Научная статья на тему 'ТОК ҚАТОР ОРАСИГА ИШЛОВ БЕРАДИГАН КОМБИНАЦИЯЛАШГАН МАШИНАНИНГ ЎҒИТ СОЛИШ ИШ ОРГАНИНИ ТУЗИЛИШИ ВА ПАРАМЕТРЛАРИ'

ТОК ҚАТОР ОРАСИГА ИШЛОВ БЕРАДИГАН КОМБИНАЦИЯЛАШГАН МАШИНАНИНГ ЎҒИТ СОЛИШ ИШ ОРГАНИНИ ТУЗИЛИШИ ВА ПАРАМЕТРЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Механика и машиностроение»

CC BY
2
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ток / ўғит / чуқурюмшаткич / конус / бурчаг / ресурс тежамкор / меҳнат / устун / энергия / илдиз. / Vine / fertilizer / honeycomb / cone / corner / resource-efficient technologies / labor column / energy / root.

Аннотация научной статьи по механике и машиностроению, автор научной работы — Комилов Неъматилла Мухаммаджонович, Акбаров Шерзод Ботирович, Aбдуғаниев Шоҳруҳ Охунжон Ўғли

Ушбу мақолада ток қаторлари орасига ишлов берадиган ресурстежамкор комбинациялашган машинанинг ўғит солиш иш органи тузилиши баён қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по механике и машиностроению , автор научной работы — Комилов Неъматилла Мухаммаджонович, Акбаров Шерзод Ботирович, Aбдуғаниев Шоҳруҳ Охунжон Ўғли

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STRUCTURE AND PARAMETERS OF THE FERTILIZER WORKING BODY OF THE COMBINED MACHINE WORKING BETWEEN THE ROW

This article describes the structure of the fertilizer-making working body of the resource-efficient technologies combined machine, which processes between the vine rows.

Текст научной работы на тему «ТОК ҚАТОР ОРАСИГА ИШЛОВ БЕРАДИГАН КОМБИНАЦИЯЛАШГАН МАШИНАНИНГ ЎҒИТ СОЛИШ ИШ ОРГАНИНИ ТУЗИЛИШИ ВА ПАРАМЕТРЛАРИ»

УДК 636.083.52:620

ТОК ЦАТОР ОРАСИГА ИШЛОВ БЕРАДИГАН КОМБИНАЦИЯЛАШГАН МАШИНАНИНГ УГИТ СОЛИШ ИШ ОРГАНИНИ ТУЗИЛИШИ ВА

ПАРАМЕТРЛАРИ.

Комилов Неъматилла Мухаммаджонович НамМКИ доценти, Knm 1977@mail.ru

Акбаров Шерзод Ботирович НамМКИ катта укитувчи, shakbarov 1986@gmail.com

Лбдуганиев Шох,ру^ Охунжон угли НамМКИ, abduganievshohruh61@gmail.com

Аннотатция. Ушбу маколада ток каторлари орасига ишлов берадиган ресурстежамкор комбинациялашган машинанинг угит солиш иш органи тузилиши баён килинган.

Аннотация. В данной статье описывается структура рабочего органа внесения удобрений ресурсосберегающей комбинированной машины, которая обрабатывает виноградные лозы между рядами.

Annotation. This article describes the structure of the fertilizer-making working body of the resource-efficient technologies combined machine, which processes between the vine rows.

Калит сузлар: Ток, угит, чукурюмшаткич, конус, бурчаг, ресурс тежамкор, мех,нат, устун, энергия, илдиз.

Ключевые слова: Виноградная лоза, удобрение, соты, конус, уголок, восстановитель, рабочая сила, колонна, энергия, корень.

Keywords: Vine, fertilizer, honeycomb, cone, corner, resource-efficient technologies, labor column, energy, root.

Кириш (Introduction). Жах,онда ток каторлари орасига ишлов беришнинг ресурс тежамкор технологиялари ва техника воситаларини ишлаб чикишга йуналтирилган максадли илмий тадкикот ишлари олиб борилмокда. Бунда энергия-ресурстежамкор комбинациялашган машиналар конструкциясини ишлаб чикиш, уларнинг иш органларининг ток илдизлари ва тупрок билан узаро таъсирлашиш жараёнларида кам энергия сарфлаган х,олда агротехника талаблари даражасида ишлашини таъминлайдиган параметрларини асослаш буйича изланишлар олиб бориш мух,им вазифалардан х,исобланади.

