CC BY
16Аннотация
В статье на основе архивных материалов впервые рассмотрена биография, предпринимательская и общественная деятельность известного татарского купца и мецената, уроженца деревни Большая Атня Казанского уезда Гатауллы Даутова. На основе его жизненного пути показаны особенности неземледельческих занятий татарского населения Заказа-нья в конце XIX - начале ХХ в. Показана его трагическая судьба в годы советской власти. Раскрыта торговая и промышленная специализация предпринимателя (производство и продажа изделий из липового лыка). В публикации уделено внимание сохранившемуся до наших дней архитектурному комплексу «дом купца Г. Даутова», включающего в себя жилые и хозяйственные постройки купца, ставшие туристической достопримечательностью с. Большая Атня Атнинского района Республики Татарстан.
Abstract
Based on archival materials, the article for the first time considers the biography, entrepreneurial and social activities of the famous Tatar merchant and philanthropist, a native of Bolshaya Atnya village of Kazan uyezd, Gataulla Dautov. Based on his life path, the peculiarities of non-agricultural occupations of the Tatar population of Kazan region in the late 19th - early 20th century are shown. The author describes his tragic fate during the years of Soviet power. Besides, the trade and industrial activities of the entrepreneur (production and sale of bass) are specified. The publication focuses on the architectural complex called "the house of merchant G. Dautov", including housings and household outbuildings that have survived to this day and become a tourist attraction in Bolshaya Atnya village of Atninsky district of the Republic of Tatarstan.
Ключевые слова
Гатаулла Даутов, татарское купечество, Атнин-ский район, татары-хлебопашцы, Среднее Поволжье.
Keywords
Gataulla Dautov, Tatar merchants, Atninsky district, Tatar cereal farmers, Middle Volga region.
Революциягэ кадэрге Казан арты татар сэYДЭгэрлэренец ^ренекле вэкиллэре тормышы hэм эшчэнлеге тарихыбызда хэзергэ кадэр бик аз
УДК 908 (929)
Этна caYAarape Гатаулла Даутов (1867-1931)
Х. З. Баhаветдинова,
Татарстан Республикасы Фзннзр академиясенец Ш. Мэрщани исемендзге
Тарих институты, Казан шэК, Татарстан Республикасы, Россия Федерациясе
Merchant from Atnya Gataulla Dautov (1867-1931)
Kh. Z. Bagautdinova,
Sh. Mardzhani Institute of History, the Academy of Sciences of the Republic of Tatarstan, Kazan, the Republic of Tatarstan, the Russian Federation
Гатаулла Даутов йорты. 1923-1925 еллар. Татарстан Республикасы Милли музее. КППи-117428-49.
Gataulla Dautov's house.
1923-1925. The National Museum of the Republic of Tatarstan. KPPi-117428-49.
ейрэнелгэн темаларньщ берсе булып тора. Бу бигрэктэ репрессиялэр чоры Ьэм аны кичергэн фадигале язмышларга карый. Эшмэкэрлэрнец авыл тормышында тоткан роле, шэдэрэлэре тебэк тарихына караган хезмэтлэрдэ кYпмедер дэрэдэдэ чагылыш таба. Шулардан ТР Фэннэр академиясе Ш. Мэрдани исемендэге Тарих институты бастырган Татарстан Республикасы торак пунктлары тарихына багышланган китап-лар сериясе тарихчыларга зур ярдэм ^рсэтэ1.
XIX-XX гасыр башларында Олы Этнэ авылында бай гаилэлэр куп булган. Аларныц кубесе, игенчелек Ьэм терлекчелек белэн беррэттэн терле кэсеплэр, берен-че нзYбзттз, вак сзYДЗ белэн шегыльлэнгэннэр. Сату итY кайбер крестьяннарныц теп hензренз эверелгэн, ченки ул игенчелеккэ караганда кYбрзк табыш китергэн.
