey, measurement of arterial pressure and other procedures) of patients of senile age time 17,5 minutes

Keywords: senile age, the spent time, the general practitioner

Мутахассисларнинг фикрича ер шари ахолиси 1975 йилдан 2025 йилгача 2 мартага, яъни 4 милиарддан 8 миллиардга, 60 ёшдан катталар эса, 3 мартага, яъни 350 миллиондан 1,1 миллиардгача купаяди.

Тиббий ёрдамга кариялар ёшларга нисбатан 2 марта куп мурожаат килишади. УАВ га мурожаат киладиганларнинг 25 % ини 65 ёшдагилардан катталар ташкил килади. Уларга касалхона харажатларининг 20% и, тиббий ёрдам ва уйда ёрдам харажатларининг 75% и сарфланади.

1998 йил Австралияда 65 ёшдан катталар 10,8% ни ташкил килган. 2011 йилга бу курсаткич 13,4%, 2031 йилга эса 20% булиши

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

кутилмокда. Америка кушма штатларида эса 12,5%, 13%, 18% йилларга мос холда.

Кариялар энг куп учрайдиган тиббий муаммоларга куйидагилар киради:

1. Артритлар - 50%

2. Гипертензия - 60%

3. Эшитишнинг бузилиши - 30%

4. Юрак касалликлари - 30%

5. деформациялар/ортопедик муаммолар - 17%

6. Тузатиб булмайдиган куришнинг бузилиши - 10%

7. Диабет - 9% (30% киши узида кандли диабет борлигини билмайди)

65 ёшдан кейин улимнинг сабаблари:

- Юрак касалликлари

- Ёмон сифатли усмалар

- Бош мия томирлари касалликлари

- Упка сурункали обструктив касалликлари

- Пневмония/грипп

- Бахтсиз холатлар -Периферик томир касалликлари

- Диабет Максад:

65 ёшдан катталар куригига кетган вактни урганиш. Вазифа

1. Бухоро марказий поликлиникага карашли ахоли орасида 65 ёшдан катталар сонини, улуг ватан уруши

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

катнашчилари сонини, ижтимоъий таъминотга мухтожлар сонини, ногиронлар сонини урганиш.

2. 65 ёшдан катта беморларни УАВ кабулида иштирок этиб унга кетган вактни тахлил килиш.

Инсон кариши - бу физиологик жараён булиб, ёш утиши билан бирга экзоген ва эндоген салбий омиллар таъсирида бузилиш жараёни кучайиб боради.

Кариш - ёши утган (пожилой) ёшдан (60-74 ёш) ва карилик (75 ёш ва катта) дан анча олдин бошланади. Карилик - ёшма-ёш ривожланишнинг охирги боскичи хисобланади. Карилар 90 ёшдан ошса узок яшовчилар каторига киради.

Мутахассисларнинг фикрича ер шари ахолиси 1975 йилдан 2025 йилгача 2 мартага, яъни 4 милиарддан 8 миллиардга, 60 ёшдан катталар эса, 3 мартага, яъни 350 миллиондан 1,1 миллиардгача купаяди.

Патологик узгаришларнинг доимий йигилиши 40-50 ёшдан бошланади. Кариялар патологиясини айсбергга ухшатилади. Айсбергнинг асосий кисми сув остига булиб, унинг учи куриниб турганидек, беморларнинг шикояти врач фикрини ана шу чуккига йуналтиради. Тугри ташсхислаш ва даволаш учун эса, айсбергнинг хамма кисмини куриш керак.

Ёши утганлар ва карияларни курувдан утказганда уртача камида 5 та касаллик аникланади. Кариялар касалликларини тасхислаш ва даволаш, ёшлар касалликларига нисбатан бошкача ёндашишни талаб килади. Унингсабаблари:

1. Касалликларнинг секин, бошка касалликларга ухшаб кечиши -пневмония, миокард инфаркти, упка сили, неопластик жараёнлар, кандли диабет, атеросклероз ва унинг асоратлари.

73

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

2. Ёшга боглик жараёнлар суякларга, умуртка погонаси бугимларига уз таъсирини курсатади ва бошка касалликлар симптоматикасини беради, мисол учун юрак касалликлари ташхисланади.

3. Шошилинч ёрдамни талаб киладиган корин бушлиги катастрофалри яширин кечади.

Карияларни текшириш хусусиятлари:

1. Сураб-суриштириш - кария беморлар врач билан сухбатда узундан-узок тарихларни айтишлари мумкин. Врач эса узининг санатини ишга солиб, керакли маълумот олиши керак, вактни бехудага сарфламаслиги крак ва беморга шошиландиган булиб куринмаслиги керак. «Шошиладиган врач бу врач эмас» Чеботаров Д.Ф. Аник, тушунарли, очик кунгиллилик билан гаплашиш керак.

2. Кариялар тез хафа булиш хусусиятига эга.

3. УАВ лари касаллигини даволаб булмайдиган беморлар билан мулокотда зарур сузларни топа олишлари керак. Уларни куллаб кувватлашлари, яхши натижаларга умид уйготишлари керак.