Республикамиз кишлок хужалиги ишлаб чикаришида мех,нат ва энергия сарфини камайтириш, ресурсларни тежаш, кишлок хужалик экинларини илгор технологиялар асосида етиштириш хдмда юкори унумли кишлок хужалик машиналарини ишлаб чикиш ва куллашга алох,ида эътибор каратилмокда. Узбекистон Республикаси кишлок хужалигини ривожлантиришнинг 2020-2030 йилларга мулжалланган стратегиясида, жумладан, «...кишлок хужалиги ва озик-овкат тармогини модернизациялаш, диверсификация килиш ва баркарор усишини куллаб-кувватлаш учун хусусий инвестиция капитали окимини купайтиришни назарда тутувчи сохдда давлат иштирокини камайтириш ва инвестициявий жозибадорликни ошириш механизмларини жорий килиш, ер ва сув ресурсларидан окилона фойдаланиш, фермер хужаликларида мех,нат унумдорлигини ошириш, мах,сулот сифатини яхшилаш» вазифалари белгилаб берилган [1]. Ушбу вазифаларни амалга оширишда жумладан, ток каторлари орасига ишлов

Qurilishm^a4imJlmyjurnal^

3-jild, 2-son 144

https://jurnal.qurilishtalim.uz

беришда кулланиладиган комбинациялашган машина ишлаб чикиш ва ишчи кисмларининг талаблар даражасидаги иш сифатини кам энергия сарфлаган х,олда таъминлайдиган параметрларини асослаш мух,им вазифалардан х,исобланади.

Усуллари (methods). Ток илдизлари механик шикастланган (киркилган, узилган ва х,.к.)да уларда кайта тикланиш, яъни регенератив хусусият мавжуд. Намлик ва озука моддалари етарли булган мух,итда регенератив жараён кучли кечиб, илдизнинг йуколган кисми тез тикланади. Пайдо булган ёш илдизлар катта суриш кучига эга булиб, тупрокдаги сув ва унда эриган минерал тузларни узлаштиради, уларни босим билан утказувчи найларга, улар оркали усимлик ер устки кисмига етказиб беради. Илдиз диаметри ортиши билан унинг регенеративлиги ортади. Илдиз диаметри 30-44 мм булганда регенератив хусусияти энг юкори булади. Чукур юмшатишда угит солиниб, илдизни ток каторига нисбатан киркилиши урганилганда 50 см масофада яхши натижа олинган[2]. Бундан куриниб турубдики илдиз тизими канчалик бакувват ва ривожланган булса, унинг ер устки кисми х,ам худди шундай яхши ривожланади, х,осил куп ва сифатли булади. Илдизларни кувватлаш учун эса, ток катор ораларига ишлов берадиган комбинациялашган машиналарда ток каторлари орасига угитларни 30-35 см чукурликка кенг тасмасимон усулда солиш тавсия этилади.

Натижалар (results). Шу максадда ток илдизларини кесадиган чукур юмшаткич тупроктускич билан х,имояланган асоси элипс булган конуссимон сепгич билан жих,озланди[3]. Чукурюмшаткич устуни 1 ва унга урнатилган искана 3 дан ташкил топган булиб, искана ток илдизларини киркиш учун пичок 2 билан жих,озланган (1-расм). Устуннинг орка кисмига угит утказгич 4, тупроктутгич 5 ва асоси эллипис булган конуссимон сочкич 6 мах,камланган. Иш жарёнида чукур юмшаткич ток илдизларини кесиб, тупрокни юмшатиб кетади, угитутказгичдан тушаётган угит асоси элипс булган конуссимон сепгичга тушиб ва ундан маълум кенгликда юмшатилган катлам остига кенг

^уйидагилар комбинациялашган машина угит солиш иш органи билан жих,озланган чукурюмшаткичининг асосий тадкик этиладиган параметрлари х,исобланади:

- чукурюмшаткич исканасининг эни В, т;

- чукурюмшаткич исканасининг тупрокка кириш(увалаш) бурчаги а,

- чукурюмшаткич исканасининг узунлиги Lu, m;

- чукурюмшаткич пичогининг узунлиги Ln, m;

- тускичнинг очилиш бурчаги ^t, °

- тускич узунлиги Lt, m;