Олы Этнэ авылында байларныц ^п булуы авыл архитектурасына да йогынты ясамый калмаган. Татар авылына хас дыйнак агач йортлар белэн беррэттэн, биредэ зур, затлы йортлар hэм таштан салынган биналар да булган.
Этнэнец иц бай сэYДЭгэре - Гатаулла Даутовныц утары Олы Этнэ авылында бYгенге кендэ дэ сакланган. Совет урамыныц 14 йортында урнашкан бу мэhабэт комплекс, Этнэ халкын гына TYгел, килгэн кунакларны, туристларны да Yзенэ дэлеп итэ. Бай йорты 1895 елда тезелгэн, ике катлы агач йорттан, мунча, таштан салынган кибет, койма hэм ике капкадан тора.
Совет чорында сэYДЭгэр йорты коммуналь фатир буларак кулланылган. Башта биредэ район хэрби комиссариаты, соцрак тулай торак урнашкан. 1994 елда бинаны тезеклэндерY башлана. 2010 елдан утар территориясе музей мэйданчыгы буларак файдаланыла башлый. Бугенге кендэ монда Этнэ районы «Туган якны ейрэну музее» урнашкан. Хэзерге вакытта Даутов Гатаулла утары, тебэк (республика) дэрэдэсендэ эЬэмияткэ ия архитектура Ьэйкэле буларак дэулэт тарафыннан саклана.
Олы Этнэ сэудэгэре Гатаулла Гыйсмэтулла2 (Хисмэтулла) углы 1867 елныц 24 августында Олуг Этнэ авылында туа. Метрикэ язуында этисе зирагатьче Гыйсмэтулла ИбраЬим улы, энисе Бибигарифэ дип язылган3. Шэдэрэлэре Дауд (1775-11.08.1834) Ибраhим (1802-1878) Хисмэтулла (Гыйсмэтулла) (1835) Гатаулла (24.08.1867-07.05.1931)4.
Гатаулланыц Бибифакия hэм Хэдичэ исемле сецеллэре дэ була5. Беренче тапкыр, 1884 елда Гатаулла ИбраЬим углы Кышлау авылы кызы Эшрэфдамал белэн никахлаша. «МэЬэр кYлэме 300 сум кемеш» дип ^рсэтелгэн6. Бу никахтан 1890 елныц 16 гыйнварында кыз бала туа. Тик Бибизиннэтбану 2 яшь тулыр тулмас 1891 елныц 22 декабрендэ вафат була7. Соцыннан, балалары булмау сэбэпле, бабасы ИбраЬимныц бертуган энесе Гыйззэтулла улы Сэфэргалинец (07.06.1867) ФакиЬэ (1902 елда туган) исемле сигез яшьлек кызларын тэрбиягэ
Олы Этнэ авылы 1 мэхэллэ метрикэ кенэгэсе. 1867 ел. Татарстан Республикасы ДэYлэт архивы, 204 ф., 177 тасв., 138 эш, 424 кгз.
A birth certificate of the 1st parish of Bolshaya Atnya village. 1867. The State Archive of the Republic of Tatarstan, fond 204, series 177, file 138, p. 424.
алалар. Кызньщ энисе МэлYфэ исемле була. Фак^э: «Мин Гатаулла бай йортыньщ чарлагында Yстем» дип искэ ала торган була. Буйга диткэч Гатаулла аны Олы Этнэ авылы егете Дэулэтгалигэ (1898) кияугэ бирэ. Эмма бу никах та озын гомерле булмый, балалары булмау сэбэпле, аерылалар. ФакиЬэ, икенче тапкыр Фэссахетдингэ (1882) кияYгэ чыга. Уртак балалары - Энвэр (1925-1941) hэм Алмаз (1931) туа. Бу нэселнец дэвамчылары Татарстан Республикасында яшилэр8.