4. Кариялар билан хайирлашганда, эртагача дейиш керак, ёки кейинги учрашувни белгилаш керак. бу билан яхши умидларга ишонч уйготилади.

5. Карияларни курувдан утказганда, аникликка эътибор бериш керак. Чунки улар хаёт давомида куплаб врачлар кабулида булишади.

6. Хар бир карияда бир неча хил касллик булиб, куплаб текширишлар утказишга, хар томонлама текширишга сабаб булади ва ёшларга нисбатан куп вактни талаб килади. Бундан ташкари беморни реаблитация килиш врачдан куп мехнатни талаб килади.

7. Ёши утганларни текшириш касалликдан кура огир булиши керак эмас. Масалан ошкозон рентгеноскопияси, стернал пункция.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Гериатрик фармакотерапиянинг хусусиятлари:

1. Карияларни дори-дармонлар билан даволаганда куммуляция, ножуя таъсирлар куп учраши мумкин.

2. Дориларнинг ошкозон-ичакдан сурилиши узгарган булади. бу ошкозон ичак тизимида - атрофилар, кон томирларининг узгариши, кон айланишининг узгариши билан боглик булади.

3. Ошкозон ичак перистальтикаси сусайиши хисобига дорилар -ошкозонда узок туриб колиши мумкин. Натижада дориларнинг таъсири куйиши ёки сусайиши, яъни кутилмаган натижа бериши мумкин.

4. Ут йуллари дискинезияси ва гипокинезияси дориларнинг ичак-жигар циркуляция вактини узайтириб юборади. Натижада кумулляцияга мойиллик тугдириши мумкин.

5. Дорилар абсорбциясининг секинлашуви, уларни текри остига ёки мушак орасига киритганда хам кузатилади. бунга сабаб микроциркуляция ёмонлашуви, капиллярлар утказувчанлигининг узгарганлиги хисобига булади.

6. Альбуминларнинг камайиши, дориларнинг оксил билан богланишини камайтиради. Бунда плазмада дорининг богланмаган кисми куп булади.

7. Агар плазмада бир неча дори булса, фаол дори камрок фаол дорини сикиб чикаради ва интоксикацияга сабаб булиши мумкин. Интоксикацияга жигарнинг оксил синтез килиш фукнцияси сусайиши хисобига ва дорилар метаболизми камайиши хисобига хам булади.

8. Дорилар парчаланиши махсулотлари, дориларнинг узидан кура купрок зарарли ва агрессив булади.

9. Дорилар дозасини оширган билан доим хам адекват натижа урнига, купинча парадоксал натижа юзага чикади.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Материал ва услублар

Иш Марказий поликлиника УАВ булимида ретроспектив ва проспектив усулларда олиб борилди.

65 ёшдан катта ахоли сони 3 та даханинг ахоли руйхати журналидан, амбулатор карталар - Ф 025/у дан урганилди.

Ногиронлар, улуг ватан уруши катнашчилари, ижтимоий таъминотга мухтожлар даха паспортларидан, булим хужжатларидан урганилди.

65 ёшдан катта 21 та бемор УАВ кабулида булганда иштирок этиб, текшириш усулларига канча вакт кетганлиги урганилди. УАВ лари беморларни кабул вактида куйидаги текшириш усулларига ва жами йукотган вактлари урганилди:

шикояти,

анамнези,

Тери ва шиллик пардалар куруви,

таянч-харакат тизими куруви,

кальконсимон без пальпацияси,

Пальпация,

Перкуссия,

Аускультация,

Отоскопия,

Офтальмоскопия,

Куриш уткирлигини аниклаш,

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Неврологик текшириш, амбулатор картага ёзиш, тавсия бериш, Рецепт ёзиш.

Натижалар ва тахлиллар

Марказий поликлиника ахолисининг 65 ёшдан катталар сони ва жинси урганилганда куйидаги натижалар олинди. 1-жадвал.

65 ёшдан катталар сони ва жинси тахлили. 1-жадвал. п4179

сони %

Жами 98 2,34

Эркаклар 43 1,00

Аёллар 55 1,31

Ушбу жадвалдан куриниб турибдики, 65 ёшдан катталар жами 2,34% ни ташкил килади. Эркакларга нисбатан аёллар 0,31%га куплиги куриниб турибди. Агар Австралияда 1988 йил 65 ёшдан катталар сони 10,8% ни ташкил килганлиги билан солиштирадиган булсак, бизда умр давомийлиги кискали тугрисида хулоса чикариш мумкин.

Катталар орасидаги ногиронлик урганилганда куйидаги натижалар олинди. 2-жадвал.

Ногиронлар тахлили 2-жадвал

сони Жами ахолига нисбатан % П4179 65 ёшдан катта-ларга нисбатан % п98

Жами ногиронлар 90 2.6

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Улар 65 ёшдан катталари 8 0.2 3,6

2-жадвалдан шу аник булдики, ногиронликнинг асосий кисмини 65 ёшдан кичиклар ташкил килмокда. Ногиронлик жами ахолига нисбатан 0,2%ни, 65 ёшдан катталар орасида 3,6% ни ташкил килади.