- конус асоси катта уки а, m;

Qurilishva^O'limilmiyJurnal^

3-jild, 2-son 145

https://jurnal.qurilishtalim.uz

- KOHyc acocu khhhk yKH b, m;

- KOHyc acocHHHHr cHKH.um кoэ$$нцeнтн k;

- KOHyc acocHHHHr khhhk apuM yKH ÖH.aH acobhhch opacugaru SypnaK ß. YrHTyTKa3rHHHHHr guaMeTpu (KyHga.aHr KecMH)HHHr yFHT.am Metepura SoF.HK.HrH

KyñugarHHa H$oga.aHH.agH yFmyTKa3rHH napaMeTp.apuHH acoc.amga y yFHT co.um annapaTHgaH TymaeTraH yFHTHH эpкнн yTKa3HÖ roöopumu .o3hm[5]. YFHTyTKa3rHHgaH Sup ceKyHga TymaguraH yFHT MHKgopu

Q = PV2 S, (1)

ÖyHga p - yFHT 3HH.Hru, Kr/M3;

V2 - yFHTyTKa3rHHgaru yFHT Te3.Hru, m/c; S - yFHTyTKa3rHH KyHga.aHr KecuM ro3acu, m2. Eup MeTpnoroHra TymaguraH yFHT MHKgopu arperaT Te3.Hrura öof.hk Sy.uS,

q = (2)

ÖyHga VM-arperaT Te3.Hru, m/c.

Eup reKTapra co.HHaguraH yFHT MHKgopu

q = 104 pE^ , (3)

V m

ÖyHga m - tok KaTop.apu opacugaru Macoca, m;

S = 10-4 QXim (4)

pVi

Xy^oca^ap (conclusion). Ey H$oga Taxgu^ugaH KypuHHÖ TypuSguKH yFHTyTKa3 run guaMeTpu (KyHga.aHr KeccuMHHHHr ro3acu) yFHT co.um annapaTHgaH TymaeTraH yFHTHH эpкнн yTKa3HÖ roSopu^umuHH TatMHH.am ynyH KyHga.aHr KecuMHHHHr ro3H yFHT co.um Metepura, tok KaTop.apu opacugaru Maco^ara x,aMga arperaT Te3.urura TyFpu пpoпopцнaнa., yFHTHH yFHTyTKa3rHHgarH yFHT Te3.uru x,aMga 3HH.Hrura TecKapu пpoпopцнoнa..

A^ABHETtfAP

lYGeKucroH PecnyGnuKacu npe3HgeHTHHHHr 2019 Man 23 OKraGpgaru nO-5853-coH «YsGeKucroH PecnyGnuKacu ;umno; xy^anuruHu pHBO^naHTHpHmHHHr 2020-2030 Munnapra Myn:®annaHraH CTpaTeruacuHH Tacgu;nam Tyrpucuga» ru OapMOHu.

2. O'z DSt 3355:2018 "^umno; xy^anuru TexHHKacuHH cuHam. Tynpo; ny;yp umnoB GepyBHH MamuHanap Ba Kyponnap. Cuhob gacrypu Ba ycynnapu" // PacMuM Hamp. - TomKeHT, 2018. - 32 6.

3. H.M.KoMunoB, H.A.HKPOMOB. TOK нngнзnapннн KecaguraH Ba yruTHu KeHr TacMacuMOH ycynga conaguraH ny;yp roMmaTKun napaMeTpnapuHu acocnam: OaproHa nonuTexHuKa uHcTuTyTu unMuM - TexHuKa ^YPHA^H. 2022. -TOM 26 -№ 3. - E. 209-212.

4. A.TyxTa;y3ueB, H.M.KoMunoB, H.A.HKPOMOB. TOK ungronapuHu KecaguraH Ba yruT conaguraH ny;yp WMmaTKun ucKaHacu Ba nunoruHuHr napaMeTpnapuHu acocnam. AGRO ILM 2023. -TOM 88 -№ 1 E. 85-86.

5. Komilov Nematillo Mukhammadjonovich, Ikramov Iqboljon Abdukhalilovich. The influence of the parameters of the deep softener cutting the energy roots on its performance indicators // Journal

Qurilish va Ta 'lim ilmiy jurnali

3-jild, 2-son

https://jurnal.qurilishtalim.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.