Гатаулла Хисмэтулла улы икенче тапкыр 1918 елныц 28 сентябрендэ Олы Мэцгэр авылы Мехэммэдшакир Муса меэзин улыныц кызы Бибимэрьям белэн никахлаша. Мэhэр кYлэме 5 000 сум9.
Бугенге кенгэ килеп диткэн истэлеклэрдэн Гатаулла Даутовныц еченче хатыны булганлыгы да ачыкланды. Ул 1931 елда Омбе авылы (хэзерге Биектау районы) кызы Бибиэсма белэн ярэшкэн. Алар бергэ берничэ ай гына яшэп калганнар. Сергенгэ китэренэ ике ай кала, Гатаулла бай кызны кире Y3 авылына кайтарып куйган10.
Авылларныц ул еллардагы тормыш-кен^решенэ игътибар итик эле.
Х1Х-ХХ гасыр башларында татар халкыныц социаль-икътисади тормышында базар hэм ярминкэлэрнец роле зур булган. ^ирле халыкка сэYДЭ иту ечен иц уцайлы hэм арзанлы ысул булып базарлар торган, ченки крестьяннар Yзлэренец товарларын базарларда сатканнар. Казан артында - Арча, Алат, Балтач, Дебъяз, Иске Ашыт, Кышлау, Кулле-Киме, Мэмдэл, Олы Карагуда, Олы Этнэ, Суыксу (Студеный Ключ), Тубэн Оры (Служилая Ура), Хотня, Чыпчык авылларында базарлар булганлыгы билгеле.
Гатаулла Даутов Олы Этнэ авылында hэм якын тирэдэге базарларда сату иткэн. Бу Ьенэр нэселдэ буыннан-буынга кучеп килгэн, курэсец. Гатаулла Даутовныц
этисе Ибраhимов Хисмэтулланыц кибете булуы турында архивта мзгълуматлар бар. Мэсэлэн, 1880 елда, лавка ечен казнага 5 сум 78 тиен налог тулэгэнлеге турында хисап исемлеге сакланган11.
Гатаулла яшусмер вакыттан ук этисенэ ярдэм иткэн, сэудэгэрлек эшенец нечкэлеклэренэ ейрэнгэн. 1889 елда этисе Хисмэтулла белэн Гатаулланыц икесе арасында килешу кэгазе теркэлгэн кенэгэ архивта саклана. Анда Гатаулланыц 2 гильдия сэудэгэре ИбраЬимов Хисмэтуллага 1 класс приказчик булып яллануы Ьэм хезмэте ечен бер елга 40 сум хезмэт хакы билгелэнуе курсэтелэ12.
Шулай ук, Татарстан Республикасы Дэулэт архивында «Казан еязендэ эшкуар-лык эшчэнлеген альт баруга гариза биручелэр. 1902 ел» дип аталган эш кэгазендэ: «Даутов Гатаулла Хисмэтуллин, Олы Этнэ авылы крестьяны, узенец йортында Ьэм Иске Ашыт, Алат базарларында сату итэ. 2 приказчигы, 1 эшчесе бар. 1901 елда эшчелэргэ хезмэт хакы Ьэм башка чыгымнары 1 852 сум 40 тиен тэшкил итэ. Гомуми сэудэ эйлэнеше 15 100 сум» дип курсэтелгэн13.
XIX-ХХ гасыр башларында авыл крестьяннарыныц уз йортларында кибет ачула-ры (лавка) киц таралган. Гатаулла Даутовныц йорты янында таштан салынган кибете булганлыгын эйтеп уткэн идек. Сатуны приказчиклар: Олы Этнэ крестьяны Хэсэн Фэхретдинов Ьэм Утар-Аты авылыннан Мехэммэди Эхмэдиевлэр башкарганнар. Алар Иске Ашыт (пэндешэмбе) Ьэм Алат авылы (ял кене) базарларында сату иткэннэр. Мисал ечен, 1901 елда, худа Ашыт базарында урын ечен арендага 27 сум, хезмэтчелэргэ (ашау белэн бергэ) 250 сум акча тулэгэн, сэудэ эйлэнеше 1 100 сум булган14.