65 ёшдан катталар орасида 212 карор, яъни ижтимоий таъминотга мухтожлар урганилганда куйидаги натижалар олинди. 2-диагрмма.

65 ёшдан катталар орасида ижтимоий таъминотга мухтожлар. 1-диаграмма.

3.5 3 2.5 2 1.5 1

0.5 0

0.05

-0.025-006

0.075

0.03

0.09

□ 1 даха

□ 2 даха

□ 3 даха

□ Жами

сони Жами Катталарга 65 ёщдан

ахолига нисбатан % катталарга нисбатан % нисбатан %

3

3

2

2

1

1

Ижтимоий таъминотга мухтожлар сони жуда камчиликни ташкил килиши 2-диаграммадан аник куриниб турибди. Жами ахолига нисбатан улар 1% дан камчиликни ташкил килади. 65 ёшдан катталар орасида эса 3% ни ташкил килади.

УАВ 65 ёшдан ошган беморларни кабул килганда текширишларига кетган вакт талил килинганда куйидаги натижалар олинди.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Шикоятларни эшитиш ва анамнез йигишга кетган вакт тахлили. 2-

диаграмма.

65 ёшдан ошганларнинг шикоятларини эшитишга, хамда анамнез йигишга УАВ лари уртача 1,5 минутдан, 3 минут вакт сарфлашган. Бунда хар икала текшириш умумий вакт (17,5 минут) га нисбатан 8,6% дан ташкил килади.

Тери ва шиллик пардалар ва таянч-харакат тизими курувига кетган вакт тахлили. 3-диаграмма.

□ Кетган вакт минут

□ Умумий кетган вактга нисбатан %

Бу иккала текширишда УАВ лари куп вакт сарфлашмаган.

80

Калконсимон без пальпацияси ва умуман пальпация учун, перкуссия учун, аускультация учун кетган вакт тахлили 4-диаграмма.

0

□ калконсимон без пальпацияси

□ Пальпация

□ Перкуссия

□ Аускультация

Кетган вакт минут

Умумий кетган вактга нисбатан %

Ушбу текширишлар ичида пальпация энг куп вакт талаб килган булса, ундан кейин кальконсимон безни текшириш куп вакт талаб килган. Аускультация ва перкуссиянинг улуши озгина камрок булиб, уларга 1 минутдан вакт сарфланган.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

Артериал босимни улчаш, отоскопия, офтальмоскопияга кетган вакт тахлили. 5-диаграмма.

6-диаграммадан яккол куриниб турибдики, артериал босимни улчашга 4 минут вакт кетган, отоскопия ва офтальмоскопияга вакт кетмаган. Бунинг охирги икки усул текширишлари беморларда утказилмаган.

Куриш уткирлигини ва неврологик текширишга, хамда тавсия

беришга

кетган вакт тахлили. 6-диаграмма.

7-диаграммадан беморларда неврологик текшириш утказмаслиги яккол намоён булиб турибди. Куриш уткирлигини текшириш ва тавсия эса, УАВ ларининг 2 минутдан ваткларини олмокда.

Хулосалар.

1. 65 ёшдан катталар жами 98 та булиб, у 2,34% ни ташкил килади. Эркакларга нисбатан аёллар озгина купчиликни ташкил килади. Агар Австралияда 1988 йил 65 ёшдан катталар сони 10,8% ни ташкил килганлиги билан солиштирадиган булсак, бизда умр давомийлиги кискали тугрисида хулоса чикариш мумкин.

2. Улуг ватан уруши катнашчилари 2 та, 65 ёшдан катта ногиронлар 8 та, ижтимоий таъминотга олинганлар 3 тани ташкил килади.

3. 65 ёшдан катталарни текширишга жами кетган вакт 17,5 минутни ташкил килади. Куп вактни талаб киладиган текширишлар жумласига кон босимини улчаш, куриш уткирлигини текшириш, шикоят ва анамнез йигиш киради.

Адабиётлар

1. Мерта Дж. /Пожилой болной. //Справочник врача общей практики. 1998. С.52-60.

2. Мерта Дж. /Артериальная гипертония. //Справочник врача общей практики. 1998. С.996-1016.

3. Мерта Дж. /Сахарный диабет. //Справочник врача общей практики. 1998. С.120-129.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» 2017 №1 (январь)

4. Собиров Ж.М. /Артериальная гипертензия. //Сборник клинических протоколов. 2005 г. С. 28-43

5. Собиров Ж.М. /Сахарный диабет. //Сборник клинических протоколов. 2005 г. С. 185-192.

6. Матвейков Г.П. /Ишемическая болезнь сердца. //Клиническая диагностика. 1999 г. С.129-136.

7. Чеботаров Н.В. /Руководство по гериатрии. 1982. С.544.

8. Страссер Т. /Сердечно-сосудистые заболевания у пожилых. ВОЗ. 1988. С.219

9. Семейная медицина. Электронная версия.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.