1906 елда Алат волосте Дебьяз авылыннан Фэйзрахман Латыпов приказчик булып яллана. Алар Хэсэн Фэхретдинов белэн сэудэ итэлэр15. Гатаулла Даутовныц товар эйлэнешен (12 200 сум) Олы Этнэ сэудэгэрлэре белэн чагыштырып карасак, аерма зур булганлыгын курэбез. Мисал ечен, Хэкимдан Сэфэргалиев - 8 200 сум, Закир Ишморатов - 8 000 сум, Шакирдан Сабирданов - 8 000 сум товар эйлэнеше тэшкил иткэн16. 1913-1914 елларда Гатаулла байныц товар эйлэнеше 13 500-13 000 сумга диткэн. Ул мануфактура, галантерея, бакалея, москатель, тимер hэм азык-телек товарлары белэн сату иткэн. Мануфактура товарлары белэн сэудэ иту Гатаулла Даутовка зур табыш китергэн.
Г. Даутов мунчаладан чыпта сугу Ьенэрен дэ дайга салган. Бу кэсеп Казан арты татар авылларында киц таралган була. Yз ызбасында чыпта сугу белэн шегыльлэнгэн ялгыз худалыкчы кустарьлар белэн беррэттэн, мануфактура дитештеру принцип-лары белэн эшлэуче артельлэр дэ барлыкка килэ. Мондый артельлэр уцган, булдык-лы осталар инициативасы белэн тезелэ, яисэ чыпта сату буенча махсуслашкан сэудэгэрлэр тарафыннан оеша.
Гатаулла бай да уз артелен тези. 1901 елда аныц карамагында диде олы яшьтэге Ьэм диде яшусмер эшли. Авыл халкы чыптаны уз ызбаларында сугалар. Худа чи материалны (мунчала) крестьяннарга елэшэ. 100 данэ чыптага 3 сум 50 тиеннэн 4 сумга чаклы акча тули. Барлыгы сезонга 20 000 данэ чыпта дитештерелэ Ьэм сатыла, товар эйлэнеше 1 600 сум тэшкил итэ. Мисал ечен, Олы Этнэ крестьянины Сафиулла ГыйззэтуААин артелендэ 20лэп кеше хезмэт итэ. Сезонга 25 000 данэ чыпта дитештерэлэр17.
Хезмэт хакы 1914 елда 100 данэ ечен алты сумга дитэ. Барлыгы 25 000 данэ чыпта сатыла, товар эйлэнеше 2 000 сум була18. XIX гасыр ахырында Олы Этнэ еязендэ 746 чыпта сугу станогыныц 225е Этнэ авылында була19.
Жирле осталар эзерлэгэн эшлэнмэлэрнец теп елеше Казан шэЬэрендэ сатыла. Моныц белэн бергэ, продукция башка тебэклэрдэ дэ югары бэялэнгэн Ьэм аларга ихтыяд зур булганын эйтергэ кирэк. Аеруча Этнэ ягы татарлары дитештергэн чыпта иц яхшылардан саналган. Ветлуга Ьэм Варнава Ьенэрчелэренец
Чыпта сугу кэсебен mepK3Y турында гариза кэгазе. 1902 ел. Татарстан Республикасы ДэYлэт архивы, 582 ф., 1 тасв., 3 эш, 653 кгз.
An application for the registration of hopsack production. 1902. The State Archive of the Republic of Tatarstan, fond 582, series 1, file 3, p. 653.
шундый ук эшлэнмэлэре (йезе 27 сумнан 30 сумга кадэр) булса, Казан еязендэ дитештерелгэннэре купкэ кыйммэт (йезе 90 сум) йергэн20.
Гадэттэ бу эшкэ, авыл худалыгы эшлэре тэмамлангач, кез ахырында тотынып, яз диткэч туктаганнар. Чыпта сугучыларныц эш кене бик озын, хэтта 14 сэгатькэ кадэр диткэн. Тенге сэгать икедэ башланган эш, кыска тэнэфеслэр ясап, кичке сигездэ тэмамланган. Гадэттэ, бетен гаилэлэре белэн эшлэгэннэр, балалар да читтэ калма-ган: малайлар мунчала эзерлэсэ, усмер яшьтэгелэре «энэче» вазифасын башкарган.
Казан еязе татар авылларында мунчала дитештерунец киц таралышына Казан губернасыньщ икмэк сэудэсендэге роле ярдэм итэ. Казанда hэм губернаныц башка эре сэудэ узэклэрендэ бетен Идел буеннан китерелгэн икмэк куплэп сатып алына hэм саты-ла. Казан губернасында эре елга портларыныц булуы да меЬнм роль уйный. Алар аша бертекле ашлык империянец башка регионнарына дибэрелэ. Нэкъ менэ икмэк белэн сэудэ итучелэрнец чыптадан ясалган капларга ихтыядлары зур була да инде. Шуца курэ кустарьларныц кубесе турыдан-туры куплэп сатып алучы эре сэудэгэрлэр белэн эшлэгэн: алардан чимал hэм эзер эшлэнмэлэр ечен алдан билгелэнгэн суммада акча алганнар. Еш кына бу продукция ечен крестьянга hэрвакыт кирэк булган икмэк белэн дэ тулэнгэн.
Шунысын билгелэп уту кирэк: элеге товарны ваклап сатуныц алга китмэвендэ монополист-алыпсатарларныц чыпта кэсебе усешен тоткарлаулары торган. 1895 елда Казан земствосы эгъзалары раславынча, «Чыпта Ьэм кап сугу маклер-подряд-чиклар - дирле, хэлле крестьяннар hэм шэhэр сэудэгэрлэре кулында; крестьян
осталары алардан чимал сыйфатында мунчала алалар да, аны чыпта яки кап итеп эшкэртеп, шул ук подрядчиклар аша KYплзп сатып алучыларга тапшыралар. Эмма сэYДЭгэрлэрнец бу тер кустарь кэсеп продукциясенэ сатып алу бзясен бик TYбзн куюлары сэбэпле, крестьяннарга авыр хезмэтлэре ечен бик аз тулэнгэн. Кененэ елкэн хезмэткэр 10нан 15 тиенгэ кадэр, э яшYCмер 5-8 тиенгэ кадэр генэ эшли алган. Калган табыш шул ук подрядчылар кулында калган да инде»21.
Нэкъ менэ теп чимал - мунчала бэясе усу белэн бергэ базарньщ монополиялэшуе, юкэ урманнарын KYплэп кисY аркасында килеп чыккан каршылыклар нэтидэсендэ мунчала эшкэртY кэсебенец эhэмияте бик нык кими. Озакка сузылган уцдырышсыз еллар чыпта сугу эшенэ дэ тээсир итэ. Бу елларда икмэк сэудэсе киму Ьэм шул сэбэпле мунчаладан эшлэнгэн эйберлэргэ дэ ихтыяд азая.
Шуца да карамастан, мунчала эшкэрту кэсебе Казан арты татар авыллары крестьяннары тормышында сизелерлек роль уйный. Игенчелэрнец тормышын тээмин итYДЭге эhэмиятен ацлап, Казан губернасы земство оешмалары, кустарь дитештерYнец элеге теренэ ярдэм итY максатында, терле чаралар оештыра. Моныц ечен вак hенэрчелэргэ билгелэп куелган бэядэн чимал сатып алу hэм сату буенча программа эшлэнэ, куплэп сату складлары булдырыла. Шуныц белэн бергэ эшчелэрне алга киткэн дитештерY техникасы белэн таныштыру эшлэре алып барыла. КYп кенэ кустарьлар Ьэм сэнэгатьчелэр, тиз узгэручэн базар ихтыядларына дайлашып, узлэре дэ яца дитештеру ысулларына кучэ башлыйлар, хезмэт дитештеручэнлеген арттыра торган яца станоклар сатып алалар. Шуныц ярдэмендэ авыл халкы бу кэсепне саклап кына калмый, дитештерYне шактый алга дибэрэ.
Этнэ районы авылларында, сугыштан соцгы елларда да (хезмэт кененэ TYЛЭY булмаган вакытта) авыл халкы чыпта сугу белэн шегельлэнергэ мэдбYP була.
Революциядэн соц илдэ зур Yзгэрешлэр башлана. Репрессиялэр кечэя, урта хэлле крестьяннарны, дин эЬеллэрен сайлау ирегеннэн мэхрум итэлэр. Сталин репре-сиясе корбаннары кулаклар барлыкка килэ. Авыл худалыгында коллективлаштыру башлана. Бу хэл авылда яшэуче хэллерэк кешелэрнец малларын тартып алуга китерэ, аларны чит дирлэргэ, авыр эшлэргэ дибэрэлэр.
Даутов Гатаулла Хисмэтулла улын 1931 елныц 7 маенда кулга алалар. Колхозлар тезYгэ каршы агитация hэм Совет власте чараларына каршы чыгышлар алып баруда гаеплилэр. Ул ТАССР ДэYЛэт сэяси идарэсе ечлек карары нигезендэ 58 матдэнец 11 пункты белэн биш елга концлагерьга хекем ителэ. 1989 елныц май аенда гына реабилитациялэнэ22.
Ни кызганыч, Татарстан Республикасы Дэулэт архивында Гатаулла байныц раскулачить иту турында документлар сакланмаган. Аныц вафаты турында матбугат-та басылып чыккан истэлеклэрдэ: «Атмакчы булалар, эмма дирле халык моца ирек куймый. Даутовны термэгэ алып киткэн булалар, эмма, мегаен, юлда барганда ук атканнардыр. Аннары, юлда йерэк еянэгеннэн дан тэслим кылды, дип хэбэр итэлэр» дип язылган23. Элбэттэ, бу уйдырма гына, Гатаулла байныц язмышын документаль рэвештэ ейрэнуне дэвам итэргэ, башка архивлардан эзлэнергэ мемкин.
Фэнни хезмэтлэрдэ, татар буржуазиясе вэкиллэренец актив иганэче Ьэм хэйрияче булулары, игелекле эшлэре турында язылып тора. Гатаулла Даутов та исэ нэкъ шундыйлардан. Кеременец бер елешен hэрвакыт ярлыларга тараткан, мэктэп-мэдрэсэлэргэ ярдэм иткэн. Авыл халкы аныц ике коесы булуы (берсе ишегалдында, икенчесе - урамда, йорт каршында) hэм дирле халык шуннан су ташыганлыгын бYген дэ хэтерлэучелэр бар эле.
Гатаулла Даутов образы матур эдэбиятта да уз урынын алды. Куренекле шагыйрэ Гелусэ Батталова «Жрмга базары» исемле сэхнэ эсэре идат итте24. Музыкаль эсэр Г. Тукай исемендэге Этнэ дэулэт драма театры коллективы тарафыннан сэхнэгэ
куелып, тамашачы haM театр белгечлэренец югары бзясен алды. Тарихыбызда мондый шэхеслэребезнец эзлзре югалмасын иде.
ИСКЭРМЭЛЭР:
1. Салихов Р. Р. Служилая Ура: рождение татарского капитализма. - Казань: Институт истории им. Ш. Марджани, 2015. - 280 с.; Багаутдинова Х. 3. Торговля и промыслы // История селений Ашитского джиена Заказанья: коллективная монография. - Казань: Институт истории им. Ш. Марджани, 2017. - С. 86-102.
2. Метрика язмасында Гыйсмэтулла дип язылган.
3. Татарстан Республикасы ДЭYЛЭT архивы, 204 ф., 177 тасв., 138 эш, 424 кгз.
4. Шэжэрэне Этнэ тебэге авыллары мэхэллэренец метрика дэфтэрлэрен ейрэнуче Мэгсумов Ж^дэт ШэYKэт (1958) улыннан алынды.
5. Татарстан Республикасы ДЭYЛЭT архивы, 413 ф., 1 тасв., 205 эш, 167-168 кгз.
6. Шунда ук, 204 ф., 177 тасв., 271 эш, 214 кгз.
7. Шунда ук, 364, 414 эшлэр.
8. Информатор Магсумов Ж^дэт Ш^кэт (1958) Олы Этнэ авылыннан.
9. Татарстан Республикасы ДЭYЛЭT архивы, Р-2780 ф., 1 тасв., 73 эш, 16 кгз.
10. Информатор Сафиуллина Энж;е Рафаэль кызы (1977) Яца Кенэр авылы кызы.
11. Татарстан Республикасы ДЭYЛЭT архивы, 413 ф., 1 тасв., 190 эш, 150-151 кгз.
12. Шунда ук, 591 эш, 1-2 кгз.
13. Шунда ук, 582 ф., 1 тасв., 3 эш, 652 кгз.
14. Шунда ук, 3 ф., 1 тасв., 13606 эш, 1-2 кгз.
15. Шунда ук, 13954 эш, 35-36 кгз.
16. Шунда ук, 34-35, 36-37, 24-25 кгз.
17. Шунда ук, 33-34 кгз.
18. Шунда ук, 7874 эш, 22-23 кгз.
19. Кустарные промыслы в Казанском уезде, Казанской губернии. Издание Казанской уездной земской управы. - Казань: Тип. и лит. А. А. Родионова в Казани, 1897. - С. 12.
20. Казанские губернские ведомости. Часть неофициальная. - 1845. - № 50. - С. 445.
21. Татарстан Республикасы ДЭYЛЭT архивы, 119 ф., 1 тасв., 592 эш, 151-152 кгз.
22. Электрон ресурс. КерY режимы: https://clck.ru/32hkBh (мерэжэгать шу датасы: 14 февраль 2022 ел).
23. Электрон ресурс. КерY режимы: http://protatarstan.ru/atnya-seudeger-dautov-yorty/ (мерэжэгать шу датасы: 14 февраль 2022 ел).
24. Электрон ресурс. КерY режимы: http://atnya-rt.ru/news/khbrlr/omga-bazary-skhng-men (мерэж;эгать шу датасы: 14 февраль 2022 ел).
Сведения об авторе
Багаутдинова Халида Зиннатовна, научный сотрудник Института истории им. Ш. Марджани АН РТ, e-mail: halida12_61@mail.ru
About the author
Khalida Z. Bagautdinova, Researcher at Department of Historical and Cultural Heritage of the Peoples of Tatarstan, Sh. Mardzhani Institute of History, the Academy of Sciences of the Republic of Tatarstan, e-mail: halida12_61@mail.ru
В редакцию статья поступила 09.03.2022, опубликована:
Баhаветдинова Х. 3. Этнэ сэудэгэре Гатаулла Даутов (1867-1931) // Гасырлар авазы - Эхо веков Echo of centuries. - 2022. - № 4. - Б. 180-186.
Submitted on 09.03.2022, published:
Bagautdinova Kh. Z. Atnya seydegere Gataulla Dautov (1867-1931) [Merchant from Atnya Gataulla Dautov (1867-1931)]. IN: Gasyrlar avazy - Eho vekov [Echo of centuries], 2022, no. 4, рр. 180-186.
